Читать книгу Eva se appel - Jacolet van den Berg - Страница 4

Die gehuil van ’n baba dring deur die newels in Leah se brein. “Hiep, hiep, hoera, Suid-Afrika!” blêr die radio. Iets ruik na rook. Seker die motorbande op die teer. Haar kop klop en die indrukke wat tot haar deurdring, maak eenvoudig nie sin nie. “En ons sê dankie!” raas die liedjie. Die verdomde musiek sal haar nog mal maak.

Die geluid van die histeriese kind bring Leah terug na die werklikheid. Sy probeer fokus.

Die gebeure van die laaste paar minute, dalk is dit net sekondes, spoel soos ’n tsunami oor haar. Die skok het haar tot in haar senuweepunte geruk. Met moeite draai sy haar kop na agter.

Die kinders! Mari . . .

Hein Malherbe is besig om Gideon versigtig uit sy stoeltjie te haal. Hy gee hom vir die vrou wat van oorkant die pad aangehardloop kom.

Daar is stemme buite die motor, maar Leah kan nie hoor wat aangaan nie. Mari lê steeds vooroor teen die stuurwiel. Haar oë is toe, die wond bokant haar slaap gapend. Daar is soveel bloed dat Leah nie kan uitmaak waar die wond begin en eindig nie. Haar eie klere is ook bevlek met bloed. Sy voel hoe histerie in haar opbou. Agter haar sit Lika stil geskrik, haar gesiggie spierwit en haar oë stokstyf.

Met moeite stoot Leah die motordeur oop toe Hein Lika se sitplekgordel begin losmaak.

Gideon huil vreemd geluidloos.

Leah se bene is jellierig toe sy haar hand na Lika uitsteek . . . en sy moet eers aan die deur vashou om haar ewewig te herwin. Skielik is daar hande wat haar ondersteun, maar sy beur weg. Lika en Gideon het haar nodig. Hein gee Lika aan die ou tannie wat oorkant haar woon.

Leah loop wankelrig nader.

“Kan jy die seuntjie vashou?” vra die vrou wat Gideon probeer kalmeer, en Leah knik voor sy haar hande om die stoeiende lyfie vou. “Ek dink nie ’n vreemde persoon gaan hom nou kan kalmeer nie.”

Leah sak op die gras neer met Gideon in haar arms. Lika kom soek skuiling teen haar lyf, en sy vou een arm om die dogtertjie. Hoewel lam geskrik, probeer sy die twee kinders teen haar lyf koester. Gideon bedaar effens. Leah kan nou uitmaak wat die mense om haar sê. Die gesigte ken sy. Dis haar bure. Selfs die Duitse knol probeer hulpvaardig wees. Die ou oom van oorkant die pad klop haar kort-kort gerusstellend op die skouer, en die tannie vryf haar rug so tussendeur. Die vrou oorkant wie se huis die ongeluk gebeur het, ken sy net van sien. Haar man het intussen ook by hulle aangesluit en armswaaiend waarsku hy voertuie wat om die draai kom.

Hein buk en leun by Mari se deur in. Leah hou hom angstig dop.

“Die nooddienste is op pad,” verseker die ouer man haar, en haar arms sluit vaster om die twee kinders.

Hein het Mari teen die sitplek teruggedruk sodat sy gemakliker sit. Haar oë is steeds toe. Leah voel hoe spanning haar lyf snaarstyf trek.

“Is daar iemand wat jy wil bel?” vra die oom.

Leah knik. “My pa.” Die woorde is skaars ’n fluistering, want sy is bang sy bars in trane uit as sy haar stem enigsins verhef. Iemand sal saam met Mari hospitaal toe moet gaan, en iemand anders sal na die kinders moet omsien.

Gideon is nou rustig teen haar bors. Leah verskuif effens sodat sy die aangebode telefoon by die oom kan vat. Sy bel nie dadelik nie omdat sy die nommer nie kan onthou nie. Dit vat ’n rukkie voor haar verstand die telefoonnommer oproep van die huis waarin sy grootgeword het. Haar vingers bewe toe sy dit intik met ’n gebed dat haar pa die foon moet antwoord en nie haar ma nie. Histerie is die laaste ding wat sy nou nodig het, eerder haar pa se besadigde, sistematiese manier van doen en reageer.

Bokant die luitoon hoor sy loeiende sirenes nader kom. Vir die eerste keer kyk sy na Mari se motor terwyl die skel sirene in haar ore eggo. Die voorkant is opgefrommel. Die groot viertrek se skade is opmerklik minder, dit staan skuins en remmerke lê swart op die teer. Nog bure staan nader om te kom hand gee. Ongelukke is mos ’n toeskouersport in Johannesburg.

“Middag?” Dankie tog, dis haar pa wat antwoord. Hy luister sonder om haar te onderbreek terwyl sy hom met rukke en stote vertel wat gebeur het. “Maak seker na watter hospitaal julle geneem word en SMS my. Ons kry julle daar. Dit gaan nie help ons jaag nou daar na jou toe nie. Ons is te ver.”

Die ambulans het stilgehou. Twee mans met 911 op die rugkant van hul donkerblou uniforms begin by Mari werskaf. Hein staan weg van die motor en kom hurk by Leah. Skok en jammerte staan in sy oë geskryf. ’n Nooddienswerker kom neem Gideon uit haar arms, en iemand lig met ’n flitsie in haar oë. Vaagweg is sy bewus van hande wat oor haar beweeg. Sy sien Hein nog ’n oomblik bekommerd agter die paramedikus huiwer voor hy terug na die motor draai.

Toe word Mari uit die motor getel en op ’n draagbaar met ’n stut om haar nek na die ambulans weggestoot.

“Die ander bestuurder?” vra sy toe die vrou ’n noodkombers om haar en Gideon vou. Sy kry nie koud nie, maar om Gideon se onthalwe verduur sy dit.

“Hy makeer niks. Jy en die kinders ook. Dis net skok, maar julle sal saam ongevalle toe moet gaan om doodseker te maak. Is daar iemand wat ons vir jou kan bel?”

“Dankie, ek het reeds.”

Hein gaan saam met hulle hospitaal toe en al praat hulle nie veel nie, put Leah oneindige vertroosting uit sy nabyheid. Skielik is hy die bekende in die geharwar. Maar toe raak ook hý weg terwyl iemand haar ondersoek . . .

Verwarring stoot opnuut oor die newels in haar bewussyn.

Die hospitaalgange is stil toe Leah en die kinders eindelik gevrywaar word en huis toe kan gaan. Haar ouers neem die twee kleintjies ook na Leah se huis omdat hulle in elk geval daar sal oorbly tot Mari uit die hospitaal ontslaan word. Nadat Lika kleintyd ná ’n kuier by haar grootouers soos ’n hippie, met geverfde naels en gegrimeerde blommetjies op die lyf, huis toe gekom het, is Mari versigtig om die twee in haar ma se sorg te los. Haar ma het in elk geval alle kredietwaardigheid by haar oudste dogter verloor toe hulle haar twee jaar gelede met ’n daggazol tussen die vingers saam met die tuinier betrap het.

Mari het so ’n bohaai opgeskop dat Leah haar hande vol gehad het om haar suster te kalmeer. Dít terwyl haar ma die petalje doodluiters van die tuinbankie dopgehou het en toe gevra het of sy vir hulle groen tee kan gaan maak.

Later het sy verduidelik dit was sommer op die ingewing van die oomblik en vir die snaaksigheid daarvan dat sy die tuinman gevra het om vir haar ook ’n zol te rol. Sy wou uitvind waaroor die bohaai gaan en of dit regtig medisinaal is.

Mari het haar kop net geskud en haar ma gebrandmerk as onbevoeg en te onkapabel om sonder toesig na haar kinders te kyk. ’n Paar koppe het nie verniet vanaand by die ongevalle se ontvangs gedraai nie. In hierdie kritieke tyd kon Leah nie anders nie as om te dink aan die woorde van Valiant Swart se liedjie: “Sy dra te veel eyeshadow . . .”

Leah stap stywerig na die algemene mediese saal waarheen Mari geneem is.

Die suster by die ontvangstoonbank beduie haar na Mari se kamer, met ’n vermaning dat besoektyd amper verby is.

In die deur van kamer 2B steek Leah vas. Langs Mari se bed sit Hein Malherbe. Hy lyk werklik ontsteld, en daar is ware meegevoel op sy gesig. Was dit nou regtig nodig dat hy hierheen moes kom?

Maar toe sy haar blik na Mari draai, kramp haar hart in haar borskas. Dit lyk asof haar suster as verloorder uit ’n boksgeveg getree het. Daar is ’n lang pleister oor haar voorkop en ook op haar opgehewe wangbeen. Rooi snyplekkies ontsier haar andersins egalige vel. Die blou rondom haar oogkaste laat die oë gesonke lyk. Haar linkerarm is in gips, maar die res van haar lyf blyk ongeskonde te wees.

Mari sien haar in die deur en glimlag effens. Hein volg Mari se blik en staan op.

Leah probeer glimlag, maar die poging is power.

“Hoe voel jy?” Hy kom nader, steek ’n paar treë van haar vas en bekyk haar ondersoekend.

“Ek is oukei, dankie. ’n Ligte pyn in my gewrig, maar hopelik niks wat môre nog hier gaan wees nie.”

Hein lyk opreg verskonend. “Ek is so jammer, Leah. As daar enigiets is wat ek vir jou kan doen, moet jy asseblief net vra.”

“Alles is onder beheer. Vir nou.”

“Ek moet gaan. Besoektyd is seker amper verby, en jy moet ook rus.” Hy loop weer om die bed. Gee Mari se gesonde hand ’n ligte drukkie. Die gebaar, hoe onpersoonlik ook al, gooi Leah se gedagtes momenteel omver. Sy vervies haar sommer. Hein Malherbe is vir haar en Mari ’n vreemdeling, en sy kan nie eers begin om die gevoel wat in haar woel te verwoord nie.

Hein kom staan in die deur langs haar en sit sy hand bemoedigend op haar skouer. “Onthou, ek is net anderkant die muur as jy my nodig kry.” Hy kug liggies. “Ek is bly jy het nie seergekry nie.”

Sy luister nog ’n oomblik hoe sy voetstappe in die gang verdwyn voor sy langs Mari se bed gaan sit. “Hoe gaan dit hier? Jy lyk maar oes.”

Mari sit haar gesonde hand teen haar kop asof sy die omvang van die pyn probeer bepaal. Sy skud haar kop liggies. “Nie goed nie. My kop wil bars, en my arm gaan ses weke in gips wees. Hoe ek die kinders en die werk so sal hanteer, weet ek nie. Boonop gaan ek littekens op my gesig hê.” Haar stem kraak.

“Die arm gaan gesond word, en ek is daar om jou te help met die kinders en rondry. En ons weet nog nie of daar littekens gaan wees nie. Gee die wonde eers kans om gesond te word.” Leah probeer bemoedigend wees.

“Die dokter in ongevalle het my voorberei. My kop het die voorruit sleg getref. Ek het harsingskudding en gaan ’n aand of twee moet oorbly.”

“Die kinders is veilig by my. Moet jou oor niks bekommer nie.”

Mari kyk met meer aandag na Leah. “Jy moet ook huis toe gaan. Jy lyk moeg.”

“Ek is.” Leah kyk op haar horlosie. “Pa sal seker enige oomblik hier wees om my op te laai.” Sy gee Mari ’n soen teen haar slaap. “Ek hoop jy slaap goed en voel môre beter.”

“Leah.”

In die deur draai sy terug na Mari.

“Ek is jammer ek het nie gekyk waar ek gery het nie.”

Leah loop weer terug na die bed. “Dit was ’n ongeluk wat met enigeen kon gebeur het, Mari. Ek en die kinders is ongeskonde. Jy moet nou net vinnig beter word.”

Lusteloosheid druk Leah teen die kussings vas. Die dowwe klopping in haar gewrig word dringender namate die pynmedikasie begin uitwerk. Oomblikke lank luister sy na haar eie asemhaling. Die kinders slaap rustig in hul kamers. Haar ouers is huis toe kort nadat sy van die hospitaal teruggekom het.

Sag blaas sy haar asem oor haar lippe in ’n poging om haar rustiger te stem. Sy kan nie so hier lê terwyl daar ’n magdom goed is wat sy moet doen nie. Duiseligheid oorval haar toe sy vinnig opspring . . . en sy sak terug op die bed. Sy het nog nie iets geëet of gedrink nie. ’n Koppie koffie en toebroodjie is waarvoor sy nou lus het. Toe die bewing haar lyf verlaat, skakel sy die bedliggie aan. Haar linkerskouer is gevoelig. Sy trek die bandjie van haar slaaphempie weg om ondersoek in te stel. Die rooiblou merk is ’n duidelike bewys dat die sitplekgordel sy werk gedoen het.

Sy sluip verby die kinders se kamers, bang sy steur een van hulle. Terwyl die ketel kook, maak sy ’n toebroodjie. Sy sal dit sommer in die ateljee by haar werkbank eet.

Toe die broodjie op is en die koppie leeg, skuif sy dit eenkant toe. Met haar een hand streel sy oor die werkoppervlak. Dis hier waar baie van haar drome waar word. Sy is diep dankbaar dat dit nie háár arm is wat in die slag gebly het nie. Wat sou sy sonder haar hande doen?

Dis skuins ná elf, maar sy steur haar nie aan die tyd nie. Opwinding tintel deur haar toe sy die sketsboek voor haar oopslaan. Sy begin skets en die geluid van potlood op papier kalmeer haar. Die ritmiese girts-girts troos haar en laat haar vir ’n oomblik van Mari in die hospitaal, die kinders in haar huis en die buurman vergeet. Maar die skets wil nie vorm aanneem nie. Haar gedagtes dwaal terug na haar buurman wat so voorbarig was, of dalk is hy werklik net gaaf en behulpsaam, om hom deel van die middag se gebeure te maak.

Eindelik sit sy die potlood neer. Sy vee liggies oor die skets. Haar vingerpunte voel die merke wat die grafiet agtergelaat het. Die skets is net rofweg en kort nog heelwat afronding, maar dis wat sy nodig het om aan ’n beeld gestalte te begin gee. Mari en die kinders sal ook vir haar moet poseer. Die hoek van die lyne moet akkuraat wees sodat die postuur lewensgetrou is.

Leah sit die sketsboek op die esel en staan ’n ent weg om dit te bekyk. Die arms van die vrou wat oor haar kinders buig, is koesterend. Sy is ’n sterk vrou; die kinders lyk tingerig met gesigte vol hoop. Haar hande is opvallend sensitief. Hande wat heelmaak.

Hande gaan ’n belangrike rol in hierdie uitstalling speel. Haar buurman het intelligente hande. Miskien moet sy hom vra of hy model sal speel sodat sy sy hande kan skets.

Maar Leah kry dadelik lag oor die lawwe gedagte. Sy sal nie die moed hê om hom te gaan vra om vir haar te kom poseer nie. Hy sal dink sy is van haar lotjie getik. Dit sal minder moeite wees om eerder ’n student te huur wanneer sy een nodig kry.

Dit voel vir Leah asof sy haar oë skaars toegemaak het toe Gideon se gehuil haar wakker maak. Die son is op en dis inderdaad opstaantyd.

Haar lyf voel swaar toe sy in die gang af stap om Gideon uit die opslaanbedjie te gaan haal. Sy sit ’n breë glimlag op en loop geselsend met hom kombuis toe om melk vir hom te gaan warm maak. Sover sy kan onthou, is dit wat soggens gebeur. Maar dinge verander ook so vinnig, mens weet nooit wie drink wat en wie eet nie dit of dat nie.

Lika kom die kombuis ingedrentel en staan langs haar terwyl sy die melk aanmaak.

“Môre, Lika. Het jy lekker geslaap? Jy is seker honger. Ek het nog van daardie pap waarvan jy so baie hou.”

“Wanneer kom my ma huis toe?”

“Seker eers môre. Ons sal later gaan hoor. Eers moet ons julle twee regkry vir skool.”

Lika trek ’n suur gesig en plak haar op die kombuisstoel neer. “Ek het gedink dis gister Vrydag.”

Leah lag. “Jy is reg, jou slimkop. Amper stuur ek julle twee op ’n Saterdag skool toe.”

Lika dink blykbaar nie dis snaaks nie.

Sy kyk na Gideon wat stoei met die bottel, maar niks drink nie. “Wat is fout, jong? Wil jy nie melk hê nie?”

“Hy drink nie warm melk nie.” Lika gaap en skuif haar gemakliker op die stoel.

“Van wanneer af?” Leah druk die bottel weer in Gideon se mond, maar dié weier om te suig. Sy gooi tou op.

Lika haal net haar skouers op.

Nadat Leah koue melk aangemaak het, skep sy vir elkeen ’n bordjie pap in. Sy laat Gideon op haar skoot sit sodat sy hom kan voer. ’n Hap of twee beland op haar broek, en sy moet koes of haar hare bly ook in die slag. Gelukkig is hulle almal nog in hul slaapklere.

Terwyl sy die twee al morsende help eet, probeer Leah ’n plan bedink hoe sy vandag gewerk gaan kry. Daar is ses beelde wat haar aandag dringend vereis en as sy betyds klaar wil wees, moet sy liefs aan die werk spring, veral omdat sy ander projekte ook nog tussendeur moet klaarmaak. Maar daar is heelwat wat vandag moet gebeur. Eerstens moet hulle vir Mari gaan besoek en dan sal hulle betyds vir middagete moet terug wees sodat Gideon sy middagslapie kan inkry. Verder vooruit kan sy nie beplan nie, met die kinders is daar net te veel onvoorsiene faktore.

Sy kyk na die oorgroot horlosie teen die muur langs die venster. Byna agtuur. Halftien sal seker ’n goeie tyd wees om hospitaal toe te gaan.

Met Gideon op haar heup spoel sy die bakkies uit en pak hulle in die droograk. “Kom jy saam, Lika? Ek gaan gou die koerant optel.”

Lika knik en stap woordeloos saam voordeur toe.

Die vars oggendlug vee oor Leah wat iets byna soos verligting ervaar. Sy weet nie waar die gevoel vandaan kom nie. Dalk voel sy ingehok in die huis omdat sy nie aan die werk kan spring nie, al brand die behoefte paaie deur haar lyf.

Die koerant lê in die oprit by die motorhek. Toe sy buk om dit op te tel sien sy die viertrek met die teruggebuigde bufferstaaf en skade aan die neus en kopligte voor haar buurman se huis staan.

“Kan ek jou bietjie neersit, Gideon?” Die seuntjie bied geen weerstand nie toe sy hom op die grond sit en hy wankelrig op sy beentjies bly staan. Nuuskierig maak sy die motorhek oop om die viertrek van nader te bekyk. Miskien het die voertuig se enjin ook seergekry, en het die eienaar dit eers hier gelos. Sy weet nie eers wat met Mari se motor gebeur het nie. Haar pa sal wel weet, en sy sal hom later vra wanneer sy hom sien. Hulle sal ook vanoggend hospitaal toe gaan.

Lika en Gideon bekyk die viertrek saam met haar.

“Is dit die kar wat in ons vasgery het?” vra Lika

“Ja. Ek kyk sommer hoekom dit hier staan.” Dis ’n duur viertrek, sy kan dit sien. Die skade aan die neus gaan seker ’n hele paar rand kos om reg te maak, maar met so ’n voertuig het ’n mens sekerlik versekering. As sy gister se gebeure reg onthou, het Mari se heelwat kleiner motor baie slegter daarvan afgekom as dié een. Wat met Mari se motor gaan gebeur, weet sy nie. Hopelik sal die versekering alles hanteer.

Net toe gaan die motorhuisdeur van Hein Malherbe oop en kom hy uitgestap. Indrukwekkend in ’n donkerblou hemp en kakiekleurige kortbroek. Onverwags woel iets onder Leah se hart. Haar buurman het blykbaar ’n goeie nagrus agter die rug, want die glimlag om sy lippe is kraakvars en sy oë helder en wakker.

“Goeiemôre.” Hy maak sy motorhek oop en kom nader. Sy oë talm langer as wat nodig is op haar, en die krieweling onder haar hart is weer daar.

“Môre.”

Toe sy blik geamuseerd afgly tot by haar kaal voete, onthou Leah dat sy steeds in haar slaapklere is. Die broekie is beslis te kort om geselsies met die buurman in te maak. En al het die stywe toppie ekstra ondersteuning, is sy seker dit laat nie veel aan die verbeelding oor nie. Gideon het nader gewaggel, en sy raap hom op sodat sy lyfie bietjie beskerming kan bied teen Hein se raaksien-oë.

Hy beduie na haar broek. “Daar is pap op jou pyp.”

Haar gesig begin brand. Sy kyk vervaard na waar hy beduie. Vee met haar hand oor die stuk All-bran sodat dit op die gras langs haar voete val. “Seker Gideon se ontbyt.”

“Het jy my gesoek?” Hy sit sy hande losweg in sy sakke.

Ag, flip, die man is sexy. Sy oë talm steeds op hare. Haar gesig raak nog warmer. Leah kyk eerder weg. “Nee. Hoekom sou ek dit doen?”

“Jy staan in my oprit. Ek het julle deur die kombuisvenster gesien en gedink jy het dalk hulp nodig.”

Hoekom sy nou skielik sy hulp nodig het nadat sy in die twee maande wat hy hier bly nog nie ’n woord met hom gepraat het nie, sal nugter weet.

“Ek het die koerant kom haal en toe die voertuig gesien.” Sy beduie na die beskadigde viertrek. “Ek het sommer gewonder hoekom die eienaar dit hier gelos het.”

Hy kyk vreemd na haar. “Dis stukkend en moet ingesleep word motorhawe toe.”

Sy vat Lika se hand. “O. Totsiens. Ons moet gaan regmaak sodat ons hospitaal toe kan gaan.”

“Ek sal ook later by die hospitaal inloer, ek wag net vir die insleepdienste.”

Oorbewus van sy blik op hulle toe sy wegdraai, kan sy net hoop hy kyk hulle nie agterna nie. Die kort slaapbroekie doen nie veel om haar agterstewe weg te steek nie. Toe tref dit haar wat hy gesê het. Sy swaai verbaas om na hom. En hy kyk hulle sowaar met ’n glimlag op sy gesig agterna. Sy verloor skoon die draad van haar gedagtes.

“Is dit jou voertuig?”

Hy frons liggies en kom nader. “Weet jy dit dan nie?”

Skielik maak sy besorgdheid en sy teenwoordigheid gisteraand by die hospitaal sin. Dis nie Mari wat hom trek nie, dis sy skuldgevoel, al was hy geensins verantwoordelik nie. En hier dink sy soos ’n swaap sy belangstelling is geprikkel.