Читать книгу Steindrekinn - Andrew Davidson - Страница 6
ОглавлениеIII
Leyfðu mér að byrja á að lýsa hári hennar – því í sannleika sagt væri ómögulegt að byrja á einhverju öðru. Hár hennar var eins og tartarískur vínviður sem óx að nóttu úr djúpi slíks óramyrkurs að sólin er þar aðeins orðrómur. Það dreifði villt úr sér um allt, dökkir lokkar með svo flæðandi aðdráttarafl að maður ímyndaði sér að þeir gleyptu á manni höndina, yrði maður nokkru sinni svo lánsamur að renna fingrum sínum í gegnum þá. Hár hennar var svo öfgakennt að jafnvel nú, mörgum árum seinna, er ég knúinn til að draga upp þessar fáránlegu myndlíkingar sem ég veit að ég mun sjá eftir að morgni.
Augu hennar eiga líka eftir að neyða mig í pínlegar útlistanir. Þau brunnu eins og græn hjörtu afbrýðisamra elskenda sem ásaka hvor annan um lágnættið. Nei, ég fer með rangt mál, þau voru ekki græn: þau voru blá. Haföldur ultu kringum sjáöldrin eins og óvæntur stormur sem býst til að hneppa sjómann burt frá ástkonu sinni. Nei, bíddu við … kannski voru augu hennar græn: stemningsaugu, kannski, eins og steindu hringarnir sem breyta um lit eftir hugarástandi eigandans.
Hún birtist í gættinni á brunadeildinni, klædd ljósgrænum spítalaslopp, með þessi óræðu augu og þetta berserkjahár, og ég beið eftir stununni sem ósjálfrátt barst frá öllum í fyrsta sinn sem þeir sáu mig. Ég beið þess að hún tæki fyrir munn sér af reiðarslaginu og ótta. Hún olli mér vonbrigðum með því að brosa bara.
„Þú hefur brennst. Aftur.“
Að jafnaði er það regla mín að bregðast ekki við stórundarlegum staðhæfingum ókunnugra en í þetta skiptið var ástæðan í fullri hreinskilni sú að ég vildi ekki að hún þyrfti að hlusta á stíflaða klósettið sem rödd mín var. Hálsinn á mér greri en eyrað (það sem virkaði enn) var enn ekki vant því hversu gæðin höfðu minnkað. Ég vildi aðeins að hún heyrði röddina sem ég hafði haft áður, þá sem gat lokkað konu upp í rúm.
Beint ofan í þögn mína tók hún aftur til máls: „Þetta er í þriðja sinn sem þú brennist.“
Ég beit á jaxlinn og leiðrétti hana: „Einu sinni.“
Svipbrigði hennar lýstu fáti. „Kannski ertu ekki þú.“
Hún kom nær rúminu mínu án þess að rjúfa augnsambandið og dró þykku plastgardínurnar fyrir til að tryggja okkur næði. Hún hallaði sér fram svo aðeins nokkrir þumlungar skildu að andlit okkar og gaumgæfði mig í framan. Enginn hafði nokkru sinni litið svona á mig, ekki fyrir brunann og allra síst eftir hann. Undir augum hennar, sem dönsuðu svo á milli bláa og græna litarins, voru dökkir baugar, eins og hún hefði ekki sofið svo vikum skipti. Þegar varir hennar snertu næstum mínar hvíslaði hún einu orði. „Engelthal.“
Á því er enginn vafi, lesandi góður, að einhvern tíma á ævi þinni hefurðu staðið augliti til auglitis við truflaða manneskju. Þú verður samstundis var við brjálæðið, oftast áður en manneskjan mælir orð frá munni, en þetta bjánalega orð útkljáði málið fyrir mér. Í rauninni er það ekki svo merkilegt að rekast á vitfirringa þar sem heimurinn er fullur af þeim; það sem vakti mér meiri áhuga var hvernig ég brást við. Að jafnaði hvetja viðlíka fundir mann einna helst til að láta sig hverfa. Ef maður er úti á götu lítur maður undan og hraðar sér en á brunadeildinni er ekki um annað að ræða en að þrýsta á hjúkkuhnappinn. En ég gerði það ekki. Einu viðbrögð mín við þessum hugsanlega sviplegu aðstæðum voru að bregðast alls ekki við. Svo hver var vitfirrtari, konan með villihárið eða ég?
Hún steig eitt skref aftur. „Þú manst ekki eftir því.“
„Nei.“ Hvað svo sem henni fannst að ég ætti að muna dúkkaði það greinilega ekki upp hjá mér.
„Það gerir þetta áhugaverðara,“ sagði hún. „Veistu að þeir reyna að eitra hjörtun mín?“
„Nei,“ svaraði ég aftur en var þó býsna forvitinn að fá að vita að hverju slík athugasemd vék. „Reyna þeir það?“
„Já. Ég má ekki leyfa þeim það því ég þarf að ljúka yfirbót minni.“ Hún horfði í kringum sig eins og hún óttaðist að einhver heyrði til hennar. „Hvernig brenndistu í þetta skiptið?“
Ég gat sagt nokkrar stuttar setningar í einu, svo lengi sem ég mundi eftir að taka mér málhvíld og anda, svo ég sagði henni frá nokkrum smáatriðum sem vörðuðu slysið – hvenær, hvar, hversu langt var liðið. Síðan spurði ég hana hvað hún héti.
„Þú veist hvað ég heiti.“ Hún þreifaði stöðugt á brjóstkassanum á sér eins og hún byggist við að finna þar eitthvað sem hana vanhagaði greinilega um. Hreyfingar hennar minntu mig á hvernig ég hafði alltaf strokið fæðingarörið mitt.
„Hvað ertu að gera?“ spurði ég.
„Þeir tóku af mér hálsfestina mína. Þeir sögðu að ég gæti notað hana til að skaða einhvern,“ svaraði hún. „Ung stúlka dó hér nýlega.“
Ég hugsaði um Thérèse. „Hvernig vissirðu það?“
„Ó, ég veit eitt og annað um hina látnu“ – hún hló – „en ég býst við að við séum heppin.“
„Hvernig þá?“
„Við höfum lifað sjö ára stúlku. Við höfum lifað hana hundraðfalt.“
„Um hvað ertu að tala?“
„Ég á hund sem heitir Bougatsa.“ Fingur hennar, sem héngu nú meðfram síðunum, kipptust til. „Hann á eftir að kunna vel við þig.“
„Mér er illa við hunda.“
„Það breytist.“
„Þeim er illa við mig.“
„Ó. Vegna þess að þú ert svo meinfýsinn og harður?“
Var hún raunverulega að hæðast að brunasjúklingi?
„Hvað merkir nafnið?“ spurði ég. „Bougatsa?“
„Þetta er fylling í grísku bakkelsi, og hundurinn minn er nákvæmlega eins á litinn. Kannski get ég komið með hann í heimsókn.“
„Hundar mega ekki koma hingað.“ Öndun. „Jafnvel blóm geta drepið mig.“
„Ha! Ekki halda að ég sé vitlaus. Þú veist að meiri hættur steðja að þér en hundur.“ Hún lagði höndina létt á brjóstkassann á mér, af blíðu. „Þín er sárlega freistað að stytta þér aldur og ég get ekki sagt að ég áfellist þig. En það er tími og staður fyrir slíkt og hann er ekki hér.“
Hvers vegna sagði hún annað eins? Ég varð að skipta um umræðuefni. „Þú lítur vel út miðað við að vera sjö hundruð ára.“
„Ekki þú,“ sagði hún og horfði niður eftir líkama mínum. Þetta var í fyrsta skipti sem nokkur hafði sagt brandara um brunasár mín. „Svo hvað finnst þér að ég ætti að gera við hjörtun mín?“
„Mér finnst …“ Ég gerði stutt hlé á máli mínu til að láta hana halda að ég velti þessu vandlega fyrir mér, þegar raunin var sú að ég var að undirbúa mig fyrir það hversu setningin var löng. „Mér finnst að þú ættir að láta réttmæta eigendur hafa þau.“
Augu hennar galopnuðust eins og ég hefði stungið lykli inn í leynilás og ég velti skyndilega fyrir mér hvort ég hefði ýtt á rangan takka á klikktöflunni. En jafnskyndilega varð upphafið augnaráðið fullt grunsemda. Hún færði sig að einu horninu á rúminu þar sem hún tónaði eitthvað á öðru tungumáli. „Jube, Domine benedictere.“ Latína? Stutt samræða fylgdi í kjölfarið þar sem hún talaði út í bláinn á máli sem ég skildi ekki og beið eftir svörum sem ég heyrði ekki. Eftir að fyrstu ímyndunarsamræðunum var lokið hneigði hún sig djúpt og gekk að öðru horni rúmsins til að endurtaka leikinn. Síðan að þriðja horninu. Hún lauk hverri samræðu á sama hátt og þær hófust – „Jube, Domine benedictere“ – og kom sér svo aftur fyrir eins og í upphafi án þessa að minnstu grunsemda gætti lengur í svip hennar.
„Meistararnir mínir þrír staðfesta að þú sért raunverulega þú. Það er fyrir þig sem ég hef verið að fullkomna síðasta hjarta mitt.“
Sjálf athöfnin að segja þetta skýrum orðum varð til þess að miklar tilfinningar fóru á flug í henni. Hún var við það að bresta í grát þegar hún sagði: „Ég hef beðið svo lengi.“
Í sama mund dró Beth gardínurnar frá. Henni virtist brugðið yfir því að ég skyldi hafa fengið gest eftir að enginn hafði heimsótt mig svo vikum skipti en undrun hennar breyttist fljótt í áhyggjur þegar hún greindi vitstola hamingjuna í augum konunnar. Þá sá Beth að þótt gesturinn minn væri klæddur í slopp var hann ekki dökkgrænn eins og gestaslopparnir, heldur fór þarna ljósara afbrigði sjúklingaslopps, og að liturinn á armbandi konunnar benti til þess að hún kæmi af geðdeildinni. Beth, fagmennskan uppmáluð eins og alltaf, réðst ekki beint til atlögu við gestinn en neitaði hins vegar að skilja mig eftir einan með henni. Hún kallaði strax á sjúkraliða til að „fylgja“ konunni aftur inn á geðdeild.
Mér fannst ég engu þurfa að kvíða og fagnaði því raunar að örlítilli geggjun væri sprautað inn í andrúmsloft sem var jafnþjakað sótthreinsuðum dauða. Á þeim fáeinu mínútum sem liðu áður en sjúkraliðinn kom héldum við konan áfram að tala saman, rólega, á meðan Beth stóð í horninu fjærst okkur og hélt vökulu auga yfir okkur. Gesturinn minn hvíslaði svo ekki heyrðist til hennar: „Við eigum sameiginlegan kunningja.“
„Ég efa það.“
„Þú sást hana bara einu sinni, í mannmergð. Hún getur ekki talað,“ sagði hún og hallaði sér nær, „en hún gaf þér vísbendingu.“
„Vísbendingu?“
„Hefurðu aldrei velt fyrir þér hvaðan örið þitt kemur í raun og veru?“ Gesturinn minn teygði hendurnar upp á barm sér og ég hélt að hún ætlaði að benda á blettinn þar sem örið var á líkama mínum en hún þreifaði bara árangurslaust eftir týndu hálsfestinni sinni.
Hvernig gat þessi kona giskað nákvæmlega á orðin sem höfðu staðið á miðanum frá flugsýningunni? Eigi að síður, ég er skynsemismaður – þetta var einkennileg tilviljun, annað ekki. Til að sanna það reyndi ég að villa um fyrir henni: „Allur líkami minn er eitt ör.“
„Ekki brunasárin þín. Örið sem þú fæddist með, það sem situr ofan hjartans.“
Í einmitt þessari andrá kom sjúkraliðinn og hóf að telja konuna á að fara. Beth hjálpaði með því að beita líkama sínum til að sveigja konuna í átt að dyrunum.
Rödd mín var enn ekki sterk en ég brýndi hana eins og ég gat. „Hvernig vissirðu það?“
Konan sneri sér aftur að mér og leiddi hjá sér handleggina sem drógu hana á olnbogunum. „Vandinn við fólk eins og okkur er að við deyjum ekki almennilega.“
Í þeim töluðu orðum tók sjúkraliðinn hana út úr herberginu.
* * *
Það er rökræn skýring á öllu; þess vegna var líka rökræn skýring á því hvers vegna þessi kona vissi af örinu mínu.
Fyrsta skýring: hún grísaði á það.
Önnur skýring: vinur minn var að grínast í mér, einhver sem hélt að það væri fyndið að senda á mig leikkonu sem þóttist vera trufluð manneskja með djúpstæða þekkingu á lífi mínu. Vandinn við þessa kenningu var sá að ég hafði aldrei sagt nokkrum vina minna frá asísku konunni á flugsýningunni, og að ég átti ekki lengur neina vini til að grínast í mér.
Þriðja skýring: þessi kona hreifst af klámmyndunum mínum og vissi af örinu á brjóstinu á mér. Það var vel skrásett í kvikmyndasögunni þar sem ég hafði aldrei haft fyrir því að hylja það með farða. (Of mikill sviti í mínu fagi). Nema hvað ég var ekki skráður inn á spítalann undir klámmyndanafninu, heldur alvörunafni mínu, og í ljósi þess hvernig ég leit út hefði verið ómögulegt að þekkja mig sem manninn sem ég hafði eitt sinn verið.
Lokaskýring: þessi kona elskaði klámmyndirnar mínar og hundelti mig, hafði fundið mig með því að þefa uppi framleiðslufyrirtækið mitt sáluga. Einhver, líkast til úrþvættið með lagagráðuna, hafði sagt henni frá slysinu og vísað henni í átt að brunadeildinni.
En ef hún var aðdáandi með þráhyggju, hvers vegna minntist hún þá ekki á gamla starfið mitt? Og ef hún hafði komið til að finna leikarann sem hún sá á skjánum, hvers vegna virtist hún þá svona ánægð að hitta hinn nýja mig? Og það sem meira var: þótt margt í fari konunnar væri sérkennilegt var sannarlega ekkert sem benti til þess að hún væri haldin örgustu klámfíkn. Trúðu mér, ég hef séð nógu marga perverta um dagana til að spotta þá í hvaða hóp sem er.
Ég bjóst við að þurfa einfaldlega að spyrja hana þegar hún kæmi aftur þar sem ég vissi einhvern veginn að hún myndi gera það. Þegar ég tilkynnti hjúkkunum að ég hefði ekkert á móti framtíðarheimsóknum frá konunni á geðdeildinni brostu þær allar einkennilega til mín. En sorglegt, hugsuðu þær eflaust, að ég skyldi hlakka til heimsókna frá truflaðri konu. En þetta sló mig ekki út af laginu og ég bað Beth meira að segja um að komast að því hvað konan héti. Hún neitaði að gera nokkuð slíkt svo ég bað Connie. Hún sagði líka að það væri andstætt reglum spítalans að miðla upplýsingum um annan sjúkling. Þessu svaraði ég með því að segja að það væri „mjög, mjög illkvittið“ af Connie að hjálpa mér ekki að komast að nafni einu manneskjunnar sem hafði heimsótt mig svo lengi. Og þar sem hún óskaði einskis heitar en að vera góð kom Connie brátt með upplýsingarnar sem ég hafði beðið um.
Konan hét Marianne Engel.
* * *
Ég var hærri fyrir slysið. Eldurinn herpti mig eins og skerpukjöt í þurrkun. Ég hafði eitt sinn verið jafnmagur og dásamlegur og þriðjualdar grískur drengur, með rasskinnar jafnþrýstnar og þriflegustu hálfmelónur, af þeirri tegund sem japanskir viðskiptamenn borga dágóða summu fyrir. Húð mín var jafnmjúk og hrein og ósnert jógúrt, maginn á mér skiptist niður í samhverfa holdpúða og handleggirnir á mér voru kraftalega skornir. En það var andlitið sem var mín helsta vegsemd. Ég var með kinnbein sem hefðu sómt sér í blautum draumum Verlaines. Augun í mér voru nógu dimm og djúp fyrir daglega leiðangra heilu hellarannsóknarhópanna. Samkynhneigður maður sagði mér eitt sinn hversu mjög hann þráði að leyfa plómu typpis síns að hvíla mjúklega á neðri vör minni. Ég hló að honum en geymdi minninguna í laumi sem dásamlegt hrós.
Eftir slysið hef ég reynt að losa mig við hégómann en ég á enn í erfiðleikum með hann. Ég man eftir fortíðinni þegar andlitið á mér var fullkomið og þegar vindurinn blés hárinu á mér svo það leit út eins og mjúkur dúnninn undir fuglsvæng. Ég man eftir því þegar konur sneru sér við á götu til að brosa til mín, veltandi því fyrir sér hvernig væri að eiga fegurð mína eitt skínandi andartak.
Ef þú fellst á lýsinguna af skepnunni sem ég er núna þá ættirðu líka að fallast á lýsinguna á fegurðarprinsinum sem ég var. Og síðan ég hitti Marianne Engel hafði ég fundið fyrir þessum missi – einkum í tómu samskeytunum milli fóta mér – af æ sterkari kennd.
* * *
Hún heiðraði dyragættina mína aftur um það bil tíu dögum seinna, klædd skikkju sem virtist vera með fínasta miðaldasniði. Þetta er ekki bara ég að grínast á þinn kostnað; hún var raunverulega klædd í slíka flík. Hettan hékk yfir andliti hennar og augu hennar skinu eins og akvamarín í námugöngum. Hún lyfti fingri að vörum til að vara mig við því að tala og færði sig laumulega að rúmstokknum. Mig langaði að skella upp úr en sá að fyrir henni var þetta alvörumál. Um leið og hún var kom að rimlunum dró hún gardínurnar fyrir svo við gætum, líkt og fyrr, haft okkar næði. Áhyggjur hennar voru óþarfar því á þessum tíma voru bara tveir aðrir sjúklingar á deildinni. Annar var í endurhæfingu, hinn hraut.
Á bak við plasttálmann áræddi hún að taka af sér hettuna – bara svolítið, ekki alla leið af – og ég sá að baugarnir voru horfnir undan augum hennar. Það var mun beittari bragur á henni en þegar við hittumst fyrst, og yfir henni allri lá þung angan af tóbaki. Ég velti því fyrir mér hvort henni hefði í raun tekist að laumast framhjá hjúkrunarkonunum eða hvort þær hefðu einfaldlega hleypt henni í gegn. Það að hún skyldi ekki vera í gestaslopp benti til að hún hefði komið án vitneskju þeirra. Hún hélt fast um hettuna, eins og reiðubúin til að draga hana fyrirvaralaust aftur yfir höfuðið.
„Ég vil ekki að þeir viti af mér hér.“
„Læknarnir?“
Marianne Engel kinkaði kolli. Ég sagði henni að það væri ekki mikið að óttast, þeir væru gott fólk.
„Þú veist ekki mikið um lækna.“ Hún fór inn undir hálsmálið á sér og dró fram leðurstreng með dinglandi örvaroddi. „Sjáðu, ég fékk hálsmenið mitt aftur.“ Hún lyfti því upp yfir höfuðið og hélt yfir brjóstkassanum á mér þannig að örvaroddurinn hékk eins og töfragripur í leit að hjarta mínu. „Má ég?“
Ég vissi ekki hvað hún meinti en kinkaði engu að síður kolli.
Marianne Engel beygði höfuðið þannig að slaknaði á leðurstrengnum og oddurinn hvíldi á brjósti mér. „Hvernig er tilfinningin?“
„Eins og hann eigi heima þarna.“
„Hann á heima þarna.“
„Hvernig vissirðu um örið á brjóstinu á mér?“
„Engan æsing. Það tekur tíma að útskýra slíka hluti.“ Hún lyfti hálsfestinni af brjósti mér og setti hana aftur á sig. „Áður en lengra er haldið, mætti ég segja þér sögu af dreka?“
* * *
„Einu sinni var dreki sem hét La Gargouille og bjó í Frakklandi, nærri ánni Signu. La Gargouille var mjög venjulegur dreki með grænt hreistur, langan háls, beittar klær og litla vængi sem gátu engan veginn hafið sig til flugs en gerðu það samt. Eins og flestir drekar gat hann spúið eldi, spýtt kynstrum af vatni og rifið upp stærðarinnar tré með klónum.
Íbúarnir í næsta bæ, Rúðuborg, hötuðu drekann og óttuðust stöðugt um líf sitt. En hvað gátu þeir gert? Hann var miklu öflugri en þeir, svo á hverju ári færðu þeir fórn í von um að hann yrði til friðs. La Gargouille hafði mestar mætur á hreinum meyjum, eins og gjarnt er um dreka, en bæjarbúar áttu það hins vegar til að reiða fram glæpamenn. Hvað sem öllu leið þá var fólk étið, sem gerði þetta allt hið ógeðfelldasta mál.
Svona fór þessu fram í marga áratugi. Að lokum, í kringum árið 600 eftir Krist, kom prestur að nafni Romanus til borgarinnar. Hann hafði heyrt um La Gargouille og vildi fá að reyna sig við að temja skepnuna. Romanus lagði fram tilboð um að svo fremi sem fólkið reisti kirkju og hver einasti bæjarbúi væri reiðubúinn að gangast undir skírn myndi hann ganga frá drekanum. Bæjarbúum, sem voru alls engin fífl, fannst þetta gott samkomulag. Hverju höfðu þeir að tapa, öðru en drekanum?
Romanus gekk því að Signu og hafði með sér bjöllu, Biblíu, kerti og kross. Hann kveikti á kertinu og kom því fyrir á jörðinni, opnaði síðan Biblíuna áður en hann kallaði á La Gargouille. Skepnan birtist grunlaus út úr helli sínum; þegar öllu var á botninn hvolft var hann dreki, svo hvað hafði hann að óttast frá aumri mannveru? Ef eitthvað var mátti líta á slíkan gest sem dýrindisnýmeti til að gæða sér á.
Um leið og drekinn birtist hringdi Romanus bjöllunni – eins og til að tilkynna dauða – og tók að kyrja orð Drottins.
Drekinn hnussaði upp litlum reykbólstrum þegar hann heyrði hljóðið, eins og þetta skemmti honum, þar til rann upp fyrir honum að hann hefði ekki getað spúið eldi þótt hann hefði viljað það. Hann var með verk í lungunum sem tæmdust fyrr en varði af lofti svo hann gat varla andað.
Þessi skyndilega uppgötvun, að geta ekki drepið prestinn með svolitlum eldstrók, varð til þess að La Gargouille steypti sér í átt að manninum. Romanus lyfti upp krossinum og hélt honum af festu fyrir framan drekann sem fann að hann komst ekki áfram, líkt og ósýnileg hönd ýtti honum til baka. Hvernig svo sem skepnan sneri sér gerði presturinn slíkt hið sama og La Gargouille var ófær um að komast nær kvalara sínum. Með krossinn í annarri hendi og Biblíuna í hinni hélt Romanus áfram að lesa af trúfestu sinni; sérhvert vers var eins og ör í hreistur drekans og hver kafli eins og spjót í síðu hans.
La Gargouille hafði aldrei upplifað neitt þessu líkt alla sína ævi og tók að hörfa til baka. Hann leit til allra átta en Romanus beitti krossinum jafnharðan til að aftra skepnunni framgöngu. Þegar drekinn var loks innilokaður í helli sínum lét presturinn biblíuversin dynja á honum þar til hann hneig sigraður niður á hnén. Lokahnykkurinn var þegar Romanus lokaði Biblíunni og slökkti á kertinu; athöfnin var fullkomnuð og skepnan tamin.
Ófær um að berjast áfram hneigði La Gargouille höfuðið og leyfði Romanusi að hengja messuklæði sín yfir hálsinn á sér. Presturinn notaði síðan krossinn sinn til að festa þennan taum kirfilega og leiddi bugaðan drekann inn í bæinn.
Það var á allra vitorði að eina leiðin til að drepa dreka væri að brenna hann á bálkestinum og því var það gert. La Gargouille grét af sársauka en í augum bæjarbúa hljómuðu öskur hans eins og fegursta tónlist. Ópin héldu áfram allt til enda vegna þess að háls La Gargouille, jafnt sem höfuð, neitaði að brenna – hæfileiki drekans til að spúa eldi höfðu vanið þessi svæði við hitann. En þar kom að því að þeir drápu hann og bæjarbúar voru frelsaðir undan hinni miklu bölvun sinni.
Fólkið í bænum var heiðvirt og uppfyllti sinn hluta samkomulagsins. Hver einn og einasti íbúi gekkst undir skírnina og þeir byggðu kirkjuna. Óbrunnu höfðinu á La Gargouille var komið fyrir ofan á henni og það stóð þar öldum saman sem hin upprunalega fyrirmynd eldspúandi gargana, ufsagrýla og steindreka.
* * *
Marianne Engel sökkti sér algjörlega í frásögnina sem gaf mér tækifæri til að virða hana ögn betur fyrir mér. Augu hennar, sem voru blá þennan daginn, hættu að skima til og frá í leit að læknunum. Hún starði svo ákaft og beint á mig að ég varð feiminn. Tilfinningin var hvorttveggja munúðarfull og kom mér úr jafnvægi.
Án efa hefðu sumir tregðast við að kalla hana klassíska fegurðardís. Tennurnar voru kannski ögn of smáar fyrir munninn á henni en mér hafa alltaf þótt tannvögl fremur kynæsandi. Ég býst við að augabrúnirnar hafi verið of þéttar fyrir smekk sumra karlmanna en, í hreinskilni sagt, þá eru þessir menn hálfvitar. Eina raunverulega bitbeinið hefði getað staðið um nefið á henni sem var vel að merkja ekki of stórt en sannarlega ekki smágert. Örlítill kúfur á nefhryggnum gaf til kynna að það hefði einhvern tíma brotnað en mér fannst þetta ljá henni persónuleika. Færa mátti rök fyrir því að nasirnar á henni víkkuðu of mikið út til hliðanna en allt skynsamt fólk hefði þó vísað slíkum rökum á bug.
Húð hennar var föl, þar sem hún fór ekki oft út í sólina. Hún virtist fremur grönn en feit þótt skikkjan gerði manni erfitt um vik að meta vöxt hennar. Hún var hærri en flestar konur en ekki nógu há til að rjúfa normið. Fallega hávaxin, mætti segja. Hversu gömul var hún? Erfitt að segja af einhverri nákvæmni en hún leit út fyrir að vera á ofanverðum fertugsaldri.
Löngu eftir að hún hætti að tala rann upp fyrir mér að ég starði enn á hana og hún brosti á móti, ekki móðguð heldur ánægð. Ég sagði það fyrsta sem mér datt í hug: „Skáldaðirðu þetta?“
„Nei, þetta er gömul þjóðsaga.“ Hún hló. „Ég hef engan hæfileika til að skálda upp sögur en ég þekki mannkynssöguna. Vissirðu til dæmis að Jóhanna af Örk fæddist í Rúðuborg og að öskunni af henni var fleygt í Signu?“
„Ég vissi það ekki, nei.“
„Mér finnst gott til þess að hugsa að líkami hennar sé enn hluti af vatninu.“
Við spjölluðum meira, um alls kyns hluti. Að lokum heyrðist kunnuglegt fótatak Edwards læknis og hún dró frá tjaldið.
„Ó!“ sagði hún hissa á því að mæta gesti. „Kem ég á slæmum tíma?“
Marianne Engel dró hettuna á sinn stað og tók á rás þannig að hún flæktist næstum í plasthenginu um leið hún braut sér leið framhjá lækninum. Á leiðinni út leit hún til baka á mig og grátbað: „Ekki segja frá!“
* * *
Dagana eftir heimsókn Marianne Engel byrjaði Nan að nota rafknúinn húðskera til að safna saman nothæfri húð af sjálfum mér til flutnings á sködduðu svæðin. Hún sagði mér að þetta væri skref fram á við í meðferðinni en mér leið ekki þannig. Í ósködduðu húðinni voru enn virkar taugar svo hver skurður reif í rauninni af mér líkamshulstrið og skildi eftir sig opin sár. Það tók hvert skurðsvæði um það bil tvær vikur að jafna sig áður en hægt var að endurtaka leikinn. Mér óx ný húð til þess eins að hægt væri að fjarlægja hana aftur; ég var leðurbýli og húðskerinn var þreskivélin.
Að loknum hverjum skurði var ég þakinn í kremum og mér pakkað inn í reifar. Nokkrum dögum seinna kom ein hjúkrunarkvennanna, oftast Beth, og setti mig í ný föt í fyrsta sinn eftir aðgerðina. Nan stóð álengdar og aðgætti hversu stór hluti ígræðslunnar hefði fest sig – þetta nefndist festan – og gróft mat var framkvæmt til að skera úr um hversu velheppnuð aðgerðin var. Áttatíu og fimm prósent festa þótti góð; allt minna en það varð til þess að Nan smellti tungunni. Minna en sextíu prósent þýddi að hún varð að plástra upp á nýtt.
Jafnvel þegar festan heppnaðist olli skortur á fitukirtlum í flutningsvefnum gríðarlegum þurrki. „Pöddur undir húðinni“ er ekki aðeins of klisjukennd lýsing á þessari tilfinningu, hún er heldur ekki nógu myndræn. Skógartermítar að hamast á litlum keðjusögum, kannski; eða veifukrabbar í lopapeysu og skrápskóm; eða herdeild af rottuungum sem draga á eftir sér vírplóg. Steppandi innanhúðarkakkalakkar í takkaskóm með spora? Kannski.
* * *
Ég beið marga daga eftir að Marianne Engel kæmi aftur.
Ég hugsaði of mikið um hana og hugsunin drap tíma sem hefði annars mátt nota í að kvíða húðflettingu eða skipuleggja sjálfsmorð. Þegar mig fór að verkja í magann velti ég fyrir mér hvort ég væri raunverulega farinn að sakna hennar, þessarar konu sem ég þekkti varla. Var þetta þrá? Í fullri hreinskilni vissi ég það ekki þar sem mér hafði aldrei liðið svona nema þegar kókaínleiðslur bæjarins þornuðu upp.
Það kom á daginn að tilfinningin í maganum á mér var ekki þrá. Óstyrkt þarmakerfið steig brátt flamengódans í átt að funheitum sársauka. Garnirnar í mér urðu heitar sem chili-pipar og í endaþarminum glumdu kastaníusmellir. Nan potaði í kviðinn á mér og spurði hvort það væri sárt. Ég sagði henni að þetta væri vettvangur spænska borgarastríðsins. Brátt tóku aðrir læknar að dúkka upp í herberginu mínu, í hvítum sloppum sem minntu mig á Flanders Fields. Þeir skönnuðu, þeir röntgengeisluðu og þeir muldruðu orð eins og „áhugavert“ og „hmm.“ (Sama hversu áhugavert eitthvað getur orðið ætti læknir aldrei, aldrei að segja „áhugavert“ eða „hmm“ fyrir framan sjúkling.) Fyrr en varði staðfesti þetta muldur í læknunum að ég var með bráða briskirtilsbólgu sem hafði valdið því að meirihluti brisvefjanna dó.
Vefjadrep í brisi skiptist í tvennt: dauðhreinsað eða sýkt. Mitt var sýkt. Án tafarlausrar skurðaðgerðar voru miklar líkur á því að ég myndi ekki lifa þetta af. Svo læknarnir sögðu mér að ég ætti um lítið annað að velja en kveðja karlmannsskammt af brisi. Hvers vegna ekki, sagði ég hirðulaus um þetta. Innan við fimm tímum eftir greininguna var mér rennt inn á skurðstofu þar sem svæfingalæknirinn sagði mér að telja afturábak upp að tíu. Ég komst bara upp í sex.
Brunasjúklingar geta ekki fengið venjulega svæfingu og það sem við fáum í staðinn – ketamínsvæfing – veldur oft ofskynjunum. Í þetta skiptið hlotnaðist mér sérlega ánægjuleg ofskynjun, óvæntur bónus í annars dapurlegri reynslu. Ég horfði yfir hafið, mér við hlið stóð yndisleg ensk kona, og hvað betra gæti fallið brunasjúklingi í skaut en draumar um vatn?
* * *
Ég vaknaði við frétt um að hálft brisið í mér hefði verið fjarlægt. Til vonar og vara tók skurðlæknirinn auk þess handfylli af nærliggjandi garnvef sem hafði líka skemmst. Ætli honum hafi ekki fundist, úr því hann var byrjaður, að hann gæti allt eins þrifið burt hvað sem fyrir honum varð. Ég varð smátt og smátt að læknisfræðilegum úrgangi. Hver veit, kannski munu læknarnir strípa mig einhvern daginn út í algjöra neind.
Marianne Engel sat í stól í horninu á herberginu mínu og las, klædd einhverju drapplitu. Eftir fáein andartök þegar augu mín höfðu vanist birtunni sá ég að þetta var gestasloppur. Þegar hún sá að ég var vaknaður kom hún nær og ég sá að á bókarkápunni hennar stóð Non Omnis Moriar.
„Hvers vegna ertu hér?“ Ég vonaðist eftir svari sem myndi strjúka á mér föngulegt egóið.
„Ég kom til að sjá þjáningu þína.“
„Ha?“
„Ég ásælist hana.“
Gleymdu geðtruflun hennar: það er brunasjúklingi lífsins ómögulegt að þola manneskju sem segist ásælast þjáningar hans. Ég braut mér leið gegnum svæfingarþokuna til að gera eins heiftugt áhlaup og ég gat. Ég man ekki nákvæmlega hvað ég sagði en það var ekki allt fallegt.
Þegar hún skildi hvernig orð hennar höfðu móðgað mig reyndi hún að útskýra: „Ég ásælist alla þjáningu því þjáning er nauðsynleg til að verða andlega fagur. Hún færir mann nær Kristi. Þeir sem þjást eru Guðs útvaldir.“
„Hvers vegna kveikirðu þá ekki í þér,“ hrækti ég út úr mér, „og sérð hvað þú verður falleg?“
„Ég er allt of veikgeðja,“ svaraði hún og virtist ekki skynja kaldhæðni mína. „Ég óttast ekki aðeins logana, heldur að deyja áður en þjáning mín er fullkomnuð.“
Heiladópið tosaði mig aftur inn í myrkrið. Mér var létt að hverfa úr þessum samræðum.
* * *
Mér var enn ekki fullkunnugt um hvers kyns veikindi Marianne Engel stríddi við en þegar hún sagði að „þeir sem þjást eru Guðs útvaldir“ datt mér helst í hug geðklofi.
Geðklofar eiga oft erfitt samband við trú og sumir læknar vilja meina að þetta tengist mótunarárunum: ástandið skapast oftast á árunum frá sautján til tuttugu og fimm ára, tímabili þegar margir horfast í augu við trúarsannfæringu sína. Geðklofar ganga oftar en ekki í gegnum tímabil ýktrar skynjunar – eða beinna ofsjóna, á borð við ímyndaða heyrn – sem getur orðið til þess að þeir álíta sig útvalda af Guði. Staðan versnar enn fyrir þá sök að þeir eiga erfitt með að skilja að táknfræði trúarinnar byggist á myndmáli.
Kristindómurinn byggist á þeirri hugmynd að Jesús hafi dáið fyrir syndir alls mannkyns: til að veita okkur aflausn var Kristur pyntaður og negldur upp á kross. Geðklofi sem reynir að finna merkingu í sögunni gæti hugsað svona: Jesús er elskaður sonur Guðs og Jesús þoldi ótrúlegar þjáningar, svo þeir sem þola mesta sársaukann eru elskaðastir af Guði.
Það er löng hefð fyrir því að heittrúuðu fólki finnist þjáning færa mann nær frelsaranum en mannsandlit er alltaf betra en almenn kenning. Af þeim sökum langar mig að kynna til sögunnar Heinrich nokkurn Seuse, þýskan dulspeking sem fæddist árið 1295 og varð einhver áhrifamesti trúmaður síns tíma, einkum undir nafninu Minnesänger – söngvari hirðástanna – en nafnið hlaut hann vegna ljóðrænna skrifa sinna.
Seuse kom í Dóminíkanahúsið í Konstanz þrettán ára að aldri og skaraði að eigin sögn engan veginn fram úr hvað trúariðkun varðaði fyrstu fimm árin þar á eftir. Um átján ára aldurinn varð hann hins vegar fyrir skyndilegri uppljómun – tilfinningu um himneskan fögnuð sem var svo sterk að hann vissi ekki hvort sál hans hefði verið aðskilin frá líkamanum. Hann áleit þennan viðburð svo mikilvægan að hann byrjar þar ævisögu sína, Ævi þjónustumannsins.
Sumir fræðimenn halda því fram að Ævi þjónustumannsins sé fyrsta sjálfsævisagan á þýskri tungu, á meðan aðrir vilja meina að hún sé alls ekki sjálfsævisaga. Megnið af textanum virðist hafa verið skrifað af Elsbeth Stagel, ungri konu frá Töss-klaustrinu, einni af mest metnu andans dætrum Seuse. Svo virðist sem hún hafi skrásett mikið af samræðum þeirra og notað við ritun Ævinnar án þess að Seuse vissi. Þegar hann komst að því hvað hún hafði gert brenndi hann hluta handritsins þar til „skilaboð frá Guði“ skipuðu honum að varðveita það sem var eftir. Enginn veit hversu stór hluti Ævinnar var skrifaður af Stagel og hversu stór af Seuse.
Ævin er hrífandi frásögn og inniheldur dásamlegar útlistanir á þeim hugljómunum sem Seuse fékk um lífsdagana: Guð sýndi honum framsetningar á himnaríki, helvíti og hreinsunareldinum, og liðnar sálir birtust honum til að segja frá handanlífi sínu. Gott stöff og stórkostlega dramatískt! En það sem slær mann mest við lestur Ævinnar eru lýsingar Seuse – eða Stagels – á sjálfspyntingum hans.
Sem fylgismaður þeirrar trúar að líkamleg þægindi veiki andann fullyrti Seuse að hann hefði ekki stigið inn í upphitað herbergi í tuttugu og fimm ár og auk þess neitað sér um drykkjarvatn þar til tungan í honum sprakk af þurrki en það tók hana heilt ár að gróa. Hann takmarkaði það sem hann lét sér til munns – borðaði einu sinni á dag og aldrei kjöt, fisk eða egg. Hann fékk einu sinni vitrun þar sem löngun hans í epli var sterkari en þrá hans eftir eilífri visku, svo til að refsa sér hætti hann að borða ávexti í tvö ár. (Maður veltir fyrir sér hvort hann hefði ekki hreinlega átt að meðtaka boðskap sögunnar og halda áfram að borða alvöru-, en ekki myndrænt bannaða, ávexti.)
Að neðanverðu klæddist Seuse nærklæðum með hundrað og fimmtíu ásaumuðum látúnsnöglum sem sneru inn á við og kitluðu í honum húðina. Að ofanverðu klæddist hann meinlætaskyrtu með járnkeðju og undir henni var viðarkross á stærð við útréttan mannshandlegg með þrjátíu látunsnöglum til viðbótar. Með þetta áfast á milli herðablaðanna varð sérhver hreyfing – ekki síst bænahneigingar – til þess að þrýsta nöglunum inn í hold hans sem hann nuddaði svo með ediki. Seuse klæddist gaddakrossinum í átta ár áður en Guð blandaði sér í málið gegnum vitrun og bannaði honum að halda áfram.
Hann klæddist þessum refsiklæðum jafnvel þegar hann svaf – á gamalli hurð. Þegar hann lagðist niður batt hann sig niður með leðurólum því væru hendur hans frjálsar gat hann stuggað burtu rottunum sem nöguðu hann á næturnar. Stundum losaði hann ólarnar í svefni og því tók hann upp á því að klæðast leðurhönskum með fleiri hvössum látúnstittum sem ristu upp á honum húðina með jafnárangursríkum hætti og brygði hann ostaskera á lúkurnar. Seuse hélt uppteknum hætti í sextán ár þar til enn ein vitrunin frá Guði skipaði honum að fleygja þessum svefnmeðölum í nálæga á.
Í stað þess að vera létt yfir því að mega ekki lengur refsa sér varð Seuse argur yfir þessum guðlegu íhlutunum. Þegar nunna ein spurði hvernig honum liði svaraði hann því til að allt væri á niðurleið, enda meira en mánuður síðan hann upplifði sársauka. Hann óttaðist að Guð hefði gleymt sér.
Það rann upp fyrir Seuse að svona líkamspíslir voru bara byrjunin; þær fólu ekki í sér áþreifanlegt tákn um stórbrotna ást hans á Herranum. Til að bæta fyrir þetta fletti hann sig klæðum eitt kvöldið og notaði yddaðan griffil til að rista stafina IHS í húðina ofan hjartans. (Ef þú heldur að þetta sé gríska hafðu ekki áhyggjur: IHS er skammstöfun á nafni Krists í grískri tungu.) Blóð fossaði út úr tættu holdi hans en hann sagðist varla finna fyrir sársauka, slíkur var unaður hans. Rispaðir stafirnir hurfu aldrei og hann bar sárið í leynd til dauðadags; það róaði hann á tímum ókyrrðar, sagði hann, að vita að sjálft nafn frelsarans hreyfðist með hverju slagi hjarta hans.
Seuse dó árið 1366 eftir langa ævi sem maður getur aðeins getið sér til um að hafi virst lengri en hún í rauninni var.
Mér finnst áhugavert að Seuse hafi fengið „uppljómun“ sína þegar hann var átján ára, einmitt á þeim tíma þegar geðklofa er hvað tamast að gera vart við sig. Sem geðklofi gastu gert margt vitlausara í Þýskalandi á fjórtándu öld en að iðka trú. Á öld dulspekinnar leit fólk vitranir ekki hornauga, heldur hóf þær upp til skýjanna. Ef þú barðir sjálfan þig til óbóta varstu ekki haldinn sjálfseyðingarhvöt, heldur líktirðu eftir Kristi. Ef þú heyrðir raddir varstu í beinu sambandi við Guð.
Hvað sem öllu þessu líður þá er einn atburður í lífi Heinrich Seuse sem mér finnst sérlega áhugaverður – þótt mér hafi aldrei tekist að finna neitt um hann í rannsóknum mínum á bókasafninu.
Marianne Engel hélt því fast fram að endur fyrir löngu hefði hún hitt hann.
* * *
Þegar ég vaknaði aftur var Marianne Engel farin en hún hafði skilið eftir gjöf á náttborðinu, lítinn dreka úr steini.
Ég velti litla áranum í lófanum. Um það bil fimmtán sentímetra hár líktist steindrekinn hálfmennskri hveitibollu, bakaðri í lit dapurlegra regnskýja. Bumban á honum seig niður á krosslagða fætur, olnbogarnir hvíldu á hnjánum, og hakan lá í þrífingruðum höndum hans. Upp úr bakinu uxu stuttir, þykkir vængir, líklega fremur til sýnis en afnota. Kubbslegu höfði var tyllt á hoknar axlir hans, líkt hnullingi sem beið þess að vera velt fram af bjargbrún. Hann var með gríðarstór augu sem birtust undan neandertalísku enni og munnfylli af skökkum tönnum. Steindrekinn virtist reyna hvað hann gat að yggla sig en tókst það ekki almennilega. Ásjóna hans var ljúf og sorgleg og einhvern veginn allt of mannleg, eins og á vesalingi sem hefur eytt ævinni í að skæklast á milli ólukkulegra atburða þar til mæðan að lokum kremur hann undir orðhlassi sem hann fær ekki lengur mælt fram.
Líkamlegt ástand mitt batnaði til muna dagana eftir skurðaðgerðina. Ruslpramminn sem magi minn var lærði aftur að fljóta þótt hann þyldi ekki sömu byrðina og fyrr. Hægri fóturinn á mér, með sitt laskaða hné og ónýtu mjöðm, var líka byrjaður að gróa og læknarnir lofuðu mér því að fjarlægja bráðum vélkóngulóasöfnuðinn. Með hverjum degi var eins og drægi úr óþægindunum í beinagrindarrúminu.
Nan potaði í mig og skrifaði skilaboð til sjálfrar sín á sjúkraskrána. Hún var alltaf fagmennskan uppmáluð en ég var farinn að kalla hana Nan oftar en ég kallaði hana Edwards lækni. Ég veit ekki hvort henni var í nöp við þennan kumpánleika en hún bað mig aldrei að hætta þessu. Líklega stappaði þetta í mig stálinu því af andartaks forvitni spurði ég hvort hún væri gift. Hún hikaði og hugleiddi að svara en hætti á endanum við.
* * *
Sætið við hliðina á beinagrindarrúminu var áfram autt, ef frá voru talin innlit hjúkkanna og Nan. Einn Marianne-laus dagur varð að tveimur Marianne-lausum dögum, tveir urðu að þremur, fimm Marianne-lausum dögum þar til þeir urðu að Marianne-lausri viku. Mig langaði að spyrja hana út í litla steindrekann, hvers vegna hún hefði gefið mér hann, hvað hann þýddi.
Ég las mikið, einkum lögfræðikrimma sem ég hafði eiginlega ekkert gaman af. Mig vantaði eitthvað í staðinn svo ég bað Nan um að lána mér kennslubækur um afbrigðilega sálfræði. „Þú hlýtur að vera með eitthvað um geðklofa, geðhvarfasýki, geðhvörf, eitthvað svoleiðis?“
„Þetta er ekki mitt sérsvið,“ svaraði hún. „Auk þess ættirðu að lesa þér til um bruna.“
Nan hafði þegar fært mér fjölmargar bækur um brunabata sem enn lágu ósnertar á náttborðinu. Ég las þær ekki einmitt vegna þess að ég átti að lesa þær. Við gerðum með okkur samning: fyrir hverja sálfræðibók sem hún færði mér læsi ég eina af brunabókunum. Nan leit á þetta sem sigur og fór fram á að ég læsi eina af bókunum hennar fyrst.
Eftir að ég hafði gert það kom Gregor inn í herbergið mitt, nuddandi saman flauelslærunum sínum, með sálfræðitexta í höndum. Hann rétti mér bókina og sagði að það væri að beiðni Edwards læknis, úr einkasafninu á skrifstofunni hans.
„Þessi staður er ekki að gera þig geggjaðan, er það?“ Hláturinn sem fylgdi þessu benti til þess að hann hefði varið allri gönguferðinni frá geðdeildinni í að upphugsa þetta. Þegar ég spurði hann hvort geðlæknar ættu í alvöru að tala um sjúklinga sína sem geggjaða strauk hann svitataum af enninu með köflóttum vasaklút og lét vera að svara. Í staðinn spurði hann mig hvers vegna ég væri svona áhugasamur um geðklofa og geðhvarfasýki.
„Kemur þér ekki við,“ sagði ég.
Gregor opnaði munninn eins og til að segja eitthvað fleira en í staðinn brosti hann bara og bankaði einu sinni laust á hausinn á steindrekanum mínum. „Þetta er flott,“ sagði hann áður en hann mjakaði sér út úr herberginu á dúskuðu mokkasínunum sínum.
* * *
Næsta dag kom mjög lítil asísk kona inn í herbergið mitt. Við fyrstu sýn var hún líkari brúðu en alvörumanneskju.
Ég vona samt að þú haldir ekki að mér sé annt um klisjuna um að allar asískar konur líkist postulínsdúkkum. Ég hef ekki þannig brúðu í huga. Þessi kona var með breitt andlit, flatt nef og töfrabros. (Ég hef alltaf hatað fólk sem getur brosað breitt án þess að líta út fyrir að vera heimskt.) Kinnar hennar voru eins og þroskuð epli, og í samfloti með röndóttu skyrtunni og gallasmekkbuxunum var heildarútkoman eins og austurlensk dúkkulísa.
„Blessaður! Ég heiti Sayuri Mizumoto. Gleður mig að kynnast þér.“ Hún þrýsti hönd sinni í mína og bjó til myndarlegt handaband. Og þótt ég nefni það ekki í hvert sinn sem ég hef eitthvað eftir henni þá skælbrosti hún alltaf þegar hún sagði eitthvað, svo vinsamlegast taktu því sem gefnu hér eftir.
„Hvers konar nafn er Sayuri?“
„Fallegt nafn,“ sagði hún með votti af áströlskum hreim. „Sestu nú upp.“
Ég spurði hvers vegna hún vildi að ég gerði þetta.
„Vegna þess að ég er nýi sjúkraþjálfarinn þinn og nú áttu að setjast upp.“
„Þú veist ekki einu sinni –“
„Ég er búin að tala við Edwards lækni og þú getur það!“ Kæti hennar yfir því að ég gæti þetta var nær froðufellandi. Hún tók utan um mig og lagði sig alla í líma við að hjálpa mér, um leið og hún varaði mig við því að mig myndi eflaust svima svolítið þegar blóðið rynni til höfuðsins. Ég sagði að þetta væri slæm hugmynd.
„Ekki satt,“ sagði hún glaðlega. „Núna, einn, tveir, rykkja!“
Upp fór ég; hún var sterk af brúðu að vera. Það var í lagi með mig svolitla stund á meðan hún studdi mig en síðan kom sviminn og herbergið fór að snúast í einkennilega hringi. Sayuri lagði hönd á hálsinn á mér svo höfuðið á mér færi ekki í allar áttir. „Þú stendur þig frábærlega! Stöðugur.“
Þegar hún lagði mig aftur niður lét hún þessi orð falla: „Þetta var ekki svo slæmt, er það?“
„Þetta var alveg djöfullegt.“
„Á-fall!“ Hún tók fyrir munninn á sér og þóttist vera gersamlega miður sín. „Þú ert alveg eins og þér er lýst. Sagði þér aldrei neinn að munnurinn er anddyrið að ógæfunni?“
* * *
Þegar ég opnaði augun eftir síðdegislúrinn stóð Marianne Engel yfir mér, hengið var dregið fyrir. Á kollinum við rúmstokkinn hékk einn af gestasloppunum; til að friða hjúkkurnar sem höfðu séð hana laumast inn hafði hún komið í sloppnum inn í herbergið, eins og ég komst seinna að, en síðan svipt honum snöggt af sér svo hún sat nú hjá mér á hversdagsklæðunum: víðri, hvítri skyrtu sem var gyrt ofan í upplitaðar gallabuxur með silfurbelti. Hárið féll slegið yfir axlirnar og niður bakið. Það var ró yfir andlitinu og birta í augunum – grænum, án nokkurs efa grænum. Bróderaður dreki bjó á hægri buxnaleggnum.
Á endanum fékk ég staðfestingu á því að Marianne Engel var vel vaxin. Drekanum virtist finnast það líka því hann skreið upp eftir fætinum, frá ökkla að mjöðm, í allskyns vindum og gælum við lærið á henni. Hvert einasta hreistur var lituð pallíetta; rúbínaugun voru útstæðir glersteinar. Tungan kvíslaðist í ærslafullum sleikjum eftir rasskinnum hennar. Klærnar, svartur útsaumur, læstu sig í girnilegt hold fóta hennar. „Flottar buxur,“ sagði ég. „Hvar hefurðu verið?“
„Ég var upptekin,“ svaraði hún. „Buxurnar voru gjöf.“
„Við hvað? Frá hverjum?“
„Ég var að vinna en svo varð ég veik um tíma.“ Hún dró stól að rúmstokknum og settist niður. „Jack gaf mér buxurnar.“
„Leitt að heyra að þú hafir verið slöpp. Hver er Jack?“
„Ég er að jafna mig. Afbrýðissamur?“
„Gott að heyra. Ekkert á hlaupum undan læknunum í dag?“
„Neibb. Afbrýðissamur?“
„Út í Jack?“ Ég geispaði á hana. „Svo það er allt í góðu á milli ykkar?“
„Ég gengi nú ekki svo langt. Vil ekki tala um það.“
„Læknana eða Jack?“
„Læknana,“ svaraði hún. „Viltu tala um Jack?“
„Auðvitað ekki. Þitt einkalíf er þitt einkalíf, er það ekki?“
„Þetta er flókið samband.“
„Við Jack?“
„Við lækna.“ Marianne Engel trommaði fingurgómunum á gimsteinsaugu buxnadrekans.
„Jamm. Svo þér er alveg batnað af … veikindunum?“
„Ofþreyta, fyrst og fremst.“ Hún hnykkti til höfðinu. „Segðu mér frá slysinu þínu.“
„Ég var skakkur og keyrði fram af klettabrún.“
„Sá sem étur eld skítur gneistum.“
Ég kinkaði kolli í átt að litlu styttunni á náttborðinu. „Steindrekinn er flottur.“
„Ekki steindreki. Þetta er gróteska.“
„Þú segir að það skipti, ég segi að það skifti.“
„Þetta skiptir mig ekki öllu,“ sagði Marianne Engel, „en þetta er samt gróteska. Steindreki spúir vatni.“
„Fólk talar um steindreka.“
„Fólk hefur fyrir rangt sér.“ Hún dró upp sígarettu án þess að kveikja í henni og neri henni milli fingra sér. „Steindrekar kasta vatni af dómkirkjuveggjum svo að stoðirnar skolist ekki í burtu. Þjóðverjar kalla þá Wasserspeier. Manstu?“
„Man ég hvað?“
„Vatnsspýtari. Það er beina þýðingin.“
„Hvers vegna veistu svona mikið um þetta?“
„Gróteskur eða tungumál?“
„Bæði.“
„Ég bý til gróteskur,“ svaraði Marianne Engel. „Tungumál eru hobbí.“
„Hvað meinarðu með því að þú búir til gróteskur?“
„Ég hegg út.“ Hún kinkaði kolli í átt að kyrkingslega skrímslinu í hendi mér. „Ég bjó hann til.“
„Geðlækninum mínum finnst hann flottur.“
„Hverjum?“
„Doktor Hnatiuk.“
„Hann er skárri en flestir.“
Þetta kom mér ögn á óvart. „Þekkirðu hann?“
„Ég þekki þá flesta.“
„Segðu mér frá útskurðinum þínum.“
„Áhuginn vaknaði þegar ég fylgdist með þér stunda hann.“ Hin höndin fiktaði nú við örvaroddsmenið.
„Ég hegg ekki út.“
„Þú gerðir það.“
„Nei, ég hef aldrei gert það,“ sagði ég. „Segðu mér hvers vegna þér finnst gaman að skera út.“
„Það er afturábaklist. Maður endar með minna en maður hefur.“ Hún þagnaði andartak. „Leitt að þú skulir ekki muna eftir steinskurðinum. Ég á enn svolítið sem þú gerðir.“
„Hvað?“
„Meine Morgengabe.“ Marianne Engel horfði stíft á mig, eins og hún biði eftir því að tilefnislaus minning dúkkaði upp í huga mér. Þegar hún sá að engrar slíkrar var að vænta yppti hún öxlum og hallaði sér aftur í stólnum. „Jack er umboðsmaðurinn minn.“
Vinnufélagi. Gott. „Segðu mér frá honum.“
„Ég held ég leyfi þér bara að hugsa um hann.“ Hún var greinilega í góðu skapi þennan dag. „Hvað um að ég segi þér sögu?“
„Um hvað í þetta sinn?“
„Um mig.“