Читать книгу Satyry - Ignacy Krasicki - Страница 8

Naucz, panie Alexy, jak to zostać panem?

Nie o takim ja mówię, co wysokim stanem I wspaniałym tytułem dumnie najeżony, Albo jaśnie wielmożny, albo oświecony: Cotydzień daje koncert, codzień bal w zapusty, A woreczek w kieszeni maleńki i pusty:

Ale o takim mówię, co w czarnym żupanie,

I w bekiesie wytartej, rano na śniadanie

Skosztowawszy z garnuszka piwa z serem ciepło,

Lub wczorajszą pieczonkę przypaloną skrzepłą,

Na saneczkach łubianych do Lwowa się wlecze, Trwożny, czy z prowizyjką panicz nie uciecze: A tymczasem w szkatule dębowej, okuty Nowy więzień pośpiesza na pańskie reduty.

Jam mniemał, że to wielkich włości dziedzic będzie, Ma wieś jednę w zastawie, a dwie na arędzie.

Skądże on ma te zbiory? czy jadących złupił?

Czy skarb znalazł, że tyle pożyczył i kupił?

– Nie. – Może jakim szczęśliwym przypadkiem, Po nieboszce małżonce wziął majętność spadkiem? – I to nie. – To zapewne pieniając zuchwale, Wygrał w ziemstwie fortunę albo w trybunale? – I to nie. – Może, żeby zbiorów przysposobił, Wynalazł alchimistę, co mu złoto robił?

– Nie. – Skądże ta szkatuła, co niosą na drągach?

– Zgadnij. – Nie wiem. – Skąd przecie? znał się na szelągach.

– Cóż stąd? – Oto stąd wszystko. – Pewnie bił w mennicy?

– Ale nie, wszak jej nie masz w całej okolicy.

– To, nie to. – Bądź cierpliwy, albo nic nie powiem; – Słucham, już będę milczał, niech się tylko dowiem. – Wszak w groszu trzy szelągi? – Cóż stąd. – Ale proszę, Wszak w groszu trzy szelągi? – W trojaku trzy grosze. – Ale nie, nie to mówię: zamilknę albowiem Kto mi nie da dokończyć, ja mu nic nie powiem.

– Już milczę. Więc zaczynam. Nie każdy bogatym

Urodził się, lecz szczęście nie zawisło na tym; Owszem, według mnie, zawdy szczęśliwsi są tacy, Których nie los zbogacił, ale skutek pracy.

Ten co jechał do Lwowa na saniach łubianych, Ażeby dostał zysku bogactw pożądanych, Zbyt je drogo zapłacił. Na co sobie szkodzić?

Na co zbiory, jeżeli nie mają dogodzić?

Dla nas są, nie my dla nich. Niech dogodzą miernie.

Ten co żądze w zapędach rozpuszcza niezmiernie, Światem się nie nasyci: jak ów, który stękał, Że nie stało narodów, któreby ponękał.