Читать книгу Gazy jelitowe - M. Jarosz - Страница 5

Do odbijania dochodzi w momencie chwilowego, przejściowego zmniejszenia napięcia mięśnia zwanego dolnym zwieraczem przełyku. Zjawisko to często zachodzi po obfitym posiłku. W tym samym czasie napięcie ścian żołądka jest bardzo duże, dlatego też powietrze znajdujące się w okolicach dna żołądka łatwo zostaje wypchnięte do przełyku i jamy ustnej. U niewielkiej liczby osób nadmierne połykanie powietrza (aerofagia) może prowadzić do wzdęć brzucha i nadmiernego odchodzenia gazów.

Przyczyny fizjologiczne

Podstawową przyczyną fizjologiczną odbijania jest wzmożone połykanie powietrza (aerofagia).

→  Najczęściej jest to nasilona aerofagia występująca u osób, które jedzą w pośpiechu lub spożywają 1–2 razy dziennie bardzo obfite posiłki.

→  U części osób, zwłaszcza znerwicowanych, przyczyna aerofagii nie jest związana z jedzeniem. Osoby te połykają powietrze najczęściej w trakcie szybkiego, przerywanego mówienia.

Uwaga: Skład odbijanego gazu jest prawie identyczny ze składem powietrza (głównie jest to tlen i azot). Odbijanie występuje głównie po szybkim spożyciu obfitego posiłku oraz po wypiciu większej ilości napojów gazowanych (woda gazowana, coca-cola i inne).

Przyczyny chorobowe

Nasilone odbijanie może być spowodowane chorobami przewodu pokarmowego.

→   Choroba refluksowa przełyku – czyli cofanie się zawartości żołądka do przełyku – jest to najczęstszy czynnik powodujący odbijanie.

Uwaga: Za odbijanie odpowiedzialne są głównie zaburzenia czynności dolnego zwieracza przełyku. Należą do nich:

a) zwiększona częstość przejściowych relaksacji (rozkurczów dolnego zwieracza przełyku) wywoływanych głównie przez rozciągnięcie ścian żołądka (na przykład przez pokarm, powietrze);

b) zmniejszone napięcie podstawowe w dolnym zwieraczu przełyku, czemu często towarzyszy przepuklina rozworu przełykowego przepony i wiele innych objawów, takich jak np. zgaga u chorych z chorobą refluksową przełyku.

Do odbijania dochodzi głównie po spożyciu pokarmów obfitych, tłustych iz dużą zawartością błonnika, a także słodyczy, soków owocowych (głównie grejpfrutowego), napojów gazowanych, mocnej herbaty i dużej ilości kawy. Odbijanie może się nasilić po wypaleniu dużej ilości papierosów. Wymienione czynniki żywieniowe zmniejszają napięcie dolnego zwieracza przełyku i sprzyjają jego rozkurczowi. Umożliwia to przejście gazów z żołądka do przełyku i jamy ustnej.

→   Zwężenie odźwiernika (nowotworowe lub bliznowate zwężenie po wyleczeniu wrzodu trawiennego) – w takich sytuacjach może dojść do rozwoju flory bakteryjnej w żołądku (kolonizacja bakteryjna), a w konsekwencji – do gromadzenia się gazów. Skład gazów jest wówczas inny niż przy „zwykłych” odbijaniach.

→   Przetoka okrężniczo-żołądkowa. Jest ona powikłaniem organicznych chorób jelit, na przykład choroby Leśniowskiego-Crohna lub raka jelita grubego. Jest to wytworzone samoistnie, w wyniku choroby, połączenie przestrzeni okrężnicy z przestrzenią żołądka. Poprzez tak wytworzony patologiczny kanał gazy z jelita grubego przedostają się do żołądka. Dlatego też w składzie odbijanych gazów znajdują się: metan, dwutlenek węgla, siarkowodór.

→   Zażycie wodorowęglanów. Odbijanie może wystąpić po zażyciu niektórych środków alkalizujących, na przykład wodorowęglanu sodowego, który pod wpływem zawartego w soku żołądkowym kwasu solnego rozkłada się do dwutlenku węgla i wody.