Читать книгу Abel se dogters - Helene de Kock - Страница 6

Wat ’n onmoontlik komplekse man, dink Adelien wroegend toe sy laataand onder die dik blou duvet opgekrul lê. Sy moes haar kop gebruik het en hom net daar aan tafel vertel het wat sy van hom dink. Dat ’n opvoeder soos hy behoort te weet hoe die kwiksilwer emosies van ’n tienermeisie werk. En ook dat hy gerus minder ongeërg kan voorkom – so asof hy van g’n sout of water weet nie. En hy moet tog weet dat Christelle ’n fatale beheptheid met hom het. Die kind se oë was kwalik van hom af tydens die ete. Sy het wel daarin geslaag om ’n gesprek met juffrou Steensma aan die gang te hou, maar haar aandag was duidelik verdeeld. Adelien sug diep en draai op haar ander sy, trek die duvet se donsige warmte tot onder haar ken op. Dis ysig koud en toe hulle netnou die twee gaste gegroet het, kon sy nie gou genoeg die voordeur agter hulle toemaak nie. Christelle het haar natuurlik in die slaapkamer ingewag en geïrriteerd gevra: “Wat het jy en Meneer so lank gesels?”

“O … oor die psigologiese vereistes van ’n goeie opvoeder, natuurlik. Asook die ideaal van indirekte beheer in die klaskamer, ensovoorts.”

“Wat?”

“Ag toemaar, jy sal wel eendag kan saamgesels. Word maar eers mooi groot.” Adelien wou haar suster kwaad maak en sy het.

“Luister, juffrou die dosent, jy probeer my verniet afsit deur akademikaans te praat! My gevoel vir meneer Henning sal nooit, óóit oorgaan nie! Ek is siel van sy siel!” En toe Adelien haar uit die veld geslaan aanstaar: “Vrydag het hy vir my ’n versreël saamgegee om te oordink. Luister net hoe mooi …” Haar stem was meteens smeltsag: “‘O ziele! u van u zachtheid onbewust …’ Dis uit ’n gedig van Jacques Perk. O Adelien … dié woorde klink soos ’n stroompie oor fyn klippies, nie waar nie?”

“Genade!” het Adelien uitgeroep. “En ek dag die man weet van beter!” Sy het ’n dreigende voorvinger gelig: “Pa gaan hiervan hoor, ou sustertjie! En jou meneer Henning kan in die vervolg van Pa Abel se skaapvleis maar net droom. Hy eet nie wéér hier nie!”

“Sê wie?”

“Sê ék! ’n Groot man wat vir ’n skooldogter rympies voorlees waaroor sy aan die swymel raak, soek moeilikheid!”

“Ag, Adelien,” het Christelle haar fyn hande melodramaties in die lug gegooi, “ek het geweet jy gaan nie verstaan nie! Wat weet jy nou ook van die liefde af? Jy’s al amper agt en twintig en jy was nog nooit verlief nie!”

Adelien wou stik van verontwaardiging. Maar opeens het kennis en ervaring haar te hulp gekom. Christelle is net ’n kind. En sy gaan deur ’n traumatiese fase. Die eindeksamen met al sy angste lê voor. Daarby is daar die onsekerheid oor volgende jaar. En onwetend mis sy die vertroeteling van ’n moeder ook. Sy is ’n weerlose teiken vir kragtige emosies. Hier sal baie suutjies getrap moet word. So sagkens dat Christelle nie agterkom sy word in ’n ander rigting weggelei nie.

Adelien het swaar gesug en haar hand paaiend in die lug gehou. “Toe nou maar … ek … ek begin begryp. Roald Henning is inderdaad ’n … ’n indrukwekkende man. Enne ek glo hy weet wat hy doen. Belowe my net dat jy nou eers jou aandag by jou studies sal bepaal.”

Christelle het haar bedug aangekyk. “Is jy ernstig? Aanvaar jy dat my gevoelens vir meneer Henning nie sommer spookasem is nie?”

Adelien het net geknik, want sy kon haar stem nie vertrou nie. En haar kop het oortyd gewerk. Sy sal iets moet doen en gou ook.

Sy en Nomsa is net vir ’n kort vakansietjie hier, dan moet sy weer terug om klas te gee en aan haar proefskrif te werk. Intussen moet sy sorg dat Roald Henning se greep op Christelle verbreek word. En dit sal sy moet regkry sonder om haar kleinsus van haar te vervreem.

Sy lê ure lank wakker, sluimer eers in ná die staanhorlosie in die gang al twee slae geslaan het. Sy word met ’n ruk wakker toe Anna haar kom roep vir telefoon. En sy strompel gangaf in haar dik japon wat sy koulik om haar lyf vou. Dis Henk. En hy klink ver en vreemd ten spyte van die duidelike verlange in sy stemtoon.

“Ek dag plaasmense roer vroeg?” terg hy met ’n sagte laggie.

“Ek is nie juis ’n ware plaasmens nie,” skop sy teë. “Maar my pa is seker al weg kraal toe.”

“Adelien …?”

“Ja?”

“Ek wens ek kon ook kom …”

Selfverwyt prik opeens deur haar hele lyf. Sy kon hom maar gevra het om ’n paar dae plaas toe te kom, ja. Wat keer my? wonder sy wrang, maar kom tog nie sover om die uitnodiging te rig nie. Sy stoot ’n laggie uit haar keel: “Toe nou, ou martelaar!” terg sy. “Volgende keer as ek kom, kom jy saam! Jy sal stom staan so mooi is die lente dan in die Oos-Vrystaat! Nou is dit vrieskoud en ’n gebore Gautenger sal sommer verkluim!”

“Praat ons oor die weer?” wil hy sag weet.

“Nee,” sug sy dadelik berouvol. Sy kan tog nie oneerlik wees met hom nie. “Nee, Henk. Die waarheid is dat hier op die oomblik ’n paar komplikasies is wat ek eers moet hanteer. Enne … ter wille van … van sekere mense is dit beter dat daar nie nou ’n buitestander hier is nie.”

“Is dit wat ek is?” vra hy dadelik maar keer self sy woorde spytig weg: “Nee wag, dis nie ’n regverdige vraag nie.”

“Nee, dit is nie,” sê sy paaiend, “en jy moenie só dink nie. Jy sal baie welkom wees hier, Henk. Dis net …”

“Toemaar, ek verstaan. Belowe my net dat jy my sal bel as jy vashaak.”

“Ek sal,” beloof sy dadelik. “Want ek dink ek het nog ’n oor nodig. Jy weet hoe moeilik dit is om mense na aan jou te analiseer. ’n Mens is eenvoudig te betrokke.”

“Vertel,” smeek hy saggies.

Maar sy loer gangaf, skud haar kop asof hy kan sien. “Nee, nie nou nie. Later …” Sy groet en lui af. En sy dink: dis nie ’n slegte plan nie. Ek sal vanmiddag ná ete gaan stap en hom met my selfoon uit die veld bel. Daar sal ek die hele saak aan hom voorlê. Hy sal objektief kan dink hieroor. Sy gaan stort en trek aan. Jeans, ’n sagte blou trui en ’n dik baadjie bo-oor. Haar hare laat sy los oor haar skouers tuimel. Toe gaan sit sy by Anna in die kombuis, drink koffie en gesels. Gee volledig verslag oor Nomsa se doen en late op kampus en voel verlig toe Anna tevrede knik.

“Solank sy net mooi leer,” sug die vrou. “My geldsak is dun. Ek weet nie wat ons sou gedoen het sonder jou pa se hulp nie. Nomsa moenie dink omdat sy ’n beurs het en baie goed word vir haar gegee, alles sal maar net goed gaan nie.”

“Sy dink nie so nie,” troos Adelien. “Die een waaroor ek bekommerd is, is Bernadette. Nomsa sê sy sleep met ’n wilde man. Een wat kort-kort ’n ander meisie het.”

“Auk!” klik Anna verskrik met haar tong. “Waarom praat jy nie met haar nie?”

“Ag Anna, as ek haar loop soek, is sy alewig iewers heen en buitendien, op haar ouderdom luister sy nie meer na ’n ouer suster nie!”

“Maar jy’s baie ouer as sy! Sy móét mos luister!”

Adelien skud haar kop. “Nee, dit werk anders met vandag se jongmense. Hulle luister net na hulleself, Anna.”

“Tot hulle in die moeilikheid is. Dan hardloop hulle gou-gou huis toe.”

“Moenie so praat nie, asseblief. Dis erg genoeg dat ek hier moet kom en sien hoe Christelle ’n gek van haarself maak.”

“En nou?” wil die vrou grootoog weet en roer rukkerig in die kastrol op die stoof. “Jy sal iets móét doen, Adie …”

Adelien druk ’n stuk beskuit so heftig in die vol beker koffie dat dit stort. “Ek gaan die man sien.”

“Wat gaan jy sê?”

“Ek weet nog nie. Maar ek sal moet slim wees. Dis nie ’n maklike saak nie.”

“Maar … dis baie maklik!” sê Anna met ’n gesig rond van verbasing. Sy klik weer met haar tong en sit die deksel terug op die pruttende kooksel. “Jy moet net maak of jy hom óók laaik.”

“Ek laaik hom glád nie!” roep Adelien uit. “Jy laat dit nou klink asof ons twee terte is! Die jongste het ’n ‘crush’ en die oudste het troukoors!”

Anna gooi haar kop agteroor en lag dat die trane blink paadjies oor haar gladde wange maak. Toe vee sy dit met haar hande weg en glimlag breed: “Is dit nie so nie? Jy moet tog nou ’n man kry, Adie! Jy kan nie altyd so alleen loop nie!”

“Ek loop regop en alleen!” antwoord Adelien vies. “Ek het nie ’n man nodig om te kan asemhaal nie. En Christelle soek net aandag, dis wat. Hoe gouer sy ook Pretoria toe kom waar ek ’n oog oor haar kan hou, hoe beter. As ons haar net deur hierdie laaste paar maande van graad twaalf kan kry sonder dat sy skade optel, sal ek dankbaar wees.”

Anna klik ergerlik. “Dink jy ek en Thabu en jou pa kyk nie mooi genoeg na haar nie?” wil sy kwaai weet. “Thabu sê sy is soos ons aanneemkind. Hy vat haar nou in die eksamen elke dag skool toe en terug en ons praat meer met haar as wat Abel kans kry om te doen.”

Adelien sprei haar hande in ’n vredesgebaartjie oop. “Ek weet hoe onmoontlik dit vir Pa is om ’n hand vol soos Christelle te hanteer. En ek waardeer elke ding wat jy en Thabu vir my sussie doen, glo my.” Sy frons opeens. “Sê my, kuier Pa Abel nog by daardie weduwee wat musiek gee op Fouriesburg?”

“Nee,” skud Anna kop. “Sy bel hom nou en dan maar hy gaan nooit meer nie. Ek en Thabu sien hy sit maar weer saans so voor die televisie. Hy kyk nuus en dan gaan slaap hy, want die ligte in die huis gaan voor agtuur al uit.”

“En wyle dominee se vrou? Kom sy nog hier?”

“Nee wat, Adie. Jou pa was laas toe sy hier aangekom het nors met haar. Het nie drie woorde gepraat nie en toe ry die vrou. Sy vat mos nie nonsens nie. Voorlaas Saterdag toe ek en Thabu dorp toe was, het Evelina vir my gesê haar mevrou sal ook nie weer kom nie, want sy loop nie agter ’n man aan wat nie van ’n graf kan wegkom nie.”

Adelien se mond sak oop. “Praat die mense dan so?” wil sy weet al ken sy die antwoord. Anna klik net met haar tong.

“Niemand is meer jammer vir hom nie … En dis sleg. Jy weet mos hoe maak mense. Hulle sê dis al jare en jare. Abel Buitendag moet nou al gesond wees.”

“Maar hy is mos,” brom Adelien en weet dat sy kinderagtig is. Sy is net so oneindig moeg vir hierdie soort gesprek oor haar pa. Sy staar moedeloos na Anna waar sy nou ’n paar eiers in ’n hopie meel in ’n bak breek en dit vernuftig met ’n houtlepel bykom. Die vrou bewerk die deeg totdat dit botterglad is en toe eers kyk sy op.

“Jou pa sal nie weer trou nie, Adie. Hy wil nie. Hy het sy hart baie diep gebêre.”

Adelien snuif-snuif aan die geur van die lou deeg en sug swaar. “Ek wens soms so hy wil weer begin lewe. Regtig lewe, weet jy. Nie dat ek mooi kan onthou hoe dit nou eintlik was nie. Maar ek dink hy het regtig nou ’n vrou nodig.”

Ná middagete stap sy oor die werf verby ’n klompie weglêhennetjies wat ywerig skrop en deur ’n strook hoë bloekoms al op met die sandsteenkop tot heel bo. Daar gaan sy sit en tuur ver uit oor die wit stoppels van die afgeoeste landerye. En ’n ent nader onder aan die kop se verste kant, knus tussen ’n klomp ou populiere se dik silwerkaal stamme, lê die ou ruïnes van die Voortrekkerhuis van die Geysers. Toe die ander Voortrekkers in 1837 hier weg is die Drakensberge oor, het hulle agtergebly, betower deur dié wêreld van pienk en ligbruin sandsteenrotse, hoë koppe en sagte deinings. Soos van kindsbeen af verwonder Adelien haar aan die verkrummelde tekstuur van die horingou mure. Selfs ’n deel van die kraal met sy ronde rivierklippe het behoue gebly. Die suurlemoengeel van die winterson glim koesterend op die stukkende ou sandsteen. Baie vertrekke se buitelyne het verstommend heel gebly deur die jare, maar die dak is natuurlik toeka daarmee heen. Maar Pa Abel en Thabu sorg nogal dat dit nie verder verweer nie. Het selfs hier en daar al iets vasgesement.

“Hoekom doen Pappa dit?” het Adelien as sesjarige verstom gevra. “Gaan hier iemand kom bly?”

Abel het orent gekom met die troffel en Thabu se langsame bewegings soos wat hy ’n klip optel en op sy plek sit, het verstil. “My kind, hier hét iemand gebly … ménse … En hulle moenie heeltemal wegraak nie.”

Woorde wat haar nog altyd bybly. Ménse het daar gebly … Sy het haar later jare toe sy daarlangs gestap het, verbeel sy kon stemme tussen die ou mure hoor. Sy frons skielik. Een naweek nie lank gelede nie was Bernadette saam met Dirk hier. En hulle het na die ou ruïne toe gestap – ongelukkig net nadat Dirk en pa Abel vasgesit het oor die politiek.

“Nutteloos om die ou plek te probeer dokter,” het hy gebrom toe hy die vars sement opmerk waarmee Abel net die vorige week nog ’n ruwe stuk sandsteen op sy plek teruggesit het.

Adelien het die onrus in die man aangevoel en die simpel opmerking geïgnoreer, en vooruitgeloop. Sy was nie lus vir die aanvoelbare dog onderdrukte onmin tussen dié twee nie. Na agtertoe kon sy die gedempte drif van Bernadette se antwoord hoor alhoewel die krummelrige ou mure die woorde gesmoor het. En dié Dirk was opgeruk totdat hulle laat die middag teruggery het Pretoria toe. Adelien sug swaar. Ag, sal haar liewe rooikopsuster tog nie maar van die man afsien nie? Dis meer as genoeg dat Christelle so onstuimig is.

Die winterson op haar kop maak haar effens loom en toe haar oë begin knip-knip, vis sy gou haar selfoon uit haar sak. Toe Henk antwoord, is sy onnoemlik bly. Sy groet hom jubelend sodat sy die gespanne opwinding in sy stem hoor toe hy haar antwoord: “Waaraan het ek dié heerlikheid te danke? Hier sit ek in ’n muwwe ou kantoor en haal stapels werk in … en ek kry ’n oproep van die allermooiste, allerliefste …”

“Hokaai!” lag sy. “Ek sit hier op ’n koppie en die hele wêreld lê onder my.”

“Alléén?!” vra hy dadelik.

“Natuurlik, jong! Dis nie die stad hier nie!”

“Adelien … ’n Mens lees amper elke dag van plaasaanvalle!”

’n Ligte rillinkie trek deur haar. “Maar … ons het nog nooit moeilikheid gehad nie. Ons ken al ons werkers al jare der jare lank. Hulle sal nooit …”

“Nee, seker nie. Maar dis glo nie juis waar die probleem lê nie. Dis rondlopers en onwettige immigrante. Daar’s miljoene van hulle in die land en …”

“Ag wat,” keer sy, opeens niks lus vir so ’n gesprek nie, “ek glo my pa sal voorsorg tref as hy dink dis nodig. Hy is ook darem nie dom nie!”

“Natuurlik nie,” paai hy gou. “Ek is maar net bekommerd. Julle moet versigtig wees, Adelien.”

“Ons is. Maar wag nou! Waar was ek? O ja, ek sit hier bo-op die kop en kyk uit tot doer oor die anderkantste bulte. Die landerye is kaal gestroop en die veld staan vol droë waaigras. Die populiere daar onder by die ou ruïne steek sulke kaal, silwerige vingers die lug in. Tog is dit vir my mooi. Ek voel soos ’n heerseres.” Sy sug skielik. “Dis net, ek is nie een nie. Ek is bloot ’n baie bekommerde vrou.”

“Vertel!” gebied hy onomwonde. “Eers van die ruïne en dan van jou kwelling!”

Sy maak so, draal breedvoerig by die ou verhaal en val toe plotseling weg met Christelle se storie. Maar sy noem nie Roald se naam nie. Eers laat sy toe dat die onderliggende angs holderstebolder in woorde uitborrel sodat sy uitasem stilbly toe sy klaar is. Daar is ’n klein swye en toe gee hy ’n ligte steuntjie.

“Jy vermoed dat die man dalk te veel van Christelle hou?”

“Ek weet nie,” antwoord sy dadelik. “Ek weet glad nie wat hy dink of voel nie. Sy geselskap is intellektueel en nogal boeiend. En hy gee nie die indruk van ’n man wat vreeslik geïnteresseerd is in bloedjong meisietjies nie. Al wat my eintlik diep kwel, is dat Christelle die skoot baie hoog deur het. Sy praat feitlik net oor hom. En dan is daar die reël uit ’n gedig wat hy vir haar saamgegee het …”

Henk luister swyend en toe sê hy ferm: “Gaan sien die man, Adelien. Soos wat jy praat, klink hy tog nie onaardig nie. Die gediggie, of wat ook al, is dalk maar sommer net. Hy doseer tog Afrikaans, nie waar nie? Nee wat, vertel hom van jou vermoedens en dat jy besorgd is oor Christelle se gemoedstoestand wat na jou mening alles behalwe taakgerig is. Jy moet oop kaarte speel.”

Toe Adelien weer terug is by die huis, voel sy heelwat beter. Henk is so bedaard, so rotsvas. Dis lekker om iemand soos hy te hê, dink sy opgetoë. Bly effens verslae voor die spieël staan toe sy besef wat sy gedink het. Iemand soos hy … Maar sy hét hom nog nie. Sy weet ook nie of sy hom regtig nou al wil hê nie. Tog, die vooruitsig is verblydend, dink sy en gaan tap vir haar warm water in om te bad. Sy lê lank in die geurige water, besluit eindelik om sommer môre al skool toe te gaan. Christelle se vakansie begin oor ’n paar weke en dis beter dat sy wat Adelien is, hierdie gesprek agter die rug kry voordat daar luilekker dae aanbreek. Miskien moet sy Christelle kom haal om die skoolvakansie by haar in Pretoria deur te bring.

Maar die aand aan tafel, kry sy hewig teenstand. Christelle wil niks weet nie. “Meneer gee dié vakansie ekstra Afrikaans klasse vir die graad twaalfs en ons kry ekstra wiskunde ook.”

Dis Abel wat onverwags Adelien se arms sterk: “Dink jy nie ’n vakansietjie sal jou goed doen nie, Chrissie? Jy doen tog baie goed in Afrikaans en ek dink nie dis nodig …”

“Pa, ek bly net hiér,” antwoord Christelle met stywe kake.

“Als reg,” glimlag Adelien en trek groot oë vir haar pa. “Miskien kom ek en Henk dan maar vir julle kuier.”

Christelle laat sak haar lepel met ’n plonsie in die dik ertjiesop. “Henk …?”

“Professor Henk Verwey. Hy is ook by die Sielkundedepartement. Ons is goeie vriende.”

Christelle se gesig klaar aansienlik op. “Ha! Nomsa sê julle is vriende soos wat Romeo en Juliet vriende was!”

“Genade!” lag Adelien. “Ek hoop nie ons vriendskap het dieselfde treurige verloop nie! Gelukkig is daar darem nie ouerpare wat mekaar wil uitmoor nie! Sy ma is die liefste mens denkbaar.”

Abel kug sag. “Lyk my … jy’s ernstig as jy al van die man se ma begin hou.”

“Ag nooit, Pa! Ons is regtig net goeie vriende.” En dit val haar by: “Terloops, ek het vanmiddag met hom gepraat … Hy wonder of ons versigtig genoeg is hier op die plaas. Ek bedoel, noudat daar so baie plaasaanvalle is.”

Abel verstil, tuur fronsend na die halfleë sopbord. “Ons … het al by die boerevereniging daaroor gepraat. Dis nie dat mens niks doen nie. Ons loop katvoet. Die jonger boere ry snags patrollie. En Thabu sê ook hy en die ander werkers sal dadelik rapporteer as daar vreemdelinge hier opdaag. Hulle is tog maar net so versigtig soos ons.”

Adelien loer na Christelle. Dié sit verlore in haar eie gedagtes, proe aan klein-klein bietjies van die sop op ’n slag. Dat die gesprek nie ’n rimpeltjie in haar bewussyn maak nie, is duidelik. En meteens voel Adelien vir die eerste maal werklik onrustig. Hierdie twee mense wat sy liefhet, woon alleen hier op die vredige werf van Stille Weide. Niks gewelddadigs het hulle nog ooit hier bedreig nie. Hulle het nie eens ’n hond nie. Katte wel – sommer wilde katte waarvoor daar saans ou politoerdeksels met melk in uitgesit word.

“Waarom het ons nie ’n hond nie?” vra sy en weet dat sy in haar lewe nog nooit eintlik daaroor gewonder het nie. Onthou met ’n skielike flits van helderheid dat die hond destyds mos ook dood is. ’n Paar dae nadat hulle haar ma begrawe het. Sy sien aan Abel se stroewe gesig dat hy dit ook bitter goed herroep. Sy oë het dofgrys soos reënweer geraak. Dit was ’n nat, bewolkte dag toe een van die bure wat kom medelye betoon het, met die wegtrek bo-oor die slapende rifrug gery het. Sy naam was Pote. ’n Luierige ou hond wat amper nooit geblaf het nie. Maar hy was daar. ’n Asem op die werf. Anders as die sluipende katte. Nadat Abel en die huilende dogtertjies hom agter die roostuin begrawe het, was daar nooit weer ’n hond nie.

“Waarom het ons nie …” begin sy flouerig.

Abel haal apaties skouers op. “Ag wat … Dit was nie nodig nie.”

Dis Christelle se opgewonde klokstem wat hulle laat opskrik. “Maar ons kan mos nou een kry! Ag toe, Pa, dit sal tog te cute wees om ’n klein hondjie in die huis te hê.”

“Darem nie binne-in die huis nie …” keer Abel en kyk hulpsoekend na Adelien.

“’n Grote vir die werf en een kleintjie om alarm in die huis te maak,” sê sy beslis en maak die leë sopborde bymekaar. “Ek sal vir Henk vra of hy weet van iemand wat Duitse herdershonde teel. En ook foksterriërs. Of dalk weet sy ma. Sy lyk so of sy iets van als kan weet.”

“Klink na ’n cool tannie,” merk Christelle op en kyk ondersoekend na Adelien. “Miskien maak sy ’n gawe skoonma.”

“Ag toe nou, só naby aan mekaar is ek en Henk werklik nog nie!”

“Maar julle is tog committed?”

“Wat verstaan jy onder die woord?” wil Adelien ongemaklik weet. “Ek het die idee dat julle skoolkinders ander betekenisse aan woorde heg.”

Christelle ruk haar terstond op. “Nie almal wat skoolgaan, is meer kinders nie en ons verstaan die presiese betekenis van elke donnerse woord wat daar is!”

“Chrissie …” betig Abel skaars hoorbaar.

“As jy dink kru taal laat jou volwasse klink, dink weer,” sê Adelien styf.

Christelle lag en staan op om die borde by haar te vat. “Aag … ’skuus! Dis net dat jy my so vies maak as jy dink ek is nog jou klein sussie.”

“Jy is dit,” sê Adelien kwaai, “en ’n mens is g’n volleerd as jy in matriek is nie!”

“Bla, bla, bla …” giggel Christelle en verdwyn die kombuis in.

Abel sit kop onderstebo sodat Adelien die pienkerige kroontjie tussen die ylwordende hare kan sien. En ’n wilde paniek swel in haar. Hierdie mens is hoegenaamd nie opgewasse teen sy tienerdogter nie. Waarom het sy dit nie vroeër so duidelik gesien nie?

Toe Christelle terugkom, gaap sy demonstratief.

“Ek wens ek kan nou gaan doeks, maar ek moet nog leer. Ek skryf môre ’n aaklige vraestel. Geskiedenis by ou Antiekus.”

“Jy bedoel … meneer Jooste,” betig Abel floutjies.

“O, is dit sy naam?” terg Christelle en kom soen hom en Adelien al twee nag.

Dis nog grysvroeg toe Adelien al roer en klaarmaak om dorp toe te gaan. Sy trek haar beige snyerspakkie met die bont sybloes aan en neem haar jas, vat haar hare agter haar kop in ’n Franse rol vas en sit pêrelknopies in haar ore. Sy bekyk haarself krities. Amper soos ’n dorpstannie, erken sy aan haarself. Tog, dit behoort te werk. Die man moet sien sy’s ernstig. Jy bedoel verstok, praat ’n stemmetjie in haar agterkop en sy draai verergd weg van die spieël af. Sy bly in haar kamer totdat Thabu vir Christelle kom oplaai het om skool toe te gaan. Toe eers glip sy uit en ry saam met Pa Abel wat ook een en ander by die koöperasie te doen het. Maar toe hy haar voor die imposante sandsteengebou met sy blinkgeverfde sinkdak aflaai, voel sy soos die eerste dag toe sy hoërskool toe gekom het. Groen. En hopeloos onbekwaam. Altyd nog het sy hierdie dowwe angs vir nuwe situasies gehad. Dis hoog tyd dat sy dit afskud. Maar … sê nou die man lag vir haar. Of erger: sê nou hy vererg hom? Dis per slot van rekening banaal om te dink dat hy meer as die gewone belangstelling in ’n skooldogter het … Sy trek haar skouers agtertoe en sluit haar mond ferm, begin aanstap met die paadjie na die groot voordeur toe. Ek kan Roald Henning hanteer, dink sy. Ek weet mos hoe werk ’n mens se kop. Ek het nie net die instink daarvoor nie – ek het ook die boekekennis en die ervaring en … Sy sien opeens haar weerkaatsing in die blinkgewaste glasdeur en skrik effens. Miskien is Nomsa reg, dink sy vervaard. Ek is hopeloos te maer. En stokkerig soos ’n meerkat. Dalk moes ek die wye denimromp en parmantige kort baadjie aangetrek het. Of die knalrooi kerkpakkie.

Maar toe een van die sekretaresses haar opmerk, kom sy dadelik en maak die deur wyd oop. “Hallo, Adelien!” lag die dikkerige vroutjie. “Lanklaas gesien! O, maar jy lyk deftig! Ek hoop dis vir ons hier by Heimat Hoër dat jy so mooi aangetrek het?!”

“Dit is, tant Geertjie,” glimlag sy. “Ek was eeue laas hier … enne … ek het gedink dit sal goed wees om meneer Henning te kom sien. U weet, met dié dat Christelle al amper die skool verlaat, en so aan …”

“En so aan, inderdaad,” knik die vrou en frons liggies. “Christelle lyk juis in die laaste tyd vir my so bietjie af. So asof sy gebuk gaan onder iets, weet jy.”

“Al die leerwerk, ongetwyfeld,” keer Adelien fluks, wel wetend dat tant Geertjie nie eens ’n halwe woord nodig het om ’n skinderstorie uit te ruik nie. Die vrou knik swaarwigtig en lei haar dadelik na die adjunkhoof se kantoor toe, kondig haar aan met ’n onderdanige teemstem wat Adelien amper laat giggel. Die liewe tant Geertjie is darem so kleindorps as wat kan kom. Die adjunkhoof is amper so goed soos die keiser en wee jou as jy ’n oneerbiedige woord uiter … Soos wat dit is, staan die keiser haar op die mat voor sy lessenaar en inwag.

“Dankie, mevrou Kestel,” sê hy sag, “maak asseblief die deur toe.”

Tant Geertjie se ronde mond gaan gaperig oop en toe maak sy maar so. En opeens kan Adelien dit nie meer hou nie en sy sê glimlaggend: “Sy sou baie graag hierdie gesprek wou hoor!” Sy steek haar hand uit na hom en hy vat haar vingers stewig vas, sy blinkbruin blik stip op haar. Toe glimlag hy ook.

“Vir seker sou sy dit wou hoor. Dis nie elke dag dat ’n leerling se mooi suster hier besoek aflê nie.”

Adelien voel ergerlik hoe die bloed na haar gesig stoot, maar nog voordat sy iets kan sê, val hy haar in die rede. “Dis nie ’n kompliment nie, juffrou Buitendag. Dis bloot ’n estetiese feit, as daar so iets is. Sit gerus.”

Sy besluit om hom ook onkant te vang. “Meneer Henning, ek is veel meer as Christelle se suster. Ek is in baie opsigte ook haar primêre opvoeder en versorger.”

“En ek, as haar onderwyser, is jou gesagsvennoot. Trouens, in loco parentis beteken tog dat ek in jou plek staan hier by die skool, nie waar nie?” Sy swyg verleë, maar hy maak ’n paaiende handgebaartjie. “Is dit waaroor jy my kom sien het? En kom ons gebruik voorname. Ek is Roald, soos wat jy seker weet.” En toe sy opsigtelik huiwer: “Dis wat ek so aangenaam vind van die platteland. ’n Mens kan mense op hul voorname aanspreek en niemand dink jy probeer glibberig familiêr wees nie!”

“Ek … goed, Roald. Want ek het juis ’n punt waaroor ek ernstig voel.”

“Christelle, natuurlik,” sê hy en vou sy hande rustig voor hom op die lessenaar. Sy staar gefassineer na die skraal, sterk vingers, die goedversorgde, kortgeknipte naels.

“Natuurlik,” beaam sy gou-gou. “En ek dink jy weet dat dit nie oor haar skoolwerk gaan nie.”

“Nee, dié is besonder goed. Wat my wel opgeval het, Adelien, is dat Christelle in die laaste tyd besonder emosioneel is. Sy vererg haar gou, huil oor kleinigheidjies …”

“En swymel oor gedigte,” keer Adelien hom kortweg. “Sy raak bewoë van bewondering as sy die versreël voorlees wat jy vir haar gegee het.” Sy maak plegtig keel skoon. “Roald … sy is hoegenaamd nie opgewasse teen …”

“Het sy dit al voltooi?” vra hy met rustige belangstelling.

“Wat?” vra Adelien uit die veld geslaan.

“Die versreël,” sê hy. “Ek het aan elkeen van die graad twaalfs ’n versreël uit ’n bekende digter se werk gegee. Die opdrag was om die volgende reël te probeer skryf. Sommer net ’n manier om hulle te laat dink. Veral diegene wat nie ooghare vir die poësie het nie. Hulle sing ’n ander deuntjie as hulle eers besef hoe ’n fyn en verhewe kuns dit is. Dis nie sommer vir inspring en …”

“Roald,” onderbreek sy hom uitasem, “die versreël wat jy vir haar gegee het … ek dink sy neem dit te persoonlik op.”

“Wat was dit dan?” vra hy met ’n ligte frons. “Ek het net die papiere met die versreëls op uitgedeel. Nie tyd gehad om te sien wie kry wat nie.”

Adelien se mond word droog. Sy was gek … Sy moes net met Christelle gepraat het. Hierdie man weet van g’n sout of water nie. Hy is nié die soort wat sal vermoed dat skooldogters hul hart op hom verloor nie. Hy dink nie eens aan sulke dinge nie. Sy teug na asem, kry dit reg om skeefweg te glimlag. “Ag toemaar wat, dis nou ook nie so belangrik nie.”

“Maar dit is,” antwoord hy sag en die donker oë pen haar vas. “As dit jou so gepla het dat jy skool toe gekom het, is dit baie belangrik.”

Hemel tog, dink sy, sluk swaar. “Wel … dis uit ’n gedig van Jacques Perk. Iets in verband met ’n jong siel wat van haar eie sagtheid onbewus is …”

“O, dis uit ‘De Bede in ’t Woud’ …” Sy blik vernou skielik. “En jy dink sy …?”

Adelien knik net, voel haar hart se verleë gefladder teen haar borsbeen. Hy sit opeens agteroor in sy stoel en sy hande vat die armleunings vas. Sy fronsende blik skeer oor die vertrek voordat dit priemend op haar gesig kom rus. Toe sê hy: “Sy is hipersensitief, Adelien. Sy smag na liefde en aandag. Ek weet dit lankal, sien dit lankal, maar het juis die uitnodigings plaas toe aanvaar omdat ek my wou vergewis van wat by die huis aangaan.”

“Daar gaan niks aan nie!” keer Adelien geraak.

Roald staan op en loop om die lessenaar voor haar en gaan sit op die punt daarvan. “Jy reageer nou soos ’n moeder,” sê hy saggies. “Dink soos die sielkundige wat jy is. Jou sussie ontbeer al lank die liefde van ’n ouer vrou. Jy woon te ver van haar af om dit te voorsien.”

Adelien hap na asem. “Wat stel jy voor?” wil sy skerp weet.

“Niks,” antwoord hy kalm, “ek skets vir jou die situasie.”

“Ek ken die situasie baie beter as jy!”

“Natuurlik,” antwoord hy bedaard. “Dan weet jy seker ook van haar teleurstelling met Frans Junior?”

Adelien staar na hom. “Die Mahlers van Mahlersdrif se seun?”

“Einste. Sy was blykbaar erg oor hom, maar toe het iets tussen hulle gebeur. Wat dit ookal was …”

“En … presies wat beteken dit in dié geval?”

“Haar verwagtinge was miskien nie realisties nie. Christelle het ’n dominerende persoonlikheid en Frans is glo ook nie ’n ou wat hom laat voorsê nie. So beweer ou mevrou Fourie wat langs my woon. Liewe dame, maar sy weet … gewoonlik als.”

“Ek sien …” adem Adelien stadig. En toe half moedeloos: “Wat nou?”

“Nou,” glimlag Roald Henning, “moet ek en jy ’n haas uit ’n hoed haal. Christelle is jonk genoeg om te glo wat sy dink sy sien!”