Читать книгу 303. Mój dywizjon - Tadeusz Kotz - Страница 9

Urodził się 9 sierpnia 1913 r. w Grabanowie (w publikacjach ta nazwa jest często przekręcana na „Grabów”) koło Białej Podlaskiej. Jako gimnazjalista ukończył kurs szybowcowy w Klubie Lotniczym PWS (Podlaskiej Wytwórni Samolotów). W 1935 r. wstąpił do SPL w Dęblinie, którą ukończył w 1937 r. (X promocja) i dostał przydział do 161 Eskadry Myśliwskiej 6 Pułku Lotniczego we Lwowie.

Z tą eskadrą, przydzieloną do lotnictwa Armii „Łódź”, przeszedł kampanię wrześniową.

Po napaści ZSRR na Polskę przeleciał do Rumunii, a stamtąd przedostał się do Francji. Nie brał tam udziału w lotach bojowych, a po upadku tego kraju ewakuował się do Wielkiej Brytanii, dokąd przybył 27 czerwca 1940 r.

Dostał nr służbowy P-0696. 18 września uzyskał przydział do formującego się 307 Dywizjonu Myśliwskiego „Lwowskiego”, ale należał do sporej grupy pilotów, którzy nie pogodzili się z rolą „kierowcy” samolotu Defiant, w którym nie było uzbrojenia obsługiwanego przez pilota. Po dodatkowym przeszkoleniu w 1 SAC[1] i 5 OTU[2] dostał 12 października przydział do Dywizjonu 303, a 8 listopada – do 245 Dywizjonu RAF.

W połowie marca 1941 r. dostał przydział do formującego się wtedy 317 Dywizjonu Myśliwskiego „Wileńskiego”. 7 czerwca 1942 r. przeniesiono go do 308 Dywizjonu Myśliwskiego „Krakowskiego” jako dowódcę eskadry A. 3 lutego 1943 r. został zestrzelony nad Francją. Dokonał następnie nie lada wyczynu: już 21 lutego zameldował się z powrotem w swojej jednostce w Northolt! 12 kwietnia został ranny w wypadku lotniczym podczas lotu treningowego. Po wyzdrowieniu, w połowie lipca 1943 r., dostał przydział do Dywizjonu 303, a 23 listopada objął dowództwo jednostki. 17 lipca 1944 r. jego samolot został uszkodzony ogniem obrony przeciwlotniczej podczas lotu bojowego, ale szczęśliwie wrócił do bazy. 18 września w podobnej sytuacji (podczas działań lotniczych wspierających desant pod Arnhem) wylądował przymusowo na lotnisku polowym koło Bredy. 25 września 1944 r. dostał przydział na stanowisko instruktora w 61 OTU. Na początku października przeniesiono go na stanowisko polskiego oficera łącznikowego w sztabie 11 Grupy Myśliwskiej RAF. 2 stycznia 1945 r. rozpoczął studia w Wyższej Szkole Lotniczej. Po jej ukończeniu miał kolejno przydziały do dowództwa II Skrzydła Myśliwskiego (133 Wing) i I Skrzydła Myśliwskiego (131 Wing). W listopadzie 1945 r. został oddelegowany do tzw. Jednostki Obsługi i Składowania Samolotów Nieprzyjacielskich, która zajmowała się gromadzeniem, przeglądami i rozdysponowaniem zdobycznych samolotów niemieckich (przede wszystkim transportowych) nadających się do wykorzystania przez aliantów.

Po wojnie zmienił pisownię nazwiska na Kotz. Po rozwiązaniu Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii i demobilizacji wyemigrował do Afryki Południowej z żoną Julią. Zniechęceni panującymi tam warunkami małżonkowie wkrótce wrócili do Wielkiej Brytanii, gdzie Tadeusz znalazł zatrudnienie w lotniczej firmie Martin-Baker. W 1956 r. firma otworzyła filię w Kanadzie, dokąd państwo Kotzowie przenieśli się i tam osiedli już na stałe.

Za zasługi wojenne Tadeusz Kotz został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 08495, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz brytyjskim Distinguished Flying Cross.

W 2005 r. ukazały się drukiem jego wspomnienia pt. Błękitne niebo i prawdziwe kule. Tadeusz Kotz zmarł 3 czerwca 2008 roku.

1 SAC – School of Army Co-operation, Szkoła Współpracy z Armią.

2 OTU – Operational Training Unit, Jednostka Wyszkolenia Operacyjnego.