Читать книгу Die glasappel - Christine le Roux - Страница 4

Die ysige winterwindjie laat Theo vinniger stap en hy is bly vir die verskansing wat die slim geplaaste muur bied toe hy die trappies opspring na die voordeur. Hy het dit spesifiek so beplan om elke bewoner die illusie te gee dat sy of haar wooneenheid privaat en afgeskans is van al die ander.

Hy buk, steek sy hand in onder die kleitarentaal wat by sy voordeur waghou en skrik. Sy sleutel is nie daar nie. Hy sak af op sy hurke, tel die tarentaal op en draai dit om. Die holte, deur homself gemaak, is nog daar – die sleutel nié.

Voor hy aan die handvatsel raak, staan hy fronsend en dink. Watter meisies weet almal van sy geheime wegsteekplek? Byna almal, moet hy erken. In elk geval almal wat nog ooit saam met hom huis toe gekom het. Die rede vir die wegsteekplek is omdat hy sy sleutels al op te veel plekke vergeet het. Plekke wat ’n verleentheid veroorsaak het. Meisies wat hy nie weer wou sien nie, maar na wie hy druipstert moes teruggaan om sy sleutels te kry.

Hy kyk op sy horlosie. Dis byna eenuur en sy irritasie neem toe. Waarom hy so ergerlik voel, kan hy nie sê nie. Die begin van ’n nuwe verhouding vervul hom altyd met energie. Hy geniet dit elke keer om weer met die jag te begin en Jenny lyk asof sy pret kan wees. Vir ’n inbraak het hy nie nou krag nie. Hy wil nie die deur oopmaak en sien hoe sy huis gestroop en omgedolwe is nie. Hy is nie lus om nou die polisie te bel nie, hy wil eintlik net gaan slaap.

Ná hy nog ’n sekonde na die deur gekyk het, draai hy die knop en stoot dit versigtig oop. Tot sy verligting lyk dit nie of daar ingebreek is nie; die plek lyk net so netjies soos dit gelyk het toe hy vroeër die aand daar weg is. Hy druk die deur saggies toe en stap in die woonkamer in.

Daar bly hy sprakeloos staan, een hand nog behoedsaam voor hom ingeval hy skielik moet spring. Op die rusbank, sy spesiaal ontwerpte rusbank, lê die meisie in die donkerblou rok en slaap. Sy lê netjies op haar rug, haar voete bymekaar, die boek wat sy vroeër gelees het, omgekeer op haar bors en haar bril bo-op die boek.

“Wat?” vra hy. “Wat op aarde maak jy hier?”

Sy skrik haar buite weste en sit so vinnig orent dat haar boek en bril oor die mat vlieg. Een hand gryp in die lug, die ander klou ’n hand vol rok vas. “Wie?” stamel sy en soek rond na haar bril.

“Wie?” herhaal hy kwaad. “Dis wat ék gevra het. Wat maak jy in my huis?”

Sy knipper haar oë wat van die skrik selfs groter lyk. “My bril,” sê sy. “Waar’s my bril?”

Hy buk, tel die bril op en gooi dit op haar bors, ’n beweging wat sy brein laat swem. Sy gryp die bril en druk dit op haar neus. “Is die partytjie al verby?” vra sy.

“Ja,” sê hy koud. “Lankal. Dit verklaar egter nie wat jy in my huis maak nie.”

Sy is besig om haar kalmte te herwin. Sy swaai haar voete van die bank af, tel haar skoene op en trek dit aan. “Dit het so geraas. Regtig, ek kan nie so ’n gedreun uitstaan nie en toe jy sê jou woonplek is hier, het ek gedag dit sal stiller wees.”

“Geraas?” vra hy sarkasties. “Hoe vreemd. Partytjies klink natuurlik normaalweg na die leeskamer van ’n biblioteek.”

“Nee, dis nie waar nie,” spreek sy hom vriendelik aan. “Die leeskamer is baie stil. Ek weet, ek is ’n bibliotekaresse.”

“Ek gee nie om of jy ’n fisikus is nie,” sê hy ontstoke. “Wat maak jy in my huis?”

“Ek sê dan, ek het gesoek na ’n stiller plek.”

“Wat van jou eie huis?”

“Ek het nie ’n kar nie,” sê sy op dieselfde kalm manier.

“Ja? Dis geen verskoning nie.”

“Dit is,” verseker sy hom. “Ek moes wag vir my woonstelmaat. Sandra,” voeg sy by. “Ek het saam met haar gekom, maar ek dink sy is seker saam met ’n man huis toe.”

Hy soek na woorde. Is hierdie . . . hierdie non Sandra se woonstelmaat? “Sandra?” vra hy. “Die Sandra wat . . .”

“Ja, jou Sandra.”

“Sy is in jare nie meer my Sandra nie!” sê hy opnuut kwaad.

“Dis waar. Sy is nou Riaan s’n.” Sy druk die kantkragie van haar rok plat asof dit belangrik is. “Maar ek sal my nie verbaas as sy saam met ’n ander man huis toe is nie. Sy is soos jy.”

Hy is nou so kwaad dat hy geen woorde het nie.

Sy sit regop en kyk verstrooid oor die mat tot sy haar boek kry, afbuk en dit optel. “Is sy nog daar?” vra sy.

“Waar?”

“By Petro.”

“Nee. Almal is weg.”

Sy kantel haar kop skuins en kyk na hom. “Waar is jou nuwe meisie? Wat is haar naam nou weer – Jenny?”

“Sy’s huis toe.”

“Ag, ek is jammer,” sê sy simpatiek. “Maar mens kan ook nie altyd wen nie, kan jy?”

Hy knyp sy oë vir ’n oomblik styf toe, kners op sy tande en kyk weer na haar. “Jy het nog nie verduidelik hoe jy in my woonstel gekom het nie.”

“Die sleutel was in die uitgeholde tarentaal.”

Hy staar haar onthuts aan. “Het Sandra jou vertel? Nee, sy kon nie, ek het nog nie hier gewoon toe ons uitgegaan het nie.”

“Dis logies,” sê sy eenvoudig. “As jy nie jou sleutels by jou het nie, beteken dit jy steek dit iewers weg. Die tarentaal was die logiese plek.”

“Hoe weet jy ek het nie my sleutels by my gehad nie?”

“Sleutels maak ’n knop in ’n mens se sak. Veral mans se sleutels omdat hulle altyd sulke bosse het. Motorsleutels, huissleutels, kantoor . . .”

“Ja, ja,” val hy haar in die rede. “En jy bestudeer elke mens so deeglik dat jy kan sien wie hulle sleutels aan hulle persoon dra en wie nie?”

“Ja.” Sy glimlag, die behulpsame glimlag van ’n goeie bibliotekaresse wat pas ’n kind met ’n moeilike opdrag gehelp het. “Vrouens is natuurlik moeiliker omdat hulle handsakke dra.”

“Fassinerend,” sê hy suur. Sy kop klop, hy het miskien te veel wyn gedrink, besef hy. “Jy sal my nou moet verskoon, ek wil gaan slaap.” Maar hy is dors, hy wil eers tee drink. “Wil jy tee hê?” vra hy.

“Nee dankie.”

“Koffie?”

“Nee dankie.”

Hy frons, swaai om en loop na sy goed beplande kombuis waar hy die yskas oopmaak en vir hom ’n groot glas yswater inskink. Met die glas in sy hand loop hy terug na die woonkamer. “Ek sal jou verskoon,” sê hy koel. “Jy mag maar gaan slaap.”

“Waar?”

Sy hoofpyn word erger. “In jou woonstel.”

“Maar jy sê dan Sandra is al weg.”

Hy wys na die telefoon. “Bel ’n taxi.”

Sy weifel. “Sal hulle so laat nog ry?”

“Ek weet nie, jy is die een wat alles weet.”

“Ek het al bloutjies geloop,” sê sy angstig en kyk na die telefoon asof dit sy skuld is.

“Bloutjies geloop? Wat op aarde bedoel jy?”

Sy sug. “Sandra is soos jy.”

Met sy duim en voorvinger vryf hy oor sy neusbrug. “Jy hét dit al gesê. Wat bedoel jy?”

“So gedurig aanmekaar met iemand van die teenoorgestelde geslag.”

“Ek is nie gedurig aanmekaar met . . .” stik hy. “Waar kom jy aan so ’n uitdrukking?”

“Jy weet wat ek bedoel,” sê sy nugter. “En dis baie swaar vir ’n woonstelmaat. Toe jy en sy nog uitgegaan het, moes ek een nag in die biblioteek gaan slaap.” Sy speel afgetrokke met haar kraag. “Dit was teen die einde van julle . . . julle verhouding. Ek het eers teen die einde saam met haar ingetrek.”

Hy voel sy bene gee mee en sak lam in een van die leunstoele neer. “Hoekom het jy in die biblioteek gaan slaap?” vra hy verslae.

“Omdat sy gesê het ek moet my uit die voete maak, sy bring iemand huis toe.” Sy vou haar dun, wit hande op haar skoot. “Ek het gelukkig die sleutels by my gehad.”

“Ek is seker,” beaam hy. “Jy is paraat as dit by sleutels kom.”

“Net sowel, anders sou ek seker in die park op ’n bank moes gaan slaap.”

“Maar,” sê hy, teen sy beterwete skuldig, “julle kan mos nie . . . ek bedoel, Sandra kan mos nie net verwag jy moet slaapplek vir die nag kry elke keer dat sy . . .”

“Ek weet,” stem sy saam. “Ons het nou ’n werkende beleid vasgestel. Sy moet my betyds waarsku en ek onderneem om nie uit my kamer te kom nie. Dis ook maar moeilik, want soms voel mens lus vir tee of so iets.”

“Ja,” sê hy verstom.

“Riaan gee nie om nie,” gaan sy voort. “Ek en hy is goeie vriende. Jy het nie dalk gesien of sy saam met hom huis toe is nie?”

“Nee.”

“Nee,” beaam sy. “Jy was besig met Jenny.”

Hy hou met albei hande aan sy humeur vas. “Mens kan darem seker aanvaar dit was Riaan, dink jy nie so nie? Hulle is per slot van rekening verloof.”

Sy rol haar oë, vir die eerste keer klink sy ergerlik. “Ek sê dan sy is soos jy.”

Hy druk albei handpalms teen sy kloppende voorkop. “As jy dit wéér sê . . .”

Sy kry hom blykbaar jammer, want toe sy weer praat, is haar stem simpatiek. “Jy sien, sy weet Riaan is die een met wie sy gaan trou, maar intussen voel sy sy moet haar laaste maande van vryheid gebruik. Vir oulaas met mans uitgaan en so. Vir iemand soos ek is dit onbegryplik, maar iemand soos jy behoort te . . .”

“Iemand soos ek behoort te gaan slaap,” sê hy en spring op. “Doen my ’n guns, sit die sleutel terug in die tarentaal as jy uit is, sal jy?” Hy klim die trappe na die boonste verdieping en klap sy kamerdeur so hard dat ’n skildery langs die deur afval, maar gelukkig nie breek op die sagte mat nie.

Hy borsel sy tande verwoed, was sy gesig, stroop sy klere af en val op sy bed neer.

Toe hy die volgende oggend wakker word, is hy in die eerste plek bewus van sy droë mond en ’n vreeslike dors. Ná hy twee glase water gedrink het, sy gesig gewas en geskeer het, voel hy weer mens en kruip ’n vreemde skuldgevoel deur die verskansing van sy bewussyn. Hy was . . . hy soek na die regte woord. Ongeskik? Brutaal? In elk geval te ru met daardie vreemde meisie gisternag. Sy het geen reg om sommer in sy woonstel te kom lê nie, maar aan die ander kant het sy op die minste ’n ongemaklike lewe as Sandra se woonstelmaat. Hy kon aangebied het om haar huis toe te neem.

Hy trek sy broek, hemp en sokkies aan en probeer onthou wat hy van Sandra se woonstelmaat geweet het. Hét hy van haar geweet? Nee, moet hy erken. Hy was nie bewus van haar teenwoordigheid nie, maar dit kan wees omdat daar nooit iemand in die plek was behalwe Sandra nie. Daarby was hulle verhouding reeds aan die uitrafel en het bestaan uit hewige rusies in openbare plekke. Hy onthou nog die aand toe sy ’n glas wyn oor sy hemp uitgeskiet het en hoe geskok die kelner en ander eters was. En die keer toe sy . . .

Hy skud sy kop, hang sy das om sy nek, sy baadjie oor een skouer en tel sy skoene op. Koffie is wat hy nou nodig het. Sterk koffie.

Hy stoot sy deur oop en stap uit op die galery wat afkyk op die woonkamer. Son stroom deur die groot venster en baai alles in ’n gerusstellende warm lig wat die binnenshuise plante groener laat lyk. Sy neusvleuels kriewel; hy ruik koffie en dis onverwags. Met ’n effense frons stap hy op sy sokkies met die trappe af.

Dit ís koffie, sien hy toe hy in die kombuisdeur gaan staan. Die meisie staan kaalvoet geleun teen die toonbank, haar rug na hom en haar oë op die venster wat uitkyk op nog geil plante, beskerm deur nog ’n goed geplaaste muur wat winterkoue en ryp afkeer. Sy neurie ’n opera-aria wat vaagweg bekend klink terwyl sy wag vir die koffie om deur sy filtreermasjien te drup. Langs die masjien staan twee spierwit koffiebekers, melk en die suikerpot.

Sy is onbewus van hom, haar oë is op twee voëltjies wat buite heen en weer wieg op die onseker blare van die semitropiese plant. Haar hare hang nie meer los nie, maar is in ’n dik vlegsel teen haar rug af gevleg.

“Môre,” sê hy en sy draai om.

Sy lyk nie verbaas, ongemaklik of verbouereerd nie. “Môre,” beantwoord sy sy groet en kyk na die koffiemasjien wat amper deurgeloop is. “Die koffie is feitlik reg.”

“Ek sien so,” sê hy beleef.

Sy lig die glasbeker en skink. “Melk en suiker?”

“Swart, dankie.”

Sy gooi vir haarself melk en suiker by, roer dit en lig die beker. “Mm,” sê sy afgetrokke. “Lekker. Sonder koffie kan ’n mens nie die dag aanpak nie.”

“Nee,” stem hy saam. “En mens laat jou ook nie afsit deur die feit dat dit iemand anders se kombuis is nie.”

“Nee wat. Alle kombuise het een kassie met bekers of koppies en ’n ander een met koffie en tee en suiker.”

“Is dit so?” Hy drink ’n paar slukke en moet saamstem dat dit die dag op sy voete kantel. Dan trek hy een van die kroegstoeltjies nader en gaan sit om sy skoene aan te trek. “Jy het nie sommer ook spek en eiers in die yskas en brood in die broodblik gekry nie?”

“Nee, ek het nou net wakker geword.”

“Dit verklaar die oorsig,” sê hy en bind sy veters vas. “Ek kan dus net aflei dat jy gisternag hier geslaap het. Op my bank.”

“Ja.” Sy glimlag vir hom. “’n Baie lekker bank, moet ek sê. Lank genoeg, wat ongewoon is. Gewoonlik moet ’n mens jou dubbel vou om in te pas.”

“Jy het natuurlik kennis van slaap op ongewone plekke,” stem hy saam. “Maar ek is bly jy keur my bank goed. Ek het dit spesiaal so laat maak juis vir daardie rede.”

Sy kyk hom op en af. “Jy is lank, ja.”

Hy drink nog ’n slukkie koffie en begin sy das knoop. “Was daar geen taxi’s nie?”

“Ek het eers vir Sandra gebel,” sê sy ernstig. “Om uit te vind wat die situasie daar is. Sy was kwaad, want sy het al geslaap.”

“Saam met wie?” kan hy nie help om te vra nie.

Sy gee hom die soort blik wat kleuterskoolonderwyseresse ’n kind gee wat nou net die pot blou verf op die vloer omgekeer het. “Ek vra nie uit nie.”

“Natuurlik,” sê hy. “Jy is nie die soort wat jou opdring aan ander mense nie.” Hy staan op. Maak die yskasdeur oop en kyk in. “Wil jy vir ons eiers bak?” vra hy. “Ek is nogal honger.”

“Nee, ek is nie jou huishoudster nie.” Haar stem is so vriendelik soos altyd.

“Natuurlik nie. Die feit dat jy so pas koffie gemaak het, beteken nie jy het my kombuis oorgeneem nie.”

“Presies.” Sy staan eenkant sodat hy die pan kan uithaal en by die stoof kan kom.

“Wil jy eiers hê?” vra hy.

“Nee dankie.”

“Iets anders?”

“Nee dankie.”

Hy gooi botter in die pan en staan en kyk hoe dit smelt. “Jy moet ’n onbenydenswaardige lewe hê,” merk hy op. “Nooit seker van ’n dak oor jou kop nie.”

“Dis darem nie so erg nie.”

Hy breek die eiers in die pan. “Nee, seker nie. Met jou vermoë om elke mens se sleutelposisie op te som, kry jy altyd ’n onbewoonde plek waar jy intrek.”

Sy gee ’n onbevange laggie. “Dis ’n nuwe betekenis van die woord sleutelposisie. Normaalweg beteken dit die posisie wat ’n sekere mens in ’n organisasie of gemeenskap beklee. Maar soos jy dit gebruik, gee jy die letterlike betekenis terug aan die term.”

Hy staar na haar en spring toe die eiers skielik te kwaai begin sis. “Wel,” sê hy. “Ja.”

Sy begin laaie ooptrek, kry die messe en vurke en sit dit vir hom op die toonbank reg. “Hier, trek sommer die hoë stoeltjie nader, dan kan jy hier eet.”

“Dankie, ek weet waar om te eet.”

Sy maak die broodblik oop en haal twee snye uit. “Ek vind jou handigheid verrassend, ja, maar ek dink tog dis ’n goeie plan as jy die stoofplaat afskakel. Hy gloei al rooi en die pan is reeds eenkant geskuif. Jy wil nie onnodig elektrisiteit mors nie.”

Hy maak sy oë toe en wag vir die roosterbrood om uit te spring.