Читать книгу Naga prawda - Maryann Karinch - Страница 9

O czym przeczytacie w książce pomagającej w „wykrywaniu prawdy”?

Mój telefon komórkowy zadzwonił w poniedziałkowe popołudnie. Nieznany mi rozmówca przedstawił się i spytał, czy mogłabym poświęcić chwilę, by opowiedzieć mu o jednym z klientów obsługiwanych przez moją agencję literacką.

– Oczywiście – odparłam.

– On jest oszustem – usłyszałam w odpowiedzi.

Dzwoniący okazał się dziennikarzem śledczym. Mój klient miał otrzymać na dniach od bardzo dużego wydawnictwa wysoką zaliczkę na poczet przyszłej publikacji jego „opowieści z życia wziętych”. Należna mi prowizja pokryłaby spłatę hipoteki przez kilka miesięcy.

Wiecie, jak okropnie głupio się wówczas poczułam? Na długo przed napisaniem niniejszej książki uchodziłam przecież za ekspertkę w dziedzinie wykrywania kłamstw i oszustw. Znałam branżowe tajniki, udzielałam rad i wskazówek!

Po zweryfikowaniu informacji przekazanych przez reportera – wystarczyło do tego prawdziwe nazwisko klienta, którego, rzecz jasna, nie znałam – postanowiłam zrobić sobie przerwę. Ufam ludziom, taki jest mój naturalny odruch. Być może z tego właśnie powodu, żadnego innego, to właśnie ja musiałam napisać tę książkę.

Ufna natura czyni ze mnie łatwy cel dla wszelkiej maści kanciarzy i dlatego też postanowiłam posiąść całą wiedzę ludzi potrafiących nie tylko wypatrzyć i prawidłowo rozpoznać kłamcę, lecz również zmusić go do wyznania prawdy. Poszukiwania osób o określonych umiejętnościach i reputacji pochłonęły wiele czasu. Chciałam nauczyć się od nich wszystkiego, a następnie uzupełnić zdobyte informacje o prawdziwe historie oraz badania, by ostatecznie oddać całość w ręce czytelników, czyli Was.

Innymi słowy, książka ta stanowi element procesu ewolucji. Znalazły się w niej treści kilku prac dotykających tematu wykrywania kłamstw, do których powstania przyłożyłam rękę – między innymi Jak rozpoznać kłamcę napisaną wraz z Gregorym Hartleyem, uznanym ekspertem w dziedzinie ludzkiego zachowania. Zakorzeniona we wcześniejszych publikacjach Naga prawda jest de facto książką zasługującą na miano wykrywacza kłamstw.

Umiejętności pozwalające każdemu człowiekowi przekształcić się w chodzący wariograf obejmują odczytywanie mowy ciała, ustalanie sposobu, w jaki ludzie sortują napływające do nich informacje, zadawanie bezpośrednich pytań oraz wykorzystywanie psychologicznych nacisków, które przesłuchujący nazywają „podejściami”. Wymienione powyżej zdolności są cenne, lecz ich opanowanie stanowi jedynie początek na drodze do sprawnego odkrywania prawdy. W procesie tym wykorzystuje się ponadto system analityczny pozwalający na zaobserwowanie związków pomiędzy faktami, a także szacowanie ludzkich emocji, motywacji oraz doświadczeń, które rzutują na prawdziwość wypowiadanych przez nich zdań. Celem ludzi prowadzących przesłuchania nie jest jedynie wykrycie kłamstw i oddzielenie od nich faktów, lecz również wytyczenie istniejących pomiędzy nimi korelacji, które ukazują bardziej złożony, a tym samym pełniejszy obraz danej osoby, zjawiska, miejsca bądź zdarzenia.

Posłużmy się przykładem. Kiedy skończyłam czytać Mission: Black List #1 – pasjonujący opis polowania na Saddama Husajna autorstwa Erica Maddoxa – natychmiast zrozumiałam, że będę musiała umówić się z nim na rozmowę, aby omówić planowaną przeze mnie książkę. Eric zawodowo przesłuchiwał ludzi, lecz był osobą poszukującą prawdy, a nie wydobywającą na światło dzienne określone fakty. Z dokumentu i wywiadu dowiedziałam się, że Eric nigdy nie zadowalał się suchymi informacjami. Gdy dowiadywał się, że podejrzany pracuje jako kierowca lub kucharz, pytał go, dlaczego zdecydował się na taki zawód, co skłoniło go do takiego kroku, jaki samochód prowadził, jakie potrawy przygotowywał, i tak dalej. Przepytywał źródła i analizował odpowiedzi tak długo, aż zaczynał dostrzegać wzory. Postępowaniem osób znajdujących się w bliskim otoczeniu Saddama Husajna powodowały lojalność, strach bądź chciwość. Maddox nie dowiedziałby się o pełnionych przez wspomniane indywidua rolach, ani o ich znaczeniu, gdyby nie szukał dodatkowych informacji na ich temat – informacji, które pozostali przesłuchujący i oficerowie śledczy uznawali za mało istotne i niemające związku z osobą irackiego dyktatora.

Według mnie pytania zadawane przez Erica i jego kolegów można przedstawić za pomocą choinkowych lampek. Wielu oficerów śledczych gromadzi dużą liczbę faktów, uzyskując ostatecznie obraz przypominający zdjęcie zamieszczone powyżej.

Powiedzmy to wprost – fakty są ważne. Można je przyrównać do jasnych „światełek” na bożonarodzeniowym drzewku. Prawdziwy obraz formuje się jednakże dopiero po właściwym uszeregowaniu zgromadzonych informacji (zdjęcie poniżej).

Eksperci, którzy wspaniałomyślnie pomogli w napisaniu niniejszej książki, pragną dopomóc czytelnikowi w dostrzeżeniu rzeczonego całościowego obrazu. Duże znaczenie odgrywa w omawianym procesie jakość łącząca przesłuchującego i źródło relacji. Z tego też powodu wiele zamieszczonych w rozdziałach wskazówek dotyczy technik budowania, a także wykorzystywania ludzkiego zaufania.

Drugim ważnym elementem w procesie odkrywania prawdy jest analiza danych. Autor przedmowy do Nagiej prawdy, a zarazem były oficer wywiadowczy CIA, powiedział mi pewnego dnia: „Umiejętność przekuwania słów wypowiadanych przez źródło w materiał wywiadowczy zależy od osoby przeprowadzającej ich analizę”. Ty, drogi czytelniku pragnący poznać prawdę, będziesz jednocześnie osobą zbierającą dane, jak i dokonującą ich analizy.

Prawda nie należy do łatwo definiowalnych terminów, ale każdy człowiek potrafi ją instynktownie określić. Znacznie łatwiej radzimy sobie z wyodrębnianiem i prawidłowym interpretowaniem odstępstw od prawdy. W dalszych rozdziałach mojej książki czytelnicy znajdą informacje z dziedziny psychologii, które pomogą w zrozumieniu „nieuchwytności” prawdy, a także w zbliżeniu się do niej. Przybliżam w nich między innymi techniki – bazujące na ludzkiej psychice oraz emocjach – ułatwiające współpracę z drugą osobą. Czytelnicy poznają również historie zaczerpnięte z prawdziwego życia, przykłady oraz ćwiczenia, które pomogą im w skutecznym i właściwym przekuwaniu zgromadzonej wiedzy teoretycznej w praktyczne umiejętności.

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.