Читать книгу Таатта оҕото Дьаралыктыйа Былатыан - Группа авторов - Страница 4

Мин аҕам Нээстээр Платонович Слепцов 81 сааһын туолан баран, кулаахтааһын саҕана Ойуун күөлүгэр Түмэппий Сиипсэп ийэтин аахха сытан өлбүтэ. Биһиги кыстыкпыт Көрдүгэн диэн сир, чугас аймахпыт Бүөтүр кыстыга – Дэлбэрийбит. Бүөтүрдээх улахан дьадаҥы ыал этилэрэ. Кини Өлөксөй диэн уоллааҕа. Өлөксөй кыра эрдэҕиттэн хара үлэ арааһын билэн, ыар үлэҕэ миккиллэн улааппыта. Наһаа судургу, өс киирбэх, көнө, мэктиэтигэр кэнэн курдук киһи этэ. Оҕо эрдэҕиттэн Хоочугур диэн ааты иҥэрбиттэрэ. Ити, бука, бэйэтин быһыытыттан-таһаатыттан, хаамыытыттан төрүттэммит быһыылааҕа. Дьадаҥы эрэйдээх этэрбэһин тилэҕэ тэһэҕэс, көтүллүбүт буолааччы. Онон хаар киирэн баран, куруутун, хас хардыылаатаҕын ахсын хоочугурас тыастаах хаамара.

Хоочугур Өлөксөй, этэллэрин курдук, сытыары-сымнаҕас киһи этэ. Икки кэргэнтэн 12 оҕоломмута. Иккис ойоҕо Дьэбдьиэй үтүө дьахтарынан биллибитэ. Хоочугурга былаана суох киэҥ-куоҥ көҕүстээҕэ, кыыһырар диэни билбэтэҕэ.

Былатыан миигиттэн аҕыс сыл балыс этэ. Кинини кыһыл оҕо эрдэҕинэ, тылланан, хаамар, сүүрэр да буолбутун иһин, көтөхпүт, сүкпүт оҕом этэ. Ордук сайынын биир тэлгэһэҕэ олорон, оонньоон улааппыппыт. Уҥуоҕунан кыратын, хатыҥырын иһин, сүрдээх кытыгырас, сытыы тыллаах-өстөөх, дэбигис атыттарга атаҕастаппат уол буола улааппыта. Обургу уолаттар күүстэринэн кыайар буоланнар, ардыгар атаҕастыах курдук буоллахтарына, көмүскэһэрим. Мин төһө да улаханым, кыаллар ийэҕэ-аҕаҕа үөскээбитим иһин, кинини биирдэ да атаҕастаабатаҕым. Ол да иһин Былатыан кэлин үлэһит да киһи буолан баран, миигин куруутун «Эдьиэй Маша» диэн ыҥырааччы. Ыраатан тэлэһийэ да сылдьан, Москваттан, Томскайтан, атын да сирдэртэн суруйар буолара. Хаартыскаларын, суруктарын хойукка диэри илдьэ сылдьан бараммын, бэйэтэ мэлийэрин кытта аны бу суруктар туохха туһалаахтарый диэммин мэлиппитим.

Сайылыкпыт – сэһэҥҥэ киирбит ааттаах Тохтобул хаҥас хонноҕо. Ордук сайылыкка көстөх утаа бииргэ кыыртаах кус буола, сасыһа, харах симсэ, бырыычыкалаһа, анньа-бөрдө буолан оонньуурбут. Былатыан биһигиттэн барыбытыттан уһулуччу уус тыллааҕа, көрдөөҕө. Чугастааҕы тыаларга моҕотойдуурун наһаа сөбүлүүрэ. Ионов сыылынайы дьонум билсиһэр этилэр. Кини баай библиотекалааҕа, онтон бары ааҕар этибит, Былатыан эмиэ. Аахпытын оҕолорго, улахан да дьоҥҥо кэпсиир буолара. Мин кинини кытта бииргэ үөрэммэтэҕим, ол эрээри үөрэҕэр үчүгэйин истэр этим. Былатыаны, М. Аммосовы мин кэргэним Е.М. Егасов куорат оскуолатыгар үөрэппитэ. Оччолорго кинини таптыыр учууталларынан ааҕаллара. Кэлин араас быһылааннар буолан барбыттара. Былатыан куоракка үөрэнэ сылдьан, биһиэхэ үс сыл олорбута. Кэлин Охнянскай бэлиитиккэ көспүтэ, ол да буоллар биһигини умнубатаҕа, быыс буллар эрэ, кэлэн барара, сонуну кэпсиирэ.

1983 с.