Читать книгу Kleur kom nooit alleen nie - Antjie Krog - Страница 13

oom Jakobus de Wet praat poetry

‘rondom Jerusalem is berge

hier alleen by die bokke in die veld

is ook berge

maar rondom ons is God

ek voel Hom heel aand aankom so van Akkediskloof se kant

die begin van my was by Tattasberg

bok opgepas jakkals vreet van die boud af maag toe

bobbejaan vang nie, hy vat

hy skeur oop hier by die heupe

waar hy derms trek en vreet

eers wil die myne die grond het

toe vra ek: hoe kan twee mans een vrou bestuur?

toe sê hulle: oom Jakobus julle bestuur bogronds

ons bestuur ondergronds

toe was daar die park-se-man

’n week lank het hy gesoebat om die jawoord te kry

ou trane huil hy, óú trane

maar ons sê dis onse land

hoekom moet ’n ander man ons land bestuur?

sê ek weer: hoe kan twee mans een vrou hê?

wie bestuur die vrou?

toe sê hulle: viennote – ons sal ’n viennootskap wees

toe sê ons as ons nie eers weet van park nie

hoe weet ons nou van viennoot?

toe sê hulle die erwe van ons vaders moet vir ons kinders bly

nou dit verstaan ons

ek het die volheid van die park

my kleinkind Benjamin doen die weiwerk

sy mond het my dit vanoggend gesê

self gesê hy wil ’n veeboer wees

en ek is tevrede

God het vir elkeen ’n talent ingesit

saans by die staning hoef ons nie te praat nie

ons weet waar gewei is waar gewei moet word

dis ’n goeie lewe om aan ’n kind te gee

elke kind het sy eer

laat ek dit maar sê

dis baie smaaklik om saam met ’n kleinkind te wees

hy laat jou lag

hy laat jou goed praat wat nie heeltemal toepas nie

dis goed om by ’n kind te wees

want dag en nag is jy alleen hier by die staning met Christus

julle praat

jy kan agteroor lê

en met helder oë met Hom praat

jy kan maar net kyk

want gees gewaar gees

my bokke is deetlik gelittekenmerk: swawelstert en halfmaantjie voor

winkelhaak en swawelstert by die ander oor

die staat het my ’n stoetram gegee

’n vleishouerram ’n regte prysbok

onder my bokke maak ek nooit apartheid nie

my bokke is een

dan is die seën van die Here daar

maar as ek verdeeldheid maak

is daar ’n einde’

middagoor sak die hitte tussen die koppe vas

klippe word die bloute in geblaak

by die paaltjiestaning tussen ebbehout en krie

dop oom Jakobus die dikderm om

en sprei niervet dun oor ’n tak

‘die koeltetjie is maar vlak,’ brom hy langs die afgeslagte orrobok

oor die radio op ’n blik

lees Cobus Bester die middagnuus

ek loop agter Benjamin Cloete aan as hy die bokke veld toe vat

ligvoets fynvoets stryk hy die duine oor

haii-haii klap sy sweep

die bokke sak die oewers in

jong rivierriet kriedoring rosyntjieboom

hulle’s stil gevreet

Benjamin syg sag ’n rivierwilgkoelte in

en nou? vra ek

‘mevrou kan nou ’n sluimertjie vang’

weerloos lê die rivier

oop aar in die hitte

die landskap ondenkbaar sonder die bruingroen sny

onverwoesbaar ouer as die oudste mensasem op klip

hy voed die bokke van maak en die bokke van dood

hier’s van niks te veel

hier’s van niks te bittermin

die berg aan die oorkant lyk soos iets wat lek

teen middaguur blus dit in blou

beur weg in aangetaste brons

sianied sis die vygies

en as die son uitkyk is ek daar is ek daar in lavender blue

ek kyk op my horlosie

dis twintig minute voor drie

en dit beteken absoluut niks nie

ons dommel tussen koelte en vreet en hitte

die son kantel eindelik

die rante galm van blêr soos die groot bokke staning toe kom

die vasgebinde lammertjies spook aan hulle riempies

niks so saf soos boklam

(onthou my taal)

niks so soet snoetig

fynbekkig weerloosogig soos boklam

teen die aand se kant

party kry tiet party kry vreemde tiet

dis grootblêr tot platblêr tot kleinverloorblêr

tot mofblêr tot sanikblêr tot bederfblêr

tot vererg se baasblêr

die fluweel van ’n boklam se oor

glip deur my hand

‘hoe lê ek die lyne af na jou toe lief

as die laat lig so kliplangs knel

hoe herinner ek my ’n bewende lyf in jou hand

soos jy my rugstring afknabbel

hoe bring ek jou hier lief

tot langs die groot rivier

dat ons die later jaar se brak en bitter

weer tot liefde sedimenteer?’

die bokke kom huis toe

kort wolwit watervalle stort uit die bome

teen die laatmiddagstof

lammertjies en staning en bokbaarde

straaltjies pis en kantige kutteltjies

soos diamante het ook die drolle vorm hier

twee tepeltjies, deurgeknielde knieë

waar hulle gewei het laat hulle poep vannag

die horinkies soos verhoringde vlerkies

wat sou kon wees die ene engel

buitendeur loop Joseph en preek

doer op die kop staan hy en arms waai

sy stem kom in tekste na ons aangewaai

Joseph preek vir die klippe die klowe

vir die rivier gaan sing hy

vir die bokke die nag bid hy

‘die kind steek my so in die skanne,’ sê oom Jakobus

‘’n kleur kom nooit alleen nie,’ sê sy

toe die rante teen skemer losraak en wegval in blou kantvalle

die plooiings omsit in vuur

en amber

die rivier verstil tot weerkaatsing

dit raak voeltyd en voëltyd

deur die geweld van kleur en riet

vlieg ’n reier stil die vallei af

bontrokkies kuifkoppies sysies

bondel in tossels op die grasbank langs my tent

die berg bêre sy klip in die water

jong oker en goud en rooi wat opdryf uit die nagkoelte

daar’s ’n trilling van klip en rivierwilgers en riet

’n duif in die krans val verskrik in klank

die lug raak skulp

agter die nagdonker berge is die son raakgesny

en begin die wit lug deurbloei

ek slaap op die wal van Die Rivier

die hele nag vloei dit stil en breed by my verby soos bloed

uit ’n wond – bokant lê die gruis van sterre

maak die nag haarself oop –

dadelik is kleur die oerkluts kwyt