Читать книгу Die grafte jubel - Esta Steyn - Страница 5

Hoofstuk 3

Die vrou wat groete gestuur het

Die vrou het by die hospitaalbed gestaan. Haar kind se oë was toe asof hy maar net rustig slaap onder sy blou duvet. Sy ooglede het nie geroer nie. Niks het geroer nie. Sy het hom op al sy name en troetelname geroep. Sy het gehoop haar stem sou hom dwarsdeur die diep koma bereik. Sy het na sy liggaam gekyk en na die pypies deur sy neus en die monitors langs die bed. Sy digte, bruin hare was netjies geknip. Sy was bly hy was so goed versorg.

Sien julle my kind? Ek is trots op hom.

Sy wou dit uitroep aan al die hospitaalpersoneel wat om die bed gemaal het. Daar was nie hoop in die oë van die dokters nie.

Die vrou se tweede kind het langs sy ouer broer se bed gestaan. Sy het gesien hoe hy breek oor sy broer. “My beste pêl,” het hy geprewel en hy was meteens nie meer sestien nie. Ek het Donderdag toe julle op die pad was, gebid dat die Here jóú moet spaar. Hoekom het ek nie vir jou broer ook gebid nie? Sou dit enigiets aan die saak verander het? Sou dit?

Tussen die twee broers het ’n leeftyd van saamwees gelê. Hulle het minder as ’n jaar verskil. Hulle het albei in Augustus verjaar. Hulle het amper soos ’n tweeling grootgeword. Die hele huis en werf was vol herinnering van kinderpartytjies toe hulle klein was, tafels vol lekkergoed en koek. Van Kersfeeste met groot, rooi sakke vol speelgoed, van groot kattekwaad en groot pakke slae, van saam seer wonde lek en saamstaan teen die buitewêreld.

Die vrou het na haar tweede seun gekyk wat by sy broer se bed staan met ’n onbegrypende seerkry in sy oë. Sy het hom bitterlik jammer gekry.

Teen die aand het die hospitaal ’n kamertjie ingeruim waar hulle kon slaap. Dit was ’n vreemde plekkie met beddens en matrasse. Die vrou kon nie slaap nie. Haar hart het by die gang afgeloop na die kamer waar haar kind lê.

Die volgende oggend het sy opgestaan en na haar slapende gesin gekyk. Hulle het uitgeput en verkreukeld gelyk. Die kleintjie het nog die klere aangehad waarmee hulle van hul dorp af weggery het. Hy het styf aan sy nannalappie vasgeklou. Sy het gewens hulle kon liewer almal bly slaap om nie die werklikheid van wakkerword te beleef nie.

Die vrou het in die gang afgeloop. Daar was personeel wat saggies om haar kind se bed beweeg het. Maar daar was ’n boodskap in hul bewegings en in hul oë. Die boodskap se naam was Breindood.

Teen elfuur die oggend is die masjiene wat die lewe gegee het, afgeskakel.

Die kind was dood.

Die kind wat die sagte mond gehad het.

Here, trek vir hom wit klere aan en ontvang hom in die hemel, waar U is.

As daar ooit ’n hemel is. En as U ooit daar is.

Die vrou se vriendin het Kaap toe gekom om saam met die gesin huis toe te ry. Die vriendin was een wat letsels aan haar lyf gehad het van ’n vreeslike ding wat lank gelede gebeur het. Sy het reeds die swaar kant van die lewe gesien. Die vrou het nou in die vriendin se oë gekyk en iets van haar eie hulpelose smart daarin sien lê.

Daar was ’n eerbiedige stilte tussen hulle.

“Waar’s Boetie?” het die laatlam gevra.

Die vrou het by hom gebuk. “Onthou jy die voëltjie wat ons in die tuin begrawe het? Die voëltjie wat dood was? Hy kon nie meer vlieg nie. Hy kon nie meer kossies eet nie.”

“Boetie is dood, dood,” het die kind dié woorde geuiter wat soos ’n doemrefrein deur die vrou se kop bly maal het. Boetie is dood, dood.

Die gesin het die lang pad teruggery huis toe. Toe hulle by die dorp inry, het die vrou geweet die bekende strate en winkels en geboue en motors en mense sal nooit weer vir haar dieselfde wees nie. Die vrou het in haar tuin gaan staan en na ’n sekere hoekie bly staar.

Onthou jy? Toe ons sewentien jaar gelede by hierdie huis ingetrek het, was jy vier maande oud. Jy was ’n mooi ou babatjie wat daardie dag in jou babastoeltjie hier gesit het, net hier. Jy het my verwonderd dopgehou terwyl ek met bondels goed verby jou geloop het. Heen en weer, verby jou en terug. Ek was toe reeds swanger met jou boetie. Onthou jy?

Die groot bougainvilleabos se takke het in helder trosse kleur by die stoep afgestort. Soos altyd. Op die hoogste top van die Norfolk-denneboom was ’n klein kruisie aan die groei.

Die vrou was in die seun se kamer. Sy het na die mat gestaar. Die mat wat in sy kleintyd altyd met boublokkies en speelgoed-soldaatjies besaai was. Die mat waar sy twee dae tevore nog bondels van sy klere bymekaargemaak het vir was. Die kamer was skemerstil.

Daar was intussen ’n huishulp wat kom stryk het. Die strykgoed het netjies uitgepak op haar oudste seun se bed gelê. Sy het rasend daarna gekyk.

Ek sal nie weer jou strykgoed kan bêre nie, want daar sal nie weer strykgoed wees nie.

Die vrou het die skoon goed met ’n heilige ontsag in die kind se kas gepak. Toe het sy die valhelm, wat hulle vir haar gebring het, op sy kussing neergesit. Die valhelm was koud en hard. Daar was ’n diep skraap op.

Die foon het begin lui.

Haar vriendin, die een met die letsels, was steeds daar. “Ons moet die oproepe neerskryf,” het sy gesê. “Jy sal later miskien wil weet wie . . .”

Die voordeurklokkie het begin lui.

Die mense het begin kom.

Die vrou het afgekyk na die donkerblou langmoutoppie wat sy al sedert die naweek aan het. Daar was nie tyd om te gaan bad nie. Die mense het gekom.

Hoe kan die mense nou kom? My huis is nie aan die kant nie. Daar is nie genoeg koffie in die blik nie. Die melk is op. Die vensters is vuil. My sitkamermat is nie gestofsuig nie. Die naweek se koerante lê nag rond. Die werf is vol blare. En ek is tot die dood toe moeg.

Maar die mense het gekom. Daar was ’n verskriklike ding in hul oë.

Die seun se drie maats het gekom. Hulle het radeloos in die seun se kamer op sy bed gaan sit. Twee van hulle was saam met hom die aand van die ongeluk. Hulle was geskok en verward.

“Ek kan nie verstaan nie, Tannie. Dit was nie ’n harde stamp nie.”

“Tannie, toe hy daar lê, het ons gedink hy maak sommer ’n grap. Ons wou hom skud om op te hou laf wees.”

“Ek weet net een ding, Tannie. Hy was die aand baie gelukkig.”

Sy het verslae na die vriende gekyk, wat soos eie kinders in haar huis was.

Hoekom, Here, was dit nie een van hulle nie? Hoekom hy? Hoe bepaal U wie moet bly en wie moet gaan? Het U die doodsname iewers op ’n rekenaarprogram? Kyk U in die môre na die lys en stuur dan u doodsengele uit met die opdrag: Dis die name vir vandag. Gaan uit en gaan vang hulle?

Het een van daardie engele Sondagaand in die pad gestaan met ’n stophorlosie en die sekondes afgetel: vier, drie, twee, een, zero . . . ek hét hom?

U wat elkeen se hare tot in die fynste besonderheid tel, wie is U werklik?

Die sitkamer was vol mense. Die ketel het aanhoudend gekook. Die foon het aanhoudend gelui. Nog vriendinne het gekom. “Kan ek die kleintjie vir jou bad?” het een gevra.

Asseblief! Asseblief tog. Bad my kleintjie, want ek het nie krag om by die bad te buk nie. Ag Here, help my.

Tussen die mense in haar huis, het die vrou haar man gesien. Hy het soos ’n vreemdeling gelyk. Sy gesig was verpletterd. Sy vriende het pas die tyding gebring dat sy beste vriend daardie oggend in dieselfde hospitaal as sy seun gesterf het. ’n Dubbele slag vir hom dus.

Tussen die mense in haar huis het sy haar ander tienerseun gesien. Sy oë was strak en leweloos.

Sy wou by hulle uitkom, maar sy kon nie. Want die foon het gelui, en die voordeurklokkie het gelui en mense het borde vol toebroodjies en potte vol blomme gebring.

In die aand het sy dié seun van haar se snikke in sy kamertjie gehoor. Dit was nie snikke nie. Dit was rou krete van pyn wat uit sy jong lyf gebars het. Oor sy beste pêl.

Here, ek moet op die een of ander manier staande bly ter wille van my ander kinders en my man.

Laat in die nag het sy by die stil kamer ingegaan.

Op die kassie voor sy bed het pakke skoolpapiere en wiskunde-vraestelle en kassette gelê. Sy het dit nie durf verskuif nie.

Sy het voor sy bed by die blou duvet gaan kniel.

Waar is U, Here!

Grepe uit Bybelstudie- en troosboeke wat sy vroeër gelees het, het tot in haar verstand deurgedring. Sy het iets van lofprysing onthou. Dat, as jy die Here loof en prys in jou nood, en spesifiek vir die smart wat oor jou pad gekom het, Hy tot jou redding sal kom. So het mense in die boeke getuig. Lof in lyding? Dis maklik om die Here te prys vir ’n mooi dag, ja, vir kos op jou tafel, vir ’n veilige tuiskoms ná ’n reis, vir die son wat oor die see lê, vir genesing ná ’n siekte, vir ’n kind wat in die wêreld gekom het, vir ’n kind wat presteer.

Maar hoe prys jy die Here vir ’n kind wat dood is?

Ek kan nie, Here. My kind se valhelm lê hier, koud en hard. My kind lê op ’n nare koue plek in die Tygerberg-hospitaal. Hy hoort nie daar nie. Hy is sewentien. En dis vakansie.

Hoekom, Here?

En wat ek ook nie kan verstaan nie, Here, is dat U nie maar vir my gewaarsku het nie. U kon u engele na my toe gestuur het met ’n sagte fluistering in my oor. Dan sou ek geweet het om hom vir oulaas teen my hart te druk.

Ek weet ek was nie altyd ’n wonderlike ma nie. Ek weet daar het letsels van my tong in sy oë gelê. Ek weet ek kon baie meer hier by sy bed saam met hom gebid het. Ek weet ek kon meer gesprekke oor U met hom gevoer het. Ek weet ek moes nie toegelaat het dat hy sy sin kry met die motorfiets nie. Maar nogtans, Here . . . ek het dan gedog u Naam is Liefde. Liefde en Hoop.

Hoe kan ek U loof en prys? U sit in die hemel. Is daar dan nie genoeg engele wat vir U kan sing nie? Ek is hier op aarde en ek kry seer.

En ek kan nie glo wat gebeur het nie. Die volle begrip is te groot vir my verstand. Al wat ek weet, is dat ek siek voel, siek, siek, Here. En ek is tot die dood toe moeg.

Die vrou het die punt van die duvet in haar mond geprop, sodat die huismense nie kan hoor hoe haar hart skeur nie. Maar haar oë het droog gebly en sy het gewens sy kon huil, sodat die trane haar moeë, brandende oë kon lawe. Sy het meteens onthou hoedat haar kind se naam die Sondagoggend in goue letters in haar verstand verbygeflits het. Sy het regop gekom.

Was dit U, Here? Wou U toe iets vir my sê? Was dit u manier met my? Hoe sal ek ooit weet? Al wat ek weet, is dat hy nou iewers is wat nie hier is nie. Ek weet nie hoe die hemel werk nie, Here. Ek weet nie waar die hemel is nie. Ek weet nie hoe my kind nou lyk nie. Is hy nou ’n soort hemelwese, met ’n paar verspotte wit vlerke? Of net ’n goue straal lig? Ek weet nie in watter vorm hy nou voortleef nie.

Maar, Here . . . as daar miskien in die hemelse sfere direkte kontak tussen hom en U is, sê vir hom sy ma sê sy is jammer dat sy nie meermale vir hom sjokoladekoek gebak net nie.

Sê vir hom sy stuur groete.

Sê vir hom sy is verskriklik jammer dat sy been ook seergekry het. Almal het so gekonsentreer op sy brein dat almal van sy been vergeet het. Asseblief, Here.

Die eerste vreemde dag by die huis sonder haar kind was verby.