Читать книгу Λυσιστράτη - Аристофан - Страница 5

Μήπως [και στο συνέδριο, που θέλησες να γίνη,]

οι τελευταίες φθάσαμε; Για δε μιλάς;

        Μυρρίνη,

βέβαια το εγκώμιο δεν θα σου πλέξω τώρα,

που για σπουδαία πρόκειται και μου’ ρθες τέτοιαν ώρα.

        Εγύρευα τη ζώνη μου

        μεσ’ στο σκοτάδι μόνη μου.

Μ’ αν ήνε τόσο σοβαρό, που λες, το πράμα εκείνο,

πες το σ’ εμάς που ήλθαμε.

        Αλλά θα περιμένω

και τις γυναίκες, που θα ρθουν για την αυτήν αιτία,

από την Πελοπόννησο κι από τη Βοιωτία.

        Ά, μάλιστα· όσο γι’ αυτό…

        Να που ’ρχεται κ’ η Λαμπιτώ.

(Εισέρχεται η Λαμπιτώ)

Καλώς τη Σπαρτιάτισσα τη Λαμπιτώ! τι χρώμα!

πώ’χεις, γλυκειά μου! τι γερό και σιδερένιο σώμα!

τι ωμορφιά! που φαίνεται [και λάμπει εδώ και πέρα!]

Και ταύρο θα μπορούσες συ να πνίξης καμμιά μέρα!

Μα τους θεούς, είνε γερό αυτό το σώμα όλο μου.

Γυμνάζομαι ως που χτυπούν κ’ οι φτέρνες μου στον κώλο μου.

[Στάσου λιγάκι, στάσου…]

Και τι ωραία που’ ν’ αυτά, φιλτάτη, τα βυζιά σου.

Σας βλέπω που ξαμώνετε τα χέρια να με ψάξετε,

λες κ’ είμαι κάποιο σφάγιο [και ήρθα να με σφάξετε.]

Και η κοπέλλα από δω ποια είνε;

        Μα τον Δία,

είνε κι αυτή αρχόντισσα από τη Βοιωτία–

που έρχεται για λόγου σας.

        Λοιπόν είμαι βεβαία,

ότι χωράφι εκλεκτό θα’ χεις και συ, Θηβαία.

Εγώ νομίζω μάλιστα πως τούτο το καϋμένο,

θα τό’ χη το χωράφι του και καλλιεργημένο.

Και το κορίτσι από δω ποιο είνε;

        Μα το Δία

είνε μια κόρη ώμορφη από την Κορινθία.

Σαν είν’ από την Κόρινθο, θα’ νε πολύ καλή,

και μάλιστα μου φαίνεται και λίγο παρδαλή.

Ποιος έκαμε να ’ρθή εδώ ν’ αράξη τούτος όλος

        των γυναικών ο στόλος;

Εγώ.

        Για μίλησε λοιπόν με λόγια μετρημένα,

                τι θέλεις από μένα;

        Πες μας λοιπόν, καϋμένη!

Ναι, λέγε μας, τι τάχατε σπουδαίο σου συμβαίνει;

Αμέσως τώρα θα το πω· μα θα ρωτήσω πρώτα,

και θ’ απαντήσετε και εσείς.

        Ό, τι κι αν θέλης ρώτα.

Σεις δεν επιθυμήσατε, μονάχες νύχτα-μέρα,

να έχετε των τέκνων σας κοντά σας τον πατέρα,

που λείπει για τον πόλεμο; γιατί καλά το ξέρω–

πως έφυγαν οι άνδρες σας.

        Ά! το δικό μου γέρο

στη Θράκη μου τον στείλανε, καϋμένη, να φυλάττη

        τον στρατηγόν Ευκράτη!6

        Και το δικό μου φίλο

μήνες εφτά σωστούς-σωστούς τον έχουνε στην Πύλο.

Και ο δικός μου βιαστικός καμμιά φορά αν έβγη

από τις τάξεις, μού ’ρχεται και δος του ξαναφεύγει.

        Καλέ τι λες; από γαμιά

        δεν έχει μείνη σπίθα μιά.

Αφ’ ότου οι Μιλήσιοι μας έχουνε προδώση,

κ’ εκόψαμε τη σχέσι τους, δεν είδα ούτε τόση

μια οχταδάκτυλη ψωλή από πετσί φτιασμένη,

για πέτσινη παρηγοριά τουλάχιστο να μένη.

Θέλετε σεις λοιπόν μ’ εμέ, αν τύχη κ’ εύρω τρόπο,

να παύσουμε τον πόλεμο [που ρήμαξε τον τόπο;]

Μα τις θεές, αν ήτανε ανάγκη να πουλήσω

και το πανωφοράκι μου, κι αυτό θα το θελήσω–

και θα το πιώ αυθημερόν.

        Κ’ εγώ τι να σας πω;

και αν μου ήταν δυνατόν σα σφήκα να κοπώ

στα δυό, το ’να κομμάτι μου θα το παραχωρούσα.

Στου Ταϋγέτου την κορφή ν’ ανέβω θα μπορούσα

κ’ εγώ, αρκεί να ήξευρα μ’ αυτό πως η ειρήνη

        μπορούσε και να γίνη.

Να σας το κρύψω δεν μπορώ· κι ακούστε τι θα φτιάσουμε.

Αν θέλετε, γυναίκες μου, τους άνδρες ν’ αναγκάσουμε

        να κάμουν την ειρήνη,

η κάθε μιά στον άνδρα της να παύση να το δίνη.

Και πώς; για λέγε.

        Έ λοιπόν τι λέτε; τους το φτιάνουμε;

        Κι αν πρέπει να πεθάνουμε,

        να γίνη αυτό που λες.

Λοιπόν ν’ αποκηρύξουμε τις ανδρικές ψωλές.

(Αι γυναίκες δεικνύουν δυσαρέσκειαν, άλλαι κλαίουν και άλλαι διατίθενται να φύγουν.)

-Έ! σεις για πού το βάλατε; – Και σεις για πού το στρίψατε;

τι στραβομουτσουνιάσατε; τα μούτρα τι τα κρύψατε;

Τι άλλαξε το χρώμα σας κι αρχίσατε να κλαίτε;

αρνείσθε; ή το κάνετε; τι σκέπτεσθε; δεν λέτε;

        Αρνούμαι· δεν με μέλει.

Ά μπα, μπορεί ο πόλεμος να γίνετ’ όσο θέλει.

Αυτά λοιπόν περίμενα, βρε σφήκα, να μας πης;

Δεν ήσουν συ που έλεγες στα δυο να κοπής;

Άλλαξε λόγια, άλλαξε! και στη φωτιάν απάνω

να περπατήσω αν αγαπάς,–για χάρη σου το κάνω·

        κι αυτό, που λες, το προτιμώ,

        παρά της πούτσας τον καϋμό,

γιατί δεν ξεύρω σαν κι αυτή τι άλλο θ’ αποκτήσω.

Και συ τι λες;

        Μα… τη φωτιά κ’ εγώ θα προτιμήσω.

Ώ γένος ξεκωλιάρικο! Δικαίως, μα τον Δία,

λένε πως βγαίνει από μας η κάθε τραγωδία.

Δεν ξέρουμ’ άλλο τίποτα κ’ εμείς [μικραί, μεγάλαι],

παρά ξεροκουνήματα και δος του μπάσε-βγάλε!

Μα κι αν η Σπαρτιάτισσα στο κόμμα μου θα μείνει,

μπορεί να κατορθώσουμε οι δυό μας την ειρήνη.

Δος μου λοιπόν την ψήφο σου.

        Είνε κακό πολύ

απ’ της γυναίκας το πλευρό να λείπη κ’ η ψωλή

        και μόνη να κοιμάται.

Μα η ειρήνη μ’ όλ’ αυτά θαρρώ πως προτιμάται.

        Εύγε σου, φιλενάδα!

είσαι γυναίκα πειό σωστή απ’ όλες [στην Ελλάδα].

Θαρρείς πως αν απέχουμε κι απ’ τη δουλειάν εκείνη,

για τούτο–ό μη γένοιτο!–θα κάμουν την ειρήνη;

Μα τις θεές, είν’ αρκετό. Αν κάτσουμε κλεισμένες

μέσα στα σπίτια μας ημείς, καλοφτιασιδωμένες,

και στα ποκαμισάκια μας αυτά τ’ αμοργινά7--

αφήσουμε τα σώματα να φαίνωνται γυμνά

και το κουρέψουμε κι αυτό,–οι άνδρες θα λυσσάξουν

απ’ την επιθυμία τους να ρθούν να μας τη σάξουν·

κι όταν θα ιδούν η κάθε μιά ότι γι’ αυτούς δεν τώχει,

τότε να ιδής τον πόλεμο τον παύουνε, ή όχι;

Το ίδιο κι ο Μενέλαος, σαν είδε την Ελένη

        [στα στήθη γυμνωμένη]

        και είδε το βυζί της,

επέταξε το ξίφος του [κ’ εκόλλησε μαζύ της.]

        [Για στάσου τώρα, βρε κουτή:]

        κι αν μας αφήσουνε κι αυτοί;

έ, τότε τι γινόμαστε;8

κι αν η γυναίκα δεν δεχθή τα δόντια της να δείξη,

        ο άνδρας δεν ευφραίνεται.

Έ τότε το δεχόμεθα, σαν εύκολο μας φαίνεται.

Όσο για μας, θα πείσουμε τους άνδρας μας να γίνη

        ειλικρινής ειρήνη·

αλλά αυτός ο παλαβός λαός των Αθηναίων,

πώς θα πεισθεί τον πόλεμο να μη γυρεύη πλέον;

        Για τούτο μη σε μέλη,

κ’ εμείς τον καταφέρνουμε να μη τον ξαναθέλη.

Για την ειρήνη ο λαός δεν κάνει ούτε βήμα,

ενόσω πλοία έχετε κι αμέτρητο το χρήμα,

απάνω στην Ακρόπολι.

        Εφρόντισα για τούτο·

θα κυριεύσουμε κι αυτή και όλον της τον πλούτο·

θα παν’ εμπρός οι πειό γρηές, κατά τη συμφωνία,

και τάχα με την πρόφασι να κάνουνε θυσία

θα πιάσουν την Ακρόπολι, ως που να μαζευθούμε

κ’ ημείς, και τι θα κάνουμε εδώ να συσκεφθούμε.

Όλα καλά όσα μας λες.

        Έ Λαμπιτώ, και τώρα

γιατί δεν ορκιζόμαστε, μα χάνουμε την ώρα,

κ’ έτσι τη συμφωνία μας ποτέ να μη χαλάσουμε;

Πες μας λοιπόν του λόγου σου τον όρκο που θα πιάσουμε.

Αλήθεια· πού ’ν’ η δούλα μου; – Έ, πού κοιτάζεις; Βάλε

συ την ασπίδ’ ανάποδα, και τα εντόσθια βγάλε.

του θύματος, [να κάνουμε τον όρκο].

        Λυσιστράτη,

ποιόν όρκο τάχα θα μας πεις να κάνουμε, φιλτάτη;

Ποιόν όρκο; Και ο ποιητής Αισχύλος το ’χει πη·

απάνω στην ασπίδα μας το θύμα θα κοπή.9

Όχι, δεν είνε δυνατόν, όρκος για την ειρήνη

σε μια ασπίδα δηλαδή πολεμική να γίνη.

        Και πώς θα ορκισθούμε;

        Έν’ άλογο θα βρούμε

άσπρο, και τα εντόσθια η δούλα να του βγάλη.

Πού να το βρούμε τ’ άλογο το άσπρο τώρα πάλι;10

Και πώς λοιπόν η κάθε μιά τον όρκο της θα κάνη;

Θα σου το πω. Να πάρουμε κατάμαυρη λεκάνη,

        ανάποδα τη βάζουμε

κ’ ένα σταμνί από κρασί της Θάσου θυσιάζουμε,

        κι όρκο σ’ αυτό θα δώσουμε–

(εμφαντικώς)

        πως δεν θα το νερώσουμε!....11

        Ωχ, ωχ! τον όρκο σου αυτόν

κ’ επαίνους να του ψάλουμε δεν είνε δυνατόν.

Λοιπόν ας τρέξη μέσα μιά ένα σταμνί να φέρη

και μια λεκάνη.

(Εξέρχεται μια Γυνή και εισέρχεται φέρουσα λήκυθον και κύλικα).

        Τι σταμνί, όπου δεν έχει ταίρι!

(Λαμβάνει την λήκυθον)

Τι γλύκα που θα αισθανθή αυτή που θα την πιάση

        και, κλουκ, θα την αδειάση.

Άφησε κάτω το σταμνί, και πιασ’ εδώ μπροστά μου!12

(Η Καλονίκη θέτει την χείρα επί της Λυσιστράτης καταλλήλως)

(Η Λυσιστράτη επισήμως):

-Πειθώ! Βασίλισσά μου!

-και συ, ώ στάμνα του γλεντιού! δέξου την ικεσία

των γυναικών με εύνοια, και τούτη τη θυσία.

(Χύνει εις την λεκάνην οίνον)

Τι αίμα κατακόκκινο! για ιδές πως λαμπυρίζει!

Αλήθεια, μα τον Κάστορα, και τι γλυκά μυρίζει!

Αφήστε με, γυναίκες μου, πρώτη να μπω στη μέση

να ορκισθώ!

        Όχι ποτέ, ο κλήρος σου πριν πέση.

Έ, Λαμπιτώ! στη στάμνα μας απλώστε το χέρι,

κι ας έβγη μια για όλες σας τον όρκο να προφέρη,

όπως εγώ θα τον ειπώ· και σεις θα ορκισθήτε

τον όρκο που θα δώσουμε πως δεν θα παραβήτε.

(Υπαγορεύει τον όρκον)

Δεν θα βρεθή ούτε γαμιάς, ούτε κι ο άνδρας μου έστω–

Δεν θα βρεθή ούτε γαμιάς, ούτε κι ο άνδρας μου έστω–

που καυλωμένος θα μου ρθη μεσ’ στο κρεββάτι–

(Η Καλονίκη διστάζει. Η Λυσιστράτη επιτακτικώς:)

                                        –Πες το!

Που καυλωμένος θα μου ρθη απάνω στο κρεββάτι.

(μετά τρόμου)

Μου κόπηκαν τα γόνατα, καϋμένη Λυσιστράτη!

Και μεσ’ στο σπίτι θα περνώ χωρίς ανδρός παιγνίδια–

Και μεσ’ στο σπίτι θα περνώ χωρίς ανδρός παιγνίδια–

Με κίτρινα φορέματα και χίλια δυό στολίδια–

Με κίτρινα φορέματα και χίλια δυό στολίδια–

Που να λυσσάξη ο άνδρας μου να κοιμηθή μαζύ μου–

Που να λυσσάξη ο άνδρας μου να κοιμηθή μαζύ μου–

Μα δεν θα τον δεχθώ ποτέ και με τη θέλησί μου–

Μα δεν θα τον δεχθώ ποτέ και με τη θέλησί μου–

Κι αν θέλη και με το στανιό εκείνος να με πιάνη–

Κι αν θέλη και με το στανιό εκείνος να με πιάνη–

Όσο μπορώ χειρότερα θ’ αφήνω να την κάνη.

Όσο μπορώ χειρότερα θ’ αφήνω να την κάνη.

Τις Περσικές [παντούφλες μου μέρες, βδομάδες, μήνες,]14

προς το ταβάνι δεν θα ιδή ποτέ του σηκωμένες.

Τις Περσικές [παντούφλες μου μέρες, βδομάδες, μήνες]

προς το ταβάνι δεν θα ιδή ποτέ του σηκωμένες.

Ούτε θα τουρλωθώ ποτέ, καθώς οι λιονταρίνες15

που είν’ απάνω στου τυριού τους τρίφτες [σκαλισμένες.]

Ούτε θα τουρλωθώ ποτέ, καθώς οι λιονταρίνες

που είν’ απάνω στου τυριού τους τρίφτες [σκαλισμένες.]

        Πίν’ απ’ το κρασί αυτό

        και τον όρκο τον κρατώ.

(πίνει)

(παρατηρούσα την Λυσιστράτην πίνουσαν)

        Πίν’ απ’ το κρασί αυτό

        και τον όρκο τον κρατώ.

        Και στον όρκ’ όποια δεν μείνη

        το κρασί νερό να γίνη.

        Και στον όρκ’ όποια δεν μείνη

        το κρασί νερό να γίνη.

ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (προς τας λοιπάς)

Ορκίζεσθε λοιπόν και σεις για όλα;

        Μα τον Δία!

Φέρε λοιπόν να πιώ εγώ, ν’ αρχίσω τη θυσία.

(Λαμβάνει την λήκυθον και ετοιμάζεται να πίη).

Ε, ε, πού πας, φιλτάτη μου; θέλω μερίδα ίση.

Ά, πρέπει η φιλία μας από δω δα ν’ αρχίση.

(Ακούεται θόρυβος μακρόθεν. Η Λυσιστράτη αφίνει την λήκυθον, ενώ

η Καλονίκη σπεύδει, την λαμβάνει και πίνει).

Καλέ, ακούσατε φωνές, γυναίκες μου, και θρήνο;

        Ησύχασ’, είν’ εκείνο–

που είχα πη προτήτερα· οι πειό γρηές εφθάσανε,

και πήγαν στην Ακρόπολι και το ναό επιάσανε.

-Συ, Λαμπιτώ, τράβα λοιπόν στη Σπάρτη να φροντίσης

όσα εσυμφωνήσαμε να πραγματοποιήσης,

τις άλλες δε Λακώνισσες όμηρους θα κρατήσουμε·

ημείς δε στην Ακρόπολι και τις λοιπές θα κλείσουμε

        κ’ εκεί θ’ αμπαρωθούμε.

        Καλά· για να σου πούμε:

        Κι οι άνδρες [απ’ την πόλι]

αν έλθουν εναντίον μας και εκστρατεύσουν όλοι;

Λίγο με μέλει πειά γι’ αυτούς· φωτιά δεν θα ’χουν τόση

ούτε φοβέρες αρκετές, ώστε να κατορθώση–

η βία, τόσο εύκολα τις πόρτες μας ν’ ανοίξουν,

        εάν δεν αποδείξουν

ότι τους όρους τους λαμπρούς, που οι γυναίκες θέσανε,

        αυτοί τους εκτελέσανε.

Μα τη θεά! και βέβαια· κι αν δεν τα βρούνε σκούρα,

δειλή να ειπούν την κάθε μιά και παληοπατσαβούρα!

(Απέρχονται πάσαι, ενώ η Καλονίκη φεύγουσα τελευταία κενώνει

ταυτοχρόνως το υπόλοιπον της ληκύθου).