Читать книгу Paryż 885-886 - Robert F. Barkowski - Страница 8

Ustalone na podstawie znalezisk archeologicznych typy łodzi skandynawskich niejednokrotnie trudno jest przyrównać do tych z licznych opisów w średniowiecznych tekstach, które uzależnione były od regionalnych i czasowych zmian w epoce wikińskiej. Przyjrzyjmy się nazwom typów łodzi. Nazwa lagskip, przyjęta dla wikińskich łodzi używanych wyłącznie do celów militarnych (herskip), wywodziła się pierwotnie od łacińskiego navis longa, określającego każdy okręt wojenny, niezależnie od jego budowy i wielkości. Do celów handlowych używano łodzi zwanych knarami (knorr). Każda łódź miała jeden maszt z reją, na której zawieszano duży, czworokątny żagiel. Pełne zanurzenie wynosiło przy pełnym obciążeniu jedynie 90 cm, maksymalna prędkość wahała się w granicach 15–20 węzłów. Łodzie wikingów wyparły około 1150 roku hanzeatyckie koggi. Wikingowie doprowadzili langskipy do perfekcji: niezbyt wysokie burty umożliwiały zainstalowanie wioseł, wystarczająco szerokich do stabilnej żeglugi, a jednocześnie smukłych na rozwinięcie dużych prędkości; na tyle lekkich, by przeciągać je lądem, a wystarczająco płaskich, by wyciągać je na brzeg. Możliwości przeciągania łodzi lądem (za pomocą drewnianych rolek rozkładanych pod łodzią wzdłuż trasy) nie wolno ignorować, jak uczą nas przekazy historyczne, z których dla przykładu wymienię trzy: 1) Na zakończenie tytułowego oblężenia w 886 roku wikingowie przeciągnęli całą flotę lewym brzegiem Sekwany, ignorując tym samym opór paryżan blokujących rzekę na całej szerokości. Podobnie postąpili dwa lata później, wracając w dół Sekwany po spustoszeniu Burgundii; 2) Król Norwegii Olaf II Haraldsson, później nazwany Świętym, a za życia przezwany Grubym, nakazał pewnego razu „przeciągnąć łodzie przez grzbiet lądu oddzielającego dwa morza/jeziora” (Heimskringla Ólafs saga helga, cap. 121); 3) Gdy król norweski Magnus III Bosy otrzymał w 1098 roku zapewnienie od szkockiego króla, że może zatrzymać wszystkie wyspy na zachód od Szkocji, które jest w stanie opłynąć na łodzi przy użyciu wiosła sterowego, uczynił tak: rozkazał swoim wojownikom przeciągnąć łódź na rolkach na odcinku 60 kilometrów dzielącym półwysep Kintyre od stałego lądu, sam stojąc przy wiośle sterowym. Tym sposobem, zgodnie z regułą szkockiego króla, „opłynął” Kintyre, pragnąc przyłączyć półwysep do zajętych Hybrydów. Jak z powyższych przykładów wynika, przeciąganie łodzi lądem mogło spowodować poważne polityczne następstwa.

Treść dostępna w pełnej wersji eBooka.

8 A. Willemsen, Wikinger am Rhein. 800–1000, s. 126.