Читать книгу Przemowy niezapomniane - Shaun Usher - Страница 5

KTO: GEORGE MANLEY | GDZIE: WICKLOW, IRLANDIA | KIEDY: 14 SIERPNIA 1738 ROKU

ZABIŁEM JEDNEGO CZŁOWIEKA

14 sierpnia 1738 roku w hrabstwie Wicklow w Irlandii powieszono za morderstwo mężczyznę o nazwisku George Manley. Bardzo mało wiadomo o jego życiu, a nawet o samym przestępstwie, za które zapłacił najwyższą cenę. Wiemy jednak, że kilka chwil przed śmiercią Manley wygłosił przemówienie do wszystkich, którzy zebrali się, aby być świadkami tego spektaklu.

Moi przyjaciele,

po coście się tu zbiegli? Żeby zobaczyć człowieka skaczącego w otchłań śmierci? No to patrzcie, a zobaczycie, że idę z taką samą odwagą jak Kurcjusz, kiedy skoczył w przepaść, by uratować swój kraj przed zniszczeniem. I kogo wtedy we mnie zobaczycie? Mówicie, że niecnota nie może być odważny. A widzicie, że ja jestem odważny. Powiecie, że zabiłem człowieka. Marlborough zabił ich tysiące, a Aleksander miliony. Marlborough i Aleksandra*, i wielu innych, co robili to samo, historia oceniła jako wielkich. A ja zabiłem jednego jedynego człowieka. Tak, to właśnie mój przypadek. Jednego jedynego człowieka. Jestem małym mordercą i muszą mnie powiesić. Marlborough i Aleksander splądrowali liczne kraje. Byli wielkimi ludźmi. A ja się zadłużyłem u piwowarki i muszą mnie powiesić.

Moi przyjaciele, właśnie się porównałem z dwoma spośród największych ludzi, jacy kiedykolwiek chodzili po ziemi. Ale oni żyli w dawnych czasach. Teraz powiem coś o czasach dzisiejszych. Ile osób zginęło we Włoszech i nad Renem podczas ostatniej wojny czy przy osadzaniu króla w Polsce**? Obie strony nie mogły jednocześnie mieć racji. To byli jednak wielcy ludzie, a ja zabiłem jednego mężczyznę i jestem małym człowieczkiem. Król Hiszpanii zabiera nam okręty, łupi naszych kupców, zabija i torturuje naszych ludzi – ale co z tego? To, co robi, jest dobre: on jest Wielkim Człowiekiem ubranym w purpurę, a jego narzędzia mordu są olśniewające i pełne blasku; moim narzędziem – gdyby chcieć porównać – był tylko zardzewiały pistolet.

Chciałbym się dowiedzieć, jakiż to autorytet w Piśmie Świętym pozwala bogatemu mordować, grabić, torturować i pustoszyć całe kraje i jakie prawo skazuje na śmierć biedaka za zabicie pojedynczego człowieka lub za kradzież owcy, aby wyżywić własną rodzinę. Ale wróćmy do spraw naszego kraju: na czym polega różnica między umyślnym wepchnięciem ubogiego w długi a władzą złota czy jakimś innym przywilejem wzbraniającym temu biedakowi prawa do przystawienia pistoletu do piersi winnego mężczyzny, żeby mu zabrać jego torbę? A jednak dla ważniejszego z tych ludzi szykuje się karetę, honory, tytuły i tak dalej, a dla drugiego co? Wózek na szafot i pętlę.

Na podstawie tego, co powiedziałem, moi bracia, możecie sądzić, że jestem zatwardziałym zbirem. Ale wierzcie mi, w pełni zdaję sobie sprawę ze swoich występków i wiem, że sprawiedliwy sąd Boży nade mną już się zaczął. Nie mam żadnych złudzeń, że przeżyję. Wierzę tylko w mego Zbawiciela, który, mam nadzieję, zlituje się nade mną. Gdyż On wie, że zabójstwo, którego się dopuściłem, było dalekie od mego serca. To, co zrobiłem, spowodowała tylko wściekłość sprowokowana przez zmarłego.

Ostrzegam Was, moi drodzy towarzysze: myślcie! Ach, myślcie! Ja nie pomyślałem w porę. Cóżbym teraz dał za inne życie!

* Aleksander III Macedoński, inaczej zwany Aleksandrem Wielkim, stworzył jedno z największych imperiów świata antycznego. Generał John Churchill, pierwszy książę Marlborough, kierował zjednoczonymi siłami zbrojnymi podczas wojny o sukcesję hiszpańską na początku XVIII wieku.

** Wojna sukcesyjna polska (1733–1935) wybuchła po śmierci Augusta II Mocnego. Jedną z przyczyn konfliktu między europejskimi państwami była walka o koronę polską Stanisława Leszczyńskiego i Augusta III Sasa.