Читать книгу Die hoof van Keurboslaan #2 - Theunis Krogh - Страница 4
2
ОглавлениеDIE NUWE ONDERWYSER
Meneer Gerritson, die nuwe sportonderwyser, staan by die skoolgebou se agterdeur.
Hy het self hier skoolgegaan, maar die plek is vandag vir hom vreemd. Toe hy ná matriek hier weg is, was die skool en omgewing al soos dit nou lyk, maar wanneer hy aan Keurboslaan gedink het, het hy die beboste, modderige skoolterrein en die bouvallige groot huis in sy gedagtes gesien soos dit gelyk het voor doktor Serfontein dit gekoop het.
Vandag staan hy hier as lid van die personeel, gemaklik in sy sportdrag, en bekyk die toneel met ’n gevoel van onwerklikheid.
Die ou hoof onder wie Gerritson sy skoolloopbaan begin het, was meneer Schoonbee. Hy het hierdie plek begin sonder om te besef wat dit sou kos om dit aan die gang te hou. Hy kon nie bekostig om gekwalifiseerde onderwysers aan te stel nie. Die hele projek was eintlik ’n groot mislukking en die skool het net bly voortbestaan omdat die ouers dit nie wou sien ondergaan nie.
Jan Gerritson is nou ouer en wyser, en deesdae weet hy die seuns het heelwat by die saggeaarde ou meneer Schoonbee geleer.
Toe doktor Serfontein die eerste dag hier opgedaag het, was hy verlore en siek. Almal kon sien hy het ’n moeilike tyd agter die rug. Hy en die ou hoof het uiteindelik hegte vriende geword.
Meneer Gerritson lyk uiterlik na alles wat ’n sportonderwyser en uitstekende atleet behoort te wees, maar hy het ook ’n sensitiewe sy.
Hy probeer die skool se atmosfeer aanvoel terwyl hy staan en kyk hoe die seuns kom en gaan op hierdie eerste dag van die kwartaal.
Die nuwe onderwyser stap rustig na die gimnasium en kyk daarvandaan uit op die blou en pers berge anderkant die riviertjie se silwer streep waar drie groot waterkuile met dinamiet oopgeskiet is. Dit is sommer vir die seuns om in te baljaar. Vir oefening en formele swemlesse is daar ’n Olimpiese swembad met duikplanke.
Gerritson stap deur die groot saal met die apparaat na sy kantoortjie agter. Voor sy lessenaar is ’n venster waar hy gaan staan om uit te kyk.
’n Groepie skoliere het onder die venster saamgedrom. Almal is om en by twaalf jaar oud.
’n Seun wat effens ouer lyk, loop stadig verby. Hy is seker nuut hier, want hy probeer ongeërg lyk terwyl sy oë waaksaam rondkyk.
Een van die leerlinge met ligte, krullerige hare praat met hom.
“Hallo!” groet Nieuwenhuis.
“Hallo,” sê die nuweling onseker.
“Wat’s jou naam?”
“Holman.”
“Watter graad?” vra Toerien.
“Sewe.”
“Amper nog ’n junior!” spot Nieuwenhuis.
Holman word effens rooi, maar hy onthou sy pa se waarskuwing om aan die begin versigtig te wees hier by sy nuwe skool.
“Is dit nie hier die regte graad as ’n mens veertien is nie?” vra hy. “My pa sê die hoof wil ons nie te gou in matriek hê nie.”
“Die hoof? Moenie my sê hulle het al weer ’n fout gemaak nie! Hulle’t belowe dit sal nie weer gebeur nie! Jy sien, doktor Serfontein is die hoof van twee plekke. Al twee is hier op Keurboslaan, maar die skool is aan die westekant van die dorp.”
“Watse plek is hierdie dan?”
“Moenie skrik nie. Jy sal niks ernstigs oorkom nie. Mense kom baie keer per ongeluk hiernatoe en niks ergs het nog ooit gebeur nie.”
Toerien weet nog nie waarheen Nieuwenhuis mik nie, maar hy speel saam toe hy sien sy vriend kry swaar om nie te lag nie.
“Wat van daardie ou wat laas jaar hier ingestap het?”
“Moenie dit elke keer uitgrawe nie!” sê Nieuwenhuis vererg. “Hy was ’n aap! As hy nie terugbaklei het nie, sou hy niks oorgekom het nie.”
“Waarvan praat jy?” vra Holman onrustig. “Watse plek is dit dié?”
“Dis ’n gestig vir gevaarlike seuns,” sê Nieuwenhuis kastig verleë.
“Nonsens! Julle is mos nie mal nie!”
Die Keurboslaner praat sagter. “Ons is nie die ergste gevalle nie. Jy sal hulle nie sien nie. Hulle kom net snags onder streng toesig uit … Eenkeer het ’n ou nes jy per ongeluk hiernatoe gekom. Hy het die eerste aand uitgeglip om hulle te beloer en toe …” Nieuwenhuis skud sy kop en bly stil.
“Wat het met hom gebeur?”
“Die volgende aand het hy saam met hulle gestap, maar nie meer om hulle af te loer nie, want hy was toe een van hulle.” Nieuwenhuis vee oor sy oë met ’n bewerige hand. “En glo my, sy hare was spierwit van skrik oor wat hy die vorige aand gesien het!”
Die ander bars uit van die lag. Meneer Gerritson grinnik ook, maar gelukkig weet die seuns nog nie hy luister hulle af nie.
Holman besef hoe lekker hy om die bos gelei is. Hy begin slaan net waar hy kan. Nieuwenhuis slaan op sy beurt terug. Die stof waai terwyl die ander seuns die twee bakleiers aanmoedig.
’n Lang, skraal seun kom met haastige treë tot by die groepie, haal sy bril af en steek dit in sy sak.
Dis sowaar Eugene Krynauw wat in meneer Gerritson se dae die skool se jongste leerling was. Hy het ontsettend groot geword, dink die onderwyser verbaas, maar dis dieselfde gesig, al is dit minder rond en blosend.
“Haai! Is julle mal?” vra hy. “Hier kom Bornmann!”
Die gewoel hou dadelik op.
’n Ander seun kom vasberade nader. Hy het ook ligte hare, maar sy gesig is vierkantiger as Krynauw s’n.
Meneer Gerritson herken Bornmann, wat vanjaar die hoofseun is.
“Wat gaan hier aan? O, dis al weer Nieuwenhuis! Jy gaan die skool nie weer dié jaar op horings neem nie. Ek gee jou sommer vandag al by die hoof aan. En jy – wat is jou naam?”
“Holman … Dis nie sy skuld nie. Ek het eerste geslaan.”
“Hulle het nie baklei nie,” sê Krynauw ewe bedaard. “Ek het net vir hulle bokslesse gegee om van die eerste dag se senuwees te vergeet.”
“Jy laat die juniors hier buite boks waar dit teen die reëls is?”
Die jonger outjies besef Krynauw, van wie hulle baie hou, is nou as gevolg van hulle in die moeilikheid.
Nieuwenhuis praat soos gewoonlik sonder om aan die moontlike gevolge van sy woorde te dink.
“Nee, dis nie waar nie, Bornmann! Ons het baklei en Krynauw wou ons laat ophou.”
Bornmann probeer hom inhou. Krynauw is in graad elf en gaan waarskynlik volgende jaar ’n prefek wees.
Hy vestig sy aandag op die jongeres.
“Jy, Nieuwenhuis, word gerapporteer. Die nuwe kêrel word dié keer ’n kans gegee, maar hierna nie weer nie. Maak dat julle hier wegkom.”
Hulle loop druipstert weg.
Meneer Gerritson voel nou skuldig. Hy moes gekeer het, maar hy het vergeet hy is nou ’n onderwyser met verantwoordelikhede.
“Ek is sommer lus en rapporteer jou ook,” sê Bornmann vir Krynauw. “As die seniors die prefekte se gesag begin ondermyn, kom daar net moeilikheid.”
Gerritson kyk geamuseerd na die twee groot seuns. ’n Mens sou dink Bornmann maak ’n berg van ’n molshoop, maar die hoofseun het ’n punt beet. Dinge sal vinnig handuit ruk as die skool se dissipline verslap.
“Ek moes dit nie gedoen het nie,” sê Eugene opreg jammer. “Ek moes eers gedink het.”
Bornmann lyk dankbaar oor hierdie eerlike reaksie, maar sê nogtans: “Jy het gelieg, hoe jy dit ook al bedoel het.”
Krynauw se wange word rooi. “Ja,” sê hy, “dis waar.”
Bornmann dink vir ’n oomblik en besluit dan: “Ek gaan jou nogtans by Burger rapporteer.”
“Maggies, dis gaaf van jou!”
Die hoofseun glimlag vir die eerste keer. “Ja, baie gaaf! Jy en jou vriende moet hierdie jaar probeer om uit die moeilikheid te bly. Julle word aanhoudend gehok en dis lastig met die sport. Ons kan nie sonder julle in die spanne klaarkom nie.”
Bornmann stap weg.
“Krynauw!” roep meneer Gerritson.
Eugene het ernstig gelyk, maar nou glimlag hy breed. Hier is iemand wat baie gaaf met hom was gedurende sy eerste moeilike skooldae.
“Meneer! Welkom!” sê hy.
Sy oë blink ondeund, maar hulle weet albei dit moet van nou af “meneer” wees.
“Ons was vreeslik bly toe ons hoor wie’s ons nuwe sportonderwyser. Kan ek ’n rukkie inkom en gesels?”
“Ja, asseblief! Ek sal dankbaar wees as jy my bietjie op hoogte kan bring.”
Krynauw het genoeg om te vertel. Daar is niemand anders wat so baie weet van wat op Keurboslaan aangaan nie.
“Ek is jammer jy is sommer die eerste dag al in die moeilikheid,” sê die onderwyser toe Krynauw later saam met hom na die personeel se huis stap.
“Meneer bedoel met Bornmann? Ja, dis jammer, want almal is taamlik moeg vir my nonsens, en meneer Burger sal dink ek probeer weer aspris wees.”
“Wat gaan hy doen? Hy was baie gaaf toe ek hier was.”
“Hy is nog steeds. Hy dreig ’n mens net met vreeslike goed. Die kinders noem hom ‘Laksman’ omdat hy sulke bloeddorstige goed sê, maar dit bly net altyd by praat. Eintlik word hy baie hartseer as ons so droogmaak. Ons hou almal baie van hom.”
“En doktor? Is hy nog so streng soos in my dae?”
“Hy’t niks verander nie,” sê Krynauw effens kortaf.
Meneer Gerritson verstaan. Hy onthou goed hoe erg die klein Eugene oor die hoof was.
“Ek sal jou op die sportveld so besig hou dat jy nie gaan tyd kry om nonsens aan te jaag nie,” belowe hy.
Terwyl hulle gesels, is die hoof op pad skool toe van sy plaas naby Mbabane.
Hy het die tweeling self gebring en aan sy plaasbestuurder Rossouw, ook ’n oudleerling van Keurboslaan, oorhandig met die opdrag dat hulle ten minste tien uur ’n dag moet werk. Maar die twee lyk heel tevrede. Dis ’n baie mooi plaas en omgewing. Daar is perde om te ry en ’n rivier om in te swem.
Doktor Serfontein is bly die saak is afgehandel en dat sy broers nie te ongelukkig is nie. Nou kan hy sy aandag op sy werk toespits. Bedags behoort hy aan die skool, maar saans skryf hy en gee hom oor aan sy verbeelding. Selfs nou, terwyl hy bestuur en die wind koel by die venster inwaai, is hy besig om aan sy roman te dink.
Sy gedagtes word met ’n skok onderbreek.
Daar is ’n gedawer van perdepote teen die rant bokant die pad. ’n Wilde gelag weergalm teen die berge en twee rewolwerskote klap.
Die skoolhoof kyk kalm op na die donker figuur op die groot swart perd, trap rem en bring die motor stadig tot stilstand.
Die gemaskerde rower pluk aan die teuels sodat die perd op sy agterpote ronddans. Die dier maak ’n draai en kom weer op al vier pote te lande.
Die ruiter sit soos ’n swart skadu afgeteken teen die oranje lug van die sonsondergang. Alles is doodstil. Op ’n vreemde manier is die atmosfeer rustig en nie gespanne nie.
Dan praat die hoof sag. “Dis goed om soms so stil te bly en die ratte van die aarde te hoor draai.”
Die man laat die perd nader kom, tot by die motor. Die rewolwer word teen doktor Serfontein se slaap gedruk.
Hy deins nie terug nie.
“Jy is ’n held, doktor Serfontein!” sê Jan Fiskaal en lag weer uitbundig.
“Nee wat, ek weet jy sal nie skiet nie.”
“Dis wat jy dink!”
“Ek sal nie met jou stry nie. Maar iets pla my … Hierdie perd is bang vir jou.”
“Dis hoekom ek sy baas is. Vrees is die beste teuels.”
Doktor Serfontein laat sy hand tussen die perd se oë rus. Die dier word so stil, dit lyk of hy uit klip gekap is.
Die skoolhoof begin saggies ’n wysie fluit.
Jan Fiskaal lig die rewolwer hoog om doktor Serfontein se arm daarmee weg te slaan, maar die arm word so rats weggeruk dat die skielike beweging die ruiter byna uit die saal laat val. Die rewolwer spat uit sy hand en beland onder die motor.
Die hoof pluk die deur vinnig oop en spring uit aan die kant waar die rower is. Om dit te kan doen, moet hy die perd effens wegstoot.
“Klim weer in of ek trap jou plat!” roep die man wild uit. “My perd sal ’n lelike gemors van jou gesig maak!”
“Kyk of hy sal.”
“Gee jy nie om nie?”
“Nee.”
“Hoekom nie?”
“Hoekom is jy nie bang om iets oor te kom nie?” vra die hoof.
“Omdat my lewe vervelig is.”
“Jy speel.”
Skerp oë loer deur die gaatjies van die masker en bekyk die hoof se gesig. “Jy kan maklik praat. Jy het alles!” sê Jan Fiskaal.
Die hoof haal sy beursie uit sy baadjiesak. “Jy het my tog voorgekeer vir geld.”
“Ek het nie geweet wie’s in die kar nie.”
“Nietemin, hier is alles wat ek by my het, selfs ’n bietjie kleingeld.”
Die man klap die hoof se hand weg sodat die muntstukke in die pad rol. Hy gryp die beursie en smyt dit in die hoof se gesig terug. Dan pluk hy aan die teuels sodat die perd weer op sy agterpote dans. Hulle laat vat teen die berg op.
Die hoof buk stadig en tel die geld, beursie en rewolwer op.
Hy klim terug in die motor en bestuur verder soos iemand wat droom.
Kort voor Bornmann sy aandverslag aan die hoof moet lewer, laat die huismoeder hom weet doktor Serfontein het van sy huis af gebel, en hy wil Krynauw spreek.
Bornmann loop tot by die seniors se dagkamer.
Ná die dag se reis, uitpakkery, swem en ’n bietjie bedekte heimwee, is dit hier stiller as gewoonlik.
“Krynauw! Die hoof wil jou sien,” kondig die hoofseun aan.
“Deksels, Gene! Wat gaan nou weer aan?” vra Rothman.
“Hoe moet ek weet?” sê Eugene skor en stap agter Bornmann aan.
“Dankie!” sê hy toe hulle in die gang is. “Jy het gesê jy sal my net by Burger rapporteer, en hy het my al klaar vertel hoe my gedrag hom en almal teleurstel!”
“Miskien het Burger vir doktor iets gesê, maar ek het nie. As ek ’n belofte maak, hou ek woord.”
“Ek weet. Jammer, man.”
Bornmann maak die juniors se kamerdeur oop.
“Komaan, Nieuwenhuis!” sê hy.
Die seun volg baie bekaf.
Bornmann laat die twee in die voorportaal van die hoof se huis wag en gaan alleen na die studeerkamer.
Die hoof skryf nog ’n paar reëls voor hy praat.
“Ja?” vra hy uiteindelik.
“Ek kom verslag lewer, doktor.”
“Is daar vanaand al so iets?”
“Net een voorval, doktor. Nieuwenhuis en ’n nuwe seun het op die speelgrond baklei.”
Die hoof kyk goedkeurend na sy hoofseun. Bornmann is nie bang vir hom nie. Hy respekteer hom sonder om in sy teenwoordigheid kortasem te raak.
Bornmann is ietwat ouer as die ander matrieks omdat hy tussen dertien en vyftien meer as ’n jaar lank saam met sy ouers oorsee was, en hy is baie meer volwasse as die ander. Doktor Serfontein vind dit maklik om met hom te werk.
“Stuur Nieuwenhuis maar eerste in,” sê hy.
Die junior moet ver stap voor hy by die mat en die lessenaar kom. Die hoof se oë is die hele tyd op hom gerig.
“Weer jy, Nieuwenhuis,” sê die stem dreigend sag.
“Ja, doktor.”
Die seun kyk vinnig op, maar die swart oë is so streng, hy kyk gou weer af.
Nieuwenhuis is glad nie ’n probleemkind nie. Hy is ’n lewenslustige stouterd wat af en toe ’n loesing verdien. Maar die hoof hou nie daarvan om slae te gee nie en vermy dit as hy kan.
Hierdie keer word Nieuwenhuis goed oor die kole gehaal en ’n besonder swaar straf vir die volgende oortreding belowe. Hy keer met ’n stralende gesig terug na die voorportaal.
“Jy lewe nog,” sê Bornmann.
“Hy’s vanaand in ’n goeie bui!” sê die sondaar. Hy is weer vry en draf weg om vir sy vriende te gaan vertel hoe gelukkig hy was.
Die studeerkamerklokkie word gelui. Bornmann gaan in.
“Krynauw, doktor?” vra hy.
“Ja.”
“Het doktor my daarna nog nodig?”
“Wag maar ’n rukkie. Miskien sal daar wel iets wees.”
Krynauw stap na die lessenaar en staan daar met sy hande mooi stil langs sy sye. Aan die spiertjie wat in sy wang spring, kan ’n mens sien hy is senuweeagtig.
Die hoof bestudeer ’n brief. Dan kyk hy op.
“Dis ’n brief van jou pa,” sê hy. “Hy is ontevrede met jou vordering.”
Krynauw praat sonder om te dink. “Ja, maar dis nie omdat hy dink die skool … Ek bedoel, doktor het self op die rapport geskryf …”
“Moenie jou opwerk nie,” val die hoof hom rustig in die rede. “Jou pa is ontevrede oor jou traagheid, nie die skool s’n nie.”
“O …”
“Hy sê ek is nie streng genoeg met jou nie. En hy vra of jy dan te groot is vir ’n ordentlike pak slae.”
Krynauw bloos bloedrooi.
“Wat dink jy?”
“Ek weet nie, doktor.”
“Ek weet ook nie. Jy mag my onsekerheid aan die res van jou kliek meedeel met die hoop dat dit hulle gedrag positief sal beinvloed.”
“Ja, doktor,” sê Krynauw, baie kwaad vir sy pa en doktor Serfontein.
Hy stap uit en besluit om nooit weer saam met die hoof van sy huis af Aandgodsdiens toe te stap nie. Hy doen dit gereeld van sy eerste jaar op skool, maar as die hoof hom soos ’n gewone skolier wil behandel en op briewe van sy pa reageer asof Krynauw vir hom persoonlik niks beteken nie, sal hy hom ook so gedra!
Hy loop sonder ’n woord verby Bornmann en klap die voordeur hard agter hom toe. Dan stap hy deur die tuinhekkie sonder om te wag.
In die donker bots hy net buite die hek met iemand wat wil inkom. Hy kan nie sien wie dit is nie, maar die persoon is groter as hy.
“Ekskuus!” sê Eugene kortaf.
’n Flitslig skyn in sy oë en word dan afgeskakel.
“Ek ken jou!” sê ’n half fluisterende stem. “Dis die jong man met die hartseer oë.”
“Kaptein Alwyn!” sê Krynauw en vervolg dan vererg: “My oë is nie hartseer nie. Kaptein dink seker aan iemand anders. Daar was drie van ons by die toneelopvoering.”
“Nee. Jy is daardie advokaat se seun.”
Die spottende gefluister werk op Krynauw se senuwees. Kaptein Alwyn mag miskien ’n uitstekende speurder wees, maar hy hou niks van hom nie!
“As kaptein vir doktor Serfontein wil sien, hy is nog in die huis, maar hy moet net hierna by Aandgodsdiens wees.”
“O, ek sien! Wel, as dit jou beter pas, sal ek weggaan en môre kom.”
“Dit het niks met my uit te waai nie.”
“In daardie geval sal ek maar sonder jou goedkeuring ingaan.”
Krynauw stap weg. Soos hy vanaand voel, sal hy hierdie man sommer iets aandoen.
Hy hoor die irriterende fluisterstem weer uit die donker agter hom praat. “Lyk my julle hoof geniet dit om ’n klomp seuns soos mak hondjies aan te hou.”
Voor Krynauw self besef hy gaan iets doen, slaan hy so hard soos hy kan na die speurder. Dit lyk of kaptein Alwyn dit verwag het, want hy gee net betyds pad sodat die volle geweld van die vuishou hom nie tref nie. Nogtans raak dit sy ken skrams.
Krynauw se arm word vasgegryp.
“Wat gaan hier aan?” vra die hoof skielik langs hom.
“Doktor, ek … ” hyg Krynauw.
“As die seniors so onbeheersd optree, is dit geen wonder die juniors doen dit ook nie. Jy het vanaand reeds genoeg van my tyd in beslag geneem. Ek sal môreaand met jou praat.”
Die gebou se verligte vensters dans voor Krynauw se oë toe hy soontoe loop.
“Ek is jammer ek het jou spogleerling in die moeilikheid gekry,” sê die kaptein sag. “Los hom maar. Dit was my skuld.”
“Goeienaand. Ek het jou verwag,” sê die hoof.
“O? Hoekom?”
“Omdat ek vandag met Jan Fiskaal kennis gemaak het.”
“Het jy dit aan die polisie gerapporteer?”
“Nee.”
“Hoe sal ek dan daarvan weet?”
“Jy’s ’n speurder en hulle sê jy is baie goed in jou werk.”
“Goed ofte nie, hierdie goedkoop skurk veroorsaak vir ons mense groot hoofbrekens.”
“Hy is nie ’n goedkoop skurk nie. Nadat ek met hom gepraat het, het ek my opinie oor hom verander.”
“Het jy hom aangevat?”
“Ja.”
“Het hy jou enigiets aangedoen?”
“Nee.”
“Het hy jou geld gevat?”
“Dis waarvoor hy die motor voorgekeer het.”
Die speurder bly vir ’n lang ruk stil. “Ek sal dit moet gaan opteken,” sê hy uiteindelik.
“Ek moet die godsdiens bywoon. Kan jy wag? … Bornmann!”
Die hoofseun het die ligte afgeskakel en kom nou eers by die hek.
“Doktor?”
“Kaptein Alwyn, dis Bornmann, ons hoofseun.”
“Goeienaand, kaptein.”
“Aangenaam,” sê die fluisterstem.
“Neem kaptein Alwyn na die studeerkamer en bied hom ’n sigaar aan. Jy weet waar dit gehou word.”
“Ja, doktor.”
Die speurder stap saam met die hoofseun by die huis in.
Bornmann wys vir hom waar die sigare is en vra hom om homself te help. Hy beduie ook na ’n klompie tydskrifte op ’n tafeltjie.
Kaptein Alwyn probeer nie om met hierdie seun te sukkel nie. Hy kan mense goed genoeg lees om te sien dit gaan nie die moeite werd wees nie. Bornmann sal hom nie daaraan steur nie.
Toe die hoof terugkom, stap Alwyn rusteloos op en af, maar toe doktor Serfontein gaan sit, doen hy dit ook. Daar is ’n hele paar minute lank stilte.
Toe die hoof praat, is sy stem rustig.
“Soos ek vroeër vandag vir iemand gesê het, is dit goeie medisyne vir ’n mens se hart en siel om soms stil te wees.”
“Sommige mense het nie ’n hart nie,” antwoord Alwyn byna onhoorbaar.
“Jy wou my uitvra oor Jan Fiskaal se jongste verskyning,” sê die hoof.
Alwyn haal ’n notaboekie uit een sak en ’n pen uit ’n ander.
Hy vra ’n paar vrae en skryf die hoof se antwoorde in die vorm van ’n verklaring neer.
“Ek lees dit nou vir jou voor en dan kan jy dit onderteken,” sê hy toe hulle klaar is.
Die hoof luister diep ingedagte.
“Is alles korrek?” vra Alwyn.
“Dis hoe dit gebeur het.”
Alwyn staan op en kom na die lessenaar. “Jy is seker jy het niks uitgelaat nie? Hierdie persoon, wit of bruin of …”
“Wit.”
“Nou goed dan! Hy het jou vir jou geld aangehou en jou met ’n rewolwer gedreig sodat jy uit die motor moes klim.”
Dis nie wat gebeur het nie en die hoof het dit ook nie so vertel nie, maar hy stry nie nou nie.
Dit lyk of die stilte die speurder irriteer.
“Jy het eers gesê hy’t jou geld geneem. Nou vertel jy ’n ander storie.”
“Ek het nie gesê hy het die geld gevat nie.”
“En toe, om die een of ander rede waaroor jy baie vaag is, het die wapen uit sy hand geval. Waar is dit nou?”
Die hoof haal die rewolwer uit ’n laai en oorhandig dit. Die speurder steek dit in sy sak. “Sonder die wapen het hy natuurlik gevlug!” sê hy. “Daardie soort lafaard is net dapper as hy agter ’n skietding kan wegkruip.”
“Hy is nie ’n lafaard nie.”
Die speurder staan ingedagte en fluit saggies by homself.
“Ek het daardie deuntjie lanklaas gehoor,” sê die hoof rustig. “Die vorige keer was in die operahuis in Leipzig.”
“Ek was nog nooit daar nie. Wat het ek gefluit? Ek het nie besef ek doen dit nie.”
“Dis ’n aria uit ’n operette: Le postillon de Longjumeau.”
“O wel, ’n mens tel sulke deuntjies maar op.”
Doktor Serfontein staan op. Hy is skielik baie formeel.
“Ek is jammer, ek moet jou nou vra om my te verskoon,” sê hy, “as jy niks meer wil weet nie.”
Die atmosfeer is nou gelaai.
“Jy is nie baie vriendelik teenoor my nie, maar jy verdedig ’n misdadiger. Eienaardig!” sê Alwyn. “Jy het nie daarvan gehou toe ek Jan Fiskaal ’n lafaard noem nie.”
“Toe hy die rewolwer verloor het, was die perd se hoewe ’n wapen waarmee hy groot skade kon doen, maar hy het nie.”
Alwyn frons vies. “Dis ’n vreemde manier vir hom om op te tree!”
“Nie eintlik nie.”
“Wat bedoel jy?”
“Dit maak nie eintlik saak nie.”
“Kyk, ons weet almal jy is ’n bevoorregte en vooraanstaande man, maar dis ’n amptelike ondersoek hierdie!”
“Ek het al jou vrae beantwoord. My persoonlike mening is tog nie ter sake nie.”
Alwyn is boos. “So jou simpatie bly by Jan Fiskaal. Ek hoop hy sal dit waardeer.”
Die hoof antwoord nie. Sy oë is op die venster se donker vierkant gerig asof hy luister na iets wat buite gebeur.
Net soos Alwyn vroeër gemaak het, fluit hy saggies terwyl hy dink. Die kaptein wens hy kan die hoof se gedagtes lees.
Skielik hoor hulle hoewe op die stoep se stene en ’n perd se swart kop verskyn buite by die glasdeur.
Alwyn beweeg met soveel geweld buitentoe dat hy die hoof se lessenaarlamp omstamp. Jan Fiskaal het sowaar hier waar die speurder ondersoek instel, opgedaag om vir hulle te wys hoe min dink hy van hierdie bekende speurder se pogings om hom vas te trek.
In die donker gryp Alwyn na die perd se teuels. Die volgende oomblik roep hy hard uit.
Perdepote hamer weer op die stoepstene en terwyl die hoof ’n ander lig aanskakel, hoor hy hoe die perd oor die lae wit hek spring en weggalop.
Toe sien hy die kaptein buite op die stoep voor die deur lê.
Hy weier dat doktor Serfontein hom help. Hy kom alleen regop en steier tot by die stoel waarop hy vroeër gesit het.
Die hoof ondersoek die kneusplek aan sy slaap. “Jy gaan môre ’n kopseer hê,” sê hy.
Hy skink water uit ’n beker wat met ’n glas op ’n tafeltjie staan en gee dit vir die speurder.
“Wat ’n hou!” fluister Alwyn. “Dit voel of hy my met ’n hele boom geslaan het.”
“Dit was nogal ’n harde hou.”
“Maar wat was sy plan? … En hoekom het hy dit toe nie uitgevoer nie?”
“Ja-nee, dis twee groot vrae.”
Alwyn herstel gou.
“Miskien was dit net ’n vriendskaplike besoek, maar waar is jou goue sigaretkoker wat op die lessenaar gelê het? Het jy dit in jou sak gesteek?”
“Nee, dis weg.”
“Is dit hoe ’n goeie vriend hom gedra?”
Die hoof vererg hom nie. “Kom ek neem jou na jou woonwa toe,” sê hy.
“Nee dankie, eerder na die polisiestasie op die dorp, as jy so gaaf sal wees.”
“Natuurlik. Jy sê mos ek is ’n betroubare vriend.”
Alwyn se bewolkte oë gaan wyer oop, maar sy ooglede is swaar. Hy sukkel om alleen te staan en is verplig om op die hoof se arm te leun.
“As Jan Fiskaal jou sy vriend kan noem, is dit net omdat jy hom jammer kry,” sê die speurder uiteindelik toe hulle in die hoof se motor is. “Of is dit miskien omdat jy jaloers is op sy vryheid?”
Die hoof hou sy oë op die pad en antwoord nie.
