Читать книгу Chiny, Stany Zjednoczone i Świat w oczach Wielkiego Mistrza Lee Kuan Yewa - Allison Graham - Страница 5

Słowo wstępne

W minionym półwieczu miałem zaszczyt spotkać wielu światowych przywódców; od żadnego jednak nie nauczyłem się tyle, co od Lee Kuan Yewa, pierwszego premiera, a potem duchowego przywódcy Singapuru. Jeśli nawiązać do starego sporu o to, czy jednostki kształtują wydarzenia, czy też są przez nie kształtowane, to w przypadku Lee Kuan Yewa – człowieka niedoścignionej inteligencji i rozsądku – odpowiedź nie budzi wątpliwości.

Wydawałoby się, że jeśli Singapur, zdecydowanie najmniejszy kraj w południowo-wschodniej Azji, w ogóle mógł zachować niepodległość, to jego przeznaczeniem było stać się klientem potężniejszych sąsiadów. Lee myślał inaczej. Miał wizję państwa, które nie tylko przetrwa, ale będzie brać górę poprzez doskonałość. Wybitna inteligencja, dyscyplina i pomysłowość staną się substytutem zasobów naturalnych. Wezwał swoich rodaków do spełniania obowiązku, którego nigdy wcześniej nie dostrzegali: najpierw, żeby posprzątali miasto, potem, żeby poświęcili się osiąganiu doskonałych wyników i w ten sposób przezwyciężyli początkową wrogość sąsiadów oraz wewnętrzne podziały etniczne. Współczesny Singapur to jego spuścizna.

Gdy Lee objął władzę, dochód na osobę wynosił tam rocznie około 400 dolarów; dziś to ponad 50 tysięcy dolarów. Z jego inspiracji wielojęzyczna ludność przekształciła Singapur w intelektualne i techniczne centrum rejonu Azji i Pacyfiku. Pod jego kierownictwem to średniej wielkości miasto stało się znaczącym graczem międzynarodowym i ekonomicznym, zwłaszcza jeśli idzie o rozwijanie wielostronnych więzów transpacyficznych.

W trakcie swego życia Lee stał się niezastąpionym przyjacielem Stanów Zjednoczonych, co wynikało głównie nie z potęgi, jaką sobą reprezentuje, ale z doskonałości jego umysłu. Jego analizy cechuje taka jakość i głębia, że partnerzy traktują spotkanie z nim jak okazję do nauki. Gdy Lee przyjeżdża do Waszyngtonu, spotyka się z wieloma osobami z górnych szczebli amerykańskiego rządu i społeczności zajmującej się polityką międzynarodową. Ten zwyczaj utrzymuje się już od trzech pokoleń. Dyskusje z nim odbywają się w atmosferze rzadkiej szczerości, wypływającej z ogromnego szacunku i długiej wspólnej historii. Każdy z kontaktujących się z nim amerykańskich prezydentów odnosił korzyść z faktu, że w kontekście kwestii międzynarodowych Lee utożsamiał przyszłość swego kraju z przyszłością demokracji. Co więcej, Lee może powiedzieć nam wiele o naturze świata, z którym się stykamy, zwłaszcza zaś dogłębnie i przenikliwie przedstawić sposób myślenia dominujący w jego regionie.

Analizy Lee rzuciły światło na najważniejsze wyzwanie, z jakim Stanom Zjednoczonym przyjdzie się zmierzyć w długim okresie: jak zbudować zasadnicze i naturalne stosunki z Azją, w tym z Chinami. Nie ma nikogo, kto o naturze i zakresie tych starań mógłby nam powiedzieć więcej niż Lee Kuan Yew. Jak jednak pokazuje ta książka, jego spostrzeżenia wykraczają daleko poza stosunki amerykańsko-chińskie i obejmują wszystkie dosłownie wyzwania ze sfery relacji międzynarodowych. Czytelnicy bez trudu zorientują się, dlaczego Lee jest nie tylko jednym ze znaczących przywódców naszych czasów, ale także myślicielem, szanowanym za wybitną przenikliwość strategiczną.

Henry A. Kissinger w kwietniu 2012 roku