Читать книгу Die hoof van Keurboslaan #2 - Theunis Krogh - Страница 3

DIE GEMASKERDE ROWER

Die sestienjarige Eugene Krynauw lyk baie ongemaklik hier waar hy voor sy pa in sy studeerkamer staan. Dis selde dat hy hom in dié posisie bevind.

Ná sy ma se dood, toe Eugene maar net agt jaar oud was, het sy pa hom van alle intieme kontak met sy kinders en vriende teruggetrek. Hy weier om enigiemand weer naby aan hom toe te laat. Vir liefde en troos moet Albert, nou op universiteit, Bobbie, die enigste dogter, Eugene en klein Dawie maar op mekaar staatmaak.

Die drie ouer kinders is al vroeg kosskool toe gestuur, en op Keurboslaan het Eugene troos gevind by doktor Serfontein. Die bietjie vertroeteling wat hy by die hoof gekry het, is nooit herhaal nie, maar Eugene voel oor hierdie man soos oor ’n pa, al lyk die skoolhoof meestal so koud en afsydig.

Dis hoekom hy vandag so somber lyk terwyl sy pa hom sy skoolrapport laat lees. Eugene weet dis onredelik, maar hy kan dit nou eenmaal nie verdra dat doktor Serfontein maak asof hy net ’n gewone skolier is nie.

Hy het nie ’n goeie rapport verwag nie, want hy en sy vriende het besluit om die laaste maande voor hulle prefekjaar te geniet. Dit het hulle met mening gedoen, maar nou kom hierdie simpel rapport sy lewe vergal.

“Goeie werk, maar traag,” skryf die Wiskunde-onderwyser, meneer Weyers. Die visehoof is ’n man van min woorde.

“Hy praat hom te maklik uit die moeilikheid los,” skryf meneer Holst, die onderwyser in Europese tale. “Onvoldoende vordering.”

Ag, komaan!

“Sy werk en gedrag is onbevredigend vir ’n seun wat aanvanklik belowend was,” skryf meneer Burger wat gewoonlik liewer sal sterf as om ’n ouer bekommerd te maak oor sy kind.

Miss Kennerley, die hoof se hooggeleerde universiteitsvriendin wat soms op Keurboslaan kom help wanneer sy moeg word om met meisies te werk, se bevinding is soos volg: “Has been a good English and Latin student but is at present too giddy to be satisfactory. A charming boy, however.”

Giddy, verbeel jou! Wat help die charming daarna?

Al lid van die personeel wat iets goeds skryf, is die sportonderwyser: “Begaaf, getrou en behulpsaam.”

Maar hy’s nou weg!

Meneer Bekker wat die koshuisonderwyser was, skryf: “Die personeel het nie vanjaar die verwagte samewerking van Krynauw gekry nie. Hy ondermyn die dissipline deur sy agterlosigheid.”

Genade!

Die hoof se slotsom is met sy sterk, besliste handskrif heel onderaan geskryf: “Dit spreek vanself dat bostaande aanmerkings onbevredigend is. Hierdie leerling se gedrag moet verbeter, tensy hy almal wil teleurstel.”

Die laaste sin maak dat Eugene in die grond wil insak.

Sy pa wat hom so stip dophou, weet wanneer dit tyd is om streng op te tree.

“Jy dink dus deesdae alles is ’n grap?” vra hy.

Eugene, wat met sy lenige lyf en blonde hare – en selfs die bril – soveel na sy pa lyk, antwoord op sy gewone bedaarde manier, maar die springende spiertjie in sy wang verraai hoe ontsteld hy is.

“Ek het harder gewerk as wat hulle dit in die rapport laat klink. My punte is nie so sleg nie.”

“Ek kyk nie na die punte nie. Net soos jou onderwysers kyk ek na jou talente en hoe jy jou kanse verbeur. Ek maak groot opofferings om jou skoolgeld te kan betaal. Ek werk hard daarvoor.”

’n Rooi gloed kruip oor Eugene se gesig. “Ek weet, Pa.”

“O ja? Dit lyk nie so nie! Wat gaan aan daar by julle? Het doktor Serfontein nie meer ’n lat nie? Toe, moenie so dikmond daar staan nie. Antwoord my!”

“Ja, hy het nog ’n lat of twee.”

“Is hy dan te besig om dit te gebruik?”

“As ’n mens eers sestien is, wil hy liewer nie.” Eugene is nou nog rooier van verontwaardiging.

“En jy maak misbruik van die feit!”

Nadat hy behoorlik oor die kole gehaal is, gaan Eugene terug na sy kamer met die hartseerste uitdrukking wat sy twee wagtende skoolvriende nog ooit by hom gesien het.

Hulle kuier die laaste twee dae van die vakansie by hom en sy bui beïnvloed hulle natuurlik.

Rothman voel jammer vir sy vriend. Hy het soos gewoonlik ’n redelike rapport gekry. Hy presteer goed omdat hy hard werk. Hy ly nietemin altyd saam as sy twee vriende in die moeilikheid is.

Smit, al lyk hy effens tingerig en senuagtig, kan nogal wild en onverskrokke wees, maar hy het die strengste pa op aarde. Volgens hom het dinge op die plaas maar woes gegaan toe sy rapport opdaag. Krynauw s’n is eers vandag oopgemaak omdat sy pa nie hier was toe dit gekom het nie.

Nie een van die drie is nou lus vir die aand se toneelopvoering waarna hulle saam met Eugene se pa moet gaan nie. Hy het plekke bespreek omdat dié stuk een van hulle voorgeskrewe boeke is, maar selfs in die klas is dit vir hulle ’n vervelige spul!

Dis egter nie net in advokaat Krynauw se huis waar dit moeilik gaan nie.

Doktor Serfontein spandeer ’n paar dae by sy ouers, en sy jong tweelingbroers Frans en Emil kom ná ’n vakansie in die Kaap ook huis toe.

Hulle is identies en doen altyd alles saam. Die twee het onlangs gelyktydig lektorskappe in Plantkunde aan die universiteit gekry.

Die vrag moeilikheid waarmee hulle vandag by die huis kom, is ook presies en netjies tussen die twee verdeel.

Doktor Roelof Serfontein kuier soms om sy ma se ontwil hier, maar nou bevind hy hom in die middel van ’n hewige familietwis.

Die tweeling het vir ’n vooraanstaande professor aan hulle universiteit ’n poets gebak. Hulle erken dit sonder om te stry.

Die professor het toevallig in dieselfde hotel as hulle oorgebly en by ’n tafel langsaan hulle ontbyt geëet. Toe daag een van die meisies aan die tweeling se tafel hulle uit om die man se bril weg te steek. Die professor, vertel Frans, het gedink die jong man aan sy tafel is die skuldige en het hom lelik ingevlieg, maar dié is toe in werklikheid ’n belangrike oorsese gas!

Toe Frans en Emil buite die eetsaal om verskoning vra, slaan die ontstelde professor na hulle, maar die twee koes rats en hy verloor amper sy balans. Almal wat dit gesien het, was oortuig hulle het die arme ou man geslaan!

Hulle is dadelik uit die hotel geskop en moes huis toe kom.

Die tweeling was boonop ook platsak en Adolf, hulle goedgeaarde tweede broer wat in die Kaap skoolhou, moes hulle kom lospraat. Maar hy kon nie eers vir hulle geld leen nie, nie met sy vrou wat so spandabelrig is nie.

Professor Serfontein is naby aan ’n beroerte van ontsteltenis, maar die vies uitdrukking op hulle oudste broer se gesig is vir die tweeling die ergste.

Alles eindig in wat doktor Serfontein op skool ’n “titaniese stryd” sou noem. Die seuns se ma is so ontsteld, sy moet ’n rukkie gaan lê.

“As Pa sê dis reg,” stel Roelof uiteindelik voor, “sal ek hulle op my plaas in Swaziland laat werk totdat alles hier oorgewaai het. Die universiteit sal hulle natuurlik summier skors.”

Roelof en sy pa kom nie goed klaar nie, maar die professor sal nou tot enigiets instem en dit word so gereël.

Om die tweeling onder hulle pa se oë weg te kry, nooi hy hulle die laaste aand voor hy teruggaan Keurboslaan toe, saam na ’n toneelopvoering.

“Dit sal ’n bietjie ontspanning wees voor julle na die wildernis verban word,” sê hy sonder ’n vonkeling in sy swart oë.

Die tweeling is dankbaar vir die uitnodiging, maar die ingewikkelde drama is soos hulle dit beskryf, “nie ons potjie sop nie”! Toe die ligte ná die eerste bedryf aangaan, kyk hulle skuins na hulle broer. Wat het hom besiel om hulle hierheen te sleep?

Maar doktor Serfontein kyk om na ’n skraal, blonde man en drie seuns wat links agter hulle sit.

“Daardie seuns is van my seniors,” beduie hy. “Ek wonder hoeveel hulle van die stuk verstaan.”

“Baie min,” sê Emil. “Ek wed jou die skrywer het met sy vrou baklei toe hy hierdie ding geskryf het!”

“Hierna gaan die man wat die hoofrol speel weer begin kerm en kla oor sy vrou hom nie liefhet nie,” sê Frans, “en dan gaan sy weer sê sy het, sy kan dit net nie in woorde uitspreek nie, maar dan gaan hy sê hy glo haar nie.”

“’n Baie goeie opsomming,” sê die skoolhoof.

Teen pouse het sake op die verhoog nie veel gevorder nie. Daar is gedurig misverstande tussen die karakters en niks word opgelos nie.

Emil gaap en sê: “Kom ons gaan staan ’n bietjie buite.”

“Ja, kom,” sê sy broer.

Die Serfontein-mans is almal aantreklik, veral wanneer hulle netjies aangetrek is. Almal in die groot voorportaal kyk na hulle. Doktor Serfontein is baie bekend, eerstens omdat hy ’n beroemde skrywer is, en ook omdat hy ’n fortuin geërf het.

Maar afgesien daarvan is sy voorkoms ook opvallend. Dis nie net sy figuur en gesig wat indrukwekkend is nie. Ten spyte van sy skynbaar rustige houding het hy ’n soort persoonlike magnetisme wat nie maklik verduidelik kan word nie.

Maar hy is soms ook nogal ’n terggees, en dis juis hoekom hy die tweeling na die opvoering genooi het.

“Koffie, Roelof?” vra Emil.

“Asseblief. Sal julle dit gaan haal?”

“Ons sal gaan baklei om ’n plek in die ry te kry, ja. Wat ’n affêre! Lyk my hierdie droë storie het almal dors gemaak! Is dit hoe jy ook skryf, Roelof? So … wat noem ’n mens dit? … Avant garde!”

“Lees maar en besluit self.”

“Ons sal eendag moet. Ek het deur ’n paar van jou romans geblaai, maar dis net ’n spul woorde. Nugter alleen weet waaroor dit gaan!”

“As julle koffie wil hê, moet julle gou maak.”

Die tweeling loop vinnig oor na die toonbank.

Doktor Serfontein staan heeltemal stil tussen die mense wat hom nuuskierig aankyk. Hy is diep ingedagte toe advokaat Krynauw agter hom praat. Hy draai om, knik met sy donker kop en sê vriendelik: “Goeienaand.”

Dan kyk hy na die drie seuns wat wag om hom te groet.

“Ek kan op julle gesigte sien hoeveel julle die toneelstuk geniet,” sê hy met ’n effense glimlag.

Krynauw se slegte bui verdwyn sommer net daar.

Die tweeling kom terug met die koffie. Die seuns word aan mekaar voorgestel, en hulle begin sommer dadelik oor sport gesels terwyl die ouer mans alledaagse sake bespreek.

Nou daag die stad se waarnemende polisiehoof op en sluit by die groepie aan. Hy is ’n ou vriend van die Serfonteins en het die seuns deur die jare sien grootword.

By hom is iemand wat beslis nie ’n doodgewone persoon is nie.

Die man is groot en atleties gebou, met die houding van iemand wat gewoond is om sy sin te kry. Sy bruin hare lê plat, maar ’n mens kan jou voorstel dat dit gewoonlik woes rondwaai. Sy gesig is skraal en lewendig. Dis ’n roekelose, intelligente gesig, maar nie juis vriendelik nie.

Sy stem is verrassend sag, asof hy vir elkeen met wie hy praat ’n geheim vertel.

Hy lyk interessant, maar ook half gevaarlik.

Die kolonel se kort mededeling los ’n deel van die raaisel op. “Ek is bly om jou vanaand hier te kry, Roelof. Kaptein Alwyn het pas by ons aangesluit. Hy sal ’n tyd lank in Keurboslaan se omgewing vertoef en ek vertrou jy sal so gasvry wees om hom te akkommodeer.”

Die seuns gaap hom aan. Hoe waag iemand dit om so met die hoof te praat en sommer sulke eise te stel?

Maar Krynauw, wat die hoof fyn dophou, sien sy mondhoeke diep terugtrek. Dis asof die skoolhoof wil glimlag omdat hy iemand ontmoet wat hom interesseer. Hy wat vroeër ’n joernalis was en allerhande gevare en avonture beleef het, voel seker sy lewe is deesdae vervelig.

“Ons sal bly wees om jou daar te sien, kaptein Alwyn,” sê die hoof.

’n Vonkie van begrip flits tussen die twee mans.

“Jy is doktor Serfontein?” vra Alwyn.

Roelof Serfontein is suinig met woorde. Hy antwoord nie.

“’n Skoolhoof! Onmoontlik!” sê die kaptein.

“Dis ’n minder vervelige lewe as wat jy dink.”

Kaptein Alwyn vestig sy aandag nou op die seuns en gesels op sy fluisterende manier oor die opvoering terwyl sy oë die een jong gesig na die ander half spottend bestudeer.

Die kolonel praat vertroulik eenkant met doktor Serfontein en Krynauw se pa.

“Alwyn het ’n uitstekende reputasie. Hy was lank ’n speurder in New York, maar het bedank nadat hy glo geld van iewers af gekry het. Nou reis hy in ’n luukse woonwa hier in sy geboorteland rond om foto’s te neem. Hy wil ’n boek skryf, of so iets.”

Dan kyk die kolonel na die skoolhoof. “Alwyn het ingestem om ons ’n bietjie te help. Jy weet mos daardie rower Jan Fiskaal is onlangs in julle omgewing gesien, en hy maak selfs tot in Swaziland moeilikheid.”

“Daar is genoeg lawaai gemaak oor hierdie derderangse skurk, veral ná my broer se ondervinding,” sê doktor Serfontein kortaf. “Ons duld nie praatjies oor hom by die skool nie.”

“Jy’s reg,” antwoord die kolonel, “want iemand soos hy met sy swart perd en masker, en daardie uitgelate gelag van hom kan vir seuns erg romanties lyk!”

“Jou broer?” vra kaptein Alwyn se fluisterstem. Hy het blykbaar na die gesprek geluister. “Jy praat seker van dokter Martin Serfontein. Ek besef nou eers julle is familie.”

“Bid jou dit aan,” sê die kolonel. “Martin was op pad van Mbabane waar hy iemand se lewe gered het toe hy deur daardie vuilgoed aangeval is.”

“Maar jou broer was nie net daar om te werk nie,” sê die kaptein vir die skoolhoof. “Hy het mos ook Bosveld toe gegaan om te gaan jag daar op Steward se plaas, en ons vriend Jan Fiskaal is toe met sy duur jagtoerusting weg.”

“Sowaar?” sê-vra doktor Serfontein.

“Het jy dit nie geweet nie? Het hy dan nie op Keurboslaan aangekom nie?”

“Nee. Soos ek later gehoor het, was hy effens geskok ná die voorval en is reguit huis toe.”

Die skoolhoof is vanaand besonder spraaksaam.

Kaptein Alwyn glimlag byna vriendelik vir hom. “Wel, hy het gelukkig daarvan afgekom in vergelyking met ander mense wat deur Fiskaal aangeval is. Wat ’n verspotte naam! Dis glo deur ’n boer op ’n ander dorp uitgedink. Hopelik het jou broer nie te seer gekry nie?”

Daar is ’n kort stilte. Miskien hou doktor Serfontein nie van die onverwagte vriendelikheid nie. Dis nooit maklik om te weet hoe hy oor dinge voel nie.

“My broer se kop is gelukkig hard,” sê hy uiteindelik effens smalend. Dan vervolg hy, nou weer ligter: “Jy weet nogal baie van wat in ons omgewing gebeur.”

“O, ek was al daar om rond te kyk en te luister en foto’s te neem. Dis baie mooi daar. Byna so mooi soos Swaziland.”

“Ja, ek dink ook so.”

“Ek het nie geweet Martin is beseer nie, Roelof,” sê die kolonel.

“Dit was nie erg nie. Net ’n hou oor die kop.”

Die klokkie lui, en die mense begin terugbeweeg na die saal.

Emil lag. Dis ’n vreemde, byna desperate geluid.

“Liewe genugtig!” roep hy uit. “Moet ons weer na daardie simpel gedoente gaan sit en kyk? Kom ons gaan liewer uit vir ’n drankie!” Hy lag weer, dié keer uitgelate.

Die skoolseuns sluk omtrent hulle tonge in. Hoe durf iemand so met die hoof praat?

Doktor Serfontein kyk Emil stip aan, totdat sy broer verplig is om in sy oë te kyk.

Emil lyk skielik verbaas oor sy eie waaghalsigheid en krimp ineen onder sy ouboet se streng blik.

Frans kyk verbaas na hulle albei.

Maar vreemd genoeg verander die hoof se strengheid geleidelik in ’n vertroostende glimlag wat Emil gerusstel.