Читать книгу Tajemnice walizki generała Sierowa - Iwan Sierow - Страница 68

Wybiegając do przodu, powiemy, że za Chruszczowa represjonowane narody zrehabilitowano, większość z nich powróciła na swe dawne tereny, przywrócono im także utracony status autonomii narodowej.

Pozostała kwestia odpowiedzialności sprawców tych zbrodni. Po cichu skasowano postanowienie o nagrodzeniu kierownictwa NKWD orderami za organizowanie wywózek – Sierowa między innymi pozbawiono „czeczeńskiego” Orderu Suworowa I stopnia. Generałowie NKWD nie ponieśli jednak żadnej odpowiedzialności, nie mówiąc już o sądowej, ponieważ zasadnicze decyzje podejmowali nieżyjący już Stalin z Berią.

Dopiero kiedy Sierow popadł w niełaskę – wtedy wypomniano mu wszystko.

Zakończymy ten rozdział fragmentem jego listu do Komitetu Kontroli Partyjnej przy KC KPZR z roku 1964.

Sierow kategorycznie odrzuca w nim oskarżenia pod swoim adresem – sądząc z treści, chodziło o pozaprawne metody rozprawiania się z przesiedleńcami – oraz retrospektywnie, z perspektywy lat, opisuje wydarzenia z tych mrocznych kart niedawnej sowieckiej historii.

Zwróćmy uwagę na fakt, że kładzie szczególny akcent na zachowanie dowódców wojskowych wysokiego szczebla, prawdziwych – jego zdaniem – inicjatorów deportacji.

W końcu ostatnia sprawa – wysiedlenie niektórych narodowości przedstawiono tak, jakby to sam Sierow wszystko wymyślił i wszystkich wysiedlał. Powiedziałem już towarzyszce Pietrowej* i chcę obecnie powtórzyć co następuje:

Wiadomo, że w przyfrontowych regionach Kaukazu bandyckie elementy pochodzenia czeczeńskiego i inguskiego mordowały sowieckich żołnierzy i oficerów, utrudniały dowóz żywności i amunicji, rozpowszechniały panikarskie plotki o nieuchronnym nadejściu Niemców, groziły śmiercią pracownikom miejscowego aktywu partyjno-administracyjnego itd.

Dowodzący Frontem Północnokaukaskim generał Maslennikow, Rostowskim – Jeriomienko, Tołbuchin oraz inni w swych telegramach do Stawki proponowali wysiedlenie wymienionych osób, gdyż utrudniają działania Armii Czerwonej. GKO ustosunkowywał się do tych sugestii i przyjmował postanowienia o całkowitym wysiedleniu wspomnianych narodowości na dalekie zaplecze Kraju Rad.

Byli członkowie GKO, towarzysze Woroszyłow, Mikojan, Kaganowicz, Malenkow i inni pozostający przy życiu, mogą opowiedzieć, do jakiego stopnia sytuacja wojenna tamtego okresu warunkowała stosowanie powyższych środków.

Mnie, podobnie jak innych generałów i oficerów, zobowiązywano do wykonania tej pracy. Moim zdaniem każdy z nas wykonałby tę decyzję. W notatce wskazano, że wysiedlano wszystkich bez wyjątku, i cytowano fragmenty instrukcji, napisanej przeze mnie po wykonaniu decyzji GKO.

Położono nacisk na akapit, w którym mówi się o użyciu broni bez podania odpowiednich okoliczności jej zastosowania. Wytłumaczę to.

Kiedy w Karaczaju nasz batalion maszerował krętym wąwozem, Karaczajewcy strzelali z ukrycia, zabijając i raniąc sowieckich żołnierzy.

W Uczkułanie bandyci mordowali rosyjskich pracowników NKWD i milicji. Po zajęciu tego regionu przez Niemców „wdzięczni” mieszkańcy podarowali Hitlerowi białego konia, szablę i burkę201.

Grupa operacyjna NKWD już od dwóch miesięcy prowadziła walkę z uzbrojonymi grupami bandyckimi w Czeczenii i dopiero przy zbliżaniu się Niemców do Władykaukazu wydano postanowienie GKO o ich wysiedleniu.

W ciągu tych dwóch miesięcy zginęło wielu sowieckich pracowników partyjno-politycznych i administracyjnych oraz oficerów i żołnierzy Armii Czerwonej.

Po zrzuceniu przez Niemców na tyły Armii Czerwonej koło Groznego grupy spadochroniarzy na czele z kadrowym pułkownikiem Wehrmachtu dołączyło do niej kilkuset Czeczenów w ciągu jednego tygodnia. Zdrajców tych Niemcy uzbroili w irańską broń, licząc na wzniecenie przez nich powstania na sowieckim zapleczu w momencie podejścia hitlerowców do Groznego.

Przed ukazaniem się postanowienia GKO o wysiedleniu Kałmuków już przez dwa tygodnie siłami całego pułku NKWD i eskadry myśliwców z Frontu Stalingradzkiego prowadziliśmy walki z kałmuckimi zdrajcami z Dywizji Kaukaskiej, ponosząc znaczne straty.

Niejednokrotnie otoczone przez nas plutony i szwadrony kałmuckie znikały w nocy w okolicznych osadach, znajdując tam bezpieczne schronienie i opiekę wśród miejscowej ludności.

To teraz, po upływie 20 lat, nie znając sytuacji z tamtych czasów, można sobie pisać, że instrukcja o użyciu broni była zbędna.

Inna sprawa, że z powodu tych zdrajców-odszczepieńców nie należało wysiedlać całych narodów.

Jeżeli chodzi natomiast o stwierdzenie, że gdzieś tam jakoby miały miejsce rozstrzeliwania, takie fakty nie są mi znane.

We wszystkich oddziałach Armii Czerwonej i NKWD mieliśmy komisarzy, pracowników politycznych, prokuratorów, którzy bezpośrednio odpowiadali za stan dyscypliny i nie dopuściliby do takich zdarzeń wobec osób niewinnych202.

Jeśli nasi żołnierze nawiązywali walki z bandytami, działali ściśle w ramach regulaminu służby wojskowej. Wiadomo, że przed wysiedlaniem dla uśmierzenia miejscowych bojowników wprowadzono na Kaukaz dywizję NKWD, milicji i aktywu partyjno-administracyjnego narodowości rosyjskiej. Dokumenty o działaniach bojowych tej dywizji znajdują się w archiwach NKWD.