Читать книгу Chirurg van harte - Susan Pienaar - Страница 4

Natasja sluit haar motor en hardloop die hospitaal se trappe op. Ag tog, sy is laat! Hemel, wat ’n aaklige ding op haar eerste oggend saam met dokter Hugo Massyn. Maar sy moes ’n ver ompad ry omdat ’n massiewe lorrie omgeslaan en sy vrag afgegooi het.

So in die hardloop in ’n hoofgang af sien sy op ’n afstand hoe ’n groep kliniese assistente, geklee in wit oorjasse, in die rigting van ’n saal stap. Sy herken die senior assistent dokter Hans Coetzee, en twee ander, maar die meisie en twee mans is vreemd.

Waar sou die ouer dokter Massyn wees?

Natasja haal ’n slag diep asem voor sy die saal kalm probeer instap. Flip, almal staan in die middel van die vertrek en kyk vir haar. Sy is vaagweg bewus van die vier pasiënte in hul beddens. Haar oë gly oor Jansen Rabie se grynsende gesig wat duidelik sy plesier oor haar laatkommery wys.

Dokter Coetzee maak keel skoon, maar Natasja kyk nie na hom nie, want haar oë haak vas op die lang, donker man wat vaagweg bekend voorkom.

“Dokter Engelin,” sê dokter Coetzee en knik na die lang man. “Dokter Massyn.”

Natasja se ore slaan toe. Nee, dit kan nie waar wees nie! Dis waaragtig die man wat haar oupa opgelaai en haar beledig het.

Sy kyk hom stom aan. Hy is hopeloos te jonk om die bekende dokter Massyn te wees.

Herken hy haar?

Die uitdrukking op sy gesig is doodgewoon toe hy vorentoe tree. Dokter Massyn glimlag effens, steek sy hand uit en vou hare daarin toe. Sy ligbruin oë kyk priemend en tog ook vriendelik in hare: “Dokter Engelin. Ons is vreeslik dankbaar dat jy by ons kon aansluit,” draal hy en los haar hand ’n paar tellings later.

Hy was nou lekker sarkasties. “Jammer … die verkeer …” begin sy en voel hoe ’n blos teen haar nek na haar wange opvlam, toe hy sy donker wenkbroue asof verveeld oplig, dan omdraai na ’n bed.

Ag, plaas sy haar mond gehou het! Sy weet mos geen verskonings vir laat wees, word ooit aanvaar nie. Een of vier minute laat kan ’n sterfte beteken, sê sy tog altyd self vir die studente-interns onder haar.

Dokter Massyn bestudeer die lêer van die eerste pasiënt, ’n man in sy laat vyftigs. Sit dit dan neer en loop vat hom liggies aan ’n skouer. “Goeiemôre.” Hy glimlag. “Ek is dokter Massyn.”

“Môre, dokter.”

“Hoe voel jy vanoggend, meneer van Zyl?”

“Dis net die pyn in my bors wat erg is.”

Dokter Massyn draai na dokter Coetzee. “Doen weer bloedtoetse en ’n EKG.” En aan die pasiënt: “Jy vorder goed op die medikasie om jou hart sterker te kry. Ek opereer môreoggend. Ons sal sien hoe jy daarna vorder. As dit goed gaan, behoort jy binne twee weke by die huis te wees.”

Meneer van Zyl knik: “Dankie, dokter.”

Natasja weet dokter Massyn gaan ’n driedubbele hartomleiding op meneer van Zyl doen. Sy luister hoe hy ook die volgende pasiënte gerusstel. Hy doen dit baie mooi, moet sy toegee.

Sy wag tot hulle buite in die gang is en stap vinnig agter dokter Massyn aan. “Dokter, kan ek jou ’n oomblik spreek?”

Hy knik en beduie die ander moet aanstap: “Ja?” Sy bruin oë kyk vriendelik en belangstellend in hare.

“Dokter, meneer van Zyl se bloeddruk bly laag en –”

“Dokter,” val hy haar in die rede. “Ek weet al die dinge. Wat is jou punt?”

Ag, sy moet onthou hy is die kundige op die gebied. Laat hy dan maar self die narkotiseur kies. “Meneer van Zyl is baie bekommerd, dokter. Sy siekefonds is uitgeput, so wie –”

“Die nuwe eienaars van die hospitaal het fondse vir gevalle soos syne beskikbaar gestel.” Hy kyk haar ’n paar tellings stip aan, skud dan sy kop liggies. “Jy behoort al teen hierdie tyd te weet om nie betrokke by die pasiënte te raak nie. Hoe weet jy in elk geval van die pasiënt se uitgeputte siekefonds?”

Sy woorde herinner haar aan die aand toe hy vir haar die leviete oor Oupa se versorging voorgelees het. Sy glimlag aspris: “Ek raak betrokke deur in my vrye tyd met die pasiënte te gesels, dokter Massyn.”

Sy donker wenkbroue trek in ’n frons saam terwyl sy blik ondersoekend oor haar gesig gly en dan op haar lippe rus: “Magtig,” grom hy net en draai om.

Natasja probeer byhou terwyl hy met lang treë stap na waar die spanlede wag.

Dokter Massyn kyk hulle een vir een fronsend deur: “Julle het elkeen tussen twintig en ses-en-twintig pasiënte,” sê hy terwyl Natasja nog probeer uitwerk hoekom hy “magtig” met soveel gevoel gesê het. “Ek verwag dat julle volledige notas van al die pasiënte sal maak. Komaan mense, laat julle roer. Die pasiënte wag.”

Na ’n paar sale kom stap Lunet later langs Natasja: “Oh boy, jy moes iets vreesliks kwytgeraak het om die gawe dokter Massyn in so ’n slegte bui te kry. Waaroor het julle gepraat?”

“Hy is g’n so gaaf nie,” skram Natasja weg. “Sy humeur skiet na ’n geringe vraag die hoogte in. Ek weet nie wat jy in hom sien nie.”

“O, laat ek dink: Hy het ’n great bedside manner, en boonop is hy gorgeous. Kan jy glo hy is ongetroud en ook nie verloof nie? Ek kan heeldag na sy mooi stem luister en na hom kyk. Dink jy hy sal een van ons dalk wil date?”

“Hoe sal ek nou weet?” Dit is om van siek te word as Lunet en die ander vroulike kliniese assistente heeltyd aan dokter Massyn se lippe hang. Simpel vroumense! Hulle en die ander kliniese assistente in die span kry die maklike vrae, terwyl dokter Massyn vir Natasja die moeilike goed vra, en dan knip hy haar kort voor sy halfpad met haar antwoord is.

Voor hulle ’n vyfde saal binnegaan, draai dokter Massyn om en vra: “Wie van julle slim dokters kan vir my sê wat die funksie van die regterkant van die hart is?”

’n Nuweling lig ’n hand, skep asem, maar laat sak weer sy hand.

Dokter Massyn laat sy blik fronsend op die een na die ander rus. “En julle wil hartchirurge word?” sê-vra hy sarkasties, en kyk dan pertinent na Natasja en lig sy wenkbroue.

Sy wens sy kon die blikskottel ignoreer, maar nou ja: “Die funksie van die regterkant van die hart is om deoksigeneerde bloed vanaf die liggaam in die regterhartvoorkamer op te neem en dit deur die regterhartkamer na die longe te pomp. Daar word die koolstofdioksied uit die bloed geskei en suurstof in die bloed in opgeneem. Dis ’n passiewe proses wat bekend staan as diffusie –”

Hy maak Natasja stil met ’n handgebaar, kyk rond en vra: “Noem vir my die vier hartkleppe op.”

’n Lang maer man antwoord vlot: “Aortaklep, pulmonale klep, mitrale klep, trikuspidale klep.”

Natasja sug heimlik. Sy het dit al in matriek geweet. Net ’n bewys van hoe Massyn die ander kliniese assistente bevoordeel.

Dokter Massyn laat sy oë beurtelings op hulle rus. “Wie kan vir my sê hoe die bloed deur die hart sirkuleer?”

Natasja gaan deur die stappe van sirkulasie, raak dan ingedagte. Dis regtig awesome om ’n pasiënt se lewelose hart weer te sien begin werk wanneer sy assisteer of net staan en kyk hoe dokter Thomas ’n hartklep vervang, of dalk help wanneer hy ’n hartomleiding doen.

Dokter Massyn sug: “Weet niemand nie?”

Stilte.

Dokter Massyn vou sy arms, en trek Natasja se aandag na sy gespierde, bruingebrande arms. Sy het hom voorgestel as krom en met ’n lang wit jas aan, maar dokter Massyn dra netjiese klere. Moet lekker wees en veilig voel om deur hom vasgehou te word. Sy maak haar doelbewus los uit die aantrekkingskrag wat hy uitstraal.

“Dokter Engelin, dis nie nou tyd om te staan en droom nie. Kan jy my vraag beantwoord?” klap sy stem.

Natasja skrik omdat sy romantiese snert van hom gestaan en droom het. Sy druk met ’n hand teen haar bors, kyk rond en hou haar onnosel. “Wie? Ek?”

Sy oë vernou. “Is hier ’n ander Engelin teenwoordig?”

“U-hm, nee.” Laat sy maar antwoord: “Bloed gaan die hart binne deur die linkerontvangkamer, die atrium, dan na die regterhartkamer, die ventrikel, wat dan die bloed na die longe deur die pulmonêre slagaar pomp om suurstof te kry. Vanaf die longe, gaan die bloed die linkeratrium binne deur die pulmonêre aar –”

Dokter Massyn se harde sug laat haar stilbly. “Genoeg, dokter Engelin. Watter klep moet oop wees tydens sametrekking?”

“Die aortaklep,” gee ’n vreemde meisie die antwoord.

“Hoekom?” skiet Massyn die vraag op haar af.

“Die sametrekking is sistolies en … u-hm …”

Massyn knik ongeduldig: “Dis reg, maar dit beantwoord nie my vraag nie.” Hy kyk vinnig rond. “Enigiemand?”

Natasja kan die stilte nie meer verduur nie. “Die klep …”

“Watter klep?” blaf hy.

Natasja gluur hom ’n oomblik aan. Hy weet mos watter klep dit is! “Die áórtaklep moet tydens sametrekking oop wees sodat bloed uit die linkerventrikel na die liggaam gepomp kan word, maar toe wees tydens verslapping … dis diastolies … sodat die bloed van die linkerontvangkamer deur die mitrale klep na die linkerpompkamer kan vloei –”

“Genoeg.” Dokter Massyn laat sy oë beurtelings op hulle rus. “Huiswerk,” knor hy. “Môreoggend wil ek van elkeen van julle hoor hoe die hartkleppe werk, hoekom hulle so werk en hoe die bloed deur die hart vloei.”

Hy loop aan. “Kom, daar’s nog ’n paar pasiënte oor.”

“Oh my word, dokter Massyn het nie veel ooghare vir jou nie,” kom vryf Lucinda dit met ’n skaars bedekte glimlag in.

Natasja bly stil. Wat haar betref, kan dokter Massyn maan toe vlieg. Altans, net totdat sy als wat sy kón by hom geleer het. Massyn sal haar nie hier wegkry nie. Dag ná dag sal sy die ongeskikte, maar briljante hartchirurg se nonsens opvreet en als wat sy kán by hom leer. Haar beroep as toekomstige hartchirurg is al wat regtig saak maak.

Natasja dink terug aan die oggendrondte. Sy moet dokter Massyn seker verpes, maar, snaaks genoeg, admireer sy hom. Hy praat so mooi met die pasiënte en laat elkeen spesiaal voel. Sy hoef seker nie van hom te hou om net so ’n bietjie aangetrokke tot hom te voel nie. Daardie mooi groot hande en ligbruin oë … Veral toe hy vroegoggend – voor sy hom in die gang kwaad gemaak het – met ’n sagte uitdrukking in sy oë na haar gekyk het.

Daar is gelaatstrekke, eienskappe van hom wat haar aantrek. Hy is die mooiste geboude man wat sy nóg gesien het. Sy gesig is sterk, sy tande egalig wit en sy lippe mooi vol. Soenbare lippe, altans, dit wil nou sê as hy nie vir haar blaf nie. Sy hou van sy helder manier van verduidelik, al raak hy ongeduldig. Darem gelukkig dat sy reeds soveel van die werking van die hart weet, nou hoef sy nie heelaand te swot nie.

Daar is ’n bitter smaak in Hugo se mond toe hy oggendrondtes afgehandel het en hy die trappe af draf teater toe. Hy het die naamlys van kliniese assistente eers onder oë gekry toe almal bymekaar gekom het. Wat ’n helse skok toe hy sien Natasja Engelin is in sy span. Neels het nie gesê sy gaan in kardiologie spesialiseer nie. Hy het gesê sy geniet dit om algemene chirurg te wees.

Die drie minute wat Natasja laat was, was ’n bedekte seën. Hel, hy moes aan die idee gewoond raak en hom voorberei om gewoon voor te kom.

In die rukkie wat hy en dokter Hans Coetzee gesels het, het hy die aanmerkings van twee assistente gehoor en tot die besef gekom dat daar jaloesie teenoor Natasja is. Die beste sou dus wees dat hy haar nie uitsonder vir vrae of enigsins prys nie. Maar toe boemerang dit hel-uit omdat sy te slim vir die hele lot is.

Die manlike kliniese assistente kan hulle oë nie van Natasja afhou nie. Niemand kan Natasja Engelin miskyk nie. Sy is die middelpunt van belangstelling in die span. Alle oë draai gereeld in haar rigting. Hel, syne ook. Hy het ’n oorheersende begeerte gehad om haar gladde rosige lippe net daar in die gang te soen.

Flippen malligheid!

Toe swets hy en maak spore.

Hy draf die laaste stel trappe af. Dokter Engelin is ’n vasbyter. Hy was ongeduldig oor die gebrek aan kennis in die groep, maar sy bly kalm en laat haar nie onderkry nie. Sy vra hom belangrike vrae en dan maak die kliniese assistente aantekeninge terwyl sy net stil luister met daardie helder liggroen oë, terwyl haar vlymskerp brein duidelik alles absorbeer. Sy is op verre na die intelligentste van die hele spul. Hy wou Natasja juis vra om môre by te staan wanneer hy die driedubbele hartomleiding doen, maar nou besef hy dit sal deur die ander kliniese assistente as voortrek beskou word.

Net jammer sy kan hom nou seker glad nie verdra nie, maar dis oukei.

Daar’s nog baie tyd.

“Vertel my nou eers,” sê Izelle toe hulle later tee in ’n sitkamer drink, “is dokter Massyn net so gaaf soos wat hy gorgeous is?”

Natasja sit die bekertjie neer. “Ag, hy is g’n gorgeous nie.” Sy voel dadelik skuldig toe sy haar gedagtes oor hom onthou. Hy is darem mooi gebou, en die ligbruin oë onder digte, donker wenkbroue glinster van intelligensie. Ag, dêmmit, laat sy dit nou maar erken: Hy is op ’n ruwe, manlike manier ongelooflik aantreklik. Sy vel is sonbruin, sy gelaatstrekke sterk en eweredig.

Izelle lag. “Haai vriendin, hal-lou-hou? Waaraan dink jy miskien?”

Natasja skrik effens: “Ag, ek dink aan vanoggend se rondtes. Dokter Massyn is regtig die aakligste man wat ek nog teëgekom het.” Sy weet sy kan Izelle vertrou. “As ek nie so gedetermineerd was om kardioloog te word nie, sou ek hom voor die span die waarheid vertel het en nét daar en dan uitgestap het.” Natasja tel die bekertjie op.

“Ek kan nie glo wat ek hoor nie,” sê Izelle wat haar ongelowig aanstaar. “Almal sê dan dokter Massyn is so vriendelik.”

Natasja drink eers ’n laaste slukkie. “Ek was ’n paar minute laat, maar dit was oukei. Jy onthou meneer van Zyl, die pasiënt wat op die teaterlys vir môreoggend sesuur in teater agt geskeduleer is?”

Teater agt is die grootste teater met die modernste toerusting denkbaar – alles te danke aan die nuwe eienaars van die Avianto-hospitaal.

Izelle knik: “Ek is een van die teatersusters wat saam met dokter Massyn gaan skrop.”

“O? Weet jy al wie die narkotiseur is?”

“Dokter Breytenbach. Hoekom?”

Natasja sug verlig. “Dan is dit fine. Dis juis waaroor ek met dokter Massyn wou gesels het, maar hy het my sowaar doodgepraat. Ek het hom gepols om te hoor of hy weet die pasiënt se siekefonds is uitgeput, en toe sê hy daar is vir sulke gevalle fondse beskikbaar gestel.” Natasja blaas ’n sug uit en sit ’n hand oor haar hart. “Ek was só verlig! Die arme Van Zyl-man worry hom dood daaroor.” Sy frons. “Dokter was reg toe hy gesê het ek moenie by pasiënte betrokke raak nie. Dit maak seer wanneer hulle nie die paal haal nie. Maar ek vra jou, Izelle, hoe kan ek myself verander?”

Sy wonder steeds hoekom dokter Massyn haar bestuderend aangekyk het en toe uitgebars het met daardie “magtig!”.

“Jy kan jouself nie verander nie, jy is wie jy is.” Izelle sug. “Ek hoop dokter Massyn is aangenaam wanneer hy opereer. En ek hoop nie hy hou van jazz of rock nie, dis ’n hele ses tot sewe uur wat ons besig gaan wees.”

Natasja lag. “Ek weet. Ek moes al ’n paar keer na vioolmusiek geluister het. My senuwees was gedaan. Dit was ’n gekattemaai, glo my.”

Izelle en Natasja staan gelyktydig op. “Ek sal jou môremiddag sê hoe dit in die teater gegaan het.”

Natasja knik. “En hoe die chirurgie afgeloop het, asseblief?”

“Maar natuurlik, jong. Moenie jou staan en bekommer nie, dokter Massyn is die beste in sy veld. Jy weet dit tog?”