Читать книгу ҲАЁТ ҚОИДАЛАРИ - Баҳром Бахтиёрович Ниёзматов - Страница 24

Инсоннинг феъл-атвори мураккаб вазиятларда бирор нарсани танлаётганда равшанроқ намоён бўлади.

Балки ҳаммаси эмасдир, аммо кўп нарса сенинг измингда

Ҳа, бу ҳаётда кўп нарсаларга бирор-бир таъсир қилолмаслигимиз бор гап, аммо ҳаёт бутунлай менинг измимда эмас дея қарор чиқариб, ўзингни ўзинг алдашингга йўл қўйма. Тўғриси, яшаётган ҳаётингнинг катта қисмини айнан шундай ўтган. Ҳа, сен кўплаб майда, баъзан ҳатто сезилмайдиган қарорлар қабул қилгансан, пировардида улар ҳозир сен одимлаб бораётган шу сўқмоққа етаклаб келди. Ўз ҳаётингни ўзинг назорат қила олмайсан деган гап-сўзлар эса – бу шунчаки, қуруқ гаплар, атрофдагилар йўриғига кўра ўзингни ишонтиргансан, яъни улар учун керакли нарсани сенга қилдириш осон бўлиши учун, холос.

Сенда Танлов Ҳуқуқи бор

Инсонга берилган энг катта туҳва – танлов эркинлиги. Сендан бошқа ҳеч ким – на болаларинг, на дўстларинг зиммангга юклатилган вазифани қилмайди. Танлов – қилиш ёки қилмаслик.

Ҳар доим танлов бор. Бир қанча ечимлар ҳар қандай вазиятда ҳар доим бўлади. Сенинг танловинг – бу сенинг қарорларинг, ҳаётингда юзага келган муаммоларнинг ечими.

Эркин эканлигингни англаш сени жуда ҳам енгил торттиради. Хохлаган нарсани қилиш эркинлиги.

Сени қандай яшашингни ўзгалалар белгилашига ҳеч қачон йўл қўйма

Ота-онагга ҳам, жуфтингга ҳам, болаларингга ҳам бундай имкониятни берма. Ўз ҳаётингни ўзинг бошқар, баъзан унга бошқа одамлар аралашишига йўл қўйишинг мумкин, аммо якуний қарор фақат сеники бўлиши керак. Бу – касб танлашинг, одамлар билан муносабатларинг, диний эътиқодинг ва ҳаёт тарзинг фақат ва фақат сен томонингдан белгиланишини билдиради.

Бу қоида, айниқса, сени шубҳалар ўз гирдобига ола бошлаганида долзарб бўлади. Шубҳалар сенинг заиф томонингга айланишига ва ундан бошқа одамлар фойдаланишига йўл қўйма.

Ҳеч қачон танлаш ҳуқуқидан ўзингни маҳрум қилма. Агар сен учун танлашса ҳам, қарорингни ўз ичингда сақлаб қўй, чунки вақти келиб, у қувонч чечакларидай ўсиб чиқади.

Бу сенинг ҳаётинг ва сенда ҳар доим танлов мавжуд

Масалан, сен врач (рассом, спортчи) бўлишга қарор қилгандинг, аммо ота-онанг иқтисодиёт институтига киришинг афзалроқ дея, буни сенинг номингдан ҳал қилиб қўйишди. Сен ўқишни тугатдинг ва иқтисодчи бўлдинг, ўзинг севмаган ишда ишлайсан ва ҳаётингни чил-парчин қилишгани учун учун ота-онангдан ўпкалайсан. Аслида эса бу Сенинг танловинг бўлган. Ҳаётинг ўзингники бўлган ва сенда энг камида 2 та вариант мавжуд эди:

1. Ўзинг билганингча иш тутиш.

2. Ота-онангга ён бериш, аммо кейинроқ ўзинг орзу қилган иккинчи касбни эгаллаш.

Шу сабабли ўз масъулиятингни бошқаларга юклашни бас қил. Ҳаётингда содир бўлаётган барча нарса ўзинг танлаганинг туфайли, ва бу учун сен жавобгарсан.

Ҳаётингнинг сен истаганингдек бўлиши мумкин

Сен кимнидир истакларини оқлашга ва рўёбга чиқаришга мажбур эмассан.

Ҳар ким ўз йўлидан боради

Агар сен йўлингда мамнуният билан кетаётган бўлсанг, демак, бу ҳақиқий йўлинг. Ўзингни ёмон сеза бошласанг, қанчалик узоқ юрган бўлсанг ҳам, ундан исталган пайт чиқиб кетишинг мумкин. Бу тўғри қарор бўлади.

Ҳеч кимнинг маслаҳатини эътиборсиз қолдирма – тингла

Унга риоя қилиш ёки қилмаслик ҳуқуқини эса ўзингда қолдир. Бошқа одамнинг яхши маслаҳатидан фойдалана бил – бу санъат ўзингга-ўзинг яхши маслаҳат беришдан кам эмас.

Елканни танла

Қайси йўлдан боришимизни шамол йўналиши эмас, балки елканлар белгилайди. Елканни ўрнатиш – фикрларингни етмоқчи бўлган нарсага йўналтиришдир. Сенинг сўнгги манзилингни ҳаёт эмас, балки ўз танловинг ва тайинланган мўлжалга келиш мажбурияти белгилайди.

Елканларни кўтар ва қайиғингни ўзинг эришишни истаётган имкониятлар уммонига йўлла.

Чиғаноқлар ва бургутлар ҳақида масал

Худо инсонни яратганида унга “Ким бўлишни истар эдинг?” деган савол берди. Инсон лом-лим демади, чунки жавобини ўзи билмасди.

Шунда Худо уни қўлидан етаклаб денгиз соҳилига олиб борди. Худо денгиз тубидан чиғаноқни чиқарди ва уни инсонга кўрсатди:

– Агар кўнглингга хуш келса, мен сенга чиғаноқ ҳаётини таклиф қиламан. Сен миллионлаб шунга ўхшаш одамлар билан денгиз тубида ётасан. Фақат оқим келтирадиган нарсалар сенинг озуқанг бўлади. Сенинг ҳар бир янги кунинг янги таассуротлар олиб келмайди, балки шунчаки олдингиларига ўхшайди. Аммо ҳаётинг таваккалларсиз ва ларзаларсиз кечади, ғалаба ва мағлубиятлар сени безовта қилмайди. Фақат ҳар замонда чиғаноғингни очиб-ёпиб туришни айтмаганда, ҳамма вақт хотиржам ҳордиқ олиб ётасан.

Тангри чиғаноқни кўрсатганидан сўнг улар баланд тоққа чиқишди. Улар тоғдаги бургут инини кўришди ва Худо деди::

–Агар истасанг бургут ҳаётини танлашинг мумкин. Сен ўзинг истаганча баландликда уча оласан. Ўзинг истагандек яшай оласан. Истасанг -энг юксак чўққиларни забт этишинг мумкин. Фақат юксакликда ўзингга ўхшашларни жуда кам учратасан. Шунингдек, қаерга учиш кераклигини ҳам ўзинг танлайсан. Аммо бунинг эвазига бу ҳаётда ҳеч нарса сенга шунчаки берилмайди. Ҳар куни тер ва қон эвазига озуқа излаб учиб юрасан.

Ўша пайтдан бошлаб ўзига чиғаноқ ҳаётини танлаган жуда кўп одамлар пайдо бўлди ва фақат камдан-кам одамлар ўзларига бургут ҳаётини маъқул кўришди.