Читать книгу Diabły Donovana - Albert Lulushi - Страница 13

W maju 1941 roku, prawie dwa lata od wybuchu drugiej wojny światowej, nazistowsko-faszystowska koalicja Niemiec, Włoch i Japonii znajdowała się u szczytu potęgi. W Europie, po jeszcze jednym zdumiewającym blitzkriegu, wojska niemieckie opanowały Jugosławię i Grecję. W Afryce Północnej wojska pancerne Afrikakorps Erwina Rommla odrzuciły Brytyjczyków z powrotem do Egiptu i pomogły Włochom zachować pozycje w Libii; kolaboracyjny rząd Vichy nadal panował nad francuskimi koloniami na tym kontynencie. W Azji Japończycy podbili rozległe obszary Chin i za zgodą władz Vichy rozlokowali siły w Indochinach. Sprytne manewry dyplomacji Niemiec i Japonii doprowadziły do zawarcia przez te państwa paktów o nieagresji ze Związkiem Radzieckim; nagrodą dla ZSRR był tajny protokół, który pozwolił mu anektować dużą część Polski po napaści niemieckiej w 1939 roku. Pakty te zapewniły państwom osi neutralne, a nawet przychylne stanowisko Stalina wobec agresji jej wojsk w Europie i Azji.

W maju 1941 roku już tylko Wielka Brytania i Chiny stawiały siłom Osi poważny opór. W Chinach trwała jednak wojna domowa między Nacjonalistyczną Partią Kuomintang, kierowaną przez Chiang Kai-sheka, a komunistami Mao Zedonga; obie strony były bardziej zajęte walką między sobą niż obroną kraju przed Japończykami. Wielka Brytania stała zaś w obliczu braku sił i środków do prowadzenia wojny, mimo ogromnych zasobów, jakie wciąż mogła pozyskiwać z zamorskich kolonii. Stanowisko Stanów Zjednoczonych było wielką niewiadomą.

W maju 1941 roku Amerykanie nie byli jednomyślni co do roli, jaką ich kraj ma odgrywać w światowym konflikcie. Po pierwszej wojnie światowej i w latach Wielkiego Kryzysu silną pozycję zyskali izolacjoniści, według których Stany Zjednoczone powinny stronić od spraw międzynarodowych, zwłaszcza konfliktów zbrojnych w Europie i Azji. Większość Amerykanów uważała, że ofiary poniesione przez kraj w czasie pierwszej wojny światowej były mimo późnego przystąpienia do wojny nieproporcjonalnie duże w stosunku do skali jego interesów w Europie. Zgodnie z obiegową opinią do udziału w wojnie Amerykę popchnęli chciwi bankierzy i producenci broni.

Obóz izolacjonistyczny zrzeszał rozmaite grupy interesu: polityków wrogich Rooseveltowi jak demokratyczny senator ze stanu Montana Burton K. Wheeler, konserwatywnych populistów jak lotnik Charles A. Lindbergh, przedstawicieli wielkiego kapitału jak prezes firmy Sears Roebuck & Co. generał Robert E. Wood, działaczy lewicy jak Norman Thomas, przywódca Amerykańskiej Partii Socjalistycznej. Ich uparta opozycja wobec udziału Stanów Zjednoczonych w wojnie niweczyła chaotyczne starania internacjonalistów, żeby skłonić rząd amerykański do czynnego przeciwstawienia się agresjom państw Osi.

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.