Читать книгу Reën oor die Serengeti - Connie Luyt - Страница 5

John Barklin kyk af na die graf voor hom. Die man in die kis is sy pa – sy regte pa. Vir vyf jaar kon hy dit regkry om dié wete te onderdruk, om te maak asof niks verander het nie.

Maar vandag … Vandag op die eerste Vrydag in Julie begrawe hy sy pa. Met al sy geheime, sy bedrog, sy ontkenning.

Hier staan hy. Verbind aan die familie wat langs hom om die graf is, maar méér alleen as wat hy was voordat hy uitgevind het.

Hulle is Van Breda’s en hy alleen is ’n Barklin.

’n Dowwe dreuning laat hom opkyk. Hoog bo in die blou lug lê die dun dampstreep van ’n spuitvliegtuig. Nader aan die aarde draai twee arende op onsigbare lugstrome.

Nog nader is die rotsriwwe van die Aberdaregebergte wat bokant digte sederbome uitsteek. Die reuk van kamfer wat deur die windjie aangedra word, meng met die geur van die Afrika-aarde wat hy self oopgegrawe het om die liggaam van sy pa te ontvang.

As die man in die graf se naam werklik Tom Barklin was, het hy hom laat veras en die as in die Masai Mara gaan strooi, by die samevloeiing van die Mara- en die Talekrivier. In sy hart wéét hy dis waar Tom Barklin sou wou wees.

Maar toe was Tom Barklin al die tyd Tom van Breda, ’n bedrieër wat sy naam verander het en doelbewus sy vrou en kinders in Suid-Afrika laat glo het hy is dood. Wat ’n leuen geleef het vir bykans dertig jaar. Wat sy eie seun laat glo het hy is sy “neef” se kind.

En toe alles op die lappe kom, vat sy vrou hom terug! En nou wil sy hom begrawe op die plaas waar sy eens gelukkig was saam met Tom.

Die plaas se naam laat John wrang glimlag. Tene-na-Tene het nie sy naam gestand gedoen nie – vir-Ewig-en-ewig het nie vir Tom, sy vrou óf sy kinders gehou nie.

Ruk jou reg, John, praat hy met homself en vryf oor sy brandende oë. Jy is nege-en-dertig jaar oud.

Oorkant hom staan Maia, Tom se vrou, sereen, haar grys jaspante wapperend om haar bene. Haar voorkoms is jonger as die twee-en-sewentig wat op haar geboortesertifikaat staan. Haar oë bly op die kis rus, haar gesig onleesbaar. Haar kneukels is wit om die bossie blomme wat sy al van vroegoggend vashou.

Dink sy terug aan daardie dag amper vier dekades gelede toe sy ook langs die graf van Tom van Breda gestaan het? By die kis waarin ’n ander man se liggaam geplaas is – ’n vreemdeling met Tom se klere aan. Tom van Breda was toe nooit dood nie.

En tog, dink John, het sy gister verklaar dat Tom die man was wat haar, ten spyte van alles, die gelukkigste jare van haar lewe gegee het.

Langs haar staan Tom se ander seun: Simon van Breda. Kleindorpse prokureur in Suid-Afrika, leier in sy gemeenskap, ouderling in sy kerk, afwaartse kepe langs sy mond. Langs hom vee sy vrou kort-kort oor haar gesig met ’n kantsakdoek.

John kan nie met Simon van Breda as broer identifiseer nie, al verstaan hy Simon se woede teenoor die pa wat hom nooit kom soek het nie. Maar Simon het nie amper dertig jaar van samesyn met Tom van Breda gehad nie. Simon het hom nie as vaderfiguur, as mentor, as vriend en vertroueling geken nie.

Simon se pa het minstens nooit gemaak asof hy sy oom is nie. Dáárvoor kan John Tom van Breda nie vergewe nie.

Sy naels druk in sy handpalms in. Die gesuis van die wind in die seders weerklink in sy kop en druppels sweet slaan op sy neusbrug uit. Die felheid van sy woede ontstel hom elke keer.

Oorkant die graf merk hy die vraag in Christine se oë; sy vra na sy pyn. Verstaan sy hoe hy voel? Volgens haar koester sy nie meer enige verwyte teenoor haar pa nie.

Die predikant lees die formulier. ’n Dun windjie, so eie aan die Aberdares, waai Tom van Breda se gees ver oor sy geliefde Kenia uit.

John kyk op. ’n Beweging, iets wat blink, trek sy aandag. Skuil daar iemand in die bos?

Die jong predikant gee die teken. Hulle laat sak die kis met toue in die graf af, sodat Tom van Breda weer deel word van die aarde. Die Kikoejoes staan nader vir die laaste eerbetoon.

“Slaap sag, my man,” prewel Maia. Sy laat die bossie rose op die kis val.

“Pa.” Christine vee met die rugkant van haar hand trane weg. “Ek sal jou nooit vergeet nie. Tene-na-Tene.”

“John?” vra die predikant.

“Totsiens, Ouman.” Hy kyk hoe die sand tussen sy vingers deurgly en oor Maia se rose val.

Hy bly saam met Maia wag terwyl die graf toegegooi word en die ander aanstap na die voertuie. Sy buk effens asof sy die grondkombers oor Tom wil trek, tel dan een van die rose op wat vroeër uit haar hande geval het.

“Dankie, my man,” sê sy saggies, “vir ’n tweede kans.” Sy verkrummel die roosblare een vir een.

Asof sy deur die hoop grond kan sien tot binne-in die kis, word haar oë so sag soos haar glimlag. “Jy was my groot liefde, my enigste liefde. Jy weet dit, nè? Slaap sag …”

Toe sy opkyk na John, lê die seer naak oor haar gesig. Hierdie hartseer sal haar nooit verlaat nie, besef hy.

Hulle stap stadig na die voertuie. Groet vlugtig voor sy by Simon in die bakkie klim.

John se blik volg die gang van die voertuie oor die slegte pad. Hy sal later by hulle aansluit. Hy wil nog eers afskeid neem.

Hy hou met lang treë verby die graf, sy oë op die grond. Teen ’n oop gedeelte van die berg klim hy uit. Verjaag ’n dikkop van haar nes af, sodat sy klaend op lang geel bene wegskarrel.

Bo in die lug draal daar nou net een arend. ’n Aquila rapax. Was dit hier waar Tom van Breda vyf-en-dertig jaar gelede gestaan het toe sy wêreld uitmekaargeval het?

Ek het afgekyk op my plaas en dit was verlate. In die shamba het net ’n enkele vuurtjie gebrand, en ek het geweet my familie het weggegaan omdat hulle geglo het ek is dood.

Dié woorde spook nog al die jare by John. Vir die hoeveelste maal probeer hy verstaan. Hy herinner homself aan wat Tom van Breda deurgemaak het nadat hy in die Aberdarebosse gaan soek het na generaal Kali, die legende uit die tyd van die Mau-Mau. Tom was eers ná baie maande weer by sy volle verstand. Maande waarin John se ma, Emily, hom versorg het ten spyte van haar eie siekte.

Ja, goed en wel. Toe hy uiteindelik weer op die been is, lyk hy nie meer na Tom van Breda nie. Ná sy aanhouding deur die Mau-Mau kon hy nooit weer loop sonder om te hink nie. Sy bruin hare het spierwit geword, sy baard ook. Sy rug krom en sy stem hees.

Net aan sy oë kon jy Tom van Breda nog herken, het Wangari vertel. “Jy, John, het hom Mzee – die Ouman – genoem, want hy het soos ’n oupa gelyk.”

Tom het by John en Emily gebly en háár van aangeneem. Vir die jong John was hy die plaasvervanger van ’n pa. Dertig jaar lank glo hy dat Tom Barklin sy ma se neef is. Nooit weet hy dat hy in werklikheid Tom se eie seun by Emily is nie.

John was skaars drie jaar oud toe Emily sterf, en van toe af was dit net hy en Tom. Was dit vir Tom ’n troos om so ’n jong kind te versorg? Hy was in alle opsigte vir John soos ’n eie pa. Behalwe in die opsig wat die heel belangrikste is: hy het nie sy vaderskap erken nie.

Het hy dan nooit verstaan hoe groot die seun se behoefte was om aan iemand te behoort nie?

Vandat John kan onthou, was dit net hy en die Ouman.

Van sy ma is daar net ’n vae herinnering as die wind die reuk van laventelbos uit die veld aandra. Croton gratissimus, laventelkoorsbessie. Die naam kom outomaties, soos als wat hy by die Ouman geleer het vandat hy kon saamstap in die veld.

Sy vroegste herinnering is van ’n man met ’n wit baard en ’n hees stem wat hom wys hoe om ’n mierleeu uit sy gat te lok; wat vir hom beduie hoe om Kenia se bataleurarend uit te ken aan sy silwer vlerke en rooi stertvere.

Eers op kosskool aan die Prince of Wales buite Nairobi het John regtig die gemis aan ’n ma gevoel. Vriende se ma’s het vir hom ook eetgoed aangedra, hom soms drukkies gegee en vir naweke genooi, maar dit het sy verlange net erger gemaak.

Eenkeer bly ’n vroueserp van deurskynende lap agter in hulle koshuiskamer. Maande lank raak hy saans aan die slaap met die sagtheid daarvan in sy hand, word weemoed deel van sy wese. Toe raak die blou serp een skoolvakansie weg, en daarmee saam sy sentimentaliteit. Hy word ’n tiener met baard en ’n stem wat breek, en sluit sy verlies in sy hart toe.

Net soms wonder hy nog of ’n man ooit ’n hele mens kan wees sonder dat hy sy ma geken het.

Hy soek ’n klip om op te gaan sit. Skuif tot hy gemaklik is, vou sy arms oor sy bors en kyk af na die uitgestrekte veld. Só het hy en Wangari, die Ouman se Kikoejoevriend, ure om gesit. Luister, sou Wangari sê, luister mooi, dan hoor jy die hartklop van die veld.

John sien in die sand by sy voete die fyn spore van ’n rooikoplewerik – Calandrella cinerea – wat windmakerig rondgestap het. En ’n paar nagte terug het ’n fungo, ’n sivetkat, hier geloop. ’n Wyfie aan die diepte van die spoor, raai hy, en merk ’n stukkie pels wat aan ’n bossie gehaak het. Die ligte wind wat die tipiese kerriegeur van St John’s wort dra, waai al geruime tyd uit die ooste – dit weet hy aan die amper onsigbare riffelpatroon van die sand.

Sy blik skuif na onder op die werf, waar ’n paar kinders met ’n bal speel. Hulle het dit sekerlik uit koerantpapier en rekkies gemaak, soos Wangari hom ook geleer het toe hy klein was.

Snaaks, hier in die veld is die onderdrukte gramskap wat al amper deel van hom is, minder. Asof die wind sy kop skoon waai en hy oplos in die blou lug om hom en oor hom.

Toe Wangari dood is – nie lank nadat Tom sy familie teruggekry het nie – was dit asof ’n deel uit John geruk is. Alles het verander in daardie jaar.

Ná hulle herenig is, het Tom en Maia gaan vakansie hou naby Mombasa. Christine en Craig het daar op die strand gerou tussen frangipaniblomme en lang wit kerse, en ’n paar dae later New York toe gevlieg. Toe Tom en Maia besluit om ’n tyd lank na Suid-Afrika te gaan om haar plaas te versorg of te verkoop, het Wangari valer en kleiner geword.

In die week voor die Ouman en Maia weg is, het hy weggekrimp en sy laaste asem uitgeblaas. Hulle het hom in die Mara begrawe, met spesiale toestemming van Richard Leakey.

Toe was daar vir John niemand oor nie. Hy het alleen agtergebly. Regtig alleen, vir die eerste maal in sy lewe.

In hom het die aardplate geskuif en ’n skeur agtergelaat wat dwarsoor sy innerlike landskap strek. Dit skei die John Barklin wat was van die nuwe John Barklin – ’n man wat geen plesier daaruit put om langer ’n veldwagter in die Masai Mara te wees nie. Wat agter ’n muur van onverskilligheid wegkruip en in sy dertigerjare rebelse tienerstreke begin uithaal. In Nairobi vergryp hy hom roekeloos aan drank en sigarette en meisies, en teken die rooi are in sy oë elke dag ’n ander padkaart op sy roete na nêrens.

In daardie dowwe jaar staan net twee ligpunte uit. Die aand toe hy Marielle se huis in Langata inloop en die skraal donkerkop voor die kaggel sien staan met ’n boek in haar hande, was die eerste een.

“Waar kom sy vandaan?” vra hy.

“Haar pa boer met koffie bo naby Limburu. Sy het in Engeland skoolgegaan en was op Oxford. Sy het eers teruggekom toe haar ma siek word.”

“Stel my voor aan haar.”

“Nou kom. Pamela, ontmoet John Barklin, en John, dis nou Pamela Rutledge.”

Die gewone ligsinnighede soos “Waar het jy my lewe lank weggekruip?”, het vasgesteek in sy keel. Daar was iets weerloos aan haar, iets verfynds.

Hy het haar die hele aand dopgehou. Gesien hoe sy skewekop luister na Timothy Hadden se vervelige stories, hoe sy lag vir Peter Driscoll se flou grappe, hoe James Warden sy bot afsydigheid verloor in haar teenwoordigheid.

John het gewonder of dit hom pla. Hy was sinies oor enige emosie. Hy glo nie aan die liefde nie.

Sy is nie ’n loskop wat flankeer met een en almal nie, het hy gou uitgevind, en hy kan haar niks meer as dít bied nie. Toe word hulle maar vriende. Versigtig eers, maar mettertyd al hoe gemakliker.

En so is hulle verhouding al vier jaar – of is dit vyf? – aan die gang. Sy roekelose drinkdae is verby, en die meisies is nou nie meer ’n aantrekking nie, maar steeds vorder sy verhouding met Pam niks verder as vriendskap nie.

Hy weet sonder dat hy te diep hoef te delf dat hy eers in homself gesond moet word. Sê nou hy het meer van sy pa se gene as wat hy besef? Sê nou hy sweer ook ewige trou, net om eendag daarvan te vergeet?

Die tweede ligpunt was toe Pamela hom aan die einde van daardie jaar aan Warrick Hadden voorgestel het. Dié het ’n safaribesigheid wat hoofsaaklik in Tanzanië bedryf word en soek ’n vennoot. “Almal wil mos nou die Out of Africa-ding doen ná die fliek verlede jaar verskyn het. Ek kan nie meer alles behartig nie.”

Binne minute weet John ’n deur het vir hom oopgegaan en stap hy met vreugde in ’n nuwe fase van sy lewe in.

“Jy is ’n aanwins vir die maatskappy, John,” het Warrick dikwels gesê. “Waar het jy alles geleer wat jy van die veld weet? Ons kry mense wat weer bespreek op voorwaarde dat jy hulle toergids is.”

“Ek het die beste skoling gehad. En ek geniet dit.”

“Veral as die meisies kakiekoors kry?” het Warrick geterg.

Feitlik op elke safari is daar meisies – selfs ouer vroue – wat die kombinasie van ’n bruingebrande gids in sy bosklere, veldhoed op die kop, geweer aan sy sy, onweerstaanbaar vind. John grinnik. Hy onthou hoe hy nog taamlik onlangs moes bontstaan toe ’n jaloerse Duitser gedink het hy is te vriendelik met Gardi, sy jong vrou.

Aan die begin was elke dag op safari anders. Om sy Afrika te beskou deur die oë van toeriste wat nog nooit daar was nie, het aan John ’n nuwe visie van die land en van homself gegee. Skielik het dit wat hy al as vanselfsprekend aanvaar het in sy omswerwinge deur Kenia saam met die Ouman en Wangari, ’n aspek van verwondering aangeneem.

Dit was maklik om sy woede te vergeet terwyl ’n voertuig vol mense aan sy lippe hang. Hulle is van hom alleen afhanklik vir hulle veiligheid; van wat hulle saam met hulle na Amerika of Europa sal terugneem. Sy eer was herstel, sy ego ook.

Maar ná ’n paar jaar was die gat in sy binneste nog daar. Die opwinding het afgeneem. Die voorspelbaarheid van sy bestaan het alledaags geword.

Die paar dae tussen safari’s het hy in Nairobi tuisgegaan by Warrick se huis in Langata. Altyd die eerste dag ’n voertuig om te herstel, kop in die enjin gedruk, olie onder die naels. Dan lui die foon.

“John, ek hoor jy’s terug! Partytjie vanaand.”

Jeanne of Nina of Marielle of wie ook al. Pamela wat lag as sy die foon antwoord. Sy skuldgevoel. Te veel bier, te veel sigarette, te veel leë woorde en beloftes.

Die volgende oggend ’n draai by die kantoor van Wilderness Tours in Mama Ngenastraat gaan maak om die logistiek vir die volgende safari reg te kry. Lees die name en agtergrond van die nuwe groep, voordat hy hulle die dag daarna by die lughawe gaan haal. Later lyk almal vir hom dieselfde. Ouerige mans met dik nekke, harde oë, goue horlosies. Vrouens met styfgetrekte gesigte, blonde hare, goue horlosies. Duur reistasse, donkerbrille en skoene – opsigtelike tekens van sukses.

Hy laai hulle dankbaar by die Norfolk Hotel af vir hulle eerste aand in Afrika. Gaan kuier ’n laaste keer saam met sy vriende in die New Stanley Hotel se kroeg. Dieselfde ou groepie, dieselfde ou grappies.

Vroeg die volgende oggend op, alles inpak, gaste oplaai. Let the show begin.

Hulle reaksies was byna woordeliks dieselfde, die vrae eentonig eners. Die roete en roetine van elke dag skrikwekkend eweso.

En toe, net ná sy ses-en-dertigste verjaardag, kry hy ’n oproep van die prokureur. Hy moet hom kom sien oor die Emily Barklin Trust, waarvan John nog nooit gehoor het nie.

Aan John Barklin: die volle bedrag wat in die Emily Barklin Trust in Barclays Bank gesetel is. Dit bestaan uit die kontantbedrag plus rente van die verkoop van die plaas in die Aberdares wat aan Emily Barklin behoort het.

As John aan dié woorde dink, word hy elke keer van voor af kwaad.

Die dokument wat hy by die bank moes gaan afhaal, was onderteken: Tom Barklin (voog). Dit het bepaal dat die trustgeld dertig jaar moes lê.

Hy het Suid-Afrika toe gebel. “Ouman, hoekom het jy my nooit vertel van hierdie geld nie?”

Die telefoonlyn het tydens die lang stilte gesing en gekraak.

“Jy was te klein, John. En later het ek eintlik daarvan vergeet. En toe, ná alles wat gebeur het, was jy,” hy het gekug, “nie juis bereikbaar nie.”

Sy pa sit in Suid-Afrika en praat van onbereikbaar! Eenmaal ’n man wat die makliker uitweg kies, altyd so ’n man.

Hy was van voor af kwaad vir Tom van Breda. Hoekom het hy John nie die waarheid vertel nie? Daar was so ’n sterk band tussen hulle – het hy sy seun nie genoeg vertrou om hom te vertel van sy verlede nie?

Die trust het ’n aansienlike hoeveelheid geld bevat, wat hom dae en weke lank laat tob het. Dit was die tyd van die lang reëns, die masika – ’n stil tyd vir safari’s.

Vir hom word dit die reënseisoen van sy siel. Hy bly in die huis in Nairobi, gaan selde uit. In die lang ure op sy bed, sy arms agter sy kop ingevou, volg hy die gang van die druppels teen die venster. Die getrommel van die reën op die sinkdak word deel van sy hartklop.

Toe John ver onder hom ’n stoffie sien uitslaan agter ’n voertuig wat wegry van Tene-na-Tene, word hy teruggeruk uit sy herinneringe.

Kamau het tog nie vervoer nie. Was daar dan wel iemand in die bos naby die graf?

Klippe spat saam met ’n rits skelwoorde soos sy voete bergaf gly. Hy verwens sy nalatigheid. Hy moes gaan kyk het!

Die deur van sy voertuig klap toe. Kinders en hoenders gee pad met ’n gekekkel en gejil en hy mis die geroeste hekpaal – al wat oorgebly het van Tom van Breda se ingang – rakelings. Sy Landcruiser bokspring oor die slegte pad, gly skuins en laat skiet klippe op, maar hy klou verbete aan die stuurwiel. Die ander wag seker lankal vir hom by die Thomson’s Falls Hotel.

Om ’n draai moet hy vinnig rem om ’n aankomende viertrek te vermy. Uit die stofwolk toe die twee voertuie tot stilstand kom, verskyn Pamela, haar gesig rooi, haar swart hare windverwaai.

“John Barklin! Wat besiel jou?”

Hy maak sy vingers van die stuurwiel los, vee die sweet aan sy broek af en klim uit.

“Skuus, Pammy, ek het nie besef ek ry so vinnig nie. Is jy oukei?”

Sy skud haar hare uit haar gesig. “As jy wil weet of ek seergekry het, is die antwoord nee. Ék weet ten minste hoe om op hierdie paaie te ry. Dêm jou, John!”

“Dêm myself, Pammy. Ek is so jammer.”

Hy druk haar teen hom vas, haar sitrusgeur in sy neus. Sy hand vee oor haar wang, sy lippe lig op haar voorkop.

“Jammer, Pammy,” fluister hy weer, en dit moet vir veel meer as die amperse ongeluk om verskoning vra. “Wat maak jy in elk geval hier?”

“Christine het my genooi om saam met julle by die hotel te gaan eet. Ek het kom kyk waar bly jy so lank. Ek dag jy is dalk ontsteld, of dat daar fout is met jou kar of iets.” Daar blink trane in haar oë.

“Ek het net ’n bietjie tyd nodig gehad op my –”

“Op jou eie,” sug sy.

Sy buk om haar hoed wat in die pad geval het op te tel en druk haar hare onder die bol in. “Sjoe, my hart klop nou nog soos ’n resiesperd s’n. Hoekom het jy so gejaag?”

“Ek dink daar was iemand op die plaas, iemand wat ons afgeloer het.”

“Ek het haar gesien! Verby haar gery. Bruin hare, swart klere, lippe opmekaar gepers. ’n Gehuurde kar – daar was ’n Avis-plakker op die voorruit.”

Sy wenkbroue lig. “Jy’s oplettend.”

“Wie is die vrou?” Sy vermy sy blik.

“Ek het nie ’n benul nie. Maar ek sal graag wil uitvind.”

Nog een van Tom van Breda se geheime? Dan skud hy die gevoel van onheil van hom af.

“Kom, Pammy, ons gaan Thomson’s Falls toe. Dankie dat jy my kom soek het.”

Hy ry besadig agter haar aan en sluk hard aan die knop in sy keel. Wens hy kan weer ’n houvas kry op die woede wat hom al vyf jaar lank dra, want dis makliker om kwaad te wees as hartseer.

Die ete in die effe vervalle hotel is ’n sukses danksy Craig en Christine se kinders. Sonder ’n bewustheid van wat die dag beteken, speel hulle onbevange rondom die grootmense aan tafel.

John het nooit geweet kinders kan so oulik wees nie. Christine praat met hulle Afrikaans, en tussen Craig se Amerikaanse Engels en al die nuwe Swahiliwoorde deur wat hulle geleer het vandat hulle in Oos-Afrika aangekom het, is elke gesprek ’n avontuur.

Hy hou Pamela dop terwyl sy met die twee kinders gesels. Sy sal ’n goeie ma wees, onthou hy Christine se woorde nadat sy Pamela maar kort geken het. Maar sal hy ’n goeie pa wees? Hy wat niemand vertrou nie. Selfs nie eens vir Pamela nie.

Dat sy hom ook nie heeltemal vertrou nie, het hy besef toe hy by Christine moes hoor Pamela is ’n aangenome kind – sy het dit eers ná haar ma se dood uitgevind. Dit het hom uitermate ontstel. Hoekom het sy dit nie met hom gedeel nie? Dan is hulle nie eens die goeie vriende wat hy gemeen het hulle is nie, wat nog te sê moontlik iets meer.

En wat steek sy nóg vir hom weg? Beskou sy hom ook, soos sy pa, as iemand wat nie vertrou kan word met geheime nie?

Nadat Christine hom dit vertel het, het hy weggebly van Pam. Tot een nag toe hy iewers in ’n safaritent wakker gelê het terwyl ’n olifanttrop verbybeweeg. Hy het gehoor hoe die ma’s se rammelende gerusstelling aan die kalfies op die nagstilte aangedra word en gewonder oor die verantwoordelikheid van ouerskap. Hy het gewonder of die weerloosheid wat hy daardie eerste aand in Pamela gesien het, dieselfde weerloosheid is wat in hom is. Terug in Nairobi het hy haar weer gebel en hulle vriendskap het voortgegaan.

Eers lank daarna het hy haar oor haar ma uitgevra – nadat hy besef het hulle loop dieselfde paadjie. Want het hy nie dieselfde ontnugtering ervaar toe hy agterkom hy is ook nie wie hy gedink het hy is nie? Het hy nie ook ’n skans om hom gebou om te sorg dat niemand te naby kom nie?

“Hoekom het jy my nie vertel nie?”

“Want ek weet nie wie ek is nie.”

Hy het haar lank vasgehou. “Kom ons soek haar. Daar moet rekords wees.”

“Ek het aan die hospitaal geskryf, maar hulle het nie meer die verslae nie. Ek sal nooit weet hoe ’n mens my regte ma was nie.”

“Toemaar, ek ook nie.”

Maia se stem bring hom terug na die hotel se eetkamer. “John? Jy is so ver weg?”

Dis net hulle twee aan die etenstafel oor. En Tom van Breda, wie se teenwoordigheid soos ’n onsigbare klipmuur tussen hulle staan.

Buite op die stoep sit Christine en Craig met Simon en gesels, koffiekoppies in hulle hande. Pamela en die kinders speel op die gras.

“Ek wil graag met jou praat,” sê Maia, “oor jou ma.”

Hy skrik; dis asof sy sy gedagtes kon lees. “Wat van haar?’

“Ek het vir jou ’n foto gebring wat ek destyds geneem het. Ek het dit laat vergroot.”

Lank kyk hy na die outydse sepiafoto van die vrou. Sy staan by ’n trekker, die wind in haar hare. In die langbroek en hemp wat sy aanhet, lyk sy lank en skraal, hoekig gebou, amper soos hy.

Wat vertel haar effense glimlag? Het sy toe al ’n verhouding met Tom van Breda gehad? Is dit skuldgevoel wat maak dat sy haar oë met haar een hand versluier, of is dit maar net om die son uit te hou?

Hy voel geen verbintenis met haar nie.

“Toe die Mau-Mau haar man en drie kinders so wreed vermoor het, het ons almal verwag sy sou teruggaan Engeland toe. Maar sy het gebly. Geboer. Soos ’n man op die trekker gery, skape gedip, lande geploeg. Ek is seker sy was bang in daardie huis. Al het ons almal ingespring en dit nuut uitgeverf, moes die fluisterstemme van haar kinders haar snags soms wakker gehou het. Maar sy het nooit iets gewys nie. Sy het besluit om ’n sukses te maak van die plaas, en sy het ook.”

Maia draai haar kop weg, maar haar sagte laventelgeur bly in die lug hang. Buite lag klein Gracie, en in die kombuis klater skottelgoed. John weet nie of hy kans sien om verder hierna te luister nie.

“Agterna het Tom my vertel dat Emily die sterkste mens was wat hy ooit geken het. Sy het die ergste wat met ’n vrou kan gebeur aan haar lyf gevoel en dit oorleef, en daarna het sy vir niks geskrik nie. Hy kon met haar praat oor die verskriklike dinge wat hy in daardie tyd beleef het. ‘Ek kon dit nie met jou bespreek nie, Maia,’ het hy gesê, ‘en iewers moes ek praat.’ Dis hoe die ding tussen hulle begin het.”

“Ek weet nie of ek wil weet nie.”

Haar oë kyk skerp. “Jy móét weet, anders sal jy nooit verstaan nie.”

Wat is daar om te verstaan? Sy pa het ’n kind gemaak by ’n ander vrou. Maar hy was te oneerlik om te erken dat dit sy kind is. Of om sy regte vrou en kinders te gaan soek. Wat kan daar nog wees?

“Ek het haar gehaat, John. Want ek kon sien Tom kom te veel daar – jy kan self dink. Maar ek het haar gerespekteer. Almal het. En daarom wil ek jou vertel van haar, want jy moet haar ook respekteer. Op ’n dag hoor ons sy is terug Engeland toe. Sommer net so. Sy het geweet sy kon nie hier bly en Tom se kind verwag nie, en toe neem sy weer ’n besluit waarvoor ’n mens haar moet eer: sy kies om alleen te wees, eerder as om my seer te maak.” Trane blink in Maia se oë.

“Maar toe kom sy tog terug.”

“Sy het kanker gekry. Sy het geweet as sy in Engeland sou bly, sou jy na ’n weeshuis moes gaan – daar was nie familie wat vir jou kon sorg nie. Ek dink die besluit om terug te kom na Kenia was seker die moeilikste wat sy ooit geneem het.”

“Chai, memsaab?” vra ’n kelner.

Maia neem die koppie tee by hom. “Asante.”

“Ek sal Emily altyd dank verskuldig wees,” gaan sy voort, “vir die manier waarop sy Tom versorg het nadat hy uit die bos gekom het. Maande lank.”

“En toe gaan sy self dood.”

“Die lewe is nie altyd regverdig nie, nè?” Agter haar glimlag lê pyn.

Sy skuif effens sodat sy hom in die oë kan kyk. “John, ek kan sien jy glo nie in die liefde nie. Jy is bang. Maar ek wil graag hê jy moet weet hoe wonderlik dit is, en hoe leeg jou lewe daarsonder sal wees. Onthou dit, liewe John. En onthou altyd hoe verskriklik lief Tom jou gehad het.”

Bitter gal stoot in sy keel op. Die stoel kras oor die houtvloer.

“Verskoon my, Maia, ek moet gaan.”

Die kwaad is terug in sy binneste.