Читать книгу Locum vir liefde - Malene Breytenbach - Страница 3

1

Laura is baie bewus daarvan dat sy nou ’n enkeling is toe sy die ontvangslokaal van die Russiese skip die MS Irina betree. Sy sou saam met haar man op dié toer gekom het, maar nou is net sy hier. Sy het niemand om dit mee te deel nie.

Die tradisionele verwelkomingseremonie aan boord is die aanbied van brood en sout, gemik op die klomp toeriste wat van Moskou na St. Petersburg gaan reis op die waterweë. Die skeepspersoneel is in onberispelike uniforms of tradisionele geborduurde drag geklee en almal glimlag verwelkomend.

Dit lyk feestelik, maar Laura voel moeg en morsig. In haar verkreukelde denimpakkie, wat sy al twee dae lank aanhet, steek sy af by die vars, kleurryke drag van die skeepspersoneel. Haar donker hare is deurmekaar en haar grys oë, so het sy in die vliegtuigbadkamer gesien, is bloedbelope van die lang reis met min slaap. Sy moes boonop ure lank op lughawens rondsit. Dit was ’n verligting toe haar toerbus by die rivierhawe in Moskou aankom, om op die skip te kan klim en te weet sy hoef nie meer haar swaar tasse rond te sleep nie.

Dit is die eerste reis waartydens sy ’n weduwee is. Sy en Albert het verskeie kere saam gereis en dit was altyd so lekker. Sy probeer haar treurigheid die soveelste keer wegdink: Dit gáán leersaam en lekker wees, en Rusland het haar nog altyd gefassineer – die land van die skatryk, eksotiese tsaars, so ’n kleurryke verlede.

Albert het dié reis al verlede jaar beplan en hul plekke bespreek nadat een van sy pasiënte so hoog opgegee het oor die ervaring. Toe is Albert agt maande gelede aan ’n hartaanval dood. Laura het dit oorweeg om die reis te kanselleer. Naderhand het sy besluit om dit nie te doen nie, want sy het gedink dit kan terapeuties wees.

Sy het hul praktyk op Stellenbosch verkoop, besluit om te reis en oorsee te locum. Ver van die bekende plekke wat haar so pynlik aan Albert herinner.

Toe sy as jong dokter met Albert getroud is – ’n algemene praktisyn wat baie ouer as sy was – wou sy nie daaraan dink dat hy lank voor haar kon doodgaan nie. Sy het hom liefgekry as man en bykanse vaderfiguur, as tere minnaar en as kollega. Hulle het nie kinders gehad nie. Hier waar sy nog nie oor sy dood kon kom nie, is haar emosionele toestand broos. Sy kyk tam om haar rond in die skip se ontvangslokaal.

Sy het in Londen by die toergroep aangesluit en tot dusver het sy nie regtig met die ander mense gemeng nie. Naby haar is drie opvallende reisigers. Hulle lyk nie verkreukel en moeg soos al die ander nie. Sy wonder of hulle werklik deel is van die toergroep – sy kan hulle nie van die vlug vanaf Heathrow onthou nie. Dit lyk na die soort mense wat eerder besigheids- of eersteklas sou vlieg. Aan hul baie ligte velle skat sy hulle kom uit die noordelike halfrond.

Die middeljarige vrou is deftig en dra baie blink juwele. Haar dik swart-en-grys hare is in ’n Franse rol en haar tweed-klere is opmerklik van hoë gehalte. Diamante blits behoorlik aan haar vingers. Die jonger vrou skat Laura in haar twintigs. Sy is klein, slank, blond en besonder mooi, maar sy lyk bleek en nie juis gesond nie. Die man, wat Laura so by die dertig skat – haar eie ouderdom – is opvallend, steurend aantreklik. Sy oë is bykans turkoois en sy hare pikswart en blink. Hy is lank en lenig, sy gesig fynbesnede. Tog is hy besonder manlik. Sy voete is groot, sy lang vingers is goed versorg. Sy ontspanningsdrag is duur en sit net reg aan sy lenige lyf.

Hemel, sy moet ophou staar! Netnou kom die mense dit agter en dan is dit ’n verleentheid, met die reis wat nog voorlê. Dié groepie is egter so treffend dat ander mense ook omdraai om na hulle te kyk. Ongetwyfeld is hulle welvarend en baie stylvol.

Die ouer vrou kyk Laura nou hovaardig takserend aan – sy hoop nie hulle het gesien sy staar nie! Sy lyk vir Laura na ’n snob. Die jonger een kyk anderpad, maar Laura betrap haar dat sy haar een keer met skrefiesoë bestudeer. Die man kyk ernstig en takserend na die mense om hom, maar nie met dieselfde houding van meerderwaardigheid as die ouer vrou nie. Hy het nie die selfbewuste arrogansie van iemand wat weet dat sy voorkoms bewondering of nydigheid uitlok nie.

Hy moet met die jong vrou getroud wees, besluit Laura, en die ouer vrou is haar ma, sy lyk na haar. Laura probeer ringe aan die mense se vingers sien. Daar’s niks aan die man se ringvinger nie, maar nie alle mans dra trouringe nie. Die jong vrou is duidelik dolverlief op hom. Sy kyk met bykanse aanbidding na hom. Laura het lanklaas sulke openlike verliefdheid aanskou.

Dit maak haar hartseer, want haar eie liefde het uit haar lewe verdwyn en daar is ’n leegte in haar hart. In haar klein kajuit gaan sy heeltemal alleen wees. Daar is niemand om haar indrukke van die reis te deel nie, en die bietjie wat sy tot dusver van Rusland gesien het, het haar reeds soveel aangegryp dat sy graag met iemand daaroor wil praat.

Hopelik maak sy vriende op die reis. Sy kry dit gewoonlik reg om mense na haar aan te trek. Albert het altyd geterg dat sy ’n beter bedside manner het as hy.

Suutjies beweeg sy nader aan die drietal sodat sy kan hoor hoe en wat hulle praat.

“Ek is bly julle handhaaf nog ons ou Russiese tradisies,” sê die ouer vrou, wat proe-proe aan die broodjie met sout wat een van die bemanningslede nederig-vriendelik vir hulle aanbied terwyl sy oë na die mooi blondine draai.

“Is mevrou dan Russies?” vra hy verbaas in Engels met ’n swaar aksent, want die vrou se Engels was vir seker die koningin s’n.

“My mense het van St. Petersburg gekom,” sê sy. “Die Baltikovs. Hulle was uit die aristokrasie en moes vlug toe die Revolusie in 1917 uitgebreek het.”

Die bemanningslid grinnik, half oorbluf. “O, e . . . ek sien.” Hy beweeg vinnig weg met sy brood en sout.

“Hy en sy soort is waarskynlik kommuniste,” spot die ouer vrou. “Dié dat ek hom so skrikmaak.”

“Nie noodwendig nie,” sê die man in ’n diep, melodieuse stem. “Dinge verander in Rusland.”

Laura moet brood en sout neem by ’n man wat voor haar kom staan het. “Dankie, dit is wonderlik om so verwelkom te word,” glimlag sy.

Hy glimlag terug, maak ’n kopknik. Dan beweeg hy traag aan en kyk nog ’n slag glimlaggend om na haar. Hy is nog betreklik jonk, maar sy hare is staalgrys. Hy dra ’n uniform en Laura wonder watter soort offisier hy is.

Spoedig gaan die mense na hul kajuite of om die skip te verken. Laura gaan pak uit in haar kajuit, stort en was haar hare. Toe sy klaar is, en baie varser voel, kyk sy na haar toerbrosjure. Oor ’n uur moet sy by die saal op die vyfde dek wees sodat die toerdirekteur die passasiers aan die kaptein en offisiere kan voorstel, almal saam ’n skemerkelkie kan geniet en die reisplan bespreek kan word.

* * *

Laura staan eenkant in die saal met haar glas vonkelwyn en bekyk die mense. Waar sou daardie indrukwekkende drietal wees? Sy hoop hulle kom na die skemerpartytjie, hulle is interessant om na te kyk. Veral die man is sag op die oog.

Sy kan mans beoordeel en aantreklik vind sonder om hulle te begeer, vertel sy haarself. Daardie swarthaarman is nie iemand wat ’n mens maklik kan miskyk nie. Die vroue op die toer gaan beslis kyk en seker met hom probeer flankeer. Sy mooi, blonde vrou – of meisie – gaan nie daarvan hou nie. Maar nou ja, sy is self mooi genoeg om die mans se aandag te trek.

Die toerleier roep om aandag. “Dames en here, vir diegene wat nie saam met ons gevlieg het nie en my nog nie ken nie, ek is Tatiana Beresova, jul toerleier. Hierdie twee here langs my is kaptein Oleg Kaminski en eerste offisier Ivan Blasovic. Dié skip is ons hotel in Moskou én ons vervoermiddel. Julle gaan julle verstom oor die mooi en historiese plekke op ons reis. Oor vyf dae kom ons in St. Petersburg aan, waar julle op die skip sal bly tot die einde van jul toer. Ek hoop julle sal ’n heerlike, leersame en gesellige reis hê en ons Russiese kookkuns en besienswaardighede baie geniet.”

Terwyl Tatiana kortliks vertel van die plekke waar hulle aan wal sal gaan, let Laura op dat die opvallende drietal taamlik naby haar staan. Sy het hulle nie sien inkom nie. Al drie lyk vars en elegant.

Ná ’n paar tellings betrap die man haar dat sy hulle staan en ontleed. Hy knik. Sy knik vinnig terug en kyk weg, voel haar wange warm word. Sy voel na ’n vreeslike gek, om die mense nou so fassinerend te vind. As iemand na háár staar, vind sy dit altyd erg steurend.

“Goeienaand. Ons het mekaar by die verwelkomingsgeleentheid raakgeloop,” sê ’n manstem agter haar. Sy draai om, en daar staan die offisier met die grys hare wat vir haar sout en brood aangebied het. “Kan ek my voorstel? Ek is dokter Andrei Asparov, die skeepsdokter.”

Laura glimlag vir hom. “Aangename kennis. Ek is Laura Jansen, of Bekker. Jansen is my nooiensvan, Bekker is my getroude van.”

“Ek sien op die passasierslys dat u ’n dokter is. Mediese dokter?”

“Ja, ek is ’n algemene praktisyn onder my nooiensvan.”

Hy grinnik en sy sien dat sy twee boonste voortande van goud is. Sy het al gehoor dat Russe geneig is om goud in hul monde te hê. Noudat sy dit sien, dink sy glad nie dit is aantreklik nie.

“Ek is bly om nog ’n mediese praktisyn aan boord te verwelkom.” Hy beduie na die drietal. “Maar daar is nog een. Dokter Barrymore van Noord-Ierland. As ek vashaak, kan ek julle raadpleeg.” Hy lag haar toe.

Laura kyk weer na die donker man. Hy is dan waarskynlik ’n Anglo-Ier. Sy blou oë en swart hare is mos veronderstel om tipies Iers te wees. Haar eie haar- en oogkleur kom ook van ’n Ierse voorsaat af. Syne is net veel meer opvallend as hare.

“Jy het sonder jou man gekom?” vra die Rus.

“My man is onlangs oorlede.”

Sy oë rek en hy simpatiseer beleefd. Maar sy sien ook ’n lig in sy oë waarvan sy nie hou nie. Die lig van die jagter wat prooi identifiseer. Hierdie man is waarskynlik op die uitkyk vir ’n ryk westerse toeris. Haar gevoel is dat baie Russe, mans en vroue, so op die uitkyk is. Op omtrent elke webwerf waar sy vooraf navorsing oor Rusland gedoen het, is Russiese vroue aangebied as bruide.

“Goeienaand,” hoor Laura weer agter haar en kyk om. Vas in verstommende turkoois oë.

Die Ierse dokter stel hom voor. “Ek het gehoor wat julle praat en dat julle albei ook dokters is.” Hy wink die twee vroue nader en stel hulle as mevrou Maria St John en haar dogter Eudoxia St John voor. Laura let dadelik op dat die meisie ’n ring dra met ’n knewel van ’n saffier omring deur diamante. En haar van is nie Barrymore nie.

Sy groet vriendelik, dis immers ’n kans om vriende te maak. “Ek is Laura Jansen, ek’s van Suid-Afrika.”

“En jou man?” vra mevrou St John dadelik, sodat Laura moet herhaal dat Albert onlangs oorlede is. “O, jy is ’n weduwee,” sê die vrou dan, half afkeurend, half belangstellend.

“En u?” vra Laura, vieserig vir die vrou se houding.

“O nee, my man lewe nog, maar hy wou nie dié slag saamkom nie. Ek is hier uit sentiment, om Rusland weer te sien. My volle naam is Maria Petrovna Baltikov St John. My familie was uit die aristokrasie wat moes vlug vir die Revolusie. Eudoxia is na prinses Eudoxia Baltikov vernoem. Sy was ’n niggie van die tsaar en het die Revolusie nie oorleef nie.”

“Indrukwekkend,” sê die Russiese dokter, maar hy klink sarkasties.

Mevrou St John laat haar nie afsit nie. “My familie het uiteindelik in Ierland beland. Waarom hulle nie in Engeland gebly het nie, weet ek nie. Maar dit was seker so bestem dat my ma, ’n groot skoonheid, dit moes regkry om te trou met een van die Protestantse Anglo-Iere wat ryk geword het uit skeepsbou. Hy was verbonde aan die White Star Line wat die Titanic gebou het. Kyle hier, dokter Barrymore, my dogter se verloofde, se oorgrootouers is dood in die ramp. Net mooi ’n eeu gelede, nè.”

“Fassinerend,” sê Laura, ietwat verstar. Die mooi man behoort dan wel aan die jong vrou, maar hulle is nog nie getroud nie. Hulle is omtrént mense met eksotiese agtergronde.

Die blondine is nou besig om Laura te takseer. Sy lyk nie vriendelik nie en haar oë is weereens op skrefies getrek. Laura wonder waarom sy so vyandig is.

“Ek het daardie pragtige verloofring raakgesien,” sê sy vriendelik. “Julle maak ’n mooi paartjie.”

Die meisie lig haar hand om die ring vir almal te wys. “Ja, ek wou ’n saffierring soos prins William se vrou gehad het. Die ring wat eers aan prinses Diana behoort het.”

En dít is derduisende pond werd, weet Laura.

“Die mense begin loop,” sê Eudoxia. “Ek dink ons moet gaan eet. Ek is vaal van die honger. Ek hoop net die kos is nie borscht en papgekookte aartappels nie.”

“Nee, die cuisine is voortreflik,” verseker die dokter haar.

“Nou toe, kom ons gaan,” sê mevrou St John en begin aanstap.

“Verskoon ons, asseblief,” sê Kyle Barrymore beleefd. Hy en Eudoxia volg haar ma en die meisie vleg haar arm liefderik deur syne.

Die Rus verskoon hom ook en Laura volg op haar eie die mense wat na die eetkamer stroom. Sy wonder by wie sy te lande sal kom aan tafel, want daar sal nie sprake wees van aparte tafels vir enkellopers nie.

Toe sy in die eetkamer kom, neem ’n kelner haar na die verste tafel en sy sien verbaas dat sy by die drie Iere sit. Dat dit nou so moet uitwerk! Kyle Barrymore staan dadelik op.

“Ek het gewonder wie kom by ons op die oop stoel sit,” sê hy vriendelik.

Sy verloofde kyk meer verbaas as verheug na Laura. “O, dis jý?” Haar mondhoeke trek af.

“Jy lyk darem vir my meer aanvaarbaar as die ander lot,” spot haar ma met ’n suur laggie. “Jy is darem ’n professionele vrou. Mens weet nooit met watter snaakse mense jy op ’n toer sal moet assosieer nie.”

“Ek is gevlei,” sê Laura, maar kan die kilheid nie uit haar stem hou nie. Hierdie St Johns moet net nie haar reis bederf met hul snobisme en meerderwaardigheid nie. Al plesier is dat sy by Kyle Barrymore kan sit. Hy lyk beslis na goeie gesel­skap. As die twee vroue dit te onaangenaam maak, gaan sy die toerleier egter versoek om haar na ’n ander tafel te skuif, al veroorsaak dit ongerief.

“Wel, nou het ons byna al die mediese kundigheid op die skip hier by ons,” praat mevrou St John verder. “Behalwe die Russiese dokter. Hy sal by die bemanning sit. Hierdie mense is nie so goed toegerus soos die groot Westerse rederye nie. Hoe hulle dink hy met ’n hele skip se kwale sou regkom, weet ek nie. Hier is nie eens ’n behoorlike mediese sentrum nie. Net ’n verskoning vir een. Kyle het al gaan ondersoek instel en hy is nie beïndruk nie.”

Laura glimlag gedwonge. “Ons hoop maar die mense word nie siek nie. Ek is hier om vakansie te hou, nie te werk nie.”

“Eudoxia is ’n asmalyer en ons het gedink ons moet vir Kyle saambring, dan het ons niks te vrees nie.”

Laura kyk van ma na dogter. “Ek is natuurlik tot jul beskikking, indien nodig. Maar ek glo julle sal my hulp nie nodig kry nie.”

Kyle Barrymore glimlag so mooi vir haar dat sy ’n stuwing van geneentheid en opgewondenheid voel. Iets so hewigs dat dit haar onkant vang. Hemel, sy moenie verspot wees nie! Sy is maar agt maande lank ’n weduwee en dié man is verloof, aan ’n mooi en ryk jong vrou.

“Waar het julle twee mekaar ontmoet, of was jul families maar altyd bevriend?” vra sy.

“Ons families ken mekaar lankal,” sê Eudoxia. “Maar ek het Kyle eintlik eers beter leer ken toe ek een van sy pasiënte geword het.” Sy kyk verlief na hom. “Toe slaan ek my kloue in hom in en hy kon nie weer loskom nie.”

Hy lag. “Wou nie weer loskom nie.”

“Hulle was eenvoudig vir mekaar bedoel,” sê mevrou St John. “Huwelike werk beter wanneer jy met iemand uit jou eie stand en geloof trou. Ons is almal Protestante en ons families is welvarend. Kyle se mense is groot grondeienaars en ons het ook ’n landgoed buite Belfast. Ek sou nie daarvan gehou het as Eudoxia op ’n arm Katoliek verliefgeraak het nie. Nie met Noord-Ierland se geskiedenis nie.”

Laura besluit om aspris moeilike vrae te vra. “Die families het seker grond gekry weens die georganiseerde kolonisering uit Skotland en Engeland, of hoe? Die Ierse aristokrasie se grond is mos afgevat en heruitgedeel?”

Mevrou St John lyk verras en oombliklik vies. Eudoxia staar woordeloos na Laura. Ook Kyle kyk Laura uitdrukkingloos aan.

“Min of meer, maar dis nie regtig so eenvoudig nie,” sê hy toe sy aanstaande skoonma stilbly. “Ons sal jou later meer vertel. Ons toergids is op pad hierheen, sien ek.”

Tatiana is al feitlik langs hul tafel. “Hallo, almal,” koer sy, maar haar oë talm langer op Kyle Barrymore as op die vroue. “Ek vertrou julle keur die tafelplanne goed. Ons moet gelyke nommers aan tafels sit en toe het een en drie gepas. Ons sal dit waardeer as julle so kan bly, tensy julle werklik aandring en ons dit wel suksesvol kan herrangskik.”

“Nee, dis reg so,” sê Kyle. Hy kyk na Laura. “Pas dit jou, dokter?”

“Noem my Laura, asseblief. Ja, dis in orde, dankie. Mits dit julle ander pas.”

“Ja, wat,” sê mevrou St John gelate. Eudoxia sê niks. Haar dun lippe pers op mekaar.

Tatiana wip weg na die volgende tafel. Die kelner kom vra in geradbraakte Engels of hulle borscht – beetsop – of groente­sop verkies.

“Ag nee, ek het mos gesê hulle gaan ons borscht voer,” kla Eudoxia. “Dit laat my aan bloed dink, so rooi!”

“Dis tradisioneel, en beet is mos maar rooi,” sê mevrou St John. “Liewer dit as groentesop.”

“Beetsop is vir my lekker,” sê Laura. “Ek sal graag daarvan neem, dankie.”

“Ek ook, ek hou daarvan.” Kyle glimlag sameswerend vir haar. Hy bestel Kaukasus-wyn en skink vir almal.

Mevrou St John proe en trek ’n suur gesig. “Dis nou nie Franse wyn nie.”

“Waar ek vandaan kom, in Suid-Afrika, maak ons ook baie lekker wyn,” sê Laura. “Maar ek gaan nie vergelyk nie. Hierdie wyn is heeltemal lekker genoeg. Dis mos Rusland. Dis anders hier.” Sy hoor Eudoxia onderlangs brom.

“Ons kry nogal Suid-Afrikaanse uitvoerwyn by die huis,” sê Kyle. “Ek het dit nog nie gekoop nie, maar wanneer ek terug is, sal ek nou beslis daarvan kry.”

Mevrou St John vra Laura indringend uit oor haar tuiste, familie, werk en omstandighede. “So, noudat jou man dood is, reis jy lekker rond,” merk sy einde ten laaste op. Sy laat dit klink asof sy dink Laura het geërf en nou verkwis sy haar erfgeld, speel die vrolike weduwee.

“Ek onderneem hierdie reis bloot omdat hý dit nog vir ons bespreek het. Albert sou wou hê ek moet kom. Ons het so baie daaroor gepraat en so uitgesien na alles. Hierna gaan ek aansoek doen om iewers in die Britse Eilande te locum. Ek ken baie mense wat uit Suid-Afrika soontoe is om te werk, tydelik of permanent. Dis ’n avontuur. Miskien moet ek Skotland toe gaan. Ek dink nie ek wil in Londen bly nie.”

“Wat van Ierland?” vra Kyle. “Ek weet dat baie dokters uit die buiteland daar kom locum. Noord-Ierland is baie mooi. Was jy al daar?”

“Ek was al in Dublin en die suide van Ierland, by die Ring of Kerry, en ek en my man het die Blarney-steen gaan soen.” Sy glimlag. “Hy het gespot dat die gift of the gab ons bedside manner sal verbeter.” Sy voel meteens ’n skerp steek hartseer toe sy die dag onthou, maar praat voort. “Dublin is dalk ook ’n moontlikheid.”

“Jy moet gaan waar jy lekker sal werk,” sê Kyle. “Jy sal tog nie ’n toeris wees nie. Kies vir jou ’n goeie hospitaal of praktyk, iewers waar jy tuis kan voel.”