Читать книгу Die blou uur - Christine le Roux - Страница 3

Klarissa du Toit sit by haar suster se eetkamertafel, fronsend gebuig oor ’n ovaalvormige tafelmatjie waarop ses sout- en peperpotjies rondstaan. Een, ’n soutpotjie in die vorm van ’n vet rooi aarbei, lê op sy sy en sy raak nie aan hom nie; dis die ander potjies wat rondgestoot word. Aan twee kante van die matjie lê vuurhoutjies in parallelle lyne gepak.

“Nee, ek weet nie,” sê sy vir haarself.

Haar suster Brenda is in die kombuis besig, Klarissa kan haar hoor neurie en herken die treurige afskeidslied uit La Bohème. Dit help nie eintlik nie. Klarissa rol een gewone wit peperpotjie tot by die vuurhoutjies en verander hulle posisie om ’n toe deur voor te stel. Sy hoor die telefoon lui en kort daarna Brenda se murmelende stem. Dan is daar ’n langerige stilte en skielik ’n harde lag.

“Klarís,” sê Brenda en loer om die kosyn. “Doen jy iets volgende naweek? Dis ’n langnaweek.”

“Nee. Sal jy vir my die worcestersous-bottel bring as jy deurkom?”

“Colin wil weet of jy sy vriend se vrou sal wees, sy ouma is baie siek.”

“H’m,” sê Klarissa, kry meteens duidelikheid oor iets en verwyder die potjies, wat van kristalglas is met silwerdekseltjies. “Ja,” sê sy tevrede. “As die Du Toits nog nie aangekom het nie, verander dit die saak.”

Brenda is klaar gepraat en kom staan by die tafel, haar gesig nog vol lag. Klarissa kyk op na haar. “Waar is die worcestersous?”

Brenda verdwyn en kom terug met die bruin botteltjie. “Wat op aarde wil jy daarmee maak?”

“Dis Kasper.” Sy vou ’n papierservet langwerpig en lê dit tot by die vuurhoutjies. “Jy sien, as hy hier gestaan het . . . Dis die gang.”

“Jy’t nie ’n woord gehoor wat ek gesê het nie,” sê Brenda beskuldigend. “En ek het klaar ja gesê.”

Klarissa kyk op en knip haar oë. “Wat het jy gesê?”

“Ek het jou gevra of jy wil maak asof jy iemand se bruid is.”

“Hoe doen mens dit?”

Brenda vee oor haar voorkop soos somtyds gebeur as sy met haar sussie praat. “Jy moet net saam met hom gaan. Colin sê sy ouma is siek of sterwend, ek is nie seker nie. En dis haar laaste wens.”

Klarissa is nou by. “Colin se ouma is lankal dood. Ek onthou dit nog, ek was in my eerste jaar en julle sou my die naweek kom haal het. Dit kon nie en die begrafnis was die Maandagmiddag.”

“Nie Colin se ouma nie!”

“Wie s’n dan?”

“Die vriend s’n. Ek ken hom nie, maar ek het al gehoor dat Colin van hom praat. ’n Skot.”

“’n Skot? Moet ek Skotland toe gaan vir die naweek?”

“Nee, dis sy Afrikaanse ouma wat siek is. Sy bly êrens op ’n plaas. Colin sê hy sal vanaand alles kom vertel, maar hy kan instaan vir die integriteit van die man.”

“Jy weet dis net ’n mors van tyd.”

“Nee, ek weet niks van die aard nie. Dis tyd dat jy mans ontmoet.”

“Maar ek is nie lus daarvoor nie.”

“Doen dit dan as ’n guns vir Colin. En sit die worcestersous-bottel regop of draai die prop stywer, dis besig om uit te loop.”

“Oeps,” sê Klarissa en dep die nek van die botteltjie droog met ’n papierservet. “Nou’s my gang opgefrommel.”

“Behoede my.” Brenda gooi ’n vars servet op die tafelblad. “Hoekom is jy . . .” Sy bly stil en kyk haar sussie agterdogtig aan. “Jy dink tog nie nog steeds aan jou bonatuurlike ondervinding nie?”

“Dit was nie bonatuurlik nie. Dit was helder oordag by die Waterfront.”

“En dit was omtrent ’n jaar gelede.” Brenda kyk haar afwagtend aan, maar toe haar suster nie reageer nie, loop sy terug na die kombuis en klap ’n paar kastrolle onnodig hard op die stoof rond.

Klarissa sit agteroor, die soutpotjies vir ’n oomblik vergete. Agt maande gelede was sy in die stad om die laaste veranderings aan haar vorige speurverhaal met haar uitgewer te bespreek. Dit was ’n lieflike dag, onthou sy. Geen wind, geen reën en die somer het net-net begin wys. Sy het by die Waterfront deur die winkels geloop, was dors en het buite in die son by ’n tafeltjie gaan sit om iets te drink. Sy het opgekyk soos ’n mens maar doen en die man oorkant haar sien sit. Dis nie die mán wat sy raak gesien het nie, haar herinneringe aan sy voorkoms is baie vaag. Dit was sy oë. Sy het nog nooit sulke oë gesien nie. Nie ligblou of donkerblou nie, net blóú en deurskynend en dwingend. Sy kon nie wegkyk nie en hy ook nie. ’n Mens sou verwag dat die een of die ander verleë sou raak, maar dit het glad nie gebeur nie. Hy het haar oë vasgehou en stadig maar seker het sy gevoel hoe sy ingekatrol word; eers haar kop, toe haar skouers. Stukkie vir stukkie het sy in sy oë geval, stadig maar seker het hy haar ingetrek en toe, net voor haar voete ingesluk word, het die inkopiesak van haar skoot afgegly en op die plaveisel geval. Die bottel olyfolie het gebreek en sy moes spring om haar voete en handsak uit die wyer kringende dam olie te red.

Toe sy weer opkyk, was hy weg.

Die kelner was geïrriteerd met haar. Dit het ’n hele pak papierservette gevat om die olie op te vee en hy moes vir haar ’n ander sak bring sodat sy darem die besmeerde kruie en pakkies droë tamaties kon red.

Deur die maande het sy gewonder of dit regtig gebeur het. Soms twyfel sy.

Toe Colin teen laatmiddag by die huis kom, het sy al vergeet van sy vroeëre oproep.

“En toe, sus?” sê hy toe hy vir haar ’n glas wyn bring en sy haar soutpotkarakters eenkant toe skuif. “Jy sê jy sien kans daarvoor?”

Sy is baie lief vir Colin. Haar eie pa is dood toe sy omtrent vyf was en sy onthou hom eintlik nie. Brenda, wat tien jaar ouer is as sy, was ook nie veel meer as ’n figuur op die agtergrond nie, maar ná hulle ma se dood – toe Klarissa veertien was – het Brenda op die voorgrond getree en oorgeneem. Brenda en Colin. Ma en pa, ouer broer en suster.

“Ek het nie regtig geluister nie,” erken sy. “Iemand se ouma is siek. Ek moet sy vrou speel.”

“Dis reg.”

“Ek moet eers met hom praat,” sê Klarissa. “Die grondreëls moet vasgelê word. Ek is nie te vinde vir adolessente verleenthede nie.”

“Soos?” vra Colin en Brenda kom sit ook by die tafel, moeg gewoel in die kombuis.

“Jy weet. ‘O my aarde, daar is net een bed.’ Alles net verskonings om ’n kans te vat.”

“Nee, nee,” verseker Colin haar. “Ek ken Andrew. Hy is glad nie so nie. Allermins. Presies die teenoorgestelde.”

“Tog,” sê sy kwaai. “Ek moet met hom praat en ek wil hom sien. Mens kan nie sommer sulke besluite neem nie.”

“Natuurlik nie. Hy sal jou vanaand bel.”

“Ken ek hom?” vra Brenda. “Die naam klink bekend, maar het ek hom al gesien?”

“Hy was nog nooit hier by ons aan huis nie. Hy doen die soort werk wat hom die hele wêreld vol neem. Nie kantoorure nie.”

“Wat doen hy?” vra Klarissa.

“Man, hy is die hoof van iets te doen met misdaadnavorsing. Wat die instansie presies genoem word, weet ek nie. Hy is eintlik ’n kriminoloog, maar as ek dit reg het, het hy sy loopbaan begin as gewone speurder, toe verder studeer. Ek weet hy is eintlik doktor Cameron, maar hy ignoreer die titel.”

Klarissa se gesig het verander. “Maar dis uitstekend,” sê sy. “Ek kan hom vrae vra! Ek wens nog altyd ek ken ’n speurder persoonlik.”

“Nou toe,” sê Colin. “Dan is hy nou net die regte mens.”

“Cameron is baie Skots,” sê sy. “Vanwaar die Afrikaanse ouma?”

“Blykbaar was sy pa ’n matroos toe hy jonk was. Vragskepe. Lief vir die see, en was ’n hele ruk hier in die Kaap, waar hy sy vrou ontmoet het. Afrikaanse meisie, ’n nooi Murray.”

“Ook maar van Skotse afkoms,” voeg Brenda by.

“Ja, miskien was dít die band, ek weet nie. Hulle is getroud en terug Skotland toe, waar Cameron senior gaan boer het ná sy vader se dood. Klein plasie in die Hooglande, en dis waar Andrew gebore is en opgegroei het. Blykbaar wou hy altyd kom kyk hoe sy ma se geboorteland lyk. Hy is nou al ’n hele paar jaar hier en het sy ouma goed leer ken. Ek dink hy is die enigste kleinseun, want sy is versot op hom. Al wat haar glo hinder, is die feit dat hy nie getroud is nie. Dis haar hartewens. Sy kan nie doodgaan tot sy weet hy is gevestig nie. En waarop sy veral hoop, is dat hy met ’n Afrikaanse meisie moet trou.”

’n Klein fronsie verskyn tussen Klarissa se wenkbroue. “En nou moet die arme vrou op haar sterfbed gekul word? Een of ander popsie word aan haar voorgehou as haar geliefde kleinseun se Afrikaanse vrou?”

“Jy’s kwalik ’n popsie,” sê Brenda.

“Ja, maar gestel ek hou nie van hom nie en sê nee, dan gaan hy ’n popsie nader hark.” Sy skud haar kop. “Ek weet nie. Dis teen my beginsels. Ek kan nie ’n ouma om die bos lei nie.”

“Praat net eers met hom,” stel Colin voor. “Sy argument is dat die ou dame buitendien nie meer helder van verstand is nie en hy wil haar gelukkig maak. As hy dit moet doen sodat sy gelukkig kan doodgaan . . .”

“Die doel heilig die middele?” vra Klarissa skepties. “Ek weet nie.”

“Ons moet nou eet,” sê Brenda en staan op. “Kan jy jou karakters van die tafel verwyder, sussie? En vir my dek?”

Hulle het klaar geëet toe die telefoon lui. Brenda antwoord en bring die koordlose telefoon vir Klarissa terwyl sy haar gesig na alle kante trek om te wys dis Andrew Cameron op die lyn. Colin verdwyn in die rigting van die televisiekamer en Klarissa bly aan tafel sit.

“Hallo,” sê sy saaklik.

“Klarissa du Toit?” vra hy. “Dis Andrew Cameron hier. Colin het jou seker vertel.”

“Ja.”

“En hy sê jy het ingewillig.”

“Hy sê jy was eens op ’n tyd ’n speurder en doen nou misdaadnavorsing,” sê sy. “Dit spreek my aan. Ek skryf speurverhale, sien, en ek sit nou met ’n groot probleem. Groot is die korrekte woord, want my lyk is ’n vet man. Groot en vet.”

“Ja?” vra hy.

“Ja. Hy lê dood op die sitkamermat, begryp, en sy – die moordenares – moet nou van die lyk ontslae raak. Dis nie maklik nie. Sy kan hom nie dra nie. Sleep, ja, maar nie dra nie. Ek het gisteraand vir Colin op die mat laat lê en ek het hom probeer sleep en byna my rug gebreek. Om hom op te tel en te dra, is totaal buite die kwessie.”

“Ek sou so dink,” sê hy. “Moet dit asseblief nie probeer nie, jy sal jou rug breek.”

“Presies. En Colin is lewend.”

“Ek is bly om dit te hoor.”

“Moenie met my spot nie,” sê sy kwaai. “Daar is ’n verskil tussen ’n dooie gewig en ’n mens wat sy spiere kan beheer en dus onbewus meehelp as jy hom sleep.”

Brenda verskyn weer in die deur, kyk haar suster oopmond aan en loop kopskuddend terug na die kokende ketel.

“Is jou moordenares nie ook groot en vet nie?” vra Andrew.

Klarissa lag. “Nee! Sy’s ’n ou flentertjie. Klein en fyn.”

“En dit moet juis sy wees wat die vet man doodmaak?”

“O ja.”

“Dan het jy ’n probleem. Kan sy hom nie liewers in die tuin doodmaak nie? Dit sal beter werk, want dan hoef sy net die gat te maak en hom begrawe.”

“Ja, maar wat sal hy in die tuin maak? Hy staan in die sitkamer met sy sigaar en glas port. Dis juis die ding. Sy haat die reuk van sigare.”

“En sy maak hom dood net omdat sy nie van die reuk hou nie?”

Sy klik haar tong. “Nee, natuurlik nie. Sy het genoeg redes, wat nie nou ter sake is nie. Jy kan nie verwag dat ek my hele storie vir jou moet vertel nie – ek wil net weet hoe sy van die lyk ontslae kan raak.”

“Sy kan nie,” sê hy beslis. “Sy kan hom dalk nog tot by die motor sleep, maar sy sal hom definitief nie in die bak kan laai nie.”

“Ek weet,” erken Klarissa mismoedig. “Nie eers as sy ’n kruiwa gebruik nie, want dan moet sy hom nog steeds in die kruiwa laai en dit kan sy nie doen nie. Dink jy sy moet hom maar na die tuin lok? Ja, wag, miskien uit op die stoep en as sy hom skiet, val hy af. Dan kan sy hom begrawe.”

“Mits dit sanderige grond is,” sê hy. “As sy so klein en beteuterd is, sal sy nie ’n diep genoeg gat in harde kleigrond kan grawe nie.”

“Ek het nooit gesê sy is beteuterd nie.”

“Ek is jammer. Klein en fyn.”

“My karakters is nooit beteuterd nie.”

Brenda kom sit ’n beker koffie voor Klarissa neer, wys na haar suster se kop en tik met haar voorvinger teen haar slaap voor sy loop.

“Natuurlik nie,” stem hy saam. “Maar sê my, het Colin jou vertel wat my probleem is?”

“Ja, jy wil jou ouma kul.”

“Jy laat dit vreeslik klink.”

“Want dit klink vir my immoreel.”

“My ouma is swak en siek,” sê hy. “Maar sy het hierdie een onlogiese begeerte en dis om my getroud te sien. Is dit regtig so immoreel om haar te laat dink dit ís so?”

Klarissa dink hieroor en drink solank ’n sluk koffie. “Ek weet nie, maar daar is ander oorwegings ook. Ek het vir Colin gesê ek is nie lus vir kinderspeletjies nie. Jy mag jou ouma laat dink ek is jou vrou, maar dit beteken nie ek ís nie. Ek wil nie hoor dat daar net een slaapkamer en een dubbelbed is nie.”

“Beslis nie. Jy hoef nie bang te wees nie.”

Haar gedagtes is weer terug by die lyk. “Ek kan haar in die motor laat ry,” sê sy. “Vir haar en hom, en dan steek hy die sigaar aan en stink die kar vol. Dis mos makliker, is dit nie? Dan kan sy na die woud ry, hom doodskiet en begrawe.”

“Is daar ’n woud in die omgewing?”

“Ek kan sorg dat daar een is. Rook jy sigare?”

“Nee, ek rook glad nie.”

“En is jy groot en vet?”

“Nee. Hoekom, sou dit ’n verskil maak?”

“Net op die oomblik,” sê sy. “Omdat die skurk so lyk. Ek ken baie liewe groot, vet mans. Maar jy het seker nie gebel om na my penarie te luister nie.”

“Nee,” erken hy. “Ek het gehoop jy help my uit my penarie uit.”

“Nie sommerso oor die telefoon nie,” sê sy. “Ek hou van jou stem, maar dis nie naastenby genoeg nie. Ek wil jou eers sien.”

“Vanselfsprekend. Ongelukkig vertrek ek môre Ghana toe, maar ek is vroeg volgende week terug. Wat van Woensdagmiddag? Dis die enigste tyd dat ek vry is. Kan ons mekaar vieruur by die Waterfront ontmoet? Daar by die opeluggedeelte van die restaurant teenaan die kaai.” En hy noem die naam van die restaurant.

Sy ruk haar oor weg van die gehoorstuk. “Waarom dáár?”

“Dis vir my mooi daar. Hou jy nie daarvan nie? Dis vir my baie lekker om daar te sit en uit te kyk oor die hawe.”

“Dis waar,” moet sy erken. “Dis net . . .”

“Wat?”

Sy skud haar kop asof hy haar kan sien. “Nee, nee, ek is simpel. Vergeet dit. Vieruur, sê jy? Woensdagmiddag? Dit laat jou met min tyd as ek nee sê.”

“Wat bedoel jy?”

“Jy sal tussen Woensdagaand en Vrydagmiddag iemand anders moet kry.”

“Dis waar, maar ek sal nie pessimisties wees nie. Ek sal my hoop daarop vestig dat jy tog instem. En as jy nog probleme het met jou lyk, bring dit saam en ek sal probeer help.”

“Dis ’n bonus,” sê sy. “Ek moet eerlik wees met jou. Vir ’n speurverhaalskrywer om ’n misdaadnavorser te ontmoet, swaai sake in jou guns. My motief is suiwer eiebelang.”

“Myne ook.”

“Dan behoort ons mekaar te verstaan,” sê sy tevrede. “Hoe sal ek jou herken? Gaan jy ’n rooi angelier in jou lapel dra?”

“Nee, ek hou nie van angeliere nie. Hulle ruik na medisyne.”

“Ja!” sê sy opgetoë. “Dink jy ook so? Hulle ruik na tandarts.”

“Presies. Nee, ek sal jou herken. In Colin se kantoor is ’n foto van julle twee susters.”

“O,” sê sy. “Goed dan. Vieruur Woensdagmiddag.”

“En moet asseblief nie intussen vir Colin rondsleep nie. Hy is nie vet nie, maar hy is ’n groot man.”

“Ek sal nie,” belowe sy en skakel die gehoorstuk af.

“Wel,” sê Brenda en kom langs haar staan. “As hy jou nog as sy vrou wil hê na hierdie gesprek, is hy ook nie goed wys nie. Ek het nog nooit in my lewe so ’n onlogiese gebabbel gehoor nie.”

“Hy was behulpsaam,” sê Klarissa en gaap. “En hy’t ’n baie mooi stem. Nie sterk Skots nie, dis net op die vokale dat ’n mens die tongval hoor. Dis nogal pikant. Sal ek gou vir jou die skottelgoedwasser pak?”

“Ek het dit klaar gedoen.”

Die vensterrame ratel skielik en Brenda stap nader, stoot die gordyne eenkant toe en kyk of die knippe goed vas is. “Vanaand waai die wind weer alles skeef.”

“Maar ons kan nie kla nie, tot nou toe was die weer wonderlik al is dit koud.”

“Ja,” raas haar suster. “En jy sit hier in die dunne trui. Loop trek jou warmer aan.”

Klarissa staan op en rek haar uit soos ’n kat. “Ek gaan nou bad en bietjie skryf. Ek dink ek weet nou waar Kasper moet staan.”

“Ek is bly. Kan ek dan maar die worcestersous wegsit?”

“Ja dankie.”

Klarissa loop in die gang af en klim die drie treetjies af wat na die gastesuite lei. Sy en Brenda het hulle ouers se twee eiendomme geërf, ou huise wat vir ontwikkeling nodig was en teen baie goeie pryse verkoop is. Met haar gedeelte het Brenda hierdie huis gekoop in die jare toe Colin nog studeer het en Brenda die pot aan die kook moes hou. Klarissa self het nooit getwyfel oor wat sy met haar porsie wil doen nie. Sy het ’n huis gekoop in Steenbokbaai en dis waar sy die grootste gedeelte van die jaar bly. Omdat die eensaamheid haar tog elke nou en dan onderkry, pendel sy op redelik gereelde grondslag tussen die strandhuis en Brenda se huis in Kaapstad. Toe haar suster se tweelingseuns nog in die huis was, het sy gevoel sy verontrief hulle, maar Colin het laat aanbou en nou is die gastegedeelte soos ’n tweede huis. Sy los haar klere daar, sy skryf daar en sy voel nooit sy steur hulle nie, veral nie noudat die seuns op kosskool in die Paarl is nie. Colin-hulle het al geneul dat sy permanent by hulle moet kom bly omdat hulle nie dink dis ’n goeie ding dat sy so alleen by die see woon nie, maar sy wil nie. Van sy ophou werk het, hou sy daarvan om volgens haar eie ritme te leef.

As sy vieruur in die oggend wakker word en wil skryf, doen sy dit en gaan weer tienuur slaap. Toe sy nog skoolgehou het, het dit glad nie gewerk nie. Sy moes haarself in ’n haalbare roetine dwing en dit het haar ongelukkig gemaak. Liewe Colin, wat haar erfporsie en finansies behartig, het dit raak gesien en haar vertel dat sy kan ophou werk. As sy nie uitspattig leef nie, kan sy van haar beleggings leef. Dit was wonderlik en in haar hart het sy dankie gesê vir die pa wat sy nooit geken het nie, en vir die ma wat haar doodgetreur het tot sy haar man kon volg.

Brenda was nie heeltemal so goedkeurend nie. “Jy leef klaar so eksentriek . . . Maar solank jy ’n normale werk gehad het, moes jy met normale mense meng. Nou gaan jy heeltemal snaaks word.”

Terwyl Klarissa in die bad lê en voel hoe haar bene en voete ontspan, wonder sy of dit waar is. Sy weet sy dink en doen nie presies soos ander mense nie, maar sy reken darem ook nie dat sy snaaks geword het nie. En die leefwyse wat sy nou volg, pas haar so goed dat sy ongelukkig sal wees as dit moet verander. Dis seker haar afwesige ouers se skuld, dink sy. Behalwe dat daar geen pa was nie, het haar ma net bestaan in die sin dat daar iemand in die huis was en gesorg het dat sy kos kry en in skoon klere skool toe gaan. Sy kan nie onthou dat sy ooit ’n gesprek met haar ma gevoer het nie. As sy iets wou weet of iets wou vertel, het sy vir Brenda gehad – en dit was ook maar net in universiteitsvakansies.

Nog minder kan sy onthou of sy regtig hartseer was toe haar ma dood is. Al wat sy onthou, is hoe bly sy was omdat sy toe by die pasgetroude Brenda en Colin kon gaan woon. En hoe sy vir haar matriekeksamen geleer het met die tweeling op haar skoot, twee ou kleutertjies wat haar papiere deurmekaar gekrap het.

Om alleen te wees, was dus nooit ’n straf nie. Dit was ’n manier van leef, dit was al wat sy geken het.