Читать книгу Народныя прыкметы на кожны дзень - Дзмiтрый Дзьяканаў - Страница 4
ЛЮТЫ
ОглавлениеПрыказкі і прымаўкі пра люты
Зiма – гэта цуд
Люты багаты снегам, красавік – вадою.
Люты ваду падпусціць, сакавік падбярэ.
Люты-месяц люты, пытаецца: як абуты?
У лютым сонца на лета, зіма на мароз.
Завірухі ды завеі пад люты паляцелі.
Як люты ні злуй, а вясною пахне.
У лютым зіма з вясной сустракаецца ўпершыню.
Тое, што студзень выпусціў, люты падбярэ.
У лютага два сябра – завея і завіруха.
Люты-бацюшка збівае рогi з зімы.
Люты вясну будуе.
1
Вецер мяняецца з усходняга на паўночна—заходні – будзе дождж з моцным ветрам.
У гэты дзень на вуліцы мяцеліца – чакалася яна і на Масленіцу.
Зорнае неба – да зацяжной зімы.
Якое надвор'е на Макарыя, такі і ўвесь люты. Ясны сонечны дзень – ранняя вясна, а калі мяцеліца разгуляецца або пахмурна будзе – доўга будзе і мяцежнае надвор'е.
З дахаў капае – вясна будзе ранняй.
2
Якое надвор'е сення – такая будзе і вясна.
Калі снег ідзе: раніцай – будзе ўраджай ранніх збажыны; днём – ўрадзіць хлеб сярэдняга тэрміну ўборкі; вечарам – ўрадзяць пазнейшыя.
Кот скрабе падлогу, а куры кудахчуць – будзе мяцеліца.
Іней ў гэты дзень абяцае восеньскія начныя замаразкі.
Калі пачалася мяцеліца, то працягнецца яна ўвесь тыдзень.
Завіруха прадвесціць халодную вясну з частымі завеямі.
3
Ясная зара – чакаецца мароз.
Ярка—чырвоны захад абяцае марозны дзень.
Калі апоўдні выразна відаць сонца, то вясна прыйдзе ранняя.
Халодны і сухі дзень абяцае гарачы жнівень.
Зайцы бягуць у адкрытае поле – будзе снег.
3 лютага на вуліцы ясна – вясна абяцае быць ранняй.
Месяц у тумане – да добрага ўраджаю збожжа.
Месяц хаваецца пад аблокамі, якія асабліва хутка плывуць па небе – будзе шмат хлеба.
4
Калі змакрэла шкло – неўзабаве пацяплее.
У гэты дзень выпаў снег – ураджай будзе вялікім.
Завея ў гэты дзень можа затрымацца на тыдзень.
Шмат снегу на Цімафея – да багацця збожжа.
Світае хутка – абавязкова будзе снег.
Сонечны поўдзень на Цімафея – да ранняй вясны.
Калі за акном разбушавалася завіруха, яна будзе доўжыцца, як мінімум, тыдзень.
5
Падымаецца вада ў рацэ – будзе мароз.
Ударыў мароз, і свеціць сонца – у жніўні будзе горача.
Ярка свеціць сонца – вясна будзе ранняй.
На дрэвах скачуць вавёркі – неўзабаве пацяплее і будзе адліга. Вавёркі хаваюцца ў дупло, зачыняючы ў яго лаз – снегападу не будзе.
Калі ў гэты дзень раніцай крычыць сініца – да марозу.
Котка ляжыць брушкам уверх – да адлігі.
Шум ад шашы чутны цішэй і глушы звычайнага – да пацяплення.
6
Якое надвор'е ў гэты дзень, такая ж чакаецца вясна.
Зоркі на небечастыя – будзе снег і цяпло.
Па небе плывуць высокія і рэдкія аблокі – будзе адліга.
Дзень ціхае надвор'е – другую палову ліпеня будзе суха і цепла.
Дровы ў печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.
Ваверка ў мароз пакідае сваё гняздо, спускаецца з дрэва і бегае па зямлі – да пацяплення.
Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.
На Сільвестра дзень прыбывае, а мароз мацнее.
Сонечны дзень – добрая вясна. Сонечнае надвор'е – да цёплай вясны.
Вераб'і хаваюцца ў галлё – да марозу або завеі.
7
Калі ў гэты дзень выпадзе снег, то наступная зіма будзе позняя.
Моцны снегапад абяцае раннюю восень.
Расчырыкаліся вераб'і – быць адліге.
З раніцы чуваць як спявае сініца – пахаладае.
З дахаў капеж – будзе мароз.
8
Сабака згортваецца абаранкам – будзе холадна і ветрана.
Чырвоны агонь у печы абяцае хуткі мароз.
У месяца бледны сьвет – чакай моцнага снегападу.
Яркія зоркі абяцаюць добры ўраджай лёну.
Котка падчас сну мыску лапкай закрывае – да халадоў.
Які Рыгор з раніцы да поўдня – такая будзе першая палова наступнай зімы, а з поўдня да вечара – другая палова будучай зімы.
Моцны снегапад – да ранняй і доўгай восені.
Калі сарака садзіцца на ніжнія галіны дрэў – да ветру.
9
Аблокі ідуць супраць ветра перад тым, як пойдзе снег.
Карова перабірае нагамі перад снежным днём.
Кань ў стайні часта уздрыгвае – да снега.
Запацелае шкло кажа аб тым, што пацяплее.
Акругленыя снежныя гурбы – летам будзе багаты ўраджай.
Котка садзіцца на падваконнік і глядзіць у акно – да цяпла.
Гук становіцца чуваць і чысцей – да пагаршэння надвор'я.
Люты халодны і сухі – жнівень гарачы.
У лютым вялікія маразы – да смажаніны лета.
10
Дзень ціхае надвор'е – другую палову ліпеня будзе суха і цепла.
Дровы ў печы шыпяць, дымяць, дрэнна загараюцца – да цяпла.
Ваверка ў мароз пакідае сваё гняздо, спускаецца з дрэва і бегае па зямлі – да пацяплення.
Вароны крычаць бесперапынна – будзе снегапад.
Дым з трубы каромыслам – да паслаблення марозу.
Моцны вецер кажа аб сырым, дажджлівым леце.
Сінь віднеецца над лесам перад тым, як пацяплее.
Густое паветра над лесам – да дажджу і непагадзі.
Адліга ў гэты дзень зманлівая – надоўга не пратрымаецца, будуць яшчэ маразы. Лютаўская адліга нічога не варта.
Быдла сукае заднімі нагамі – чакай снежнага дня.
Сабакі валяюцца на снезе – да віхуры.
11
Буйны снег прадвесціць адлігу.
Холадна – у канцы лета ўсталюецца цеплае надвор'е.
Дым з трубы ідзе клубамі, абяцаючы пацяплення.
Доўга разгараюцца паленцы ў печы – мароз спадзе.
На Яфрэма ветрадуі – да сырога лета.
Увечары агонь у печы чырвоны – ноччу снегападу не будзе.
Званы чутны здалёк ясна і гучна – да хуткага снегападу.
Над лесам паветра густое, неба цёмна—сіняе – хутка будзе цёпла.
Лес пачарнеў – да адлігі.
12
Варона пад крыло хавае дзюбу, чакаючы пахаладання.
Моцны вецер – вясна, лета і восень будуць дажджлівымі.
Крычаць і мітусяцца вароны – насоўваецца завіруха.
Ваўкі каля вёскі прадказваюць ўзмацненне марозу.
Снежныя шматкі становяцца буйнымі – да адлігі.
Халоднае надвор'е – у жніўні будзе вельмі горача.
Чырвоная месяц-чакай парывістага ветру.
Печ дрэнна растопліваецца, дровы слаба гараць – да цяпла.
Шкло падвойных аконных рам пацее – да пахаладання.
Сена сырэе – да снегападу.
Попел у печы хутка згасае або дровы дрэнна разгараюцца – да адлігі.
13
Вада запоўніла палонку да краю – будзе мароз.
Полымя ў агні: чырвонае хутка пахаладае; белае-хутка пацяплее і вясна не загарамі.
Млечны Шлях на небе поўны зорак і светлы – да добрага надвор, я. Млечны Шлях цьмяны – да непагадзі.
Вераб'і ўцяпляюць свае гнёзды – да моцнай сцюжы.
Гучны крык крумкача – да снежнай буры, мяцеліцы.
Печ дрэнна растопліваецца, чадзiць, дровы не хочуць гарэць – да цяпла. У печы практычна няма цягі – да сырога надвор'я. Цяга моцная – да сьцюжы.
14
Яснае, зорнае неба абяцае зацяжную і познюю вясну.
Снегапад у гэты дзень прадракае мокрую, дажджлівае вясну.
Доўгія ледзяшы звісаюць з дахаў – лён будзе доўгім.
На небе ноччу зарапад – да цёплай вясны.
Надвор'е на Трыфана паказвае, якой будзе ўся вясна.
Мароз на Трыфана – вясна наступіць яшчэ ня хутка.
Калі на Трыфана на небе шмат зорак, то зіма яшчэ доўга працягнецца.
Вячэрні туман – да яснага надвор'я на ўвесь наступны дзень.
15
Мяцеліца, завіруха – быць году неўраджайным.
Снегапад значыць, што зацягнецца вясна.
Халодны і пахмурны дзень падказвае – вясна будзе халодная.
Пачалася адліга – вясна будзе ранняя і цёплая.
На Стрэчанне раніцай снег – ураджай ранняй збажыны, калі апоўдні – сярэдніх; калі да вечара – позняй.
Вялікія ледзяшы вісяць на краі даху – будзе багаты ўраджай.
Калі на Стрэчанне адліга – ўраджаю кот наплача.
Свінні свярбяць, труцца аб слупы і ствалы дрэў – да снегу.
Вішчаць парасяты – да холаду.
16
Над замерзлай рэчкай сцелецца туман перад маразамі.
Ноччу быў іней – днём пахаладае.
Снега шмат – летам будзе шмат дажджоў.
Вераб'і, прадчуваючы хуткую вясну, крычаць пад акном.
Лес «шуміць» – будзе адліга, а калі «трашчыць» – чакай мароз.
17
Туман трымаецца: высока – добрае надвор'е ўсталюецца; сцелецца па зямлі, магчыма пацяплее і пойдзе невялікі снег.
Бачны счарнелы лес – хутка пацяплее.
Вераб'і хаваюцца ў салому ад моцнага марозу.
Галінкі елі згінаюцца ўніз – да снегападу. Калі галінкі глядзяць уверх-дзень будзе ясным.
Уцёкі снежных «раслін» на шкле паднімаюцца ўверх – да паніжэння тэмпературы.
18
Снег ідзе – хутка стане цёпла.
Моцны мароз – вясна будзе бурнай, а лета сухім і цеплым.
Дзень без ападкаў – будзе сухое лета.
Пацяплела ў гэты дзень – зіма здаецца.
Няма снегу 18 лютага -чакайце засуху ў летні перыяд. Калі ўдарае мароз – прымета таго, што, хутчэй за ўсё, лета будзе гарачым.
Калі на Агаф'ю цёпла, то зіма ўжо скончылася – можна чакаць вясну.
Вада ў рэках і студнях прыбывае – да пацяплення.
Скураныя рэчы сталі больш гнуткімі і мяккімі – да снегападу.
19
Залацісты колер гарызонта абяцае дзень з добрым надвор'ем.
Мароз стаіць – вецер адужэе.
Перад снегападам чутна, як на дрэвах шамацiць сухое лісце.
Калі ў гэты дзень стаіць мароз, то лета будзе сухое і спякотнае.
Сабачкі лезуць на канапы, згортваюцца абаранкам, закрываюць носікі лапкамі і спяць – да марозу.
Тытунь сырэе – да снегу.
Палявыя мышы вылезлі з нор і бегаюць па снезе – да пахмурнага надвор'я.
Чым на Вуколу-цялятніка халадней, тым цяплей у сакавіку.
Калі ў гэты дзень адліга – каровы будуць дрэнна даіцца.
20
Куры рана садзяцца на курасадню, чакаючы хуткага пахаладання.
Па небе плывуць аблокі сіняга колеру – хутка пацяплее.
Днём дзьме паўднёвы вецер – ўрадзяць яравыя хлеба.
Грыміць гром – не будзе сена на лузе.
Старыя авечкі мала ядуць – да цяпла.
Сабакі катаюцца па снезе з вечара – да начнога бурана.
Крот застаецца ў нары, зачыніўшы ўваход – да маразоў.
Пачало на Луку раставаць з паўночнага боку – да цёплага лета.
21
Ноччу вялікi месяц – быць адлізе.
Моцныя маразы кажуць аб хуткім надыходзе вясны.
Чым мацней мароз у гэты дзень, тым цяплей сакавік.
Дым па зямлі абяцае пахаладанне.
Аб моцным снегападзе сведчаць раскудахтаныя куры.
22
У лесе тэмпература такая ж, як на адкрытым полі або раўніне – будзе снег і паднімецца вецер.
Холадна – сакавік будзе вельмі цёплым.
На дрэве з'явіўся рабчык – чакай, што пахаладае.
Днём адліга – маразы могуць затрымацца.
Пацеюць вокны – чакай адлігі.
23
Вароны садзяцца на верхнія галінкі і чысцяць крылы – пойдзе снег.
Конь кладзецца на зямлю, абяцаючы пацяплення і снег.
Тонкі, ясны месяц – можа нават навальніца быць.
Маразы пратрымаліся цэлы тыдзень – сакавік будзе цёплы.
Снег звешваецца з даху – ўрадзяць хлеба.
24
Ляжыць шмат снегу – у траўні будзе шмат травы на лугах.
Ідзе снег у гэты дзень – хутка прыйдзе вясна.
Шмат снегу – значыць, травень будзе цёплым.
Днём пацяплела – маразы адступаюць і сыходзяць зусім.
Адліга – наступіла вясна, і халодных дзён больш не будзе.
Лес у мароз зашумеў – да адлігі.
Над месяцам бачны як бы слуп – снегападу не будзе.
Дрэвы ў інеі – да маразоў.
Свінні ціснуцца адна да адной – да халадоў.
Улас днём карове бок нагрэе, ноччу-рог абарве (замарозіць).
Улас на двары – вясна на гары.
25
Дружная цвыркаюць вераб'і – чакаецца адліга.
Стаіць туман або пайшоў снег – лета будзе дажджлівае.
Дзень выдаўся халодным – да цёплага сакавіка, да ранняй вясны.
Чым халаднее надвор'е ў апошні тыдзень лютага, тым цяплей будзе сакавік месяц.
Жарабя шмат валяецца – да снега.
Зоркі барвянага або чырвонага колеру – да віхуры.
Марозны год – год садавіны.
Ноччу быў іней – днём чакай снегападу. Пушысты іней – да добрага надвор'я.
26
Сонца ўзыходзіць слупом – пахаладае.
Ясна апоўдні, будзе яснае надвор'е бліжэйшы час.
Пахмурна або снег – будзе надвор'е халоднае і сыра.
Пахмурны дзень – позняя вясна.
Сінічкі звонка спяваюць-раннюю вясну клічуць.
Чым халадней, тым больш гарачым і сухім будзе лета.
Сабака расцягваецца на зямлі, раскінуўшы лапы – да цяпла.
Звяры чхаюць – да змены надвор'я.
Лес серы – да марозу.
27
Добрае надвор'е – наперадзе яшчэ марозныя дні чакаюць.
Збегліся хмаркі ў купку – быць непагадзі хутка.
Чым больш снегу ляжыць на зямлі – тым большы будзе ўраджай. Паля са снегам-так і свіран з хлебам.
Ціўкаюць сініцы перад тым, як пацяплее.
Ударыў мароз у гэты дзень – лета будзе засушлівае.
На Кірылу добрае надвор'е – да маразоў.
Цецярук зрываецца з месца і хутка пералятае поле-перад снегападам.
28
У рацэ падымаецца вада і пагражае выйсці з берагоў – быць вялікаму ўкосу траў на лугах.
Звісаюць доўгія і тоўстыя ледзяшы – вясна будзе доўгая.
Месяц ясны ў небе – мароз пакуль не збіраецца сыходзіць.
Снег 28 лютага адтае – да добрага ўраджаю сена.
Лісіца «брэша» – чакай неўзабаве снегу.
Якое надвор'е ў гэты дзень, такая і восень будзе.
Мала снегу – да неўраджаю.
29
Калі ў гэты дзень стаіць мароз, то холады могуць затрымацца.
Моцны вецер прадвяшчае непагадзь.
Вароны гучна крумкаюць – да халадоў.
Дубрава пацямнела – да адлігі.
Аблокі плывуць хутка і высока – да яснага дня, без ападкаў.
Птушкі вяртаюцца ў гэты дзень з поўдня – да ранняй вясны.