Читать книгу Steindrekinn - Andrew Davidson - Страница 5

II

Ljós baðaði innanverð augnlokin og ég vaknaði við að snákurinn synti hægt upp mænuna og gleypti hana með liðalausum kjálkanum. Klikk, klikk, klikk, söng tungan um leið og hún hvæsti, ÉG ER AÐ KOMA OG ÞAÐ ER EKKERT SEM ÞÚ GETUR GERT Í ÞVÍ. Röddin var kvenleg – þannig veit ég að þetta var hún – og tunga hennar kitlaði sérhvern hryggjarlið um leið og hún fann sér veg að efsta hluta baksins. Þegar hún náði þangað sleikti hún neðstu gróp höfuðkúpunnar og skók sér nokkrum sinnum til að láta mig vita að hún hefði komið sér fyrir. Hreistur hennar neri á mér líffærin og lifrin þoldi högg frá kæruleysislegum sveiflum halans.

Ég lá í loftrúmi sem dró úr núningi og flýtti fyrir bata; sárabindin flöksuðust svolítið í uppblæstrinum. Á hvorri hlið rúmsins var hvítmálað rið, eins og röð upplitaðra beina, sem kom í veg fyrir að ég félli eða kastaði mér fram úr. Ég nefndi þetta rúm fljótt beinagrindamagann, lá í golunni sem blés gegnum rifjagrindina á meðan beinin komu í veg fyrir að ég villtist inn í nýjan kirkjugarð.

Ég var sloppinn úr öndunarvélinni en ég leit út eins og vúdúdúkka, ástunginn af endalausum slöngum. Þær vöfðust í hringi allt í kringum mig og ég hugsaði um Mínos þar sem hann vakti yfir inngangi helvítis og leiðbeindi syndurum í hinstu átt með því að vefja halanum um líkama þeirra. Fyrir hvern viðbótarvafning halans lá leiðin einum hring dýpra í hel. Svo ég taldi elsku slöngurnar mínar af einfaldri forvitni: hversu djúpt hugðist flokkari hins flára og dökka sökkva mér af grimmd sinni?

* * *

Hjúkrunarkonan virtist glöð yfir því að koma að mér vakandi. „Edwards læknir breytti lyfjagjöfinni til að vekja þig af dáinu. Ég næ í hana.“

Ég reyndi að tala en tilfinningin var eins og einhver hefði stungið kókflösku ofan í hálsinn á mér og troðið henni djúpt á kaf; í stað raddbanda var þar mulið gler. Hjúkkan sussaði á mig og svaraði spurningunum sem hún vissi að ég myndi spyrja ef ég gæti það. Ég var sjúkrahúsi, á brunadeildinni, sagði hún. Það hafði orðið slys. Ég var mjög heppinn. Læknarnir höfðu lagt hart að sér. Og svo framvegis, framvegis, framvegis. Mér tókst loks að rispa upp: „Hversu – lengi?“

„Næstum tvo mánuði.“ Hún aumkaðist yfir mig með brosi og snerist á hæli til að ná í lækninn.

Ég rannsakaði beinagrindarifjurnar. Á stöku stað hafði skín­andi hvít málningin verið kroppuð burt af viðþolslausum fingr­um. Málað hafði verið yfir skellurnar, að sjálfsögðu, en smávægilegur uppgröfturinn var enn sýnilegur. Hugur minn hvarflaði niður á við, gegnum lög málningarinnar. Hversu oft eru þessi rúm máluð? Fyrir hvern sjúkling? Hverja sex, hverja tólf? Hversu margir hafa legið hér á undan mér?

Mig langaði að gráta en tárakirtlarnir höfðu brunnið aftur.

* * *

Það var fátt annað að gera en flakka frá og til meðvitundar. Morfínið draup og snákurinn hreiðraði um sig í hverjum þumlungi hryggjarsúlunnar og hélt áfram að smella óhræsistungunni í höfuðkúpugrófina. Sleikt og kysst, dripp, dripp, dripp, draup dópið, hviss, hviss, hviss, söng snákurinn. Safalræður snáksins um innræti syndugrar sálar minnar virtust endalausar. Glamrinu og skarkalanum á ganginum linnti ekki, þúsund manns að votta hinum feigu virðingu sína. Niður sápuópera bergmálaði um herbergin. Kvíðafullar fjölskyldur hvísluðust á um það versta sem gat gerst.

Ég áttaði mig ekki alveg á umfangi hörmunga minna og velti mér enn upp úr fánýti eins og hvenær ég kæmist aftur í kvikmyndagerðina eða hversu mikið þessi litla spítalaferð myndi kosta mig. Það hafði enn ekki runnið upp fyrir mér að ég myndi aldrei snúa aftur til vinnu og að þessi ferð myndi kosta mig allt sem ég átti. Það var ekki fyrr en leið á vikurnar og læknarnir tóku að útskýra fyrir mér hryllileg smáatriði sjúkrasögunnar að ég byrjaði loks að skilja.

Bólgur líkamans höfðu hjaðnað og höfuðið á mér skroppið saman í næstum mannlega stærð. Andlitið á mér var ógeðslegt viðkomu fyrir óbrennda fingurna. Fæturnir voru festir til lofts með einangrunarlímbandi og ég var vafinn þykkum reifum sem hindruðu hreyfingu svo að ég klóraði mér ekki í græðivefina. Ég horfði á ónýtan hægri fótinn og sá ótrúlega títuprjónaþyrpingu á kafi í holdinu. Brunasjúklingar geta ekki klæðst gifsi úr trefjaefni – allt of ertandi – og því uxu út úr mér vélkóngulær.

Á brunadeildinni voru þrjár yfirhjúkrunarkonur: Connie, Maddy og Beth. Þær veittu ekki aðeins líkamlega aðhlynningu, heldur héldu líka láttu-ekki-deigan-síga ræður, sögðust trúa á mig svo að ég varð að trúa á mig sjálfur. Ég er viss um að Connie trúði öllum þvættingnum sem streymdi út um munnholið á henni en mér fannst Maddy og Beth líkari búðarlokum sem raðþuldu „Eigðu góðan dag.“ Hver og ein vann átta tíma vakt; saman fylltu þær út í sólarhringinn.

Beth vann eftirmiðdagana og sá um nudda mig, hún liðkaði liðamótin og neri vöðvana. Jafnvel þessi milda snerting fól í sér gríðarlegan sársauka, alla leið gegnum morfínið. „Ef við gerum þetta ekki herpist húðin á þér og þú átt ekki eftir að geta hreyft liðamótin nokkuð. Við gerðum þetta allan tímann sem þú lást í dáinu.“ Útskýring hennar dró ekkert úr sársaukanum. „Samdráttur er mikið vandamál. Ef þú gætir séð á þér tærnar sem eftir eru myndirðu reka augun í spelkurnar á þeim. Geturðu þrýst á mér höndina?“

Ég reyndi að þrýsta en vissi ekki hvort mér tókst það eða ekki; tilfinningin – eða raunar skorturinn á henni – var hreinlega of villandi. Ég vissi ekki lengur hvar líkami minn endaði.

Doktor Nan Edwards, aðallæknirinn minn og yfirmaður brunadeildarinnar, útskýrði að hún hefði gert á mér reglulegar aðgerðir í dáinu, skorið burt skaddaða húð og vafið mér í ýmiskonar staðgengla. Auk samgena ágræðslu (húð af mannslíkum) hafði ég fengið sjálfgræðslu, húð af ósködduðum hluta líkama míns, og ósamgena ágræðslu af svínshúð. Maður veltir ósjálfrátt fyrir sér hvort gyðingar og múslimar myndu hljóta samskonar meðferð.

„Þetta var algjör flýtimeðferð vegna þess að lungun í þér voru svo illa farin. Við urðum stöðugt að hækka súrefnisstreymið í öndunarvélinni sem er aldrei góðs viti,“ sagði Edwards læknir. „En þú hafðir þetta af. Þín hlýtur að bíða eitthvað býsna gott.“

Þvílíkur bjáni. Ég hafði ekki barist fyrir lífi mínu, ég hafði ekki gert mér grein fyrir því að ég lá í dái og ég hafði sannarlega ekki barist fyrir því að vakna úr því. Aldrei hafði það hvarflað að mér þennan tíma sem ég lá í myrkrinu að ég yrði að snúa aftur til heimsins.

Edwards læknir sagði: „Ef ekki væri fyrir framfarirnar sem urðu á brunameðferð í Víetnamstríðinu …“ Rödd hennar fjaraði út, eins og það væri betra fyrir mig að fylla sjálfur í eyðurnar til að sjá á hvílíkum hamingjutímum ég lifði.

Hversu heitt ég óskaði þess að röddin í mér virkaði. Ég hefði sagt henni að helst hefði þetta mátt gerast á fjórtándu öld, þegar mér hefðu verið allar bjargir bannaðar.

* * *

Ég byrjaði feril minn sem klámmyndaleikari með gagnkynhneigðar kvenorgíur að sérfagi, þar sem ég naut margra kvenna á stuttum tíma án þess að glata stinningu. Vinsamlegast álítið mig þó ekki einhæfan; sem listamaður leitaði ég stöðugt nýrra áskoranna. Af óþreytandi samviskusemi víkkaði ég starfsreynsluna stöðugt út, með munngælum, rassgælum, þríreið, fjórreið, fjöldareið. Samkynhneigð var ekki fyrir mig þótt ég hafi alltaf fremur dáðst að mönnum sem gátu sveiflast til beggja átta. Ég var frekar áhugalaus um sadómasó, jafnvel þótt ég hafi gert nokkrar myndir með léttu fjötraþema. Ég var fráhverfur hvers kyns myndum þar sem pedófílísk hneigð kom við sögu. Skelfilegur óhroði, þótt ég verði að viðurkenna að Humbert Humbert fær mig til að flissa. Saurhneigð var algjörlega út úr myndinni þar sem hvergi í sál minni finnst löngun til að skíta á einhvern og því síður býr í mér hneigð til að vera áskitinn. Og ef ég telst snobb fyrir að vilja ekki taka þátt í myndum sem fela í sér kynlíf með dýrum, þá verður að hafa það: ég er snobb.

* * *

Ég lá í rúminu, skynjun mín öll á valdi tilfinningar þess að anda. Samanborið við öndun mína fyrir slysið var hún nú … hvert er besta orðið? „Áreynslusöm“ er ekki alveg rétt. „Þjökuð“ er betra og eins nærri hinu rétta og ég kemst. Þjökuð öndun mín var að hluta til orsökuð af sködduðu andlitinu, að hluta til af slöngunum sem liðuðust niður hálsinn og að hluta til vegna grímu allra sárabindanna. Stundum ímyndaði ég mér að loftið væri hrætt við að stíga inn í líkama minn.

Ég gægðist undir líkamsreifarnar, forvitinn að sjá hvað væri eftir af mér. Fæðingarörið sem hafði varið öllu lífi sínu fyrir ofan hjartað var ekki lengur einmana. Reyndar fann ég það varla lengur, svo makindalega hafði það hreiðrað um sig í kræklóttri óreiðu brjóstkassans. Á hverjum degi valsaði hersing af hjúkkum, læknum og þerapistum inn í herbergið mitt til að maka mig í smyrslum sínum og salva, nuddandi á mér hin rauðu Pompei-skriðuföll húðarinnar með þeim orðum að „mótstöðulaus teyging væri gríðarlega mikilvæg.“ Mótstöðulaus teyging, hugsaði ég, er sárari en andskotinn.

Ég hringdi stöðugt á hjúkkurnar og bað um meira morfín til að friðþægja snákinn en uppskar ekki annað en ávítur um að ég þyrfti að bíða. Ég heimtaði, grátbað, prúttaði og grét; þær fullyrtu að þær – árans drullurnar – hefðu bestu hagsmuni mína fyrir brjósti. Of mikil lyfjagjöf kæmi í veg fyrir að líffærin störfuðu sem skyldi. Of mikil lyfjagjöf gerði mig háðan. Of mikil lyfjagjöf myndi á einhvern hátt gera allt verra.

Inni í mér bjó snákur. Ég var lokaður inni í búri úr beinagrinda­rifjum. Víetnamstríðið virtist hafa átt sér stað mér til gagns og nauðsynjar. Fingurnir á mér og tærnar höfðu verið höggnar af og ég hafði nýlega frétt að jafnvel þótt læknarnir gætu gert reðursmíð, sniðið nýtt typpi úr vef úr öðrum handleggnum eða fótleggnum á mér, þá myndi ég aldrei aftur ná reisn.

Á hvaða mögulega hátt, hugsaði ég, gat meira morfín gert þetta verra?

* * *

Þegar hjúkkurnar þreyttust á kvabbi mínu um meira dóp sögðust þær ætla að kalla til geðlækni. Blái sloppurinn sem hann klæddist yfir fötin sín, til verndar brunasjúklingunum, passaði ekki sem skyldi og ég heyrði rifflaða flauelið nuddast upp við lærin á honum í hverju skrefi. Hann var með ört stækkandi skalla og ósnyrt hökuskegg í misheppnaðri tilraun til að hylja undirhökuna og hann státaði af bollukinnum einstaklings sem fær alla sína næringu úr sjálfsölum. Hliðstæða hans í dýraríkinu hefði verið jarðíkorni með kirtlavandamál, og hann teygði fram þófann eins og hann væri nýi besti vinur minn. „Ég heiti Gregor Hnatiuk.“

„Nei, takk.“

Gregor brosti breitt. „Á ekki einu sinni að gefa manni séns?“

Ég sagði honum að skrifa það sem honum sýndist í geðheilsumatið og við gætum þóst hafa lagt okkur fram. Undir venjulegum kringumstæðum hefði ég reynt að hafa gaman af þessu – sagt honum að ég hefði verið of lengi á brjósti og saknaði mömmu minnar eða að geimverur hefðu numið mig á brott – en hálsinn á mér þoldi ekki álagið sem fylgdi því að segja svona mörg orð í einu. Engu að síður tókst mér að koma því til leiðar að ég hefði lítinn áhuga á neins konar meðferð.

Gregor settist niður og fitlaði við skrifblokkina sína eins og skóladrengur að reyna að fela standpínu. Hann fullvissaði mig um að hann vildi aðeins hjálpa og notaði síðan fingurna, í fullri alvöru, til að gera gæsalappir utan um þá staðreynd að hann væri ekki þarna til að „fara inn“ í höfuðið á mér. Hrekkjusvínin í hverfinu hljóta að hafa barið hann til óbóta þegar hann var barn.

Mér tókst að kreista fram nokkur orð áður en hann fór: „Meiri verkjalyf.“ Hann sagðist ekki geta látið mig hafa þau svo ég sagði honum að fara. Hann sagði að ég þyrfti ekki að tala ef mig langaði ekki til þess en hann myndi deila með mér nokkrum aðferðum í skapandi sjónarspili til að takast á við sársaukann. Ég tók hann á orðinu og skapaði mér sjónarspil þar sem hann var horfinn út úr herberginu.

„Lokaðu augunum og hugsaðu um stað sem þig langar að heimsækja,“ sagði hann. „Þessi staður getur verið minning eða áfangastaður sem þig langar að heimsækja í framtíðinni. Bara einhver staður sem gerir þig hamingjusaman.“

Guð minn almáttugur.

* * *

Edwards læknir hafði varað við því að fyrsta skiptið sem ég vakti við húðflettingu yrði sársaukafyllra en svo að morfínið réði við það, jafnvel þótt skammturinn yrði stækkaður. Það eina sem ég heyrði var „skammturinn stækkaður“ og það kallaði bros fram á varir mínar þótt enginn sæi það undir reifunum. Aukadópið tók að hrífa skömmu áður en átti að færa mig og ég flaut um í fagurri vímu þegar ég heyrði skellina í skynsamlegum fótabúnaði Edwards læknis nálgast utan af ganginum.

Edwards læknir var á allan hátt meðalmanneskja í útliti. Hvorki falleg né ljót en gat haft sig til þannig að hún var ekki óaðlaðandi, þótt hún hefði sjaldnast fyrir því. Hárið á henni hefði litið út fyrir að vera þykkara ef hún hefði burstað það á morgnana en hún lét yfirleitt nægja að binda það aftur í hnút, kannski af hagkvæmnisástæðum, þar sem varla er hægt að mæla með því að hárlubbi reytist yfir brunasár. Hún var ögn yfir kjörþyngd og – ætti maður að giska – ekki ólíklegt að á einhverjum tímapunkti hafi hún hreinlega gefist upp á því að telja kaloríur. Það var eins og hún hefði vaxið saman við þennan fábreytileika sinn og gengist við honum; nema ástæðan hafi verið sú að henni hafi þótt óviðeigandi að hugsa um útlitið innan um öll þessi fórnarlömb eldsins.

Edwards læknir hafði sjúkraliða með í för, rjóðleitan mannklump sem spenntist og hnyklaðist þegar hann teygði sig í áttina að mér samkvæmt skipunum hennar. Í sameiningu færðu þau mig úr rúminu mínu yfir á sjúkrabörur. Ég hrein eins og stunginn grís og komst um leið að því hversu líkami minn hafði hænst að legunni.

Brunadeildin er oftast fjarlægasta álman á hverjum spítala vegna þess að brunasjúklingar eru svo viðkvæmir fyrir sýkingum að það verður að halda þeim í vissri fjarlægð frá öðrum. Staðsetningin gegnir auk þess því mikilvæga hlutverki að draga úr líkum á því að spítalagestir hrasi um Kentucky-Fried-sjúkling. Það fór ekki framhjá mér að húðflettingarherbergið var fjærst í þessari fjærstu álmu en það sem ég vissi ekki fyrr en eftir á var að þetta var gert til að hinir brunasjúklingarnir heyrðu ekki öskrin.

Sjúkraliðinn lagði mig niður á skáhallandi stálrúm þar sem volgt vatn flaut um gljáfægt yfirborðið, blandað kristöllum sem stilltu af efnasamsetningu líkamans. Edwards læknir fjarlægði sárabindin af mér til að afhjúpa blóðugan kjötmassann. Þau gáfu frá sér flatan dynk um leið og hún lét þau falla ofan í járnskál. Á meðan hún þvoði mér hreiðraði andstyggðin um sig í munnvikum hennar og vansældin kom sér fyrir í fingurgómunum. Vatnið sem flaut um mig tók á sig bleikan lit. Síðan dökkbleikan, ljósrauðan, dökkrauðan. Myrkt vatnið þyrlaðist kringum litlu kjötklumpana mína sem minntu á fiskinnyfli á aðgerðarborði.

Allt var þetta aðeins forspil að aðalviðburðinum.

Húðfletting er eins konar rista á manneskju, allt skorið burt sem mögulega getur farið. Tæknilega felur hún í sér brottnám dauðra eða sýktra vefja kringum sár í því skyni að heilbrigð húð geti vaxið þar í staðinn. Sjálft fræðiheitið – débridement – er tekið úr frönsku, þar sem það þýðir bókstaflega að losa úr beisli. Orðsifjarnar er auðvelt að útskýra: brottnám sýktra vefja af líkamanum – brottnám heftandi efnis – vekur upp myndina af því þegar beisli er tekið af hesti, þar sem beislið er sjálft heftandi. Óbeislaða manneskjan er því frelsuð undan aðskotahlutnum.

Svo stór hluti húðarinnar hafði orðið fyrir skaða að brottnám rotnandi vefja fól í raun í sér að allt var skafið burt. Blóðið úr mér gusaðist upp á Edwards lækni svo rauðir taumarnir lituðu sloppklæddan barminn. Hún notaði einhvers konar rakvélarapparat til að skafa af mér leðrið, ekki ólíkt því þegar skrælara er beitt á mat.

Edwards læknir fór í langar – nei, þetta er of formlegt. Ástandið gerði okkur nákomnari en grimmustu elskendur svo hvers vegna ekki að nota fornafnið hennar? Nan fór í langar dýfur yfir bakið á mér. Ég heyrði í blaðinu þar sem það rann eftir líkama mínum og losaði burt skinnið. Eina leiðin fyrir hana til að vita að hún væri komin að góða vefnum var að skera hreinlega inn í hann. Ef ég öskraði af sársauka hafði hún grafið nógu djúpt til að finna starfandi taugaenda. Eins og Blake skrifaði í Hjónabandi himnaríkis og helvítis: „Þú veist aldrei hvað er nóg fyrr en þú veist hvað er meira en nóg.“

Nan lagði frá sér þunnar húðflögurnar í sömu skálina og geymdi skítugu sárabindin af mér. Þetta var eins og að horfa á sjálfan mig hverfa, sjá vörður tilveru minnar fjúka burt, millimetra í einu. Sársaukinn sem blandaðist morfíninu kallaði upp áhugaverðustu myndir í huga mér: Joe McCarthy öldungadeildarþingmaður baulandi „Betri dauður en rauður“; smiður að safna saman krossum sem hinir krossfestu yrðu negldir á; krufning í líffræðitíma þar sem áttundubekkjarskurðhnífar stungust inn í froskamaga.

Þegar ég var fullfleginn varð að þekja berskjölduðu svæðin með græðivefjum af líki eða svíni. Uppruninn skipti aldrei máli því líkami minn hafnaði þeim undantekningalaust hvort sem var. Það mátti búast við þessu þar sem græðivefirnir áttu aldrei að nýtast til frambúðar; þeir voru þarna fyrst og fremst til að koma í veg fyrir sýkingu.

Á meðan á spítaladvöl minni stóð var ég fleginn lifandi trekk í trekk. Húðflettingin er á margan hátt skelfilegri en sjálfur bruninn. Andstætt slysinu sem gerði ekkert boð á undan sér vissi ég alltaf hvenær von var á húðflettingu. Ég lá í beinagrindamaganum og kveið hverri framtíðarstroku hnífsins, sá hana hundrað sinnum fyrir mér áður en sjálf stundin rann upp.

Ég mátti ráða hversu mikið ég tróð mig út af morfíni – „til að efla þig“, sögðu þau – og ég hamaðist brjálæðislega á takkanum. Einhver skítahindrun á heildarflæðinu kom þó í veg fyrir of stóran skammt: svo langt náði sú efling.

* * *

Tuttugu og þriggja ára hafði ég leikið í meira en hundrað klámmyndum af ýmsu sauðahúsi. Margar þeirra fyrstu eru frumstæðar en ég tel nokkrar þeirra seinni vera raunverulega sæmandi listaverk.

Klám er eins og hver önnur vinna: maður byrjar hjá smáfyrir­tækjum og eftir því sem starfsreynslan eykst færist maður ofar. Í upphafi vann ég með leikstjórum sem stóðu vart þrepi ofar viðvaningum – en hið sama mátti líka segja um sjálfan mig; ég hafði enn ekki lært að kynlíf, hvort sem er fyrir bíó eða annað, snýst ekki um að hamra sér leið að fullnægingu.

Ég lærði kynlíf á sama hátt og allir, með því að stunda það; sá dagur rann upp að bókasafnið var ekki tæmandi uppspretta þekkingar. Ástundun, ekki kenning, kenndi mér að leikari getur ekki flýtt sér í átt að fullnægingu án þess að valda áhorfandanum vonbrigðum – en hann getur heldur ekki riðið út í hið óendanlega án þess að verða leiðinlegur, og í þessu fólst hið gullvæga jafnvægi. Að sama skapi komst ég að því að það eru engin staðalbrögð sem virka við öll tilefni og að fínstilling hreyfinganna næst aðeins með því að hlýða kalli mótleikarans.

Mér er ekki í mun að gorta en það var aðdáunarvert hversu hratt mér fór fram. Aðrir tóku eftir þessu: eftirspurn eftir þjónustu minni jókst, leikstjórarnir mínir urðu æ mikilsmetnari, konurnar sem ég vann með hæfileikaríkari, og kaupið hækkaði. Orðstír minn, frammistaða og ósérhlífni barst víða, bæði meðal neytenda og fagfólks.

Að lokum nægði mér ekki að vinna bara öðrum megin við myndavélina og fór fram á að mér yrði veitt fjölbreyttari ábyrgð. Sístritandi starfsliðið var aðstoðinni fegið; ég hjálpaði til við ljósabúnaðinn og spurði tökumanninn hvar ljósið félli, fylgdist með sviðsetningu leikstjóranna og var orðinn nógu reyndur til að geta oftar en ekki komið með góðar tillögur. Ef framleiðandinn lenti í vandræðum – ef leikkona forfallaðist á síðustu stundu eða ef tökuvél bilaði – þá átti ég nógu marga vini í bransanum til að geta leyst vandann með nokkrum símtölum.

Áður en leið á löngu hafði ég tekið að mér skriftirnar, svo langt sem það nær að tala um klámmyndir og skriftir. Rithöfundur getur diktað upp aðstæður en þegar kemur að sjálfum atganginum er fátt hægt að skrifa nema KYNLÍFSSENA HÉR. Einn leikari er öðrum ólíkur: sumir neita að stunda endaþarmsmök, sumir fást ekki til lesbíukynlífs. Og svo framvegis. Og þar sem maður veit aldrei hvaða leikari mun taka að sér tiltekna senu má maður ekki skilgreina hana um of. Endanlegar ákvarðanir eru alltaf teknar á tökustað.

Þrátt fyrir kókvana, sem varð svo sterkur að risavaxnar moskítóflugur fengu hvítuna af því að stinga mig, var ég ekki ógreindur ungur maður. Ég vissi allt um hvernig átti að græða á klámi því það er óháð ástandi þjóðfélagsins. Og fleira kom til. Mér fannst gaman að skrifa og leika og leit svo á að vinnan mín fullnægði listrænum metnaði ekki síður en bankareikningnum. Eftir að hafa leikstýrt nokkrum myndum áttaði ég mig á því að feiti bitinn fólst ekki í að leika fyrir aðra, heldur að fá aðra til að leika fyrir mig. Svo ég stofnaði mitt eigið framleiðslufyrirtæki frekar ungur og varð „farsæll framkvæmdastjóri í kvikmyndaiðnaðinum með umfangsmiklar tekjur.“

Stundum fannst mér þetta betri leið til að kynna sjálfan mig en sem klámhöfund.

* * *

Ég var auðvitað ekki eina fórnarlambið á brunadeildinni. Sjúklingar komu og fóru. Sumir luku meðferðum sínum og héldu sína leið á meðan aðrir dóu. Sem dæmi: einn sjúklingana var Thérèse, fullkomlega yndislegt barn með ljóst hár og safíraugu.

Ásjóna Thérèse gaf manni ekki minnstu vísbendingu um að hún hefði brennst því öll eyðilegging hennar var innvortis. Thérèse hafði fengið ofnæmisviðbrögð – ekki ósvipuð efnabruna í lungunum – við sýklalyfjum sem sefuðu astmaköst. Ég heyrði einn lækninn útskýra þetta fyrir kandídatinum sínum: „Fyrir hana var þetta eins og að fá sér stóran sopa af illgresiseyði.“

Móðir Thérèse, klædd dökkgrænum slopp sem gaf til kynna að hún var gestur, kom með ótrúlegustu endaleysur af plastblómum. (Alvörublóm sem bera með sér bakteríur í milljónatali gátu verið útsendarar dauðans.) Móðirin var guðhrædd og hamraði á því við stúlkuna að sérhvert atvik væri hluti af hinu stóra plani Guðs. „Við getum ekki vitað hvers vegna hlutirnir gerast, bara að Guð hefur stórfengleg áform fyrir hvert og eitt okkar. Ástæður hans eru réttlátar þótt við séum kannski ekki fær um að skilja þær.“ Sjálfum fannst mér það fátækleg hugmynd að segja sjö ára stúlku að stórfengleg áform Guðs væru að brenna í henni lungun.

Howard var annar sjúklingur á deildinni. Hann hafði brennst löngu áður en ég kom, í húsbruna sem varð eftir að Alzheimer-veik amma hans sofnaði með sígarettu á milli fingranna. Hún lifði brunann ekki af en það gerði hann aftur á móti og nú vann hann af kappsemi að öllum þáttum batans. Hann notaði göngugrindurnar, hann krullaði saman litlu silfurlóðin sín og hann gekk tíu skref einn daginn og tólf þann næsta. Það skein af honum í hvert sinn og hann þreyttist ekki á að segja mér að hann myndi „sigrast á þessu“ og „endurheimta líf sitt.“ Þessar yfirlýsingar mögnuðust bara eftir að unnusta hans sagði honum að þau myndu ekki gifta sig.

Þegar Howard útskrifaðist kom öll fjölskylda hans og fjölmargir vinir (þar á meðal fyrrverandi unnustan) til að fagna með honum á brunadeildinni. Þau komu með köku og allir sögðu honum hversu vel hann liti út og hvað þau væru stolt af honum. Howard talaði um að þetta væri „fyrsti dagurinn af því sem eftir lifði ævinnar.“ Þetta var allt einn sirkus, jafnvel hvernig þau pökkuðu niður í töskurnar hans. Howard skakklappaðist að rúminu mínu og greip í góðu höndina. „Ég sagði þér að ég myndi sigrast á þessu. Ég sagði þér það. Þú getur það líka!“ Hann blikkaði mig í von um að það hvetti mig til dáða en þar sem húðin herptist svo kringum augun minnti þetta mig bara á húsflugu sem rembist við að komast upp úr klósettskál.

Þar sem hann gekk út úr herberginu með foreldrana hvort við sína hlið varð honum ekki litið til baka til að skima í síðasta sinn yfir brunadeildina sem hafði verið heimili hans svo mánuðum skipti; ég sá að hann hugðist aldrei horfa um öxl.

Ég býst við að þetta sé hjartnæm saga af mannlegum sigri: staðfesta, ást á fjölskyldu og vinum, og jákvætt hugarfar! En í alvöru, hvern var hann að blekkja? Unnusta Howards hafði með réttu látið sig hverfa – hver myndi (geta) elska(ð) púka? Myndi hann nokkurn tíma stunda kynlíf aftur? Myndi hann fara í gegnum lífið með foreldra sína hvort undir sinni hendinni sér til stuðnings eins og hann væri að eilífu tveggja ára? Hvar, spyr ég, felst sigurinn í því?

Howard hafði lagt mun harðar að sér en ég hafði í hyggju. Ég hafði hlustað á hann tala um hvernig hann ætlaði að láta sér batna. Ég hafði hlustað á alla segja hversu vel hann liti út, þegar raunin var sú að hann leit út eins og skrímslið sem hver einasta heilbrigð manneskja hleypur yfir götu til að forðast. Mig langaði að öskra þegar hann tók í höndina á mér því jafnvel ég vildi ekki að hann snerti mig. Hann vakti mér viðbjóð, þessi hlutur, bróðir minn.

Viðbrögð mín höfðu reyndar lítið með hann að gera; þau spruttu af þeirri uppgötvun minni að sama hvað ég gerði yrði ég aldrei sá sem ég var. Ég gæti æft mig daglega, þrælað mér gegnum þúsund aðgerðir og ég yrði enn sama vessabólan af manneskju. Það er engin lækning til við því sem ég er. Það er sá lærdómur sem ég dró af frábæru afreki Howards. Það var það sem rann upp fyrir mér þegar ég lá í beinagrindamaganum og snákurinn gleypti í sig hrygginn í mér. HANN ER ALVEG EINS OG ÞÚ, hvæsti hún, EN MEÐ BETRI SÁL.

Það sem sló mig enn verr: jafnvel þótt ég hefði getað snúið aftur til lífsins fyrir slysið, hversu miklu betra hefði það verið? Jú, ég hefði orðið myndarlegur. Jú, ég hefði haft fullar hendur fjár og feril á að byggja. En (tölum bara tæpitungulaust) ég hefði verið kók-rotinn klámleikari. Mér var sagt að vinir mínir, sem höfðu hlegið að bröndurunum mínum þegar ég reykti með þeim dóp á sundlaugarbakkanum, hefðu heimsótt mig þegar ég lá í dáinu – en hver og einn litið á mig í minna en mínútu áður en hann gekk út, til að snúa aldrei við aftur. Eitt auglit var nóg til að sannfæra þá um að dagar sniffs og jóna væru að eilífu liðnir.

Eftir að ég vaknaði var Candee Kisses eina manneskjan sem raunverulega reyndi, indæl stelpa sem fór í klám aðeins vegna þess að alheimurinn er ranglátur. Þegar hún var sautján ára var hún orðin þreytt á að stjúpfaðir hennar nauðgaði henni; hún var reiðubúin að gera hvað sem var til að sleppa frá honum. Sem hún gerði. Hún hefði átt að búa einhvers staðar á bóndabæ, gift duglegum manni sem hét Jack eða Paul eða Bill, í stað þess að vinna fyrir sér með því að sjúga tittling fyrir framan myndavél.

Candee kom nokkrum sinnum, færði mér litlar gjafir og reyndi að hressa mig við með því að segja mér hversu heppinn ég væri að vera enn á lífi en aðallega grét hún. Kannski var það vegna þess hvernig ég leit út; líklegra var þó að gráturinn væri af eigin raunum. Eftir þrjár heimsóknir lét ég hana lofa mér því að hún kæmi ekki aftur. Hún stóð við loforðið. En þetta er það undarlega: ég þekkti hana í fimm ár, ég stundaði kynlíf með henni og hafði heyrt sögur hennar um stjúpföðurinn en ég vissi ekki hvað hún hét í raun og veru. Kannski eru bara vissir hlutir sem maður skilur að baki þegar maður velur nýtt líf.

Þegar Howard og foreldrar hans hurfu út um gættina á brunadeildinni missti ég grímu yfirvegunarinnar. Brjóstkassinn gekk í bylgjum um leið og reiði og sjálfsvorkunn köstuðust upp eins og æla og skaddaður hálsinn á mér hleypti loftinu út í blásturskenndum andköfum.

Þá kom stúlkan Thérèse til mín. Það var ótrúleg og pínandi áreynsla fyrir hana og ég heyrði skrölta í lungunum hennar í hvert sinn sem hún andaði. Hún var að niðurlotum komin þegar hún náði að rúminu mínu. Hún klifraði upp á það og tók í höndina á mér. Ekki óbrenndu hægri höndina, heldur þá skemmdu vinstri með þremur og hálfa fingrinum og hún hélt í hana eins og hún væri venjuleg. Það var svo sárt að vera snertur þarna að þótt ég væri þakklátur snertingunni sárbændi ég hana um að fara.

„Nei,“ svaraði hún.

Ég réð enn ekkert við bylgjurnar sem gengu um brjóstkassann. „Sérðu ekki hvað ég er?“

„Jú,“ sagði hún. „Þú ert alveg eins og ég.“

Stór, blá augu hennar, geislandi gegnum sársaukann, viku ekki af ónýtu andliti mínu.

„Farðu,“ skipaði ég.

Hún sagðist þurfa að hvíla sig aðeins áður en hún sneri aftur í sitt rúm, og bætti svo við: „Þú ert fallegur í augum Guðs, vittu til.“

Hún lokaði augunum og ég horfði á þreytuna í andliti hennar draga hana inn í svefninn. Síðan hallaði ég augunum aftur, eitt andartak.

Hjúkrunarkonurnar vöktu mig fljótt. Thérèse var þarna í rúminu mínu og hélt enn í hönd mína, án þess að anda.

Það tekur ekki nema andartak.

* * *

Jæja þá, ég viðurkenni það: ég prófaði skapandi sjónarspilið sem Gregor hafði stungið upp á.

Ég hægði á önduninni og einbeitti mér að því að finna sem mesta þyngd í líkamanum, fyrst í afgangstánum tveimur: þungar, þungar. Síðan í fótunum, svo ökklunum. Því næst sneri ég mér að þungu kálfunum, þungu hnjánum og þungu lærunum. Alla leiðina upp, kviður, brjóst, háls, höfuð … með hugann við öndunina: inn, út, inn, út, hægt, rólega …

Það var þarna sem ég fór að hugsa um leggöng. Ég býst við að það hafi verið eðlilegt, þar sem ég hafði verið inni í hundruðum þeirra. Það eru til karlar sem vilja halda því fram að allar konur séu eins en þessir menn hafa augljóslega ekki verið með mörgum konum. Sérhver leggöng hafa sína eigin áferð, sína eigin dýpt og raka: hver og ein hafa sinn eigin persónuleika. Það er staðreynd.

Ég var mjög góður í kynlífi. Það var áhugamál jafnt sem atvinna. Utan vinnutíma var það mér ástríða að finna konur sem voru andstæða þeirra sem ég gerði myndirnar með. Ef þú vinnur á frönskum veitingastað, myndirðu þá vilja borða kræklinga á frídeginum þínum? Varla. Þú skutlast eftir einhverju á hverfisbúllunni. Ef þú vinnur við sjónvarpsframleiðslu gluggarðu í bók í dagslok. Sem atvinnuriðli sílíkonbomba fannst mér ánægjulegt að prófa öðruvísi konur. Með því að gaumgæfa orð mín án þess að leggja í þau sál mína – en láta sem svo væri – gat ég dregið upp hinn draumkenndasta töfraheim og dásamlegustu örlög. Með þessari náðargjöf orðsins gafst mér 1001 á vald, frá Scheherazade til suðurbæjar Selmu.

Samfarir fyrir framan myndavél fela í sér litla ánægju vegna þess að stundin er sviðsett, ávísunin í póstinum, og hvar er rómantíkin? En tilfinningin sem fylgdi því að taka – að vinna – konur sem voru ekki í leiknum var allt annars eðlis. Ánægjan var með húsmæðrum, lögreglukonum og riturum. Bókmenntaritstjórum. Fjósastelpum. Langhlaupurum, sjóstangveiðikonum, trjáplönturum, femínistahöfundum, atvinnuglímukonum, listakonum, þjónustustúlkum, bankagjaldkerum, sunnudagaskólakennurum, saumakonum, og opinberum starfskonum. Með móður þinni, systur þinni, kærustunni þinni. Ég sagði hvað sem er til að komast yfir konu þótt ekki væri nema í klukkutíma. Ég þóttist vera vinstrisinnaður, hægrisinnaður, hneigður að listum, karlmannlegur, viðkvæmur, valdsmannslegur, feiminn, ríkur, fátækur, kaþólskur, múslimi (bara einu sinni), stuðningsmaður fóstureyðinga, andstæðingur fóstureyðinga, hommahatari, hommi, kaldrifjaður, brjálaður af bjartsýni, búddamunkur og lúterskur prestur. Hvað sem aðstæðurnar kröfðust.

Ég man eftir konu sem hét Michelle. Kynlíf mitt með henni var það næsta sem ég komst fullkomnun við samfarir. Hún var þjónustustúlka með smá bumbu og angan af spældum eggjum og sósu og skartaði öri þar sem botnlanginn í henni hafði verið fjarlægður. Ég hafði fylgst með henni og eiginmanni hennar eiga í heiftarlegu rifrildi fyrir framan steikarabúlluna hennar. Eigin­maðurinn lét sig hverfa og hún settist niður á bekk, staðráðin í að gráta ekki. Ég gekk til hennar og fyrr en varði tókum við tal saman, fyrr en varði fór hún að hlæja, fyrr en varði vorum við komin heim til mín. Við fengum okkur smá kókaín og hlógum aðeins meira og fórum svo að leika okkur að því að kýla hvort annað í axlirnar. Þegar við byrjuðum að ríða var asi á öllu, síðan undrun yfir því hvað það var gott og síðan var stunið. Hún byrjaði aftur að hlæja og ég líka og síðan fór hún að gráta; hún grét allan tímann sem við vorum að – ekki af sorg, heldur losun.

Við héldum áfram svo klukkutímum skipti. Við virtumst liðast eftir þverhnípi þar sem hver taug vakti. Hún sagði mér frá öllu sem gerðist í og utan hjónarúmsins. Hún sagði mér að hún væri hrædd um að hafa aldrei raunverulega elskað manninn sinn. Hún sagði mér frá órum sínum um systur eiginmannsins og hvernig hún snerti sig á almannafæri þegar hún hélt – án þess að vera viss – að enginn væri að horfa, og hún sagði mér frá því hvernig hún stal smáhlutum úr búðinni á horninu vegna þess að það gerði hana graða. Hún sagði mér að hún tryði á Guð og fyndist gott að hugsa um Hann fylgjast með sér að gera hluti. Ég sagði henni að hún hefði verið mjög önnum kafin stelpa. Við hættum aldrei að ríða og ég fann að ég grét sjálfur yfir því hvað þetta var allt hrátt.

Húðin á mér mun aldrei virka svona aftur, svona næm fyrir hinni manneskjunni að ég veit ekki hvar hún endar og ég byrja. Aldrei aftur. Aldrei aftur verður húðin mín þetta fullkomna samskiptaafl; með því að glata húðinni í eldinum glataði ég líka tækifærinu til að hverfa í annarri manneskju. Að mestu er ég glaður yfir því að hafa fundið slíka líkamstengingu, þó ekki nema einu sinni, en ég hefði sannarlega óskað þess að það hefði verið með manneskju sem ég hitti síðar.

Kannski gekk ég augljóslega og af þrákelkni rangt fram í öllum mínum kynferðislegu viðskiptum. En kannski var líka raunin ekki sú. Hafðu vinsamlegast í huga að ég sá mörgum niðurdregnum konum fyrir umtalsverðum þægindum. Hverju skiptir þótt Kata Hvaðhúnhét hafi trúað því að ég væri nýlega fráskilinn og misskilinn listmálari? Maðurinn hennar hafði meiri áhuga á að drekka bjór með strákunum en að bjóða henni út að dansa svo það gerði henni eflaust óendanlega gott að ríða ókunnugum manni. Kjarni allrar upplifunarinnar fólst í því að ég gat án vandkvæða samlagað mig órum hverrar konu fyrir sig. Að gera þetta, að afkóða manneskju svo maður geti séð henni fyrir því sem hún vill og þarfnast, er list, og list mín var að ríða.

Konurnar vildu ekki þann sem ég var í raun og þær vildu ekki ást. Þær vildu holdlega smásögu af því tagi sem hafði þegar volgnað milli læranna á þeim til að segja frá í saumaklúbbnum. Ég var bara hreyfanlegt hold – ómetanlega fagurt ofan í kaupið – sem gerði þeim kleift að framkvæma sína villtustu óra.

Þetta er sannleikurinn: við þráum öll að komast yfir þann laglega því það staðfestir gildi okkar sjálfra. Svo talað sé fyrir hönd karlmanna, þá viljum við eiga fegurð kvennanna sem við ríðum. Við viljum kreista þessa fegurð þétt með gráðugu litlu fingrunum okkar, finna að eign okkar yfir henni sé óskoruð. Við viljum gera þetta á meðan konan glitrar í gegnum fullnæginguna. Það er fullkomnun. Og þótt ég geti ekki mælt fyrir munn kvenna þá ímynda ég mér – hvort sem þær viðurkenna það eða ekki – að þær óski hins sama: að eiga manninn, alla grófu karlmennskuna hans, þótt ekki sé nema í fáeinar sekúndur.

Þegar öllu er á botninn hvolft, hverju vörðuðu blekkingar mínar? Ég var ekki með alnæmi eða herpes, og þótt satt sé að ég hef fengið minn skammt af nálum í rassinn, gildir það ekki um alla? Svolítið pensilín dugar vel á slíkt. Á móti verður að segjast að það er auðvelt að gæla við minningar um minniháttar kynfærasýkingar eftir að typpið á manni hefur verið fjarlægt.

Skapandi sjónarspil er líklega ekki fyrir mig.

* * *

Connie, sú á morgunvaktinni, var sú yngsta, ljóshærðasta og sætasta af hjúkkunum mínum þremur, og hún aðgætti sárabindin mín þegar ég vaknaði. Þótt hún hafi verið almennt of hress fyrir minn smekk var hún með dásamlegt bros sem skartaði agnarskökkum tönnum og var alltaf einlæg í því að bjóða „Góðan daginn!“ Þegar ég spurði hana eitt sinn hvers vegna hún væri svona óskaplega indæl – erfið setning sem mér tókst þó að koma út úr mér – svaraði Connie að hún „vildi ekki vera vond.“ Það var eitt og sér afar hugljúft að hún gat ekki fyrir nokkra muni ímyndað sér hvers vegna ég hefði fyrir því að spyrja slíkrar spurningar. Í viðleitni sinni til að vera óumdeilanlega góð var sjaldgæft að hún kæmi á vaktina án þess að færa mér litla gjöf – gosdós sem hún hélt á fyrir mig á meðan ég saug innhaldið með röri, eða blaðagrein sem hún las upphátt þar sem hún taldi innihaldið geta höfðað til mín.

Beth, sem var meira en nokkrum árum eldri en hinar tvær, nuddaði mig í eftirmiðdaginn. Hún var of grönn og of alvarleg um alla hluti. Hárið á henni var hrokkið, jafnvel svolítið óstýrilátt, en maður sá að hún sleppti aldrei af því hendinni. Kannski hafði hún unnið of mörg ár á brunadeildum en hún neitaði að sýna minnsta kumpánleika í meðhöndlun sinni.

Maddy, sú á næturvaktinni, leit út fyrir að vilja heldur vera á bar að stríða gröðum háskólahnakka. Ekki endilega gefandi en óumdeilanlega stríðin. Jafnvel þegar hún annaðist okkur brunasjúklingana gætti hún þess að mjaðmirnar sveifluðust ögrandi í hvítu pilsinu. Hún var með það sem ég hafði jafnan kallað læmingjarass – semsé rass sem maður myndi elta alla leið fram af bjargbrún. Hún var óþekk, óþekk stelpa og mér flaug í hug að hún hefði gerst hjúkka til þess eins að geta fullkomnað hlutverk sitt sem óþæga-stelpan-í-hjúkkubúningnum. Hún greip mig einu sinni glóðvolgan við að stara á sig og sagði: „Þú varst bölvaður óþokki fyrir slysið, var það ekki?“ Þetta var fremur fullyrðing en spurning og hún virtist ekki vera reið, aðeins glettin.

* * *

Móðir Thérèse kom við seinna í vikunni til að sækja eigur dóttur sinnar. Hún sagði mér frá jarðarförinni; svo virtist sem borgar­stjórinn hefði sent „stórkostlegan liljuvönd“ og allir sungið sálma „með raddir reiddar Himni.“ Síðan tapaði hún þræðinum og horfði full löngunar út um gluggann að garðinum neðar í götunni þaðan sem bárust raddir frá börnum að leika sér í körfubolta. Hún leit skyndilega út fyrir að vera tíu árum eldri en andartaki fyrr og þegar transinn rofnaði varð hún skelfilega meðvituð um að ég hafði séð það.

„Fann Thé–“ byrjaði hún. „Mér skilst að dóttir mín hafi dáið í rúminu þínu. Fann hún …?“

„Nei,“ svaraði ég, „hún fann ekki til.“

„Hvers vegna fór hún … til þín?“

„Ég veit það ekki. Hún sagði mér að Guði þætti ég fallegur.“

Móðirin kinkaði kolli en brast svo í grát sem hún reyndi að troða aftur inn í munninn á sér. „Hún var svo góð stelpa. Hún átti skilið svo mikla–“

Móðurinni tókst ekki að ljúka við setninguna. Hún sneri við mér baki og því meir sem hún reyndi að vera kyrr því meir skulfu axlir hennar. Þegar henni var á endanum unnt að líta aftur á mig sagði hún: „Drottinn lætur aldrei neitt á herðar okkar sem við þolum ekki. Það verður í lagi með þig.“

Hún gekk í átt að dyrunum en stoppaði. „Er ekki þessi eins og brandur úr báli dreginn?“ Hún rétti úr bakinu. „Þetta er úr Sakaría 3:2. Heimurinn er góður.“

Síðan stakk hún plastblómunum undir handlegginn og fór.

* * *

Hver sá sem hefur varið löngum tíma á spítala veit að nefið á manni glatar þefskyninu í ammoníakloftinu. Á meðan á einni húðflettingunni með Nan stóð spurði ég: „Hvernig lykta ég?“

Hún strauk svitann af enninu með hvítri erminni og ég sá á henni að hún velti fyrir sér hvort hún ætti að segja mér sannleikann eða láta reyna á eitthvað skárra. Ég þekkti hana orðið þegar hér var komið: hún myndi velja sannleikann. Hún gerði það alltaf.

„Ekki eins illa og þú gætir haldið. Hún – ég meina, þú – lyktin af þér er fúin og gömul. Eins og hús sem allir hafa yfirgefið, með gluggana neglda aftur.“

Síðan sneri hún sér aftur að vinnunni, skóf og pússaði upp þetta hús sem eigandinn hafði yfirgefið. Mig langaði að segja henni að hafa ekki fyrir þessu en vissi að Nan myndi bara láta munnvikin síga og halda áfram með vinnu sína.

* * *

Ófær um að sjá um sjálfan þig á spítala ertu ofsóttur af ókunnugum: ókunnugum sem flá þig lifandi; ókunnugum sem geta ómögulega makað þig í nægu Eucerine-kremi til að halda aftur af kláðanum; ókunnugum sem þráast við að kalla þig elskuna sína eða ástina þegar það síðasta sem þú ert er elskan þeirra eða ástin; ókunnugum sem halda að þú hressist allur ef þeir pússa fram bros eins og gifsplötur á ógeðsleg andlit sín; ókunnugum sem tala við þig eins og heilinn í þér sé steiktari en andlitið; ókunnugum sem reyna að láta sér líða vel með því að „gera eitthvað fyrir þá ólánsamari“; ókunnugum sem kjökra vegna þess eins að þeir hafa augu sem sjá; og ókunnugum sem vilja kjökra en geta það ekki og verða fyrir vikið hræddari við sjálfa sig en brunarústina af þér.

Þegar ég hafði fengið mig fullsaddan af sjónvarpi taldi ég holurnar í riffluðu loftinu. Ég taldi aftur til að sannreyna niðurstöðuna. Ég lagði pukrið í skuggum sólsetursins á minnið þar sem þeir skriðu niður veggina. Ég lærði að þekkja skaphöfn hjúkrunarkvennanna frá degi til dags með því að hlusta á smellina í fótataki þeirra. Leiðindin voru minn rekkjunautur og þau sölsuðu undir sig sængurfötin. Snákurinn hélt áfram að kyssa á mér höfuðkúpugrófina, tíkin sú. ÉG ER AÐ KOMA. Ég var bugaður af fölva og því að svelgjast á sýklalyfjum. Mig langaði að skríða gegnum þvaglegginn minn og drukkna í eigin hlandi.

Eins slæmt og ástandið var þá versnaði það þegar Nan útskýrði fyrir mér að þegar spítalavistinni lyki – sem yrði ekki fyrr en eftir marga mánuði – þá yrði mér komið fyrir á vistheimili fyrir „enduraðlögun“ mína að samfélaginu. Á endanum, sagði hún, yrði ég að mestu fær um að sjá um mig sjálfur og búa einn.

Sautján árum eftir lausn mína af ríkisheimili myndi ég rata inn á aðra tegund þess að nýju – en þegar ég var auralaust barn átti ég þó alltént lífið framundan. Þrjátíu og fimm ára var ævi minni eytt. Útbrunninn.

Svo ég hlustaði á læknana og kinkaði til þeirra jájáum þegar þeir sögðu mér frá komandi skurðaðgerðum þótt þeir hefðu eins getað sagt mér frá væntanlegri ferð minni til borgarinnar á botni hafsins. Ég staðfesti samþykki mitt með undirskriftum; ég undirskrifaði frá mér húsið mitt og allar jarðneskar eigur. Meðferð við bruna á borð við minn getur auðveldlega kostað hálfa milljón dollara og það þarf lítið að hafa sig við til að kostnaðurinn skríði vel yfir milljón.

Lögfræðingurinn minn kom í heimsókn og fann til óþæginda í sloppnum. Ólíkt hinum gestunum hafði hann ákveðið að setja að auki upp skurðgrímu; mér finnst fallegt að hugsa til þess að hann hafi gert þetta til að vernda mig en þykir líklegra að hann hafi hafi óttast sóttsmit. Hver sem ástæðan var fannst mér þetta viðeigandi: ég gat ómögulega horft framan í grímuklætt andlit hans án þess að ímynda mér þjóf sem var kominn til að ræna mig.

Hann sagði örfá orð um hversu leiður hann væri yfir slysi mínu; síðan, eftir að hafa afgreitt þetta formsatriði, dembdi hann sér í útskýringar á þeim alvarlegu vandræðum sem framleiðslufyrirtækið mitt væri komið í. Rót vandans voru vangjöld á uppfyllingu samninga um afgreiðslu nýs efnis til söluaðila; tökur hefðu lagst af um leið og ég var ekki lengur á staðnum til að stýra aðgerðum en afhendingarsamningar hefðu þegar verið undirritaðir. Hann fór í gegnum nokkra möguleika en þar sem ég hafði aldrei þjálfað neinn til að sinna skyldum mínum ef ég yrði óvinnufær kom í raun aðeins ein atburðarás til greina: gjaldþrot. Hann sagðist ekki vilja ónáða stanslaust á þessum „erfiðu tímum“ og því hefði hann þegar gengið frá skjölunum sem gerðu lánadrottnum mínum kleift að gera eigur mínar upptækar og taka þær til gjaldþrotaskipta. Að sjálfsögðu hafði hann séð til þess að umsýslan við gjaldþrotaskiptin yrði greidd fyrirfram.

Ég skrifaði bara undir allt sem hann lagði fyrir mig til að losna sem fyrst við hann út úr herberginu. Kaldhæðnin fór ekki framhjá mér: að eftir að hafa grætt alla mína peninga í holdbransanum lét ég nú alla mína peninga af höndum fyrir hold. Eftir að málið var frágengið og fyrirtækið mitt hafði jafnsnögglega lagt upp laupana vissi lögfræðingurinn ekki hvað hann ætti að gera annað en að segja einu sinni enn að honum þætti þetta leitt og láta sig svo hverfa eins fljótt og hann gat út af deildinni.

Og þannig fór líf mitt. Þegar læknarnir sögðu mér að ég sýndi batamerki gerði ég mitt besta til að líkja eftir brosi. Hjúkkurnar voru stoltar af mér þegar ég kreisti meðferðarboltann með brunnu hendinni. Þær héldu að ég gerði þetta til að styrkja mig en mig langaði bara til að þagga niður í þeim. Mér leiddist stríðnin í Maddy, alvaran í Beth, og bjartsýnin í Connie.

Ég lá þolinmóður í Eucerin-nuddinu sem hvert og eitt var endurtekin skylduathöfn. Í refagreninu í huga mér lagðist ég á bæn um tækifæri til að hlaupast á brott. Einu sinni lýsti Nan því kæruleysislega yfir að sár mín væru „klassísk áskorun“ fyrir lækni eins og hana sjálfa. Ég benti á að ég væri ekki vandamál sem bæri að leysa. Hún stamaði. „Það er ekki það sem ég meinti, ég – ég, ö … Þetta var óviðeigandi og mér þykir mjög fyrir því.“

Ég fann til örsnöggrar sigurvímu en spaugið í þessu öllu var að ég var algjörlega sammála henni: ég var vandamál sem þurfti að leysa þó svo að við sæjum það frá andstæðum sjónarhornum. Hún sá sárabindi mín sem lirfuhýði sem ég myndi skríða úr á meðan ég sá þau sem líkklæði.

Tíkarsnákurinn í hryggnum hélt áfram að sveifla halanum inni í mér og kreista út setninguna ÉG ER AÐ KOMA OG ÞAÐ ER EKKERT SEM ÞÚ GETUR GERT Í ÞVÍ. Mér stóð meira að segja orðið á sama. Snákurinn var að koma. Hvað með það? Aðeins enn eitt vandamálið á endalausum lista: Dachau-rústin í andliti mínu; líkaminn á mér: bein útsending frá Infernói Dantes sem stöðugt hótaði að rofna, falla saman. Húðskikkjan sem sveipaði holað helvítið í sál minni reis ekki lengur undir eigin þunga; heilindi mín höfðu alls staðar beðið hnekki. Einn læknir sem heyrt hafði af reðurtapinu leit við á spítalanum til að útskýra nýjustu hræringar í gervireðrum, ef mér hugnaðist að fá endursmíðaðan lim. Andstætt frumstæðum teinum á hjörum sem áður voru eina lausnin og gerðu limnum kleift að standa út í loftið eða hanga að öðrum kosti slöppum þá var nú möguleiki á að koma fyrir háþróuðum pumpubúnaði.

Slíkar tækninýjungar voru lítil huggun manni sem eitt sinn var dáður fyrir hæfileika sinn til að halda reisn alveg óguðlega lengi. Hve hátt er fall hins fræga.

Ég myndi einfaldlega láta mér batna nægilega til að vera sleppt og innan sólarhrings frá því ég yfirgæfi spítalann yrði ég dauður. Þetta var loforðið sem ég hafði gefið sjálfum mér og það var það eina sem hélt í mér lífinu.

* * *

Ég er trúleysingi.

Ég trúi því ekki að til sé guð sem muni refsa mér fyrir sjálfsmorð.

Vegna þess að mig skortir trúarsannfæringu hef ég aldrei talið slysið vera verk guðlegrar forsjónar til að refsa mér fyrir „ósiðlegar“ athafnir. Ég veit nákvæmlega hvað olli slysinu mínu. Vegna þess að ég var í vímu var ég haldinn ofskynjunum um að örvar stæðu að mér. Til að forðast ímynduðu örvarnar keyrði ég bílinn minn fram af raunverulegri bjargbrún. Eldsneytið í tankinum mínum gerði einungis það sem eldsneyti gerir sem er að fuðra upp þegar það kemst í tæringu við neista. Þegar logarnir gleyptu líkama minn tók líkami minn að brenna samkvæmt lögmálum líf- og varmafræði. Það er engin dýpri merking.

Ég skil að sumt fólk finni guð eftir ólukku, þótt mér finnist það jafnvel enn fáránlegra en að finna hann þegar allt leikur í lyndi. „Guð laust mig, hann hlýtur að elska mig.“ Þetta er eins og að vilja ekki rómantískt samband fyrr en fulltrúi gagnstæða kynsins lemur mann í andlitið. „Undursamleg lífsbjörg“ mín mun ekki breyta þeirri skoðun minni að himnaríki er hugmynd sem var smíðuð af manninum til að hjálpa honum að takast á við þá staðreynd að jarðlífið er bæði grimmilega stutt og, eins þverstæðukennt og það hljómar, allt of langt.

En svo allt sé leitt í ljós er rétt að ég greini frá því sem margir hinna trúuðu munu segja að hljóti að útskýra vantrú mína á guð. Þeir munu halda því fram að ég hirði ekki um himnaríki vegna þess að ef ég samþykkti það neyddist ég líka til að viðurkenna að örlög mín vísuðu til heljar.

Vegna þess að ég hef framið morð.

* * *

Mildur þytur, líkur ólgandi silki, líður yfir sál sem meðtekur yfir­vofandi dauða sinn. Þetta er blíður andvari í umróti hversdagsleikans. Silki þessarar tilfinningar blaktir – nei, „blaktir“ er of virkt orð – silkið umvefur þig eins og það hafi liðið til jarðar frá upphafi vega og loksins fundið takmark sitt. Fáni ósigursins hefur miskunnsamlega vera látinn falla og nú þegar missirinn á sér stað er hann ekki svo slæmur. Sjálfur ósigurinn er sigraður með því að fallist er á ósigurinn, og dauðanum er kyngt með sigri.

Hvæsið í snáknum deyr út og dauðinn strýkur ástúðlegri, verndandi hönd sinni: þetta er húsbóndinn sem strýkur hundi um kollinn eða foreldri sem huggar grátandi barn. Klukkutímarnir byrja að líða og dagarnir skera sig vart frá nóttinni. Myrkrið vellur eins og kyrrlát, undurfögur flóðbylgja og líkaminn þráir sefandi vögguvísur og útgöngusálma.

Ég get sagt þetta af sannfæringu: ekkert jafnast á við það að ákveða að deyja. Ég var með frábæra áætlun og hún fékk mig til að brosa. Hún fékk mig til að svífa léttar í loftrúminu mínu.

Ég var skrímsli, engum kær. Enginn myndi harma dauða minn; í sannleika sagt var ég þegar horfinn. Hver myndi sakna mín – læknarnir sem önnuðust mig? Nan gerði sitt besta til að segja öll réttu orðin og stappa í mig stálinu en hún var nógu vinsamleg til að ljúga ekki. Ég laug hins vegar að henni þegar ég sagðist vilja láta mér batna. Ég var að leggja lokahönd á áætlunina, vinna að henni á meðan hjúkkurnar hlúðu að ófrýnileika mínum, á meðan blíðar hendur þeirra trítluðu eftir líkama mínum eins og tignarlegustu skordýr á saurhaugum.

Sjálfsmorð er eitthvað sem maður vill ekki klúðra. Sérstaklega ef útlit er fyrir, eins og í mínu tilviki, að þú eyðir ævi þinni í formi núðlusúpunnar frá síðustu viku. Eina leiðin til að láta vont versna er að enda heiladauður eða lamaður frá toppi til táar, sem getur gerst ef maður misreiknar sig. Svo leyfið mér að endurtaka þetta: sjálfsmorð er nokkuð sem maður vill ekki klúðra.

Áætlun mín átti að taka gildi um leið og mér yrði sleppt af spítalanum vegna þess að á brunadeildinni var of vel fylgst með mér. Á vistheimilinu yrðu engir lásar eða öryggisverðir. Hvers vegna svo sem? Þessir staðir eru hannaðir til að koma fólki aftur út í samfélagið, ekki til að aftra því.

Ég átti enn nokkur þúsund dollara falda inni á reikningi undir fölsku nafni; þetta yrði meira en nóg. Ég myndi yfirgefa vistheimilið, haltra niður götuna, finna banka og taka út þessa peninga. Í fatabúð myndi ég verða mér út um frakka með hettu svo ég gæti fært mig úr stað óséður í heimi dauðlegra. Síðan myndi hin athyglisverðasta fjöruferð hefjast.

Að kaupa haglabyssu yrði auðvelt. Ég var þegar búinn að ákveða að hafa samband við Tod hvíthaug, smákrimma sem tæki hamingjusamur við klinki í skiptum fyrir ömmu sína. Tilfærsla á haglabyssu fyrir ríflega umbun myndi færa skítaglott á bólugrafið snjáldrið og hann myndi eflaust henda nokkrum skothylkjum með í kaupbæti.

Hinir hlutirnir yrðu jafnvel enn auðveldari viðfangs. Rak­vélablöð fást í hverri einustu matvöruverslun. Reipi fær maður í byggingavörubúðinni. Svefntöflur í næsta apóteki. Viskí í vínbúðinni.

Eftir að hafa aflað mér vistanna myndi ég tékka mig inn á hótel. Kominn einn inn á herbergi myndi ég taka nokkrar ofnæmistöflur, þó ekki gegn heymæði. Ég myndi koma mér vel fyrir yfir nokkrum klámmyndum á bláu rásinni á hótelinu, svona upp á gamla tíma að gera. Hver veit, kannski sæi ég sjálfan mig í kveðjuhlutverkinu.

Yfir myndinni myndi ég svo opna hlaupið á haglabyssunni til að hlaða inn nokkrum skothylkjum. Næst útbyggi ég snöru og aðgætti vel að hnúturinn væri í lagi. Markmiðið er að ekki að kyrkja mann, heldur brjóta hálsinn: stór, sterkur hnútur lætur allt ganga snurðulaust fyrir sig. Eftir að hafa útbúið glæsilega lykkju myndi ég snúa snörunni nokkrum sinnum í höndum mér, dást að henni og toga stoltur í hnútinn, því þú veist hvaða yndi karlmenn hafa af því að kippa í hnútana sína.

Ég myndi vafra út á svalirnar með byssuna mína og snöruna. Sólsetur. Ég myndi anda að mér kvöldloftinu. Breiða út faðminn til að umvefja borgina. Berja hnúunum tvisvar á brjóstið. Fullur styrks og karlmennsku festi ég reipið tryggilega á svalahandriðið. Ég myndi láta snöruna dingla fram af handriðinu til að fullvissa mig um að fallið væri nægt fyrir snarpan, fullnægjandi hnykk. Síðan myndi ég draga reipið aftur upp, óskandi þess að geta gert hið sama við bansettan tíkarsnákinn í hryggnum á mér.

Ég myndi snúa lokið af pilluglasinu og taka úr því fimm svefntöflur, skola þeim svo niður með glasi af viskí. Þetta hanastél yrði hið fyrsta af nokkrum slíkum. Það er alltaf gott að fá sér drykk á meðan maður horfir á sólina setjast. Á meðan ég melti þessa frískandi svaladrykki myndi ég taka eitt af rakvélablöðunum úr pakkningunni og skera ögn inn í reipið. Þessi aðgerð fæli í sér örlítið af menntaðri ágiskun, að skera reipið með þeim hætti að það slitnaði ekki samstundis í sundur í fallinu. Ég vildi að það héldi mér, að minnsta kosti í smástund þar sem ég danglaði á enda línunnar.

Ég myndi fá mér annað viskíglas og fimm svefntöflur í viðbót: svefntöflur geta framkallað uppköst séu þær teknar í of miklum mæli en ofnæmistöflurnar vinna gegn slíkum viðbrögðum og sjá til þess að svefndótið haldist niðri. Mjög sniðugt, hmm? Næst tæki ég vikuskammtinn af morfíninu sem ég fæ til að berjast við sársaukasnákinn og sprautaði honum í mig með einni unaðslegri nálarstungu. Til að fullkomna efnakokteilinn skolaði ég niður restinni af svefntöflunum með síðasta viskíglasinu. Nú ertu farinn að sjá hvernig áætlunin mín smellur saman.

Ég myndi hengja snöruna um hálsinn á mér og hafa hröð handtök því mig tekur brátt að svima, fröken Fima. Ég tæki annað gljáandi nýtt rakvélablað úr umbúðunum. Sjáðu hvernig glitrar á það í ljósinu, eins og blikki mig ímyndaður guð! Með fimu höggi risti ég upp á mér hægri púlsinn, djúpt og fumlaust, og svo þann vinstri á sama hátt. Þetta er mikilvægt: ég sker æðarnar á langveginn en ekki þvert. Fólk sem sker sig þverveginn á púls vill annað hvort ekki deyja eða er of heimskt til að lukkast það.

Ég sæti á svalabrúninni. Blóðugum höndum lyfti ég hlaðinni haglabyssunni og kæmi hlaupinu fyrir í munninum á mér. Ég myndi stilla hlaupið vandlega af svo höggið ferðaðist gegnum góminn á mér og inn í kjötkássuna í heilanum. Kosturinn við haglabyssu umfram skammbyssu er að miðið skiptir raunverulega engu máli. Höglin hundrað dreifa samstundis úr sér til að splundra fjandans höfðinu á þér í tætlur. Þetta er mjög fallegt.

Líkami minn sneri baki í borgina svo hvellurinn skyti mér yfir brúnina á svalahandriðinu. Með heilann tættan myndi ég detta en fallið yrði jafnframt snögglega stöðvað af snörunni sem brýtur á mér hálsinn. Í smástund myndi ég bara hanga þarna með dinglandi fætur. Raunar er möguleiki á því að ég myndi rykkjast til í krampaköstum; það er erfitt að segja. Úlnliðirnir flytu í blóði og hauskúpan væri klístruð kássa af grákvoðu, eitthvað líkt versta málverki Picassos. Það sem eftir væri af heilanum í mér færi að svelta af súrefnisskorti. Maginn flyti í viskíi og svefntöflum. Æðarnar dældu morfínsælu blóðinu út um svöðusárin á úlnliðunum. Og hafi ég skorið mátulega í bandið ætti það nú að byrja að trosna. Samfléttaðir þræðirnir myndu snúast hver frá öðrum og að nokkrum mínútum liðnum gefa endanlega eftir. Líkami minn félli tuttugu hæðir niður á gangstéttina fyrir neðan. Fallegt. Fullkomnun. Þetta er sjálfsmorð, svo miklu betra en kall á hjálp.

Að minnsta kosti var áætlunin mín svona. Aldrei hefur maður óskað dauða síns heitar en ég.