Читать книгу Wzlot i upadek D.O.D.O. - Nicole Galland - Страница 9

Dzień 33 (koniec sierpnia, rok 0)

W którym poznaję Tristana Lyonsa i od razu zgadzam się wpakować w tarapaty gorsze, niż mogłabym sobie wówczas wyobrazić.

Tristana Lyonsa spotkałam w korytarzu pod gabinetami pracowników naukowych Wydziału Filologii Klasycznej i Starożytnej na Harvardzie. Byłam wykładowczynią, co oznaczało, że dostawałam do prowadzenia najbardziej nielubiane zajęcia dydaktyczne, bez możliwości własnych badań naukowych, i że można mnie było zwolnić z dnia na dzień.

Pewnego popołudnia, gdy szłam tym korytarzem, usłyszałam podniesione głosy dobiegające z pokoju doktora Rogera Blevinsa, dziekana wydziału. Drzwi były lekko uchylone. Przeważnie trzymał je otwarte na oścież, żeby każdy, kto przechodzi, widział jego ego-ścianę obwieszoną dyplomami, medalami i listami pochwalnymi, których się dosłużył, uczciwie lub nie. A kiedy nie stały otworem, zamykał je na klucz i wieszał tabliczkę, która 48-punktową Lucidą Blackletter obwieszczała „PROSZĘ NIE PRZESZKADZAĆ”, byśmy wszyscy zdawali sobie sprawę, jak ekskluzywna jest możliwość przebywania w jego towarzystwie.

A tu proszę: zupełnie nietypowo – uchylone na jedną czwartą. Zaintrygowana zerknęłam do środka, dokładnie w chwili gdy stamtąd stanowczym krokiem wychodził facet o miłej powierzchowności, oglądając się na Blevinsa z miną gdzieś pomiędzy konsternacją a niesmakiem. Zderzył się ze mną, trafiając bicepsem w mój bark wystarczająco mocno, bym straciła równowagę. Poleciałam w tył i wylądowałam na płask na podłodze. Odruchowo cofnął się, przy czym z głuchym łomotem uderzył plecakiem o futrynę. Blevins, z głębi gabinetu, wylewał z siebie potok inwektyw.

– Przepraszam najmocniej – powiedział mężczyzna od razu, czerwieniąc się. Był mniej więcej w moim wieku. Wyśliznął się na korytarz i wyciągnął do mnie rękę, żeby pomóc mi wstać.

Drzwi otworzyły się szerzej, ze sporą siłą, trafiając mnie prosto w łydkę. Wydałam jęk bólu i protestu, a bufoniasty głos dochodzący z wnętrza gabinetu umilkł.

Blevins, z nieskazitelnie ułożonymi siwymi włosami, jakby w każdej chwili spodziewał się zaprzysiężenia na biegłego, wychynął z pokoju i łypnął na mnie z dezaprobatą.

– A co ty tu robisz? – zapytał, jakby przyłapał mnie na podsłuchiwaniu.

– To moja wina, najmocniej panią przepraszam – powiedział młody człowiek i znów wyciągnął do mnie rękę.

Blevins chwycił za krawędź drzwi i zaczął je zamykać.

– Uważaj, jak chodzisz – powiedział do mnie. – Gdybyś szła środkiem korytarza, tobyś uniknęła zderzenia. Zbieraj się i idź dalej.

Rzucił młodemu człowiekowi spojrzenie, którego nie byłam w stanie zaklasyfikować, a potem zawrócił do gabinetu, z hukiem zamykając drzwi za sobą.

Po sekundzie milczenia w osłupieniu nieznajomy znów podał mi rękę, a ja ją ujęłam i wstałam, dziękując mu kiwnięciem głowy. Stanęliśmy dość blisko siebie.

– Ja... – zaczął ponownie. – Naprawdę bardzo przepraszam...

– Nic się nie stało – odparłam. – Zdenerwował pan Rogera Blevinsa, to nie może pan być złym człowiekiem.

Spojrzał ze zdziwieniem – jakby w jego kręgach po prostu nie mówiło się źle o przełożonych. Dalej wpatrywaliśmy się w siebie – wydawało się to całkiem normalne. Był na swój sposób przystojny, trochę w stylu chłopaków ze Studium Oficerów Rezerwy, a jego mina sugerowała, że i on nie ma problemu z przyglądaniem mi się, choć nie zaliczam się do tych dziewczyn, którymi chłopaki z Rezerwy się specjalnie interesowały.

Nagle znów wyciągnął do mnie rękę.

– Tristan Lyons – powiedział.

– Melisande Stokes – odpowiedziałam.

– Pani jest z Filologii Klasycznej i Starożytnej?

– Tak – odpowiedziałam. – Jestem wykorzystywaną i udręczoną wykładowczynią nauk humanistycznych.

I znowu to zdumione, nieufne spojrzenie.

– Zapraszam panią na kawę – powiedział.

Dość bezczelne to było, jednak tak go polubiłam za to, że zdenerwował Blevinsa, że głupio mi było mu odmówić.

Chciał mnie zabrać do Apostolic Café na Central Square, jakieś dziesięć minut piechotą przez Massachusetts Avenue. Była akurat ta pora roku, kiedy w Bostonie widać, że teraz już na pewno skończyło się lato, a siedemdziesiąt parę miejscowych college’ów i uczelni budzi się do życia. Ulice korkowały minivany rodziców z całego Północnego Wschodu, rozlokowujących swe potomstwo po mieszkaniach i akademikach. Chodniki tarasowały przeznaczone do śmieci kanapy i inne meble. I to wszystko na standardowym tle bostońskiego ruchu ulicznego, przechodniów, aut, rowerów, autobusów. Było zatem bardzo głośno i bardzo tłoczno. Skorzystał z tego, żeby wziąć mnie za łokieć, żebym szła blisko niego. Co za bezczel. I co za pomysł, żeby w takim tłoku iść jedno obok drugiego! A jednak torował drogę przez tłum, rzucając wyczekujące spojrzenia i zwięzłe przeprosiny. Zdecydowanie nie był stąd.

– Dobrze mnie pani słyszy? – powiedział mi niemal wprost do ucha, bo szłam pół kroku przed nim.

Skinęłam głową.

– Powiem parę rzeczy po drodze. Kiedy dojdziemy do tej kawiarni, jeśli uzna mnie pani za wariata albo oblecha, to po prostu proszę powiedzieć, wypijemy tę kawę i spokojnie się rozejdziemy. Ale jeśli nie, będziemy musieli odbyć bardzo poważną rozmowę, która zajmie wiele godzin. Jest pani z kimś umówiona na kolację?

W społeczeństwie, w którym obecnie zamieszkuję, takie zachowanie uznano by za tak oburzające, że kiedy o tym myślę, aż trudno mi uwierzyć, że natychmiast się nie wymówiłam i nie poszłam sobie. Wówczas jednak jego niezręczność i prostolinijność wydały mi się dość pociągające. Przyznaję też, że byłam ciekawa, co ma do powiedzenia.

– Być może – powiedziałam.

– No dobrze, proszę posłuchać – zaczął. – Pracuję dla głęboko zakonspirowanej agendy rządowej, o której nigdy pani nie słyszała. A i po zagooglowaniu nic pani nie znajdzie, nawet na stronach świrów od teorii spiskowych.

– Tylko świry od teorii spiskowych mówią „głęboko zakonspirowana agenda rządowa”.

– I właśnie dlatego tak mówię – odparł. – Nie chcę, żeby ludzie brali mnie poważnie, to by mi utrudniało skuteczne działanie. Już mówię, o co mi chodzi. Potem mi pani powie, czy jest pani zainteresowana. Dysponujemy paroma bardzo starymi dokumentami – jeden jest zapisany pismem klinowym – i potrzebujemy tłumaczeń, choćby przybliżonych, wykonanych przez tę samą osobę. Zapłacimy bardzo przyzwoicie. Ale nie mogę pani powiedzieć, skąd te dokumenty mamy, jak je zdobyliśmy i dlaczego się nimi interesujemy. A pani też nie może nikomu o nich powiedzieć. Nie wolno pani nawet powiedzieć koleżankom: „Robiłam jakieś tajne tłumaczenia dla rządu”. I nawet jeśli my te tłumaczenia opublikujemy, nie będzie wiadomo, że jest pani ich autorką. Jeśli przy tłumaczeniu dowie się pani czegoś niezwykłego, nie będzie pani wolno nikomu o tym powiedzieć. Będzie pani trybikiem w wielkiej machinie. Anonimowym trybikiem. Musi się pani na to zgodzić, zanim powiem choćby jedno słowo więcej.

– Aaa, to dlatego Blevins wywalił pana na kopach – powiedziałam.

– Tak, on jest bardzo przywiązany do akademickiej wolności.

Drogi Czytelniku, przyznaj, że to dobrze o mnie świadczy, że nie zlolowałam zaczęłam z niego drwić.

– Jasne, wolności.

To z kolei zdumiało Tristana, tak że popatrzył na mnie jak szczeniak, któremu ktoś nadepnął na ogon. Po namyśle, zważywszy ten jego klimat Studium Rezerwistów, niech będzie: dorosły owczarek niemiecki.

– Wkurzył się, że nie dostanie żadnej chwały ani tantiem – wyjaśniłam. – Ale tego nie mógł powiedzieć. Stąd ta „akademicka wolność” czy co to tam było.

Kiedy przecinaliśmy Temple Street, wyglądało na to, że naprawdę się nad tym zastanawia. Takie typy mają wbity na twardo szacunek do władzy i przełożonych. A Blevins był władczy jak mało kto. Proszę, mały test dla pana. Czy ten prostolinijny móżdżek zaraz wybuchnie?

Przez ludzką ciżbę widziałam już, w złotym blasku wczesnej jesieni, wejście do stacji Central Square.

– A pani co sądzi na ten temat? – zapytał.

– Wolności akademickiej? Czy kasy?

– Jak dotąd, kopa nie dostałem – powiedział. – Więc chyba kasy.

– Zależy, ile tej kasy.

Rzucił kwotę dwukrotnie wyższą od mojej rocznej pensji, zastrzegając się:

– ...ale najpierw musi mnie pani przekonać, że jest pani odpowiednią osobą.

– A do czego wykorzystacie tę informację?

– Zastrzeżone.

Próbowałam na siłę znaleźć jakiś powód, żeby nie przyjąć tej zyskownej fuchy.

– Czy ta pana głęboko zakonspirowana agenda nie użyje ich jako uzasadnienia dla nieetycznych działań albo fizycznej przemocy?

– Zastrzeżone.

– Czyli tak – powiedziałam. – Albo co najmniej „być może”. Inaczej powiedziałby pan „nie”.

– Ta kwota... to jest wynagrodzenie za sześć miesięcy. Możemy potem przedłużyć za zgodą obu stron. Dodatkowe świadczenia do ustalenia. To idziemy na tę kawę czy nie?

Już zaraz trzeba było skręcić do Apostolic Café.

– Kawa nie zaszkodzi – odpowiedziałam.

Grałam na zwłokę, próbując to przeliczyć w pamięci: netto cztery razy tyle, co mam teraz – i w czym nigdy nie będzie żadnych „dodatkowych świadczeń”. Nie mówiąc już o zmianie szefa na lepszego.

Weszliśmy do kawiarni mieszczącej się w odświęconym murowanym kościele z wysokimi sklepieniami, witrażami i kompletnie niepasującymi współczesnymi drewnianymi stołami i krzesłami porozstawianymi z rzadka na marmurowej podłodze. Po jednej stronie stał ultranowoczesny ekspres, pośrodku kontuar – w miejscu, gdzie dawniej stał ołtarz, co kłóciło się z moim wychowaniem, choć wydawało mi się, że dawno to sobie przepracowałam – a wzdłuż wewnętrznej strony absydy zakręcał wyposażony we wszelkie alkohole bar. Lokal otwarto niedawno, ale już był bardzo popularny wśród informatyko-komputerowców zarówno z Harvardu, jak i MIT. Ja byłam w środku pierwszy raz. Poczułam chwilowe ukłucie zawiści, że w Cambridge nie ma dość lingwistów, aby zasłużyli sobie na równie fantastyczną knajpę wyspecjalizowaną w poliglotycznej klienteli.

– Co wam pasuje? – zapytała baristka, młoda skośnooka dziewczyna z interesującymi kolczykami, tatuażami zamiast brwi i manierą gdzieś pomiędzy „Jestem taka interesująca, a ta praca jest do dupy” a „Mam zajebiste sekretne życie, a ta praca to doskonała przykrywka”. Na identyfikatorze miała napisane „Julie Lee: Zawodowa 聪明的驴子 •双簧管” (co przetłumaczyłam sobie z grubsza jako „przemądrzała oboistka”).

Zamówiliśmy: Tristan czarną kawę, a ja coś, czego w życiu bym normalnie nie wzięła, skomplikowaną latte jakąś tam z całym stadem haseł, które powybierałam na chybił trafił z menu nad barem, aż pani baristka na moment się skrzywiła. Mój tok rozumowania był następujący: agenci tajnych rządowych agencji na pewno są szkoleni do psychologicznego profilowania kandydatów, a ja nie chciałam, aby mnie do końca rozgryzł, póki sama nie zdecyduję – przyjąć jego propozycję czy nie. (A poza tym był dość przystojny, od czego pociły mi się ręce i chciałam się trochę ukryć za maską ekscentryczki). Wyszło więc, jak wyszło: przed nim stanął kubek pachnącej czarnej cieczy, a przede mną coś, co w ogóle się do picia nie nadawało.

– Zamówiła to pani, żeby zmylić trop, na wypadek gdybym próbował jakiegoś ninja-profilingu – rzucił mimochodem, jakby głośno myślał. – Paradoksalnie to mi mówi o pani więcej, niż gdyby po prostu zamówiła pani to co zawsze.

Musiałam zrobić zszokowaną minę, bo wyszczerzył się z aż nieprzyzwoitym samozachwytem. Było coś bardzo bulwersującego w tym, jak mnie rozgryzł, tak szybko, tak dokładnie i tak niespodziewanie. Poczułam, że się rumienię.

– Jak? – zapytałam. – Jak pan to zrobił?

Pochylił się ku mnie, wielkie, silne dłonie trzymał złożone na blacie stolika.

– Melisande Stokes... mogę ci mówić Mel?

Kiwnęłam głową.

– Mel. – Na wstępie bardzo urzędowo odchrząknął. – Jeśli mamy z tym iść dalej, ten proces składa się z trzech części. Po pierwsze, żeby cokolwiek się zadziało, musisz podpisać umowę o poufności. Potem musisz przetłumaczyć parę próbek, żebyśmy mogli ocenić twój poziom, a potem musimy zweryfikować twoje dane.

– A ile czasu to wszystko potrwa? – zapytałam.

Cztery razy większa pensja. A może i pakiet medyczny z dentystą.

I nie będzie Blevinsa.

Na krześle obok nas stał jego plecak. Teraz go poklepał.

– Umowę o poufności mam tutaj. Jeśli podpiszesz ją teraz, wyślę twoje nazwisko i numer ubezpieczenia do Waszyngtonu. – Urwał i zastanowił się. – Co ja mówię. Oni już będą znali twój numer. Co więcej, skończą weryfikację, zanim ty wypijesz to paskudztwo, które zamówiłaś. Potem więc to tylko kwestia, ile czasu ci zajmie przetłumaczenie próbek i sprawdzenie ich przez kogoś od nas. Ale... – uniósł ostrzegawczo palec – ...potem już nie ma odwrotu. Jeśli to podpiszesz, zobowiązujesz się to robić. Chyba że my ci odmówimy. Ty już nam nie będziesz mogła odmówić. Podpiszesz i będziesz na mnie skazana przez minimum sześć miesięcy. Rozumiesz? Żadnych niedomówień i kombinacji. Zatem może przegadamy to wszystko dzisiaj, a umowę sobie weźmiesz do domu, prześpisz się z nią i jutro mi oddasz.

– A gdzie cię jutro znajdę?

– Zastrzeżone – odparł. – Ja cię znajdę.

– Nie cierpię, jak ktoś za mną łazi. To już lepiej teraz podpiszę – odparłam.

Wytrzeszczył oczy. Niezupełnie jak w tej pierwszej chwili, gdy tylko gapiliśmy się na siebie i wydawało się to przedziwnie normalne. To było znaczące. Nie bardzo wiedziałam dlaczego. Chciałam myśleć, że po prostu cieszę się, mogąc się za jednym zamachem pozbyć Blevinsa i zacząć zarabiać czterokrotnie więcej. Ale gdybym miała być szczera wobec siebie, musiałabym przyznać, że przyjemnie było, że ktoś o tak miłej powierzchowności uznał mnie za Wybraną.

– No dobra – powiedział, gdy przez parę uderzeń serca znów tak na siebie patrzyliśmy. – To proszę. – Sięgnął do torby.

Przeczytałam umowę. Mówiła dokładnie to, co mi streścił, przez co była jednocześnie standardowa i nietypowa. Wyciągnęłam rękę, podał mi rządowy długopis. Lata świetlne od lekko zakrwawionej stalówki Hughes & Sons Ltd., numer 137B, supercienka, którą teraz piszę te słowa.

Gdy podpisałam, nachylił się ku mnie i powiedział cicho, wyraźnie bardzo z siebie zadowolony:

– Jeden artefakt z pismem klinowym mam przy sobie, jeśli chcesz rzucić okiem.

Wtedy to chyba szczęka mi naprawdę opadła.

– Nosisz w plecaku artefakt z pismem klinowym?

Wzruszył ramionami.

– Skoro przetrwał upadek Ugaritu... – W oczach miał chłopięcy błysk. Popisywał się teraz. – Chcesz zobaczyć?

Kiwnęłam głową. Otworzył plecak i wyciągnął bryłę gliny, mniej więcej wielkości Big Maca. Aha, to to tak huknęło, kiedy zderzył się z drzwiami u Blevinsa. A na bryłce, drobniutkimi, równymi rządkami widniało... pismo klinowe. Obchodził się z tym jak z piłką futbolową. Gapiłam się na to przez chwilę zdezorientowana faktem, że na stoliku obok mojego napoju kawopodobnego leży coś, czego dotąd dotykałam tylko w muzealnej pracowni, w rękawiczkach. Prawie obawiałam się to ruszyć, wydawało się to świętokradztwem. Zaraz jednak opanowałam się i musnęłam bryłkę palcami. Przyjrzałam się pismu.

– To nie jest z Ugaritu – stwierdziłam. – To jest hetyckie. Znaki są typu akadyjskiego.

Ucieszył się.

– Nieźle. Jesteś w stanie to odczytać?

– No, nie tak od ręki – powiedziałam cierpliwie. Niektórzy mają bardzo romantyczną wizję, co to znaczy być poliglotą. Ale żeby nie wypaść źle, dodałam: – Trochę tu jest za ciemno, trudno odróżnić niektóre kształty.

– Dobra, to później – zgodził się i z tą samą nonszalancją schował glinę do plecaka.

Zaczęłam się zastanawiać, czy naprawdę ją widziałam.

Sięgnął tam po raz kolejny i wyciągnął coś innego: plik kartek. Podsunął mi je.

– Masz długopis w ręku – powiedział. – Może od razu się tym zajmiesz?

Zerknęłam na kartki. Było na nich siedem bloków tekstu i prawie żaden nienapisany łacińskim alfabetem, nawet starołaciński był etruskim pismem. Od razu rozpoznałam też biblijny hebrajski i klasyczną grekę. Hebrajski znałam z nich najlepiej, więc przyjrzałam mu się dokładniej.

Po czym zamrugałam kilka razy, żeby sprawdzić, czy mi się nie przywidziało. Przyjrzałam się grece i łacinie. Podniosłam wzrok na Tristana.

– Ja wiem, co tu jest napisane.

– Zdawałaś już ten test? – zapytał zdziwiony.

– Nie – burknęłam kwaśno. – Ja go ułożyłam. – A widząc zdezorientowaną minę, wyjaśniłam: – Wybrałam te fragmenty i napisałam klucz do sprawdzania odpowiedzi. – Poczułam, że policzki mi płoną. – Jako taki projekt u Blevinsa, kiedy robiłam dyplom.

– On nam to sprzedał – powiedział po prostu Tristan. – Za kupę kasy.

– To miało być do jakiegoś seminarium podyplomowego z konstrukcji syntaktycznych.

– Mel. On nam to sprzedał. Nigdy nie było żadnego seminarium podyplomowego z konstrukcji syntaktycznych. My, czyli ludzie na wysokich stanowiskach w mojej tajnej rządowej agencji, współpracujemy z nim od wielu lat. Ma podpisane z nami różne umowy.

– Teraz to z miłą chęcią bym i siedemnaście razy podpisała tę umowę, żeby pokazać, co myślę o Blevinsie i gdzie go mam.

Julie Lee, Zawodowa Przemądrzała Oboistka, przemknęła koło nas, bez pytania zabierając kubki. W tym samym momencie telefon Tristana piknął, a on zerknął na ekran. Coś odpisał i schował aparat do kieszeni.

– Powiedziałem im, że zdałaś śpiewająco – dodał – a oni napisali, że przeszłaś weryfikację.

– Oczywiście, że przeszłam weryfikację – odparłam. – Za kogo mnie masz?

– Witam na pokładzie.

– Dziękuję. Ale obojętne, kim są ci oni, powiedz im, że jestem autorką tego testu, który właśnie zdałam.

Pokręcił głową.

– Wtedy wpakujemy się w sprawę o prawa autorskie z twoją uczelnią, zrobi się wielka afera, do tego publiczna, a tajne rządowe agencje nie mogą sobie pozwolić na takie rzeczy. Przykro mi bardzo. Ale jeśli ten projekt padnie, będziesz mogła podyskutować o tym z Blevinsem. – Jego telefon znowu piknął. Przeczytał nową wiadomość, schował go z powrotem i wyciągnął do mnie rękę. – Miałaś dotąd przyjemnie nieciekawe życie. Zobaczymy, czy uda się to zmienić.