Читать книгу Vitaulium: Hofwyck en Spaansche Wijsheit - Constantijn Huygens - Страница 16

't Is een dagh of vier geleden,

Dat ick hallif moe getreden

Door de paedtjes van mijn hof

Wat gingh sitten onder 't lof[1],

Daer de hitte niet kan nypen

Onder 't lommeren van ypen,

Op een banckje van een deel[2],

In een koel en groen prieel;

Daer de dichte blaedjes weeren

Dat de Son my niet kan deeren,

Schoon hy op de middagh blaeckt,

Als hy 't Hemel-kreeftje naeckt.

Om mijn eensaemheit t' ontvluchten,

Die my somtijds doet versuchten,

Als ick aersel op de schae[3]

Van mijn afgestorven gae,

(Wie kan steeds den mensch verkrachten)?

Liet ick drijven mijn gedachten[4],

Liet ick mijn herdencken gaen

Door u lecker letter-blaen,

Die ick even had gelesen;

Blaen, die voor geen sterven vresen,

't Zy de Somer swicht of brand,

Van een soete Joff'ren-hand,

Door uw wil, aen my gegeven;

Blaen, daer Hofwijck door sal leven Langer, alsser bosch of laen Staet, of met of sonder blaen; Langer, als d' abeele kruynen Sullen Hofwijck en sijn tuynen Decken voor de scherpe snee Van de seyssen uytter Zee[5]: Langer, als sy, met de toppen Van haer hoogh-gestege koppen, Sullen weygeren den pas Aen het huylen en 't gebas Van de nortse Noorder-winden Op den bloesem van de Linden, Die, aen d' Oost' en Wester-kant Van den Hofwijcks Hof geplant, Maecken ruyme wandeldreven, Die het quaelick willen geven Voor 't Voorhoutse Joffren-rack, Munnick-tuyntje, blaeder-dack, Dat, door 't roemen uwer Dichten[6], Voor geen dingh behoeft te swichten, Wat of in of buyten 't landt Sijne borst op schoonheit spant;

Langer, als de maste-boomen[7]

Sullen wederzijds bezoomen,

Met een altijd groenend lof,

't Buytenpad van uwen Hof:

Als de nimmer-dorre Climmen[8]

Sullen klauteren en klimmen,

Langhs 't gebeent' en armen op,

Over hooft en kruyn en top

Van de hoecksche Vierelingen[9],

Al gelijck in alle dingen,

Broeders, even hoogh en breedt

En al eveneens gekleedt:

Daer de Cabbeljaeus-gesinden[10]

Noch wel herbergh souden vinden,

Soo 't de Landvooghd soo verstond,

Dat hy die in schootels sond

't Lijf gesoon, de staert gebraeden,

En een kruyck met wijn gelaeden

Van de Moesel of de Deel[11],

Om het oud-versufte scheel[12]

Met een Roemer af te drincken;

Langer, als de Vloer sal blincken,

En het marmer staen te prael,

In uw sinnelicke[13] sael;

Langer, als uw Slot zal duyren,

Dat, met even-zijdse muyren,

Vierkant uyt het waeter rijst,

Dat de Waerd en gasten spijst

Met een vangst van goede vissen

Als 't u die gelieft te dissen,

Slot, als men 't van 't Zuyden kijckt,

Dat een flesch in 't koel vat lijckt;—

Langer als men 't paerdt sal jaegen

Langhs de Vliet, met sweepe-slaegen,

Nae den Dam, of Delft, of Haegh,

Alsser Schip en schuyt en kaegh,

Met sijn vracht en volck en waeren,

Uw kasteel verby sal vaeren,

Die, of van of nae de Vliet

Door den Duycker henen schiet;—

Soo langh als men Duyts sal spreecken,

En geen leeser sal ontbreken,

Die een aerdigh Rijm bemint,

Daer men pit en kruym in vindt.

Wijl ick sit en suff en mijmer,

Opgetogen, hoe de Rijmer

In soo een gemeene stof

Wint soo ongemeene lof;

Hoe hy Wijsheit mengt met kluchten,

Hoe hy sonder jock kan tuchten[14],

Hoe hy ernst met lacchen speckt,

Daer men les en vreughd uyt treckt,

Vind ick my in 't Bosch gekommen

En op uwen Bergh geklommen,

Daer een vierkant hout-gebouw

(Wist ick hoe men 't noemen souw)

Braght my weder op mijn sinnen,

Datter voordeel was te winnen

Van een heerlijck Peterschap

Voor die op den hooghsten trap

In het gissen konde raecken

Van profijtelickst vermaecken

In het geven van een naem,

Beyde nut en aengenaem.

Ick gevoelde my bestreeden

Van mijn tochten en de Reden:

D' een sey dat ick 't laeten souw,

D' ander riep er tegen: "houw!

Houw, en wilt u daer voor wachten,

't Is geen werck van uwe krachten,

't Is geen last van uwen rugh;

Wat vermeet sich vliegh of mugh,

Dat een kemel is te vergen?

Wie begeeft sich op de bergen,

Die genoegh sich vind beswaert,

Dat hy kruype by der aerd?"

Reden had nae reen gesproken,

Eersucht quamper tegens stoken:

"Die niet soeckt, die niet en vind,

Die niet waeght, die niet en wint;

Waeght ghy: 't kan misschien gelucken;

Mist ghy: 't hoeft u niet te drucken;

Vele, die wat groots bestaen

Hebben met de wil voldaen;

Oock soud ghy den eerst niet wesen,

Dien, als anderen voor desen,

Een geluckigh woort ontvil[15],

Als 't geluck maer dienen wil;

Blinden kunnen somtijds raecken,

En oock acker-lieden spraecken

Somtijdts wel een tijdigh woord,

Dat den wijsen heeft bekoort;

Oock is 't mee al waer bevonden,

Dat een haes, voor snelle honden

Afgeloopen vry en los,

Is gevangen van een Os,

Die hem op sijn lenden trapte,

Wijl[16] hy door de weyde stapte

In een dichte bos van gras,

Daer het wild gelegert was".

Wat is goed en wat is beter?

Soo 't geluckt, soo werd ick Peter[17],

En soo 't mist, waer kom ick heen?

Wat is 't als een blauwe scheen?

Die is lichtelick te waegen:

Vryers loopens' alle daegen,

En wie gaetter kreupel van?

Dus geschuddet[18] in een wan,

Dus gehangen tusschen beyden,

Eer dit strijden was gescheyden,

Had my d' eersucht al vermant,

En de Pen was in de hand,

En de Reden aen het swijmen,

En de Dichter aen het rijmen,

En de veder in den int,

Om een naem voor 't houte kind.

Hofwijcks Hoogh-beroemde Schrijver, Dus geraeckt' ick door den yver, Die de reden had verbluft, Van het peynsen half versuft, Aen het raen en aen het rijmen, Aen het voegen, aen het lijmen, Aen het krabblen met de pen, Waer van ick dit naschrift[19] sen[20].

Heb ick 't wit niet kunnen raecken

Van 't profytelickst vermaecken,

Soo ick in den naem hier mis

Wat en nut en vrolicks is;

Heb ick 't bey niet kunnen raemen

Wilt de Meester niet beschaemen,

En die mee is van de kunst,

Deck mijn feilen met sijn gunst!—

20 Julij, 1652. (jACOB WESTERBAEN).

Noten:

[1] loof.

[2] plank.

[3] 't verlies.

[4] Westerbaens overleden vrouw, na welker dood hij zich op Ockenburgh

gevestigd had.

[5] Versta: de zeewind of -lucht.

[6] Zie deel III en IV bl. 30 in't Voorhout.

[7] Huygens' lievelingen. Zie vervolgens en in de Sneldichten.

[8] klimop.

[9] "Vier houten cabinetten of prieelen met clim bewassen, staende op de

vier hoecken van den Hof, alle uyt eender hand gemaeckt" Huygens.

[10] Klankspeling op het vorenstaand hoeksch.

[11] In Belgien; deelewijn.

[12] verschil.

[13] nette.

[14] leeren.

[15] Ontviel; gelijk wirp voor wierp in 't volg. lofdicht.

[16] terwyl.

[17] peet-oom.

[18] Voor geschud.

[19] Zie volgende gedichten.

[20] Voor zend, gelijk vin voor vind, enz.