Читать книгу Ena Murray Omnibus 36 - Ena Murray - Страница 5
Оглавление2
Die twee jong gesigte versober ietwat.
Kobus lyk bekommerd. “Hoekom?”
“Hy het gister hierheen gebel en ... wel, om dit sag te stel, hy was baie ontevrede.” Sy aarsel. Sy kry hulle jammer. Hulle is so vreeslik gelukkig, maar hulle moet liewer weet waar hulle staan. Daardie meneer Coetzenbergh het nie geklink na ’n man wat onsin verdra nie. “Hy wou weet wat de duiwel hier aangaan. En hy was baie skepties omtrent jou keuse. Hy het hardop gewonder waar jy Martina uitgekrap het. Sy eie woorde.”
“Sus!” Martina se oë is rond van skok, en Kobus laat sy kop skuldig sak. Dan kyk hy verskonend op.
“Jy ... moet hom maar verskoon, asseblief, Isolde. Zak is maar ... kort van humeur en baie reguit van geaardheid.”
Isolde kan die koelheid in haar stem nie keer nie. Sy voel nou nog hoe haar bloeddruk styg as sy net terugdink aan daardie gesprek. “So het ek agtergekom, ja.” Sy kyk haar jong swaer stip aan. “Kobus, het jy jou mense vertel van jou huwelik?”
Hy én sy bruid lyk meteens só skuldig dat Isolde se hart in haar skoene sak. “Martina?”
“Jy sien, sus ...”
“Ja?” Sy weet sy klink nou presies soos ’n versuurde oujongnooi, vol kritiek en oordeel, maar daardie Zak-mens gaan hulle almal lewend braai as hy moet agterkom dat hulle hom bedrieg het. “Kom. Wat gaan hier aan? Dit klink dan nou vir my julle is met ’n bedrieëry besig.”
Martina en Kobus kyk na mekaar. Ten spyte van die erns van die oomblik, ontmoet hul oë in ’n verskuilde geamuseerde blik. Kobus se broer Zak is wel uitgesproke – maar Isolde staan nie ver terug vir hom nie. Kobus se geamuseerdheid verdiep. Hy sal graag dié twee bymekaar wil sien. Die vonke sal spat!
Dis Martina wat vinnig begin verduidelik. “Jy sien, sus, ek en Kobus het gedink ... wel, dis miskien beter om hulle nie sommer dadelik van die troue te vertel nie.” Die uitdrukking op haar suster se gesig laat haar nog vinniger verduidelik. “Ons wou nie doelbewus bedrog pleeg nie, sus. Dis net ... Kobus se ma is ’n hartlyer. Hy het gevoel ons moet maar eers met die nuus wag tot ons daar kom.”
“Ja, sien,” val Kobus ook in om te help verduidelik, “ek weet Ma sal natuurlik dadelik vir Martina lief word as sy haar sien en dan sal sy dit makliker aanvaar dat ons getroud is. Anders sal sy haar baie bekommer as sy moet weet ek is met ’n wildvreemde meisie getroud. Maar as sy haar eers gesien het, sal sy weet en verstaan hoekom ek Martina nie onder my oë wou laat uitgaan nie. Ons wou regtig nie doelbewus skelm wees nie, Isolde.”
“Hmmm.” Isolde lyk minder kwaai, maar is nietemin nog net so bekommerd. “Ek dink julle sal met hierdie storie by jou ma verbykom, Kobus, maar dis daardie ouboet van jou met wie julle rekening moet hou. Die duiwel gaan los wees op daardie plaas wanneer julle daar kom. Ek kon dit sommer aan sy stem hoor. Julle moet dus maar liewer hierdie Argentinië-storie vergeet en sorg dat julle op die plaas kom en julle verduidelikings agtermekaar kry vir ouboet Zak.” Sy frons. “Dis darem ook ’n vreeslike naam. Waar kom hy daaraan?”
Kobus moet glimlag. “Dis ’n afkorting vir Zacharias. Almal noem hom Zak, en Ma noem hom selfs soms Zakkie.” Sy glimlag verdiep. “Dis natuurlik haar eksklusiewe voorreg om hom só aan te spreek. Hy sal dit van niemand anders duld nie.”
Die rooi glinster in Isolde se hare. “Ek kan my ook nie voorstel dat so ’n dwars mens ’n troetelnaampie kan hê nie. Wel, daar het julle nou die hele storie. Julle moet maar liewer môreoggend vroeg terug plaas toe en gaan regmaak waar julle verbrou het.”
“Maar ons kan nie, Isolde!” roep Martina ontsteld uit.
Kobus laat ook fronsend hoor. “Dis buite die kwessie. Ek móét eers van daardie beeste uitvind, en as daar ’n moontlikheid is dat ek wel van die Brahmane in die hande kan kry, moet ek eers Argentinië toe gaan.”
Isolde sluit haar oë ’n oomblik. Sy is self nie alte bekend vir haar geduld nie, en hierdie twee besef blykbaar nie die erns van die saak nie. “Hoe langer julle draai om jou mense die waarheid te vertel, hoe slegter gaan dit lyk en hoe swakker gaan hulle van julle dink. Gaan éérs plaas toe en dan kan julle reël vir Argentinië.”
“Maar dis nie moontlik nie, Isolde,” laat Kobus koppig hoor. “Teen die tyd dat ek nog eers op die plaas was en alles verduidelik het, is daardie winskoop reeds deur iemand anders opgeraap. Dis die kans van ’n leeftyd.”
Daardie nag slaap nie een juis baie lekker nie. Isolde bekommer haar dood oor Martina. Sy was al die jare so gewoond om haar sussie te beskerm dat sy dit nie sommer kan afmaak met die gedagte dat sy nou getroud is en haar man na haar moet kyk nie. Martina is so ’n liewe kind, maar hierdie ding gaan haar uit die staanspoor in ’n slegte lig by haar skoonmense stel. Hulle gaan ’n totaal verkeerde indruk van haar kry. As daardie Zak net nie so ’n buffel was nie.
Ook die jong paartjie lê tot laatnag en gesels, en daar word aan allerhande planne gedink hoe om hierdie eerste groot probleem in hul huwelik die hoof te bied. Party heeltemal vergesog, soos Kobus uitwys, maar Martina hou voet by stuk toe die idee eers posvat.
“Ek sê vir jou, Kobus, dis ons enigste uitweg,” laat Martina beslis hoor. “Ons kan nie jou ma laat weet ons is klaar getroud nie. Netnou kry sy ’n hartaanval en kom iets oor en dan sal ons werklik skuldig wees. Ons moet tyd wen.”
“Liefste, Isolde sal nooit vir so iets te vinde wees nie. Ons moet aan iets anders dink.”
“Aan wat? Gee jy dan ’n beter plan.”
Maar daar is geen beter plan nie, en as Isolde kon weet wat die twee in die nagtelike ure lê en fabriseer en watter rol sy daarin gaan speel, sou sy nog slegter geslaap het.
Kobus is die volgende oggend baie vroeg na Richard toe en toe hy omstreeks elfuur weer terugkeer na die woonstel, kyk die twee susters hom elk met hul eie bedenkinge aan.
“Ons het die man geskakel. Hy sê hy het nog niks verkoop nie, en as ek wil, kan ek kom en kom uitsoek wat ek wil hê.” Hy kyk na Isolde. “Asseblief, jy moet verstaan, Isolde.”
Albei jongmense kyk haar so pleitend aan dat Isolde aardig voel. Haar stem is effens heftig. “Ek verstaan, Kobus. Maar dis jóú mense wat jy moet oortuig, nie vir my nie.”
“Ons het aan ’n plan gedink.”
Isolde kyk haar suster agterdogtig aan. Daardie stemtoon ken sy goed. Martina gebruik dit altyd wanneer sy iets wil hê waarmee sy weet haar suster nie sal saamstem nie. “Ja?”
Martina kom nader, slaan haar arms om haar suster. “Asseblief, sus, jy moet ons nou help. Nog net hierdie een keertjie. Ek sal nooit weer iets van jou vra nie. Asseblief tog, Sol!”
Isolde se gesig verstil. Sy voel sommer hier is ’n groot slang in die gras, maar haar hart word onwillekeurig week. Sy is al wat Martina het. As hul ouers geleef het, sou Martina haar nou tot hulle kon wend. Maar nou het sy net haar suster.
“Goed, wat is dit? Hoe kan ek help?”
Man en vrou kyk weer vlugtig na mekaar, en Kobus lyk nie juis hoopvol nie.
Maar Martina wend haar weer moedig tot haar suster. “Jy sien, sus, ons het gewonder ... ek en Kobus ...”
Kobus tree vorentoe. “Voordat Martina jou oor haar plan inlig, moet ek jou ... julle eers iets vertel. Ek het plaas toe gebel nadat ek met die man in Argentinië gepraat het. Zak klink heeltemal te vinde vir my plan. Hy dink ek kan moontlik ’n goeie slag slaan. Maar dan ...” Hy trap effens ongemaklik rond. “Hy het my ook gewaarsku dat ek ... wel, dat ek nie dwase goed moet aanvang en miskien skielik trou nie, want ... want dan gaan hy toesien dat ek onterf word.”
“Wat?” Martina lyk geskok en frons hewig. “Kobus, jy het Zak as so ’n wonderlike mens geskilder, maar ek begin my bedenkinge oor hom kry.”
Isolde het verbleek sodat die groen oë nog skerper uitstaan teen haar ligte vel. Haar dunk van Kobus se broer daal by die minuut. “En watter reg het hy om dit te doen?”
Kobus lyk moedeloos. “Hy kan. Toe my pa oorlede is, het hy alles, ook alle seggenskap oor sy boedel, in Zak se hande gelaat omdat Ma se gesondheid so sleg is. Zak kán my onterf. Ek kan nie glo ... kan dit vir geen oomblik aanvaar ... dat hy werklik tot sulke uiterstes sal gaan nie, maar aan die ander kant ... hy is ’n onpeilbare mens. ’n Mens moet hom liewer nie te ver dryf nie.”
“Van al die ...” Isolde spring op en haar groen oë blits. “Hy moet ’n soort onmens wees as hy so iets sou doen. Ek is jammer, Kobus, maar ek het nie ’n druppel tyd vir daardie broer van jou nie.”
Ook Martina is openlik ontsteld. “Kobus, dink jy regtig hy sal? Jy het dan nog altyd vertel hy is so ’n wonderlike broer ...”
“Maar hy is ’n wonderlike broer en ’n wonderlike mens, liefste. Ek besef sy houding moet baie ... onredelik voorkom, maar ek verstaan tot ’n mate hoekom hy so optree. Dis net omdat hy my nog altyd as sy kleinboetie beskou wat hy moet beskerm. En dan is daar natuurlik nog Ma. Hy is baie erg oor haar en hy sal enigiets doen om haar teen pyn of teleurstelling te beskerm. Die man wat aan haar raak, raak aan Zak. En die persoon wat haar ontstel, sal met hom te doen kry. Hy was – en is – meer soos ’n vader vir my as soos ’n broer. Seker omdat hy byna twaalf jaar ouer as ek is. En dan natuurlik is hy ’n man met ’n onwrikbare wil. Hy kan behoorlik hardkoppig wees as hy eers ’n besluit geneem het.”
“En hy het besluit dat indien jy met ’n meisie van hierdie geweste trou, of met enigiemand aan wie hy nie eers sy goedkeuringsetiket geplak het nie, jy onterf sal word. Baie gerieflik, moet ek sê. Dan word sy erfenis mos soveel groter, nie waar nie?”
“Isolde!” Kobus lyk werklik ontsteld en geskok. “As jy Zak eers leer ken het, sal jy besef dat hy nooit so iets sal doen om persoonlike munt daaruit te slaan nie. Rocklands is so ’n magsonmoontlike stuk aarde – eintlik vyf groot plase ineen – dat daar meer as genoeg vir hom oorbly as dit in twee gedeel word. En, in alle beskeidenheid gesê, daar is genoeg kapitaal om seker nóg so ’n stuk grond te koop as hy dit wil hê.”
“Dis miskien een van die redes hoekom hy oor alles wil koning kraai. Dis gewoonlik so met ryk mense. Hulle verbeel hulle hulle kan oor alles en almal heers. As hy ’n bietjie minder aan aardse goed gehad het, sou hy dalk meer van ’n mens gewees het,” laat Isolde op haar reguit manier hoor.
Man en vrou kyk weer vlugtig na mekaar. Kobus se oë vertel duidelik aan sy vroutjie dat sy maar haar plan kan vergeet. Nou, minder as ooit tevore, sal Isolde daarvoor te vinde wees.
Isolde voel hoe ’n hulpeloosheid haar oorval. Wat kan sy doen om hierdie twee mense te help? Sy voel dis haar plig om hulle teen hierdie hardvogtige man te beskerm, al vertel Kobus ook hóé watter wonderlike mens hy eintlik is. Kobus is maar net lojaal, besluit sy spytig.
“Wat gaan julle doen?” wil sy reguit weet, ook ten einde raad. “Kan Martina nie maar eers plaas toe gaan en hulle gaan ontmoet nie, sê as jou verloofde?” Sy glimlag skeef. “Ek weet dis nie heeltemal eerlik nie, en dis beslis nie reg van my om julle voor te gaan met so iets nie, maar wat kan ’n mens anders doen? Gaan jy dan Argentinië toe en gaan koop jou beeste, en stuur Martina solank plaas toe. Wanneer jy terugkom, het hulle darem tyd gehad om haar te leer ken, en kan julle maar bieg. Ek kan aan niks anders dink nie. Kan julle?”
Die twee loer weer onderlangs na mekaar, en dan lig Martina haar kop op. Dis nou of nooit. “Ons het self aan iets in daardie rigting gedink, maar ... ons het eintlik gedink dit sal beter wees ... ek bedoel, ons wil jou vra of ... jy nie liewer eers Rocklands toe wil gaan nie.”
“Ek? Maar wat moet ék daar gaan maak? Dis in jóú wat hulle belangstel, nie in my nie.”
“Jy verstaan nie. Wat ek eintlik bedoel, is dat jy eers daarheen gaan en voorbrand vir ons maak ...”
“O nee, dankie. Nie al wat ’n Brahmaankoei in die wêreld is, kry my op daardie plaas nie. Nee, Martina, nee.”
“Ag, sus, asseblief. Ek vra so mooi. Nog net hierdie keer, asseblief, sus, doen dit vir my, toe?”
“Martina, jy is nie reg in jou kop nie. Die liefde het jou verstand aangetas. Daardie Zak sal my sommer van die plaas af verjaag.”
“Nie as jy as Martina gaan nie. My ma weet dat daar ’n Martina is op wie ek verlief geraak het, en ter wille van haar sal hy jou dan nie sommer kan weg- ...”
“Wag ’n bietjie. Wát het jy nou net gesê?”
Martina spring ook weer in. “Hy het gesê as jy as ek gaan ... Verstaan jy nie? Jy gaan eers as Martina plaas toe en maak hulle mak, om dit so te stel, en dan ...”
“Maar julle is seker stapelgek. Waar’t jy gehoor ... Liewe land!” Haar asem is skoon weg. “Julle is nie reg wys nie,” sê sy met oortuiging toe sy die erns op albei se gesigte sien.
Haar jonger sussie se oë het nog nooit só gepleit nie. “Sol, asseblief. Dis al wat ons kan doen.”
“Maar dis bedrog. Gruwelike bedrog!” protesteer Isolde geskok. “Jy kan nie werklik verwag dat ek so iets sal doen nie, Martina! Om ’n ou dame wat my nog nooit enige kwaad aangedoen het nie so te gaan staan en bedrieg!”
“Maar dis juis ter wille van haar,” laat Kobus vinnig, oorredend hoor. “Ma sal dadelik van jou hou, net soos ek weet sy dadelik van Martina sal hou. En ná so ’n rukkie sal sy heeltemal gerus voel oor die vrou met wie ek wil gaan trou, soos sy dit sal sien. En dan kan jy haar die waarheid vertel en haar oortuig dat jou suster met wie ek reeds getroud is, net so goed soos jy is en dat sy geen vrese hoef te hê nie.”
Sy kyk hom openlik ontevrede aan. “Ek sien. Ek is nou die een wat al die kastaiings uit die vuur moet gaan krap, nè? Toe ek gesê het moenie so oorhaastig wees nie ...”
“Ja, ons weet, Isolde,” keer Martina vinnig. “Ons was seker ’n bietjie te haastig, maar gedane sake het geen keer nie. Ons is nou klaar getroud en Kobus gaan onterf word as hy nie sy aanstaande deur sy broer goedgekeur kry nie en sy ma sal ’n hartaanval kry as sy moet hoor hy is al getroud. Asseblief, sus.”
Isolde se nugter verstand vertel haar dat sy reeds meer as halfpad vasgetrek is, maar sy gooi nog desperaat wal. Sy wend haar tot Kobus. By dié sal sy nog haar man kan staan, maar as Martina só pleit, val dit haar swaar om nee te sê. “Is dit werklik so lewensnoodsaaklik dat jy eers Argentinië toe moet piekel agter ’n paar beeste aan, Kobus? Die wêreld is seker redelik vol van die goed? Jy kan mos eers vir Martina gaan voorstel aan jou mense en daarna, as daardie bankrot miljoenêr in Argentinië dan sy beeste al verkoop het, ’n ander transaksie beding.”
Kobus skud sy kop beslis. “Nee, Isolde. Die bankrot miljoenêr in Argentinië se Brahmane is stamboekgoed. Ek verneem hy was dié teler van Brahmane in die land. Dis die kans van ’n leeftyd hierdie, en ek durf dit nie deur my vingers laat glip nie.” Sy gesig is nou ernstig. “Jy sien, my pa was ’n puik boer en Zak is nog beter. Daar het nie veel vir my oorgebly om te doen nie. Nou het ek die kans om ook iets aan te pak.
“Ek wil nie net op my pa en my broer se louere gaan sit en rus nie. Met my idee om met Brahmane in ons geweste te boer, kry ek nou die kans, nie net om myself te bewys nie, maar ook miskien ’n nuwe potensiaal vir die streek te bied en ’n deurbraak in ’n heel nuwe rigting te maak. Vleis het een van ons hoofvoedseltekorte geword. Ons land produseer nie genoeg beesvleis nie. Die Brahmaan is ’n vleisras, en ek wil bewys dat daardie ras in ons wêreld kan aard en heeltemal winsgewend vir die boer kan wees wat hom nog net altyd op skaapboerdery toegespits het. Maar dan moet ek begin met die beste wat ek kan kry. En nou kán ek die beste kry.”
Dit word stil in die woonstel se sitkamer. Daar is niks meer om by te voeg nie. Twee paar oë bly haar pleitend aankyk, en Isolde spring weer op. “Dis ... te vergesog. Dit gaan nie werk nie. Daardie broer van jou sal niks daarvan dink om my in die tronk te laat gooi as hy alles uitvind nie. Ek sal ook nooit die moed hê om hulle later die waarheid te vertel nie.”
“Goed dan. Jy hou die fort daar tot ons terugkeer. Dan sal ek self vir Ma en Zak alles kom vertel,” antwoord Kobus vinnig.
“Kobus sê dit sal uiters drie tot vier weke wees wat hy nodig het, sus. En jou verlof begin mos oor ’n paar dae. Jy sal kan gaan.”
“Dankie, maar ek sal liewer self besluit waar ek my welverdiende jaarlikse verlof wil deurbring.” Isolde sug. Dis hopeloos. Sy is vas. Sy sien Kobus se standpunt in en sy besef dat dit seker vir hom een kans uit ’n duisend is hierdie. Alles sou anders kon verloop het as daardie Zak-buffel net ’n bietjie redelikheid in hom gehad het en hy ’n man was met wie ’n mens kon praat. Maar dit is hy beslis nie, soos sy uit eie ervaring reeds weet, en hy sien blykbaar geen ander mens as net Zacharias Coetzenbergh se standpunt in nie.
Sy frons hewig. Dan is dit sy eie skuld as mense hom bedrieg. Hy is die oorsaak dat mense skelm raak. En niemand wil werklik die ou dame bedrieg nie, maar ter wille van haar gesondheid moet hulle eers die waarheid so ’n effense kinkel gee tot dit veilig genoeg is om haar die volle waarheid te vertel.
Maar om daar na die gramadoelas te gaan en haar te gaan voordoen as iemand anders ...
Daar is ’n klop aan die voordeur en Isolde sê vinnig: “Ek vermoed dis Richard. Moet asseblief niks teenoor hom noem nie. Hy hoef nie van hierdie probleem te weet nie. Dit gaan hom nie aan nie.”
“Dan ... dan sal jy, sus?” vra Martina vinnig en Isolde knik verwytend.
“Ek het nie juis ’n keuse nie, het ek? Ons praat later weer.”
Toe Isolde later die aand na haar kamer gaan, ervaar sy vir die eerste keer in baie jare weer die begeerte om haar ’n slag goed uit te huil. Dis of haar lewe meteens net uit probleme en vraagtekens bestaan. Eers was dit die besef van haar oujongnooiskap wat die rustigheid kom verstoor het, toe die omwenteling wat in haar lewe teweeggebring is deur Martina se skielike troue en nou nog die bekommernis oor haar sussie se toekomstige geluk. Dis of die verantwoordelikheid meteens te swaar is, want soos menige ouer ook al moes uitvind, hou die verantwoordelikheid teenoor jou kind nie op die dag as sy of hy gaan trou nie. Baie keer begin jy dán eers ervaar wat werklike kommer is. Martina was nog altyd meer ’n dogter as ’n suster vir haar, en ook sy moet nou tot die besef kom dat haar verantwoordelikheid jeens hierdie geliefde sussie van haar nie opgehou het toe sy die dag met Kobus Coetzenbergh getrou het nie. Inteendeel, dink sy wrang, dit wil voorkom asof sy net nog meer verantwoordelikheid bygekry het. Kobus het nou ook bygekom oor wie sy haar moet bekommer.
Daarom dat Richard vanaand groter vordering as in baie jare met haar gemaak het, dink sy. Hy het haar vanaand op ’n sielkundige laagtepunt betrap en was gou om dit te benut en sy huweliksaanbod te herhaal.
En vanaand het sy hom nie weer sonder hoop weggestuur nie. Sy was baie eerlik met hom. Miskien, het sy gedink, is dit goed dat ek ’n bietjie kan wegkom en tyd kry om my lewe in perspektief te kry.
“Ek wil eers vir ’n rukkie weggaan, Richard. My jaarlikse verlof is op hande. Nee, ek gaan jou nie sê waarheen nie. Ek wil alleen wees. Ek wil tyd hê om te dink. Ek besef dat ek in ’n groef verval het. Wanneer ek terugkom, sal ek jou ’n finale antwoord gee.”
Hy moes hom weer daarby neerlê en het sy skouers filosofies opgetrek. “Goed, soos jy verkies. Jy stuur my darem nie summier weg nie. Daar is dus ’n bietjie hoop, nie waar nie?”
Sy het skuldig gelyk. “Ek weet ek tree miskien nie mooi teenoor jou op nie, Richard, maar ... ek het jou nog nooit aan ’n lyntjie gehou nie. Jy was nog altyd vry om te kom en te gaan en te trou met wie en wanneer jy wil.”
“Ek weet, maar ek het jou reeds gesê ek wil jóú as vrou hê. Maar die tyd stap aan, Isolde. Ons is nie meer kinders nie. Ek weet jy is ’n baie onafhanklike mens, en ek sal jou nie probeer verander nie. Van jou kant af moet jy ook nie probeer om my te verander nie. Nietemin is daar genoeg tussen ons waarop ons ’n goeie huwelik kan bou.”
Sy het geknik. Dis waar. Afgesien van sekere dinge wat krap, deel hulle ook baie belangstellings. Die manier waarop hy sy werk doen, is egter een ding wat haar baie hinder. Maar hulle is nie meer kinders nie, en sal sekerlik ’n bestendige huwelik kan bou met dit wat oor is.
“Goed, Richard. Wanneer ek terug is van vakansie, sal ek jou my antwoord gee.”
Maar in plaas daarvan dat hierdie besluit haar meer gemoedsrus besorg, is dit ook een van die dinge wat haar die nag laat wakker lê. Sy kan dit nie help nie, maar die gedagte dat sy uiteindelik tog maar met Richard Latsky sal trou, maak haar onrustig. Was dit nie dat Martina se geluk die afgelope dae so opsigtelik was nie, sou sy seker nie so gevoel het nie. Maar as sy aan Martina dink, besef sy dat daar iets in haar sussie se huwelik is wat nooit in hare sal wees nie.
Maar dan betig sy haarself weer. Jy is nie meer ’n snuiter nie, Isolde. Oë soos sterre en geluk wat soos ’n onkeerbare fonteintjie na buite bars, is bedoel vir kinders soos Martina, nie vir oujongnooiens nie. Moenie kinderagtig wees nie! Jy was te vol fiemies met jou mansvriende en nou het nog net Richard Latsky oorgebly. Jy het nie meer ’n keuse nie. Jy moet nou vat wat jy kan kry. Die dae van kies en keur is verby.
Swaarmoedig probeer sy die toekoms inkyk. Veral die nabye toekoms lyk ekstra duister. Martina en Kobus het maklik gepraat, so asof dit wat sy moet gaan doen baie eenvoudig, eintlik kinderspeletjies is. Maar dit gaan glad nie so eenvoudig wees as wat hulle wil voorgee nie.
Isolde was nog altyd ’n eerlike mens. Dit was juis hierdie eienskap wat haar verlowing met Richard laat skipbreuk ly het. Hulle besef nie watter swaar ding hulle van haar vra om mense doelbewus te gaan bedrieg nie, al wil hulle haar wysmaak die doel heilig die middele. Sy sou ook meer gerus en moedig gevoel het as dit net Kobus se ma was wat op haar wag. Maar sy het ’n nare gevoel dat daardie Zak-broer van Kobus vir haar die wêreld moeilik gaan maak.
Die daaropvolgende paar dae is daar egter min tyd om te veel moontlike probleme met “daardie Zak-broer van Kobus” op te tower. Sy moet haar werk op datum kry voordat haar verlof begin en tussendeur moet sy Martina en Kobus help met die voorbereidings vir hul Argentynse besoek.
Dis paspoorte en baie ander dingetjies wat in orde gekry moet word en voordat sy reg besef, groet sy hulle op die lughawe.
Sy voel maar eensaam en half verwese toe sy terugstap na haar motor. Dis die eerste dag van haar vakansie en sy moet nog vanaand die trein haal, suide toe.
Sy wou met haar eie motor gaan, maar Kobus het haar afgeraai.
“Jy ken net teerpaaie, Isolde. En daardie wêreld is vir jou heeltemal onbekend. Jy kan maklik verdwaal. Die dorpe lê ver van mekaar en party grondpaaie is maar sleg. Ook die plase lê ver uit mekaar. Onthou, hierdie wêreld se plase is ’n paar hektaar, terwyl Karooplase ’n hele paar duisend kan wees. Gaan liewer met die trein, dan weet ons jy sal veilig anderkant aankom,” het Kobus gesê, en sy het maar stilswyend kopgegee.
Dis ’n bietjie laat in die dag om haar nóú oor haar welsyn te bekommer. Die vraag is nie of sy anderkant sal aankom nie. Die vraag is of sy anderkant die lewe sal bly behou en weer oor ’n paar weke heelhuids en sonder ’n omgedraaide nek daar sal kan padgee.
Isolde moet aan die een kant van die jeep vasklou om nie uitgeskud te word nie terwyl sy en die vreemdeling wat haar op die stasie ontmoet het, al stampend en rukkend op die slegte plaaspaadjie voortbeweeg.
Met elke stamp en skud styg haar wrewel jeens Zacharias Coetzenbergh. Kastig so ’n wonderlike broer, so ’n perfeksionis, en kyk hoe lyk sy pad! Haar onervare oog sien natuurlik nie die tekens van ’n onlangse donderstorm op die Karoo-aarde nie. Wat sy wel sien, en nogal oor verras is, is dat die Karoo nie werklik ’n klipperige woestyn is soos sy haar dit voorgestel het nie.
Dis ook haar onkunde oor hierdie wêrelddeel wat maak dat sy nie besef dat die Karoo onlangs goed reën moet gehad het om so te vertoon nie. Daarby kom nog die feit dat Zak Coetzenbergh ’n konsensieuse boer is wat nie sy plaas laat vertrap tot stof en kaal vlaktes as gevolg van oorbeweiding nie en dat hy baie pligsgetrou is om gronderosie in die beginstadium te bestry.
Maar van sulke goed weet Isolde natuurlik niks. Al wat sy sien, is dat die vlaktes groen voor haar uitstrek en gedurig afgewissel word met rantjies en heuweltjies met interessante patrone.
Maar die pad! Sy moet weer vinnig vasgryp toe hulle deur ’n diep knik gaan en sy loer tersluiks na die man langs haar. Hy sit agter die stuurwiel asof hy op ’n gemakstoel sit, dink sy vererg. Natuurlik al gewoond aan hierdie primitiwiteit. Dis Jan Poggenpoel, die voorman, wat haar op die stasie kom haal het met die verskoning dat “meneer Zak vandag te besig is en nie self kon wegbreek om juffrou te kom haal nie”.
Nog ’n punt teen die grootmeneer van Rocklands. Niks is so belangrik as hy self en sy eie belange nie. Nie eens ter wille van goeie maniere en vir die feit dat dit darem sy broer se aanstaande is wat arriveer, is hy bereid om sy program te verander nie.
Dis ’n warm dag, soos wat die Karoo kán warm word in die hart van die somer, nadat dit lekker gereën het en die donderwolke wit op die westerkim saampak met die belofte van nog reën wat aan die kom is. Die son bak op die aarde neer en die wind waai lustig deur die oop jeep en veroorsaak chaos in haar hare wat met soveel sorg gekam is om haar sogenaamde aanstaande skoonfamilie te imponeer.
Jan Poggenpoel het, toe hy haar ongelowige oë sien toe hy haar na die jeep lei, vinnig verskoning gemaak. “Ek is jammer, juffrou. Dit was ongelukkig al ryding wat beskikbaar was. Meneer is weg veld toe met die bakkie en sy motor is garage toe vir ’n diens. Daar het toe net die jeep en die perdekar oorgebly.”
Hy het nie besef dat die meisie, totaal onbekend aan hierdie wêrelddeel en sy mense, nie begryp het dat hy bloot ’n grappie maak nie.
Isolde het niks daarop geantwoord nie, maar by haarself gedink terwyl sy teësinnig in die oop jeep geklim het. Die arme Martina. Sy hét te gou getrou. Waarin het haar kleinsus haar begewe? Perdekarre! In watter eeu leef hierdie mense dan nog? Maar dan ... sy moet seker bly wees dat hulle darem al tot by perdekarre gevorder het. Volgens daardie Zak se maniere behoort hulle nog in die donkiekarstadium te verkeer.
Sy het net begin wonder tot watter eindes van die aarde hulle nog sal moet ry, toe die jeep oor ’n heuweltjie kom en die plaas voor hulle lê. In werklikheid is dit ’n pragtige gesig wat jou begroet wanneer jy skielik op die groen oase tussen die ysterklipkoppies afkom. Maar Isolde is nie van plan om enigiets moois te waardeer as dit op watter manier ook al verband hou met Zacharias Coetzenbergh nie.
Die jeep sak taamlik af na die huis en die witgekalkte muur wat rondom die plaasopstal en tuine loop. Met die groot denne- en populierbome en die ou Kaaps-Hollandse herehuis wat deur die takke loer, kan ’n mens jou maklik vergis dat jy skielik op ’n Bolandse wingerdplaas beland het, was dit nie vir die onmiddellike omgewing wat duidelik vertel dat jy steeds in die hart van die Groot-Karoo is nie. Selfs die ou slaweklok is daar. Net die krismisrose ontbreek, maar in die plek daarvan groei die malvas en kannas in baldadige weelde om die rande van die grasperke. Sy sal dit nie openlik doen nie, maar stilswyend erken sy aan haarself dat hier ’n puik plaas voor haar lê.
Sy voel glad nie haarself nie, toe sy eindelik half gekneus haar voete op Rocklands se aarde neersit. Sy is intens bewus daarvan dat sy, om dit baie sag te stel, bedremmeld daar moet uitsien. Haar modieuse kapsel is na die maan. Haar hare staan woes om haar gesig.
Maar die Karooson vang die rooi drade en laat dit verblindend blink, sien die man wat lui-lui van ’n buitegebou af nader gestap kom asof niks hom jaag nie. Die grimering, wat met soveel pynlike presiesheid op die trein aangebring is – ter wille van Martina wou sy ’n goeie eerste indruk maak – het met sweet gemeng en laat haar gesig half vuil vertoon. Dis net die groen oë wat saam met die groen populierblare skitter, wat dieselfde gebly het.
Haar ergernis slaan oor in kille woede toe sy die geamuseerde glinstering in sy diepblou oë gewaar. Sonder dat iemand haar dit hoef te vertel, weet sy dat dit meneer Zak is wat hier voor haar staan.
Hy behoort skaam en skuldig te lyk, nie geamuseer nie, die plaasbuffel! Grootbaas ry self met die bakkie veld toe en sy aanstaande skoonsuster moet met die oop jeep op die stasie gehaal word. Dis sy skuld dat sy soos ’n wildewragtig op ’n afdraand lyk.
Met groen oë waarin ’n besondere lig skyn en wat Zak Coetzenbergh sou gewaarsku het as hy haar goed genoeg geken het, keer sy hom die rug toe en begin doelbewus die stoeptrap opstap.
“Juffrou Cilliers.”
Sy draai haar stadig na hom om, haar stem ysig, haar houding hooghartig. “Ja?”
Hy frons, sy oë ietwat verward. “Ek is Zak. Kobus se broer.”
“Werklik?” Die hand wat halfpad omhoog gebring is om haar te groet, sak terug na sy sy. Haar blik gaan op en af oor sy groot gestalte, die growwe kakiehemp en -broek en die breërandhoed. “Wie sou dit kon dink?” sê sy sag asof tot haarself, maar hard genoeg vir enigeen om te hoor.
“Ekskuus? Ek begryp nie.”
Haar oë ontmoet sy fronsende blik. Dan glimlag sy. “U verras my. Ek het nie verwag om u soos ’n gewone plaaswerker te sien rondstap nie. Ek het iemand in iets soos ’n koninklike gewaad verwag, u sien.”
