Читать книгу Народныя прыкметы на кожны дзень - Дзмiтрый Дзьяканаў - Страница 4

ЛЮТЫ

Оглавление

Прыказкі і прымаўкі пра люты


Зiма – гэта цуд


Люты багаты снегам, красавік – вадою.

Люты ваду падпусціць, сакавік падбярэ.

Люты-месяц люты, пытаецца: як абуты?

У лютым сонца на лета, зіма на мароз.

Завірухі ды завеі пад люты паляцелі.

Як люты ні злуй, а вясною пахне.

У лютым зіма з вясной сустракаецца ўпершыню.

Тое, што студзень выпусціў, люты падбярэ.

У лютага два сябра – завея і завіруха.

Люты-бацюшка збівае рогi з зімы.

Люты вясну будуе.

1


Вецер мяняецца з усходняга на паўночна—заходні – будзе дождж з моцным ветрам.

У гэты дзень на вуліцы мяцеліца – чакалася яна і на Масленіцу.

Зорнае неба – да зацяжной зімы.

Якое надвор'е на Макарыя, такі і ўвесь люты. Ясны сонечны дзень – ранняя вясна, а калі мяцеліца разгуляецца або пахмурна будзе – доўга будзе і мяцежнае надвор'е.

З дахаў капае – вясна будзе ранняй.

2


Якое надвор'е сення – такая будзе і вясна.

Калі снег ідзе: раніцай – будзе ўраджай ранніх збажыны; днём – ўрадзіць хлеб сярэдняга тэрміну ўборкі; вечарам – ўрадзяць пазнейшыя.

Кот скрабе падлогу, а куры кудахчуць – будзе мяцеліца.

Іней ў гэты дзень абяцае восеньскія начныя замаразкі.

Калі пачалася мяцеліца, то працягнецца яна ўвесь тыдзень.

Завіруха прадвесціць халодную вясну з частымі завеямі.

3


Ясная зара – чакаецца мароз.

Ярка—чырвоны захад абяцае марозны дзень.

Калі апоўдні выразна відаць сонца, то вясна прыйдзе ранняя.

Халодны і сухі дзень абяцае гарачы жнівень.

Зайцы бягуць у адкрытае поле – будзе снег.

3 лютага на вуліцы ясна – вясна абяцае быць ранняй.

Месяц у тумане – да добрага ўраджаю збожжа.

Месяц хаваецца пад аблокамі, якія асабліва хутка плывуць па небе – будзе шмат хлеба.

4


Калі змакрэла шкло – неўзабаве пацяплее.

У гэты дзень выпаў снег – ураджай будзе вялікім.

Завея ў гэты дзень можа затрымацца на тыдзень.

Шмат снегу на Цімафея – да багацця збожжа.

Світае хутка – абавязкова будзе снег.

Сонечны поўдзень на Цімафея – да ранняй вясны.

Калі за акном разбушавалася завіруха, яна будзе доўжыцца, як мінімум, тыдзень.

5


Падымаецца вада ў рацэ – будзе мароз.

Ударыў мароз, і свеціць сонца – у жніўні будзе горача.

Ярка свеціць сонца – вясна будзе ранняй.

На дрэвах скачуць вавёркі – неўзабаве пацяплее і будзе адліга. Вавёркі хаваюцца ў дупло, зачыняючы ў яго лаз – снегападу не будзе.

Калі ў гэты дзень раніцай крычыць сініца – да марозу.

Котка ляжыць брушкам уверх – да адлігі.

Шум ад шашы чутны цішэй і глушы звычайнага – да пацяплення.

6


Якое надвор'е ў гэты дзень, такая ж чакаецца вясна.

Зоркі на небечастыя – будзе снег і цяпло.

Па небе плывуць высокія і рэдкія аблокі – будзе адліга.

Дзень ціхае надвор'е – другую палову ліпеня будзе суха і цепла.

Дровы ў печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.

Ваверка ў мароз пакідае сваё гняздо, спускаецца з дрэва і бегае па зямлі – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.

На Сільвестра дзень прыбывае, а мароз мацнее.

Сонечны дзень – добрая вясна. Сонечнае надвор'е – да цёплай вясны.

Вераб'і хаваюцца ў галлё – да марозу або завеі.

7


Калі ў гэты дзень выпадзе снег, то наступная зіма будзе позняя.

Моцны снегапад абяцае раннюю восень.

Расчырыкаліся вераб'і – быць адліге.

З раніцы чуваць як спявае сініца – пахаладае.


З дахаў капеж – будзе мароз.


8


Сабака згортваецца абаранкам – будзе холадна і ветрана.

Чырвоны агонь у печы абяцае хуткі мароз.

У месяца бледны сьвет – чакай моцнага снегападу.

Яркія зоркі абяцаюць добры ўраджай лёну.

Котка падчас сну мыску лапкай закрывае – да халадоў.

Які Рыгор з раніцы да поўдня – такая будзе першая палова наступнай зімы, а з поўдня да вечара – другая палова будучай зімы.

Моцны снегапад – да ранняй і доўгай восені.

Калі сарака садзіцца на ніжнія галіны дрэў – да ветру.

9


Аблокі ідуць супраць ветра перад тым, як пойдзе снег.

Карова перабірае нагамі перад снежным днём.

Кань ў стайні часта уздрыгвае – да снега.

Запацелае шкло кажа аб тым, што пацяплее.

Акругленыя снежныя гурбы – летам будзе багаты ўраджай.

Котка садзіцца на падваконнік і глядзіць у акно – да цяпла.

Гук становіцца чуваць і чысцей – да пагаршэння надвор'я.

Люты халодны і сухі – жнівень гарачы.

У лютым вялікія маразы – да смажаніны лета.

10


Дзень ціхае надвор'е – другую палову ліпеня будзе суха і цепла.

Дровы ў печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.

Ваверка ў мароз пакідае сваё гняздо, спускаецца з дрэва і бегае па зямлі – да пацяплення.

Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.


Дым з трубы каромыслам – да паслаблення марозу.


Моцны вецер кажа аб сырым, дажджлівым леце.

Сінь віднеецца над лесам перад тым, як пацяплее.

Густое паветра над лесам – да дажджу і непагадзі.

Адліга ў гэты дзень зманлівая – надоўга не пратрымаецца, будуць яшчэ маразы. Лютаўская адліга нічога не варта.

Быдла сукае заднімі нагамі – чакай снежнага дня.

Сабакі валяюцца на снезе – да віхуры.

11


Буйны снег прадвесціць адлігу.

Холадна – у канцы лета ўсталюецца цеплае надвор'е.

Дым з трубы ідзе клубамі, абяцаючы пацяплення.

Доўга разгараюцца паленцы ў печы – мароз спадзе.

На Яфрэма ветрадуі – да сырога лета.

Увечары агонь у печы чырвоны – ноччу снегападу не будзе.

Званы чутны здалёк ясна і гучна – да хуткага снегападу.

Над лесам паветра густое, неба цёмна—сіняе – хутка будзе цёпла.

Лес пачарнеў – да адлігі.

12


Варона пад крыло хавае дзюбу, чакаючы пахаладання.

Моцны вецер – вясна, лета і восень будуць дажджлівымі.

Крычаць і мітусяцца вароны – насоўваецца завіруха.

Ваўкі каля вёскі прадказваюць ўзмацненне марозу.

Снежныя шматкі становяцца буйнымі – да адлігі.

Халоднае надвор'е – у жніўні будзе вельмі горача.

Чырвоная месяц-чакай парывістага ветру.

Печ дрэнна растопліваецца, дровы слаба гараць – да цяпла.

Шкло падвойных аконных рам пацее – да пахаладання.

Сена сырэе – да снегападу.

Попел у печы хутка згасае або дровы дрэнна разгараюцца – да адлігі.

13


Вада запоўніла палонку да краю – будзе мароз.

Полымя ў агні: чырвонае хутка пахаладае; белае-хутка пацяплее і вясна не загарамі.

Млечны Шлях на небе поўны зорак і светлы – да добрага надвор, я. Млечны Шлях цьмяны – да непагадзі.

Вераб'і ўцяпляюць свае гнёзды – да моцнай сцюжы.

Гучны крык крумкача – да снежнай буры, мяцеліцы.

Печ дрэнна растопліваецца, чадзiць, дровы не хочуць гарэць – да цяпла. У печы практычна няма цягі – да сырога надвор'я. Цяга моцная – да сьцюжы.

14


Яснае, зорнае неба абяцае зацяжную і познюю вясну.

Снегапад у гэты дзень прадракае мокрую, дажджлівае вясну.

Доўгія ледзяшы звісаюць з дахаў – лён будзе доўгім.

На небе ноччу зарапад – да цёплай вясны.

Надвор'е на Трыфана паказвае, якой будзе ўся вясна.

Мароз на Трыфана – вясна наступіць яшчэ ня хутка.

Калі на Трыфана на небе шмат зорак, то зіма яшчэ доўга працягнецца.

Вячэрні туман – да яснага надвор'я на ўвесь наступны дзень.

15


Мяцеліца, завіруха – быць году неўраджайным.

Снегапад значыць, што зацягнецца вясна.

Халодны і пахмурны дзень падказвае – вясна будзе халодная.

Пачалася адліга – вясна будзе ранняя і цёплая.

На Стрэчанне раніцай снег – ураджай ранняй збажыны, калі апоўдні – сярэдніх; калі да вечара – позняй.

Вялікія ледзяшы вісяць на краі даху – будзе багаты ўраджай.

Калі на Стрэчанне адліга – ўраджаю кот наплача.

Свінні свярбяць, труцца аб слупы і ствалы дрэў – да снегу.

Вішчаць парасяты – да холаду.

16


Над замерзлай рэчкай сцелецца туман перад маразамі.

Ноччу быў іней – днём пахаладае.

Снега шмат – летам будзе шмат дажджоў.

Вераб'і, прадчуваючы хуткую вясну, крычаць пад акном.

Лес «шуміць» – будзе адліга, а калі «трашчыць» – чакай мароз.

17


Туман трымаецца: высока – добрае надвор'е ўсталюецца; сцелецца па зямлі, магчыма пацяплее і пойдзе невялікі снег.

Бачны счарнелы лес – хутка пацяплее.


Вераб'і хаваюцца ў салому ад моцнага марозу.


Галінкі елі згінаюцца ўніз – да снегападу. Калі галінкі глядзяць уверх-дзень будзе ясным.

Уцёкі снежных «раслін» на шкле паднімаюцца ўверх – да паніжэння тэмпературы.

18


Снег ідзе – хутка стане цёпла.

Моцны мароз – вясна будзе бурнай, а лета сухім і цеплым.

Дзень без ападкаў – будзе сухое лета.

Пацяплела ў гэты дзень – зіма здаецца.

Няма снегу 18 лютага -чакайце засуху ў летні перыяд. Калі ўдарае мароз – прымета таго, што, хутчэй за ўсё, лета будзе гарачым.

Калі на Агаф'ю цёпла, то зіма ўжо скончылася – можна чакаць вясну.

Вада ў рэках і студнях прыбывае – да пацяплення.

Скураныя рэчы сталі больш гнуткімі і мяккімі – да снегападу.

19


Залацісты колер гарызонта абяцае дзень з добрым надвор'ем.

Мароз стаіць – вецер адужэе.

Перад снегападам чутна, як на дрэвах шамацiць сухое лісце.

Калі ў гэты дзень стаіць мароз, то лета будзе сухое і спякотнае.

Сабачкі лезуць на канапы, згортваюцца абаранкам, закрываюць носікі лапкамі і спяць – да марозу.

Тытунь сырэе – да снегу.

Палявыя мышы вылезлі з нор і бегаюць па снезе – да пахмурнага надвор'я.

Чым на Вуколу-цялятніка халадней, тым цяплей у сакавіку.

Калі ў гэты дзень адліга – каровы будуць дрэнна даіцца.

20


Куры рана садзяцца на курасадню, чакаючы хуткага пахаладання.

Па небе плывуць аблокі сіняга колеру – хутка пацяплее.

Днём дзьме паўднёвы вецер – ўрадзяць яравыя хлеба.

Грыміць гром – не будзе сена на лузе.

Старыя авечкі мала ядуць – да цяпла.

Сабакі катаюцца па снезе з вечара – да начнога бурана.

Крот застаецца ў нары, зачыніўшы ўваход – да маразоў.

Пачало на Луку раставаць з паўночнага боку – да цёплага лета.

21


Ноччу вялікi месяц – быць адлізе.

Моцныя маразы кажуць аб хуткім надыходзе вясны.

Чым мацней мароз у гэты дзень, тым цяплей сакавік.

Дым па зямлі абяцае пахаладанне.

Аб моцным снегападзе сведчаць раскудахтаныя куры.

22


У лесе тэмпература такая ж, як на адкрытым полі або раўніне – будзе снег і паднімецца вецер.

Холадна – сакавік будзе вельмі цёплым.

На дрэве з'явіўся рабчык – чакай, што пахаладае.

Днём адліга – маразы могуць затрымацца.

Пацеюць вокны – чакай адлігі.

23


Вароны садзяцца на верхнія галінкі і чысцяць крылы – пойдзе снег.

Конь кладзецца на зямлю, абяцаючы пацяплення і снег.

Тонкі, ясны месяц – можа нават навальніца быць.

Маразы пратрымаліся цэлы тыдзень – сакавік будзе цёплы.

Снег звешваецца з даху – ўрадзяць хлеба.

24


Ляжыць шмат снегу – у траўні будзе шмат травы на лугах.

Ідзе снег у гэты дзень – хутка прыйдзе вясна.

Шмат снегу – значыць, травень будзе цёплым.

Днём пацяплела – маразы адступаюць і сыходзяць зусім.

Адліга – наступіла вясна, і халодных дзён больш не будзе.

Лес у мароз зашумеў – да адлігі.

Над месяцам бачны як бы слуп – снегападу не будзе.

Дрэвы ў інеі – да маразоў.

Свінні ціснуцца адна да адной – да халадоў.

Улас днём карове бок нагрэе, ноччу-рог абарве (замарозіць).

Улас на двары – вясна на гары.

25


Дружная цвыркаюць вераб'і – чакаецца адліга.

Стаіць туман або пайшоў снег – лета будзе дажджлівае.

Дзень выдаўся халодным – да цёплага сакавіка, да ранняй вясны.

Чым халаднее надвор'е ў апошні тыдзень лютага, тым цяплей будзе сакавік месяц.

Жарабя шмат валяецца – да снега.

Зоркі барвянага або чырвонага колеру – да віхуры.

Марозны год – год садавіны.

Ноччу быў іней – днём чакай снегападу. Пушысты іней – да добрага надвор'я.

26


Сонца ўзыходзіць слупом – пахаладае.

Ясна апоўдні, будзе яснае надвор'е бліжэйшы час.

Пахмурна або снег – будзе надвор'е халоднае і сыра.

Пахмурны дзень – позняя вясна.

Сінічкі звонка спяваюць-раннюю вясну клічуць.

Чым халадней, тым больш гарачым і сухім будзе лета.

Сабака расцягваецца на зямлі, раскінуўшы лапы – да цяпла.

Звяры чхаюць – да змены надвор'я.

Лес серы – да марозу.

27


Добрае надвор'е – наперадзе яшчэ марозныя дні чакаюць.

Збегліся хмаркі ў купку – быць непагадзі хутка.

Чым больш снегу ляжыць на зямлі – тым большы будзе ўраджай. Паля са снегам-так і свіран з хлебам.

Ціўкаюць сініцы перад тым, як пацяплее.

Ударыў мароз у гэты дзень – лета будзе засушлівае.

На Кірылу добрае надвор'е – да маразоў.

Цецярук зрываецца з месца і хутка пералятае поле-перад снегападам.

28


У рацэ падымаецца вада і пагражае выйсці з берагоў – быць вялікаму ўкосу траў на лугах.

Звісаюць доўгія і тоўстыя ледзяшы – вясна будзе доўгая.

Месяц ясны ў небе – мароз пакуль не збіраецца сыходзіць.

Снег 28 лютага адтае – да добрага ўраджаю сена.

Лісіца «брэша» – чакай неўзабаве снегу.

Якое надвор'е ў гэты дзень, такая і восень будзе.

Мала снегу – да неўраджаю.

29


Калі ў гэты дзень стаіць мароз, то холады могуць затрымацца.

Моцны вецер прадвяшчае непагадзь.

Вароны гучна крумкаюць – да халадоў.

Дубрава пацямнела – да адлігі.

Аблокі плывуць хутка і высока – да яснага дня, без ападкаў.

Птушкі вяртаюцца ў гэты дзень з поўдня – да ранняй вясны.

Народныя прыкметы на кожны дзень

Подняться наверх