Читать книгу Angielski. Gramatyka z ćwiczeniami. Wersja mobilna - Anna Treger - Страница 7
1.1. Przedimek nieokreślony a/an
ОглавлениеPrzedimek nieokreślony oznacza, że opisujemy daną osobę, rzecz, pojęcie po raz pierwszy, a dana rzecz, osoba, bądź pojęcie nie są bliżej znane mówiącemu i słuchającemu.
a pen (jakiś, pewien) długopis
a book (jakaś, pewna) książka
a new house (jakiś, pewien) nowy dom
an aquarium (jakieś, pewne) akwarium
an elephant (jakiś, pewien) słoń
an old car (jakiś, pewien) stary samochód
Postać, jaką przyjmuje przedimek nieokreślony (a bądź an), uzależniona jest od tego czy wyrazy towarzyszące (rzeczownik bądź wyrażenie rzeczownikowe) zaczynają się od spółgłoski czy samogłoski.
Przed pen, book (rzeczownikami) i new house (wyrażenie rzeczownikowe) stawiamy przedimek nieokreślony a, ponieważ p, b, n są spółgłoskami.
Natomiast przed aquarium, elephant, old car stawiamy przedimek nieokreślony an, gdyż a, e, o to samogłoski.
Należy pamiętać, że o użyciu postaci a bądź an decyduje nie pisownia wyrazu, ale jego brzmienie.
a university /,junɪ'vɜːsɪti/
an hour /aʊə/
a European state /,jʊərə'pi:ən steɪt/
W zdaniach:
I am a driver. Jestem kierowcą.
She is a student. Ona jest studentką.
używa się przedimka nieokreślonego, mimo że ktoś mówi o sobie, o niej, a „ja” i „ona” są znane zarówno mówiącemu jak i słuchającemu.
Przedimek nieokreślony tłumaczony jest tutaj jako „jeden z wielu, należący do grupy/kategorii, pewnej klasy ludzi”:
I am a politician. Jestem politykiem (należę do tej grupy ludzi, których nazywamy politykami).
This is an elephant. To jest słoń (należy do gatunku zwierząt nazywanych słoniami).
Słowacki was a Romantic poet. Słowacki był poetą romantycznym (był jednym z poetów romantycznych).
W dawnym języku angielskim przedimek nieokreślony a/an oznaczał one – jeden. Jeszcze do dziś w niektórych przypadkach używamy a/an i one zamiennie np. w jednostkach miary, objętości, wagi, czasu, pieniędzy:
a kilo = one kilo
a litre = one litre
a metre = one metre
1/5 = a fifth = one fifth
a thousand = one thousand
an hour = one hour
Przedimka nieokreślonego używamy również przy podawaniu cen, prędkości, częstotliwości. W tym przypadku a/an tłumaczymy jako za/na/w:
She takes a shower twice a day. Ona bierze prysznic dwa razy na dzień.
I go to the cinema three times a week. Chodzę do kina trzy razy w tygodniu.
The apples are 70 p a pound.Jabłka kosztują 70 pensów za funt.
He usually drives 80 miles an hour. On zazwyczaj jedzie 80 mil na godzinę.
W powyższych sytuacjach a/an można zastąpić słowem per:
The apples are 70 p per pound.
Zwróćmy uwagę na użycie i szyk wyrazów w przypadku słów half and quarter:
Half an hour has passed. A quarter of an hour has passed.Upłynęło pół godziny. Upłynął kwadrans.
I need half a kilogram of marmalade. I need a quarter of a kilogram of marmalade.Potrzebuję poł kilo marmolady. Potrzebuję ćwierć kilo marmolady.
We have half a bottle of wine left. We have a quarter of a bottle of wine left. Pozostało nam pół butelki wina. Pozostała nam jedna czwarta butelki wina.
Ale:
Let’s meet at (a) quarter past eight Spotkajmy się kwadrans po ósmej.
Uwaga: wybór – użycie bądź nie użycie a przed quarter - mamy tylko przy podawaniu godziny.
We met at half past ten. Spotkaliśmy się w pół do jedenastej.
Przedimki są zależne od występujących po nich rzeczownikach – nie tylko od tego czy zaczynają się od spółgłoski czy samogłoski, czy są określone czy nieokreślone, ale również od tego czy są policzalne czy niepoliczalne (więcej na ten temat w rozdziale o rzeczowniku).
Przed rzeczownikami niepoliczalnymi nigdy nie używamy a/an.
Możemy natomiast użyć określników some i any:
Bring me (some) water. Przynieś mi wody.
I’ve got (some) good information for you. Mam dla ciebie dobre informacje.
Is there (any) milk in the refrigerator? Czy jest mleko w lodówce?
Każdy rzeczownik niepoliczalny można uzupełnić przez dodanie określenia jednostkowego, np. a bit of, a piece of, an item of, a glass of i wtedy substancja czy pojęcie abstrakcyjne oznaczane przez rzeczowik nabiera charakteru policzalnego.
He drank water. He drank a glass of water.Wypił wodę. Wypił szklankę wody.
Buy me wine. Buy me a bottle of wine.Kup mi wino. Kup mi butelkę wina.
Add salt. Add a pinch of salt.Dodaj soli. Dodaj szczyptę soli.
We asked for legal advice. We asked for a piece of legal advice.Poprosiliśmy o poradę prawną. Poprosiliśmy o (jedną) poradę prawną.
She bought furniture. She bought a piece/an item of furniture.Kupiła meble. Kupiła mebel.
W powyższych przykładach przedimek a jest wymienny z liczebnikiem one. Jednakże w przypadku half a glass of water, half a bottle of wine, itp. przedimka a nie można zastąpić one.
Przedimek nieokreślony używany jest także przy określaniu ilości:
a few, few (z rzeczownikami policzalnymi)
a little, little (z rzeczownikami niepoliczalnymi)
W przykładach poniżej użycie bądź nieużycie przedimka ma duże znaczenie dla określenia stanu posiadania:
I have few friends. Mam niewielu/mało przyjaciół (few sugeruje niedostatek bądź niewielką liczbę).
I have a few friends. Mam kilku/paru przyjaciół (a few sugeruje pewną ilość).
I have little money. Mam niewiele/mało pieniędzy (analogicznie do few, little mówi o niewielkiej ilości).
I have a little money. Mam trochę pieniędzy (analogicznie do a few, a little mówi o pewnej ilości).
Zdarza się, że można użyć zarówno few/a few i little/a little do określenia takiej samej ilości. Ktoś mający trzech przyjaciół może powiedzieć: „I have few friends”, natomiast inna osoba, mająca tyle samo przyjaciół powie: „I have a few friends”. Jak widać, użycie przedimków w przedstawionych przypadkach sprowadza się raczej do subiektywnej oceny, a nie do precyzyjnego określenia ilości.