Читать книгу Zagadka piaszczystych ławic: Dziennik tajnej operacji na Morzu Północnym - Erskine Childers - Страница 4

Życie Roberta Erskine Childersa jest równie pasjonujące jak jego powieść, która właśnie dociera do rąk czytelnika. Urodzony w angielskoirlandzkiej protestanckiej rodzinie, wcześnie utracił rodziców i był wychowywany przez bliskich krewnych. Studiował w ekskluzywnym Trinity College w Cambridge, po czym podjął pracę urzędnika w Izbie Gmin. Pasją życiową Childersa był jednak jachting, a obszarem szczególniejszych zainteresowań Morze Północne oraz zachodnia część Bałtyku.

Niespokojna natura, a może także trudne do rozwikłania meandry lojalności obywatelskiej zawiodły go w 1899 roku na pola bitewne drugiej wojny z Burami. Uczestniczył także w I wojnie światowej gdzie uzyskał awans na stopień majora. W końcowej fazie wojny coraz wyraźniej wpływają na niego separatystyczne, a później także niepodległościowe oczekiwania Irlandczyków. Ich sprawę reprezentuje podczas obrad konferencji pokojowej w Paryżu, a następnie w szeregach Irlandzkiej Armii Republikańskiej. Złożone kwestie formowania nowego rządu irlandzkiego doprowadziły go, we wciąż niejasnych okolicznościach, przed oblicze sądu wojennego, który skazał go na karę śmierci i wyrok ten niemal natychmiast wykonał. Autobiograficzny szkic Childersa z 17 listopada 1922 roku jest ostatnim świadectwem tego mężnego i jak się wydaje prawego człowieka, który znalazl się w „niewłaściwym miejscu o nieodpowiedniej porze”.

Gdy przed stu laty ukazało się pierwsze wydanie Zagadki piaszczystych ławic natychmiast wzbudziło niezwykłe zainteresowanie.

Zadecydowały o tym dwa względy – po pierwsze w klimacie narastających napięć z Niemcami skłoniło do zwrócenia uwagi na narastające przygotowania Niemiec do rozpętania wojny, w tym także do podjęcia działań desantowych na wyspy brytyjskie, po drugie – w kategoriach literackich – zostało przyjęte jako narodziny nowoczesnego thrillera szpiegowskiego i okrzyknięte mianem pierwszej powieści z tego zakresu.

Także dzisiaj czytelnik uzna zapewne tę stronę powieści za ważną i nadzwyczaj interesującą. Ludzie morza, zwłaszcza żeglarze, zwrócą jednak nade wszystko uwagę na znakomite opisy zmagań z żywiołem, który od wieków pociągał, zdumiewał i rzucał wyzwanie, któremu należało okazać szacunek, a przeciwstawić jedynie odpowiednie kwalifikacje. Nie jest to opowieść o morzach południowych, ani wyprawach między majestatyczne góry lodowe Arktyki. Okazuje się jednak, iż opis żeglugi po wodach przybrzeżnych Fryzji (północ Holandii i Niemiec) może być równie fascynująca. Odnajdziemy tu niejeden znakomity i przekonujący przykład dobrej żeglarskiej roboty, która wciąga najbliższego (jedynego zresztą) towarzysza żeglugi, ale budzić musi także podziw czytelnika. Wody pływowe, żegluga po morzu zewnętrznym, a zarazem przemykanie kanałami zalewowymi tworzonymi po wewnętrznej, osłoniętej od morza piaszczystymi wydmami stronie, może, jak się okazuje, być zadziwiająco atrakcyjne.

Michael JR Jose trafnie stwierdził – Childers zna rzemiosło żeglarskie, ma również dar łączenia go z szerszym kontekstem intrygi szpiegowskiej. Obydwa wątki są interesujące – Czytelnik dokona wyboru, który z nich bardziej odpowiada jego potrzebom.