Читать книгу Chłopi - Władysław Reymont - Страница 31
przypisy do cz. IV
Оглавление(1) jaże «aż»
(2) starunek «staranie się, zabieganie o coś; opieka, piecza»
(3) na ścieżaj «na roścież, na oścież
(4) lutość «surowość, srogość»
(5) śpik «senność, sen»
(6) snadź «widać, widocznie, zdaje się, być może, zapewne»
(7) turbacja «trudna lub kłopotliwa sytuacja; też: uczucie niepokoju wywołane taką sytuacją»
(8) zazierać «spoglądać»
(9) kokot «kogut»
(10) śpik «sen»
(11) nasadlić «wysmarować sadłem»
(12) przyzba «wał usypany z ziemi dokoła podmurówki dawnej chaty wiejskiej»
(13) wrótnia, a. wrotnia «wrota, wielkie, dwuskrzydłowe drzwi»
(14) kopić «układać w kopy zboże, siano itp.»
(15) braccy «związani z bractwem»
(16) kole «koło, wciąż przy»
(17) stróża «straż, tu: na straży»
(18) przyniewalać «zmuszać kogoś do robienia czegoś wbrew jego woli»
(19) lutość «litość»
(20) obzierać się «oglądać się»
(21) żenie «rzuca»
(22) spieka «upał, spiekota — suchy, dojmujący upał»
(23) swarząc «spiera się, kłócić, sprzeczać się
(24) przódzi «wcześniej»
(25) zarno «zaraz»
(26) poredzić «poradzić»
(27) trybularz «kadzielnica kościelna»
(28) sobaczy «właściwy psu, taki jak u psa, psi»
(29) wycug «dożywotnie utrzymanie, dożywocie»
(30) borg «kredyt»
(31) żali, a: zali «czy»
(32) latoś daw. «tego roku, w tym roku»
(33) sfolżnieć «zelżeć, złagodnieć, osłabnąć w napięciu, sfolgować»
(34) deliberować «rozważać, roztrząsać, rozmyślać, debatować, zastanawiać się»
(35) skrzepić — skrzepiać «dodać komuś sił, otuchy; skrzepić się — skrzepiać się — stać się silniejszym»
(36) alkierz «boczny mały pokój, służący za sypialnię»
(37) podrobnie «szczegółowo»
(38) omentra «geometra»
(39) działy «dzielenie ziemi, majątku ziemskiego»
(40) obertelek «drewniany guzik w kształcie kołka»
(41) orzydle «część ubrania znajdująca się przy szyi, na piersiach; kołnierz, klapy, wyłogi»
(42) kromie, a: krom «bez czegoś, oprócz»
(43) snadź «widać,widocznie»
(44) łoni «poprzedniego roku, rok temu»
(45) szydliwy «szyderczy»
(46) lakudra «łachudra»
(47) grapa «trójnogie naczynie metalowe do gotowania, które można również powiesić nad paleniskiem (z niem. Grapen)»
(48) cochać się «czochrać się»
(49) bobrować «grzebać gdzieś, przewracać coś w poszukiwaniu czegoś»
(50) stoperczyć «rozpierać się; tu: stroszyć, wystawiać»
(51) kułak «mocno zaciśnięta dłoń»
(52) szabaśnik «obudowana część kuchni do pieczenia lub przechowywania ciepłych potraw; piecyk, duchówka»
(53) kartoszki «kartofle»
(54) chlać «jeść»
(55) ośpica «ospa, choroba zakaźna»
(56) chojary «choinki»
(57) korczyki, a: korzec «w Polsce do XIX w.: jednostka objętości ciał sypkich»
(58) czernica «krzewinka leśna o czarnych owocach z niebieskawym nalotem; też: owoc tej rośliny; jagoda»
(59) jurzyć się «unosić się gniewem, srożyć się»
(60) krój «część pługa w formie metalowego noża lub tarczy»
(61) rzezak «rzeźnik dokonujący uboju zgodnie z żydowskimi zasadami religijnymi»
(62) dur «tyfus, choroba zakaźna»
(63) gzło a. giezło «luźna koszula kobieca z cienkiego płótna, używana w XVI i XVII w.»
(64) sztraf «grzywna; kara pieniężna«
(65) szleja «najprostsza uprząż szorowa, zakładana koniowi na kark i pierś»
(66) faktorować «być faktorem, pośredniczyć w załatwianiu interesów, trudnić się faktorstwem; stręczyć»
(67) króbka «rodzaj koszyka z kory»
(68) sobaczyć «wymyślać, przeklinać»
(69) źrały «dojrzały»
(70) eksporta a. eksportacja «wyprowadzenie zwłok na miejsce, gdzie pozostają do momentu pogrzebu»
