Читать книгу Krótki sznur - Matthew Fitzsimmons - Страница 8

Gibson Vaughn siedział samotnie przy zatłoczonej ladzie w Nocnym Marku. Trwała śniadaniowa godzina szczytu i goście kłębili się w przejściu w oczekiwaniu na wolne miejsce. Ale on prawie nie słyszał brzękliwego crescendo sztućców na talerzach, nie zauważył nawet, kiedy kelnerka postawiła przed nim jedzenie. Nie odrywał oczu od ekranu telewizora na ścianie za ladą. Leciał dziennik i znowu pokazywano to nagranie. Przez lata rozbierane na kawałki, dokładnie analizowane, przywoływane w filmach fabularnych i programach telewizyjnych było dosłownie wszechobecne, stanowiło nieodłączną część ducha czasów. Tak jak większość Amerykanów widział je niezliczoną ilość razy i tak jak większość ich nie mógł oderwać wzroku od ekranu, ilekroć je puszczano. Bo jak by mógł? Tylko tyle mu po niej pozostało.

Początek nagrania był ziarnisty i wyblakły. Obraz skakał, klatki drgały i opadały, zniekształcone linie kotłowały się na ekranie jak fale atakujące niezbadany brzeg – produkt uboczny tego, że właściciel sklepu nie zmieniał zapętlonej taśmy, raz po raz zapisując ją kolejnymi nagraniami.

Zarejestrowane pod kątem, zza kasy, wideo przedstawiało wnętrze sklepu na osławionej stacji benzynowej w Breezewood w Pensylwanii. Najgorsze, że dojść do tego mogło wszędzie. Choćby w twoim mieście. Że mogła to być twoja córka. Jako całość ten niemy film z monitoringu był smutnym hołdem złożonym najsłynniejszej dziewczynie, jaka kiedykolwiek zaginęła w Ameryce: Suzanne Lombard. Według znacznika czasu zaczynał się o dwudziestej drugiej czterdzieści siedem.

Ostatnią znaną z imienia i nazwiska osobą, która z nią rozmawiała, była Beatrice Arnold, studentka college’u pracująca na nocnej zmianie. O dwudziestej drugiej czterdzieści siedem siedziała na stołku za ladą z zaczytanym egzemplarzem Drugiej płci w ręku. Kiedy wiadomość o zaginięciu Suzanne trafiła do mediów, to właśnie Beatrice jako pierwsza przypomniała sobie, że ją widziała, i jako pierwsza zadzwoniła do FBI.

O dwudziestej drugiej czterdzieści osiem do sklepu wszedł łysiejący blondyn o długich strąkowatych włosach. W internecie nadano mu miano Żula, choć FBI zidentyfikowało go jako Davy’ego Oksenberga, kierowcę tira z Jacksonville notowanego za przemoc domową. Oksenberg kupił paczkę suszonej wołowiny w plasterkach i napój izotoniczny Gatorade. Zapłacił gotówką, poprosił o paragon, ale pozostał przy ladzie, flirtując z Beatrice, jakby nigdzie mu się nie spieszyło.

Przez wiele tygodni i miesięcy po zniknięciu Suzanne FBI ciągle go przesłuchiwało. Jego ciężarówkę wiele razy przeszukano, lecz nie znaleziono żadnych obciążających śladów. W końcu, choć niechętnie, śledczy oczyścili go z zarzutów, jednak przedtem Oksenberg zdążył stracić pracę i otrzymać dziesiątki listów, w których grożono mu śmiercią.

Po jego wyjściu w sklepie zapanował bezruch. Tyk-tyk-tyk – minęła wieczność, zanim ukazała się pierwszy raz ona, czternastoletnia dziewczynka w obszernej bluzie z kapturem i czapce baseballowej Filadelfijczyków. Z plecaczkiem Hello Kitty na ramieniu, przebywała tam cały czas, ale w martwej strefie kamery. Co ciekawe, nikt nie wiedział na pewno, jak się tam znalazła. Beatrice Arnold nie pamiętała, żeby Suzanne wchodziła do sklepu, a taśma okazała się bezużyteczna, przynajmniej pod tym względem.

Suzanne była wątła, blada i chuda, dlatego bluza zwisała z niej jak kotara, grubymi, zwalistymi fałdami. Media lubiły porównywać ten czarno-biały kadr z jej kolorowymi zdjęciami rodzinnymi, z wesołą jasnowłosą dziewczynką w błękitnej sukience druhny, roześmianą dziewczynką na plaży z matką, uśmiechniętą dziewczynką czytającą książkę i wyglądającą przez okno. Zdjęcia te stanowiły ostry kontrast z tymi z monitoringu, na których posępna Suzanne, w czapce baseballowej i z rękami w kieszeniach, stała pochylona jak zwierzę nieufnie obserwujące okolicę ze swojej nory.

Przez jakiś czas chodziła niespiesznie między półkami, lecz głowę miała zwróconą w stronę okna. Minęła sto siedemdziesiąta dziewiąta sekunda nagrania. I wtedy Suzanne znieruchomiała, jakby jej uwagę przykuło coś za oknem. Może jakiś samochód. Szybko wzięła z półki trzy rzeczy: paczkę Ring Dingsów, paczkę lukrecjowych Red Vinesów i butelkę Dr Peppera. Zestaw, który zyskał w Stanach upiorną nazwę Lunchu Zaginionej Dziewczynki. Ona też zapłaciła gotówką, zmiętymi banknotami i garścią drobnych, a potem schowała zakupy do plecaka.

Kamera uchwyciła jej twarz, bo przez długą chwilę Suzanne patrzyła prosto w obiektyw – jej zastygłą w czasie minę interpretowano potem na tysiące różnych sposobów, jak uśmiech Mony Lisy.

Tak jak zawsze Gibson patrzył jej prosto w oczy, czekając, aż Suzanne uśmiechnie się do niego nieśmiało, jak wtedy, gdy chciała mu zdradzić jakąś tajemnicę. Aż powie mu, co się stało. Dlaczego uciekła. Bo mimo upływu lat nie stracił nadziei. Ale dziewczynka z taśmy wciąż milczała, nie chciała nic powiedzieć.

Ani jemu, ani nikomu innemu.

Zdecydowanym gestem naciągnęła czapkę na oczy i odwróciła się na dobre. O dwudziestej drugiej pięćdziesiąt sześć otworzyła drzwi, wyszła i zniknęła w ciemności. Przesłuchiwana przez FBI Beatrice Arnold powiedziała potem, że Suzanne była niespokojna i miała zaczerwienione oczy, jakby płakała. Ani ona, ani małżeństwo, które akurat brało benzynę, nie zauważyło, czy wsiadła do jakiegoś samochodu. Kolejny martwy trop w śledztwie, w którym aż się od nich roiło.

FBI nie zdołało znaleźć ani jednego istotnego śladu. Nikt nie zgłosił się po odbiór dziesięciu milionów dolarów nagrody wyznaczonej przez Lombardów, ich przyjaciół, znajomych i nieznajomych. Mimo że sprawę nagłośniono w burzliwej kampanii medialnej, mimo słynnego ojca, Suzanne Lombard wyszła w noc i przepadła jak kamień w wodę. Jej zniknięcie pozostawało nieprzemijającą amerykańską tajemnicą, tak jak zaginięcie Jimmy’ego Hoffy[1], D.B. Coopera[2] i Virginii Dare[3].

Dziennik się skończył, poleciały reklamy i Gibson dopiero teraz zdał sobie sprawę, że przez cały czas wstrzymywał oddech. To nagranie zawsze go wykańczało. Jak długo jeszcze będą je pokazywali? Od lat śledztwo tkwiło w miejscu. Wiadomością dnia było to, że Żul ściął włosy i odsiadując wyrok za handel narkotykami, ukończył w więzieniu college. Jak zawsze złośliwy internet natychmiast przechrzcił go na Profesora Żula albo Żula w Wersji Ulepszonej. Znowu podano im odgrzewane kotlety, wszystko, o czym wiedzieli, czyli nic.

Chodzi o to, że zbliżała się dziesiąta rocznica zaginięcia, co znaczyło, że odgrzewane kotlety będą serwowane jeszcze częściej. Że dziennikarze jeszcze częściej będą wykorzystywać jej pamięć. Wyciągać z lamusa każdego, kto choćby przelotnie znał jej rodzinę czy miał związek ze sprawą. Że znowu zaroi się od niesmacznych rekonstrukcji wydarzeń na stacji benzynowej w Breezewood i zdjęć przedstawiających jej komputerowo postarzoną twarz.

Gibson nie mógł na nie patrzeć. Suzanne miałaby dzisiaj dwadzieścia cztery lata, kończyłaby college. I widząc te cyfrowo spreparowane podobizny, wyobrażał sobie, jak wyglądałoby jej życie. Gdzie by mieszkała. Czym by się zajmowała – na pewno czymś związanym z książkami. Uśmiechnął się do siebie i natychmiast spoważniał. To było chore. Czy nie nadszedł już czas, żeby dać jej odrobinę spokoju? Żeby dać odrobinę spokoju im wszystkim?

– Paskudna sprawa. – Siedzący obok mężczyzna też oglądał dziennik.

– Fakt – zgodził się z nim Gibson.

– Pamiętam, gdzie byłem, kiedy się o tym dowiedziałem: w hotelu w Indianapolis, na wyjeździe służbowym. Jakby to było wczoraj. Mam trzy córki. – Mężczyzna odpukał w drewnianą ladę. – Przez dwie godziny siedziałem na łóżku i nic tylko oglądałem telewizję. Straszne. Mija dziesięć lat, a ty ciągle nie wiesz, czy twoja córeczka żyje, czy nie. We łbie się nie mieści. Nie wiem, jak wytrzymuje to jej rodzina. Lombard to porządny człowiek.

Rozmowa o Benjaminie Lombardzie była ostatnią rzeczą, jakiej Gibson sobie życzył. Kiwnął tylko głową z nadzieją, że na tym się skończy, ale tamten nie dał się tak łatwo zbyć.

– No bo jeśli jakiś, za przeproszeniem, zboczony skurwysyn porywa córkę wiceprezydenta Stanów Zjednoczonych i uchodzi mu to na sucho, to co może zrobić nam, zwykłym ludziom?

– Lombard nie był wtedy wiceprezydentem.

– Tak, oczywiście, ale był senatorem. A senator to też nie byle kto. Myśli pan, że nie miał chodów w FBI?

Przeciwnie, Gibson doskonale wiedział, jakie Lombard miał wpływy i jak bardzo lubił je wykorzystywać. Te sprawy były kolejnym tematem, którego Gibson wolałby nie poruszać.

– Będzie dobrym prezydentem – ciągnął mężczyzna. – Otrząsnąć się po czymś takim? Walczyć o nominację, podczas gdy większość ludzi zwinęłaby się w kłębek? A teraz ubiegać się o prezydenturę? To wymaga niepojętej siły.

Od dwóch kadencji Lombard był zastępcą popularnego prezydenta, dlatego oczekiwano, że w cuglach zdobędzie nominację i sierpniowa konwencja będzie tylko formalnością, czymś w rodzaju oficjalnej koronacji. Ale jak spod ziemi pojawiła się Anne Fleming, gubernatorka Kalifornii, która postanowiła zepsuć mu szansę na pewne zwycięstwo. I teraz szli dosłownie łeb w łeb. Lombard miał po swojej stronie więcej delegatów i wciąż był faworytem, ale Fleming wcale nie ułatwiała mu zadania.

Fakt, że dziesiąta rocznica zaginięcia Suzanne zbiegła się z rokiem wyborczym, w przewrotny sposób uskrzydlił jego kampanię. Ale nie było w tym nic nowego: Lombard przeprowadził przez senat tak zwane Prawo Suzanne, dzięki czemu zdobył ogólnokrajową popularność. Oczywiście nigdy nie chciał rozmawiać o córce, taktownie odmawiał. Cynik powiedziałby, że nie musi, bo rozmawiały za niego media. No i miał jeszcze żonę, Grace Lombard. Jej nieustające wysiłki na rzecz Centrum dla Dzieci Zaginionych i Wykorzystywanych stanowiły główny temat wiadomości nadawanych w najlepszych godzinach antenowych. Choć trudno w to uwierzyć, była chyba jeszcze bardziej popularna od swojego potężnego męża.

– Jeśli dostanie nominację, zagłosuję na niego w listopadzie – oznajmił mężczyzna. – Nieważne, kogo wystawią tamci. Ja zagłosuję na niego.

– Na pewno się ucieszy – powiedział Gibson i sięgnął po keczup. Nalał solidną porcję na brzeg talerza, wymieszał keczup z odrobiną majonezu, po czym – tak jak kiedyś nauczył go ojciec – obtaczał w tym smażone ziemniaki. Przypomniały mu się jego nieśmiertelne słowa: „Jeśli nie masz do powiedzenia nic miłego, zapchaj gębę jedzeniem i długo żuj”.

Nie ma to jak dobra rada.

1 Amerykański działacz związkowy, znany z powiązań z przestępczością zorganizowaną; zaginął w 1975 roku. (Wszystkie przypisy od tłumacza).

2 Nazwisko przypisywane mężczyźnie, który 24 listopada 1971 roku porwał w USA samolot z 42 osobami na pokładzie i po otrzymaniu 200 tys. dolarów wyskoczył z niego na spadochronie.

3 Pierwsze angielskie dziecko, które przyszło na świat w Ameryce, w kolonii Roanoke w 1587 roku.