Читать книгу Mowa ciała. Nowe wydanie - Joe Navarro - Страница 5

Wiem, o czym myślisz

dr Ma­rvin Kar­lins

Mężczy­zna sie­dział ze sto­ic­kim spo­ko­jem przy końcu stołu, sta­ran­nie for­mułując swo­je od­po­wie­dzi na py­ta­nia agen­ta FBI. Nie uważano go za główne­go po­dej­rza­ne­go w spra­wie o mor­der­stwo. Jego ali­bi było wia­ry­god­ne, a to, co mówił, wy­da­wało się szcze­re, lecz agent kon­ty­nu­ował przesłucha­nie. Za zgodą po­dej­rza­ne­go zadał mu serię pytań do­tyczących narzędzia zbrod­ni:

„Gdy­byś popełnił to mor­der­stwo, czy użyłbyś bro­ni pal­nej?”.

„Gdy­byś popełnił to mor­der­stwo, czy użyłbyś noża?”.

„Gdy­byś popełnił to mor­der­stwo, czy użyłbyś szpi­kul­ca do lodu?”.

„Gdy­byś popełnił to mor­der­stwo, czy użyłbyś młotka?”.

Jed­no z tych narzędzi, a mia­no­wi­cie szpi­ku­lec do lodu, rze­czy­wiście zo­stało wy­ko­rzy­sta­ne do popełnie­nia mor­der­stwa, ale owej in­for­ma­cji nie ujaw­nia­no. A za­tem je­dy­nie zabójca wie­działby, który z wy­mie­nio­nych przed­miotów był praw­dzi­wym narzędziem zbrod­ni. Py­tając o po­szczególne ro­dza­je bro­ni, agent FBI bacz­nie ob­ser­wo­wał po­dej­rza­ne­go. Gdy wy­mie­nił szpi­ku­lec do lodu, przesłuchi­wa­ny na­raz opuścił po­wie­ki i nie otwie­rał oczu aż do mo­men­tu, w którym padło ko­lej­ne py­ta­nie. Agent na­tych­miast zro­zu­miał zna­cze­nie ru­chu po­wiek, który do­strzegł, i od tej chwi­li „dru­gorzędny” po­dej­rza­ny stał się główną po­sta­cią w śledz­twie. Później przy­znał się do zbrod­ni.

Punkt dla Jo­ego Na­var­ro, nie­zwykłego człowie­ka, który nie dość, że zde­ma­sko­wał zabójcę posługującego się szpi­kul­cem do lodu, to w swo­jej chlub­nej dwu­dzie­sto­pięcio­let­niej ka­rie­rze w FBI zde­ma­sko­wał wie­lu przestępców, w tym również „ważnych szpiegów”. Jak udało mu się to wszyst­ko? Gdy­by go o to za­py­tać, od­po­wie­działby: „Przy­pi­suję to zdol­ności od­czy­ty­wa­nia ludz­kich myśli”.

Joe całe za­wo­do­we życie poświęcił stu­dio­wa­niu, do­sko­na­le­niu i sto­so­wa­niu sztu­ki ko­mu­ni­ka­cji nie­wer­bal­nej – ob­ser­wa­cji min, gestów, ruchów ciała (ki­ne­za), od­ległości za­cho­wy­wa­nej w sto­sun­ku do in­nych (prok­se­mi­ka), od­ru­cho­we­go do­ty­ka­nia, po­staw, a na­wet spo­sobów ubie­ra­nia się – aby od­szy­fro­wać, co lu­dzie myślą, jak za­mie­rzają postąpić i czy ich oświad­cze­nia są praw­dzi­we, czy fałszy­we. Nie jest to do­bra wia­do­mość dla przestępców, ter­ro­rystów i szpiegów, gdyż jego ba­daw­cze spoj­rze­nie zwy­kle od­czy­tu­je sy­gnały nie­wer­bal­ne, ja­kie wysyłają ich ciała, i ich myśli oraz in­ten­cje stają się dla nie­go przej­rzy­ste.

Jest to jed­nak bar­dzo do­bra in­for­ma­cja dla cie­bie, czy­tel­ni­ku, po­nie­waż ta sama wie­dza nie­wer­bal­na, na ja­kiej opie­rał się Joe, by stać się mi­strzem w chwy­ta­niu szpiegów, „de­tek­to­rem kłamstw w ludz­kiej po­sta­ci” oraz in­struk­to­rem i wykładowcą w FBI, sta­nie się te­raz i two­im udziałem, żebyś mógł le­piej zro­zu­mieć od­czu­cia, myśli oraz za­mia­ry ota­czających cię lu­dzi. Jako zna­ny au­tor i szko­le­nio­wiec Joe na­uczy cię, jak pro­wa­dzić fa­cho­we ob­ser­wa­cje, wy­kry­wając i roz­szy­fro­wując nie­wer­bal­ne za­cho­wa­nia in­nych, aby móc sku­tecz­niej z nimi współdziałać. Ta wie­dza wzbo­ga­ci two­je życie w pra­cy i w wol­nych chwi­lach.

Wie­lu aspektów wie­dzy, którą Joe po­dzie­li się z tobą w tej książce, jesz­cze piętnaście lat temu na­uka nie trak­to­wała poważnie. Do­pie­ro dzięki nie­daw­ne­mu postępowi w tech­ni­ce ba­da­nia mózgu i me­to­dach ob­ra­zo­wa­nia układu ner­wo­we­go na­ukow­cy mo­gli przy­znać słuszność ana­li­zom za­cho­wań opi­sy­wa­nym przez Jo­ego. Czer­piąc z ostat­nich od­kryć w psy­cho­lo­gii, neu­ro­bio­lo­gii, me­dy­cy­nie, so­cjo­lo­gii, kry­mi­no­lo­gii, na­uce o ko­mu­ni­ka­cji społecz­nej i an­tro­po­lo­gii, a także gro­ma­dzo­nych przez ćwierć wie­ku doświad­czeń w za­sto­so­wa­niu za­cho­wań nie­wer­bal­nych w swo­jej pra­cy agen­ta FBI, Joe zdo­był wyjątko­we kwa­li­fi­ka­cje do tego, by po­ma­gać lu­dziom w zro­zu­mie­niu nie­wer­bal­ne­go spo­so­bu po­ro­zu­mie­wa­nia się. Jego kom­pe­ten­cje do­cze­kały się uzna­nia na całym świe­cie, a lu­dzie pragną ko­rzy­stać z jego wie­dzy. Oprócz tego, że Joe re­gu­lar­nie występuje w ta­kich pro­gra­mach, jak To­day Show sta­cji NBC, CNN He­adli­ne News, Fox Ca­ble News oraz Good Mor­ning Ame­ri­ca w ABC, wciąż pro­wa­dzi se­mi­na­ria na te­mat ko­mu­ni­ka­cji nie­wer­bal­nej dla FBI i CIA oraz in­nych or­ga­ni­za­cji wy­wia­dow­czych. Jest też kon­sul­tan­tem w branży ban­ko­wej i ubez­pie­cze­nio­wej, jak również w dużych fir­mach praw­ni­czych w Sta­nach Zjed­no­czo­nych i za gra­nicą. Po­nad­to wykłada na Sa­int Leo Uni­ver­si­ty oraz w różnych szkołach me­dycz­nych w całych Sta­nach Zjed­no­czo­nych, gdzie jego nie­zwykłe spo­strzeżenia na te­mat ko­mu­ni­ka­cji nie­wer­bal­nej spo­ty­kają się z żywym za­in­te­re­so­wa­niem wie­lu lu­dzi, między in­ny­mi le­ka­rzy chcących traf­niej i szyb­ciej oce­niać stan pa­cjentów. Połącze­nie dy­dak­tycz­nych zdol­ności Jo­ego z kwa­li­fi­ka­cja­mi za­wo­do­wy­mi – w powiąza­niu z mi­strzowską ana­lizą spo­sobów po­ro­zu­mie­wa­nia się poza słowa­mi w ważnych co­dzien­nych sy­tu­acjach – sta­wia go na cze­le eks­pertów w tej dzie­dzi­nie, o czym można się prze­ko­nać, czy­tając tę książkę.

Pra­co­wałem z Joem, uczęszczałem na jego se­mi­na­ria i wpro­wa­dzałem jego po­mysły we własne życie, dla­te­go zde­cy­do­wa­nie uważam, że ma­te­riał przed­sta­wio­ny na tych stro­nach uka­zu­je znacz­ny postęp w ro­zu­mie­niu wszyst­kie­go, co nie­wer­bal­ne. Piszę to jako za­wo­do­wy psy­cho­log; za­an­gażowałem się w pro­jekt na­pi­sa­nia tej książki, po­nie­waż za­fra­po­wały mnie pio­nier­skie od­kry­cia Jo­ego, po­le­gające na wy­ko­rzy­sta­niu na­uko­wej wie­dzy na te­mat ko­mu­ni­ka­cji nie­wer­bal­nej do osiągnięcia celów za­wo­do­wych i suk­ce­su oso­bi­ste­go.

Byłem też pod wrażeniem jego prze­myśla­ne­go i sta­ran­ne­go po­dejścia do te­ma­tu. Choć ob­ser­wo­wa­nie tego, co nie­wer­bal­ne, po­zwa­la nam traf­nie od­czy­tać wie­le ro­dzajów za­cho­wań, Joe ostrze­ga, że odwoływa­nie się do języka ciała w celu wy­kry­cia oszu­stwa jest szczególnie trud­nym i am­bit­nym za­da­niem. To ważne spo­strzeżenie – rzad­ko re­spek­to­wa­ne przez zwykłych lu­dzi czy funk­cjo­na­riu­szy or­ganów ochro­ny porządku pu­blicz­ne­go – po­win­no nam przy­po­mi­nać, abyśmy byli bar­dzo ostrożni, za­nim orzek­nie­my na pod­sta­wie nie­wer­bal­nych za­cho­wań, że ktoś jest uczci­wy lub też nieuczci­wy.

W odróżnie­niu od wie­lu in­nych książek na te­mat za­cho­wań nie­wer­bal­nych in­for­ma­cje przed­sta­wio­ne tu­taj ba­zują bar­dziej na fak­tach na­uko­wych oraz spraw­dzo­nych od­kry­ciach niż oso­bi­stych prze­ko­na­niach i teo­re­tycz­nych spe­ku­la­cjach. Co więcej, w tej książce pod­kreślono igno­ro­waną często przez inne pu­bli­ka­cje pod­sta­wową rolę układu lim­bicz­ne­go ludz­kie­go mózgu w ro­zu­mie­niu i sku­tecz­nym sto­so­wa­niu sy­gnałów nie­wer­bal­nych.

Nie­my język ciała można do­sko­na­lić. Jeśli stu­diu­jesz nie­wer­bal­ne za­cho­wa­nia dla­te­go, że chcesz zro­bić postępy w pra­cy lub po pro­stu le­piej po­ro­zu­mie­wać się z przy­ja­ciółmi i ro­dziną, od­nie­siesz dużą ko­rzyść z lek­tu­ry tej książki. Zy­ska­nie wpra­wy w opi­sa­nej dzie­dzi­nie będzie wy­ma­gało sta­ran­ne­go prze­stu­dio­wa­nia ko­lej­nych roz­działów oraz poświęce­nia cza­su i ener­gii na ucze­nie się i sto­so­wa­nie za­le­ceń Jo­ego w życiu co­dzien­nym.

Sku­tecz­ne „od­czy­ty­wa­nie” lu­dzi – po­zna­wa­nie, od­szy­fro­wy­wa­nie i wy­ko­rzy­sty­wa­nie za­cho­wań nie­wer­bal­nych do prze­wi­dy­wa­nia po­czy­nań in­nych – to za­da­nie war­te uwa­gi, a wysiłek w nie włożony przy­nie­sie dużo pożytku. A za­tem stań pew­nie na no­gach, przejdź na ko­lejną stronę i przy­go­tuj się do tego, by po­znać i ob­ser­wo­wać owe tak ważne za­cho­wania nie­wer­bal­ne, które opi­su­je Joe. Już wkrótce prze­ko­nasz się, co wyraża ciało ludz­kie – a wy­star­czy do tego rzut oka.