Читать книгу Troukoek maak nie vet nie - Kristel Loots - Страница 4

Eers later die aand kom Dixie by haar rekenaar uit om haar e-pos te lees. Nie dat daar veel is nie. Sy is soos dryfhout eenkant toe gegooi. Die nuuskieriges het klaar hul vrae gevra, klaar die laaste druppel sensasie oor die troue wat platgeval het opgeslurp, en die res van haar vriende skaar hulle aan die bliksem se kant. Sy is persona non grata.

Die lewe, weet Dixie al teen hierdie tyd, is nie altyd regverdig nie. Jy kan skop en jy kan slaan en jy kan die klaagliedere van Jeremia die een na die ander aanhef, dit gaan nog niks verander aan die saak nie. Jy moet vat wat aan jou uitgedeel word en dit sluk. Partykeer met ’n dop in die hand, ander kere soos ’n duif wat ’n mieliepit opgepik het wat te groot vir sy keel is om af te sluk. Haar ma doen dit al ’n leeftyd lank, sy sal ook moet.

Vanaand is dit net Jo-Jo se e-pos wat in haar inbox lê. Jo-Jo wat met haar kop smokkel en baie goed weet waar haar achilleshiel sit.

Hoeveel langer kan jy dit daar by Ma uithou? As jy Kaap toe kom, kan jy in my woonstel bly. En jou eie baas wees.

En, wonder Dixie sinies, gaan jy my ’n salaris betaal, een wat jy uit jou eenbeen-bruidswinkeltjie genereer? Finansiële beplanning is nie een van Jo-Jo se sterk punte nie.

Die wins wat jy uit Bliss and Beautiful maak, indien enige, is joune, belowe Jo-Jo in haar e-pos. Sorg net dat jy af en toe ’n paaiement betaal sodat die bank nie die plek terugvat nie.

Sy wil vir Jo-Jo bel, maar nie terwyl Ma haar kan hoor praat nie. Ma het mos x-straaloë en die ore van ’n polisiehond. Dixie weet sommer wat gaan gebeur. Ma sal ingestorm kom om te hoor of dit met ’n inbreker of met haarself is wat sy gesels. En Dixie is nie seker waaroor Ma die meeste bekommerd sal wees nie.

Sy sal daarop aandring om ook met Jo-Jo te praat en dit sal ’n gepreek afgee wat vir niks skrik nie. Die preek sal vir Jo-Jo bedoel wees, maar sy wat Dixie is, sal ook na elke woord moet luister en met dubbele slae geslaan word. Twee vir die prys van een.

Wanneer Jo-Jo vir Ma van haar nuutste jag-avontuur Down Under gaan vertel, weet Dixie nie, net dat sy nie naby wil wees om daardie geweeklaag te hoor nie. Nie dat Jo-Jo haar daaraan sal steur nie.

Dixie skakel die rekenaar aan en gaan op Facebook in. Ja, sien sy, gelukkig is Jo-Jo beskikbaar om te chat.

Met wie chat jy? tik Dixie. Jou Aussie?

No ways. Dis al vroegoggend daar by hom. Hy’s by die werk. Nie die regte tyd …

Vir soet woordjies nie?

Of dirty talk nie.

Ek wil geldsake met jou praat.

Bliss and Beautiful se geldsake? Dis taamlik beroerd, ek moet sê. Maar as jy soms die paaiement betaal het en vir Coco iets in die hand gestop het, behoort daar ’n geldjie oor te wees vir kos en klere.

Coco?

My assistent.

Wat jy wáár kry? En waarmee betaal?

Coco is ’n sweetie-pie. Sy vra nie veel nie. ’n Bietjie mal in die kop, maar wie is nie? En die customers is gek oor haar.

Dixie is bly om te hoor daar ís darem customers, gek ofte nie.

En waarvan gaan jý dan leef as ek die wins vir my vat? wil sy weet.

Van liefde en koue water, wat anders?

Dixie weet sommer sy moet hierdie gesprek beëindig voordat sy ’n hoofpyn kry wat haar lank uit die slaap gaan hou.

Gelukkig betaal Saamwerk Versekering my pensioenbydrae een van die dae uit. Maar ek moet Pa en Ma seker terugbetaal vir die troue. Hulle het elkeen ’n deel betaal om my getroud te kry. Nou sit hulle nog steeds met my opgeskeep. Wel, Ma in elk geval. Ek dink Pa het intussen weer van my bestaan vergeet.

Sy hoef nie lank op reaksie te wag nie.

Dis die bliksem wat daarvoor moet betaal, nie jý nie. Sleep hom hof toe vir troubreuk!

Dis asof Dixie se vingers skielik tam raak. Miskien moet ek die geld wyslik belê. Aangesien ek alleen gaan oud word en vir myself sal moet sorg, tik sy traag.

Daar sal altyd iemand wees wat Jo-Jo wil help, selfs wanneer die oudag eendag daar is. Een of ander omie wat sy laaste kragte sal inspan om haar suster aan die lewe te hou. Daar is net iets aan Jo-Jo wat die ridder in mans wakker maak. Jo-Jo is een van daardie vroue wat vertroetel word, maar nie sý nie. Sy wat Dixie is, sal haar sente moet omdraai om brood en melk te kan bekostig.

Gaan jy dit doen? wil Jo-Jo ewe hoopvol weet. Met of sonder jou pensioen-neseiertjie?

Ek moet my kop laat lees as ek dit enigsins sou oorweeg.

Dis nie asof jy ander opsies het nie, of hoe? Of sien jy kans daarvoor om weer by Saamwerk Versekering te gaan werk? Wil jy jou teen die bliksem vasloop?

Dixie antwoord haar nie, log summier af sonder om te groet. Hierdie gesprek put haar uit. Dis nie ’n grap om jou ellendes die een na die ander so voor jou oë op die rekenaarskerm uitgepak te sien nie.

Nee, natuurlik sien sy nie daarvoor kans om haar gesig ooit weer by die versekeringsmaatskappy te wys nie. Oor haar dooie liggaam. Nie ná die kombuistee wat vir haar gereël is en al die grappies wat oor die huweliksnag gemaak is nie. Nie ná die grootste skande waaroor daar ooit in die gange van die grys gebou gefluister is en die armsvol trou-presente wat vroegtydig aangedra is en wat sy een vir een moes terugstuur nie.

Die briefie van verduideliking was bitter moeilik om saam te stel, maar sy moes dit doen, en ordentlik ook. “Asseblief, Dixie,” het die bliksem gevra, “kom ons probeer ten minste ’n sekere mate van waardigheid behou.”

Hy! Hy wat haar so onwaardig behandel het! Die … die absolute audacity daarvan! Sy wou hom … Sowaar, sy sou hom met ’n pan oor die kop kon slaan as daar een tussen die trougeskenke beskikbaar was. Sy wou op hom spring totdat daar nie ’n teken van waardigheid aan hom te bespeur sou wees nie.

Maar sy het nie.

Sy het agter die rekenaar gaan sit en op Google gaan soek na ’n voorbeeld van hoe ’n mens ’n brief skryf waarin jy waardigheid behou nadat jy reg voor die preekstoel gelos is. Left at the altar, het sy ingetik, maar sy kon niks kry wat gepas was nie. Selfs Google het voor haar vernedering gesteier, Google wat raad het vir alles onder die son, van luise op die kop tot aambeie.

Toe moes sy maar self improviseer. Sonder om te veel te verklap en haar vernedering vir elke Jaap en sy maat verder uit te stal.

Liewe vriende, baie dankie vir die pragtige broodrooster (drukkoker/ nagemaakte Persiese matjie/ stel kastrolle/ linne/ tafeldoeke) wat julle aan ons gestuur het. Ongelukkig sal ons nie daarvan gebruik kan maak nie en stuur ek dit hiermee aan julle terug. Wees verseker daarvan dat ons die gebaar waardeer. Vriendelike groete, Dixie. (En die bliksem wat haar nie meer wou hê nie.)

Teruggaan? Terugkruip met ’n kardoessak oor haar kop? Haar voormalige kollegas in die gesig kyk? Sien hoe hulle agter bak hande oor haar fluister? Vir haar lag?

Nee, dan maar eerder werkloos wees totdat daar iewers vir haar iets opduik. Dixie sug. Asof werk uit die lug val … Sy sal ’n CV moet opstel, haar bates en laste daarin moet adverteer. ’n Rede moet verskaf waarom sy ’n paar maande lank werkloos was, hoekom sy nou skielik met ’n onderstebo gesig begin werk soek. Werkgewers is nie bobbejane nie, hulle ruik ’n rot die oomblik wat dinge nie mooi netjies agtermekaar is nie.

Sy sal dalk nog vir ’n onderhoud genooi word, maar dit sal ’n nagmerrie wees om die regte gesig op te sit. Sy sal moet please explain dat die biesies bewe. Meneer sien, die saak staan nou so: Ek sou trou, meneer. Ek en Kurt. Ja, einste hý, die stofpoepertjie met die diakensnorretjie, meneer. So ’n driekwartbaksteen hoog, maar so arrogant ’n mens sou sweer hy is een van die mooiste mans in die Saamwerk Versekeringsmaatskappy se kantore – hier by ons én in die hoofkantoor in Centurion. Hy hét my gevra, meneer, regtig, hy het. Al was daar later mense wat dit nie wou glo nie, wat gedink het dit was ’n shotgun wedding, dat ek hom só probeer vang het.

Dixie snork as sy daaraan dink. Asof Kurt hom so sou laat vang! Hy wat nie eens ’n verkeersboete kry nie en ’n pil vir elke kwaal het. Meneer Versigtig wat nie sy kop in ’n byenes sal steek nie. Wat alles noukeurig weeg en evalueer en etiketteer. Hy wat mý geweeg en toe te lig bevind het. Hy wat … hy wat my hart gebreek het, my naam met ’n plank geslaan het, ’n gek van my gemaak het.

En dan was sy nog so dom ook, het sy haar selfs gedra soos ’n Stepford-vroutjie met ’n voorskoot om die lendene. Uit haar pos bedank omdat Kurt nie wou hê sy moes ná die troue onder hom werk nie.

“Dit sal nie ’n gesonde toedrag van sake wees nie, Dixie,” het hy verduidelik. En soos sy toe al geweet het: ’n Gesonde toedrag van sake is vir Kurt baie belangrik. En ’n gesonde liggaam én ’n gesonde gees. Alles wat gesond is.

“Ek is jammer, Dixie, ek kan nie met iemand uitgaan wat rook nie,” het hy soos ’n sammajoor gekommandeer toe hy haar met ’n skelm sigaretjie betrap. “Ek soen nie ’n asbak-mond nie.”

Sy het haar disnis geskrik. Van toe af seker gemaak daar is altyd ’n pepermentjie beskikbaar – én ’n botteltjie spuitgoed. Verniet. Alles verniet.

Hoe sal sy die afloop van hierdie verwikkelinge aan ’n voornemende werkgewer kan verduidelik? Dat sy toe tog nie getroud is nie, net werkloos. Manloos en ringloos. Ongelief en alleen.

Geen werkgewer sal haar wil hê nie. ’n Vrou wat voor die preekstoel gelos word, moet ’n ernstige skeet of twee hê. Seker iets wat die voornemende bruidegom betyds ontdek het. En laat skrik het. Die wyk laat neem het. Betyds. Net-net betyds. Sjoe! ’n Noue ontkoming. Gelukkig vir hom …

Nie vir ons nie, dankie. Ons stel nie daarin belang om ’n albatros om ons nekke te hang wat ons grond toe sal dwing nie. Jammer, die pos is reeds gevul.

Ek sit hier sonder huis of hawe, besef Dixie opnuut. Of holte vir my voet en goed.

Ja, ja, Ma sal haar seker nie uitskop nie, maar solank sy onder Ma se dak bly, sal dit op Ma se manier wees. En Ma se manier was nie eens in haar tienerjare vir haar ’n lekker manier nie. Tóé al het Jo-Jo snags deur die venster geklim om skelm te gaan jol en sy het lê en wens sy kon dit ook doen. Maar iemand moes by die huis bly om na Ma se sagte gesnik oor Pa se dinge in die donker te luister.

In Jo-Jo se woonstel sal sy haar voete op die koffietafel kan sit, sy weet sommer. As sy natuurlik ’n koffietafel opgespoor kan kry onder alles wat daar rondlê. En sy wil wed sy sal kan rook ook. Miskien net die vensters oopmaak en die asbakke gereeld leegmaak. Sodat die ou van Down Under nie versmoor wanneer Jo-Jo met hom Kaap toe kom nie. Want sy weet sommer: Jo-Jo sal hom wel aangekeer en opgehok kry, sy doen dit elke keer.

Oor Jo-Jo is sy nie regtig bekommerd nie. Dis haar ma wat sy moet jammer kry. Dis vir haar wat sy tientalle koppies tee behoort te maak. Sy behoort ure lank na die treurmares oor Pa te luister. Iémand moet, en dis nie asof sy iets beters het om te doen nie. Maar ag! Dit maak haar so moeg. En moedeloos.

Drie maande is nie ’n leeftyd nie, dink Dixie. As daar dan nie geld is vir kos nie, is dit sommer ’n maklike manier om te dieet ook. Solank sy net sigarette kan koop. As sy ’n slag oop en bloot in die woonstel kan rook en nie skelm om die hoek soos ’n skoolkind nie, sal dit al klaar die moeite werd wees om in die Kaap te gaan sit en krepeer. Want soos sy nou voel, wil sy rook tot haar longe soos vrot druiwekorrels lyk. Simpel gewoonte, sy weet. Gifpyltjies wat jou kan doodmaak. Maar ekskuus vir die wals, dis nie asof sy veel het om voor te leef nie, of hoe?

Skielik is Dixie so lus vir ’n sigaret sy kan sterf. Maar om in Ma se huis te rook, is inderdaad om ’n death wish te hê – vir ’n marteldood wat nie deur sigarette veroorsaak sal word nie. Die kabaal wat sal losbars, sal verwyte insluit, en waarskuwings en doemprofesieë, genoeg om jou jou smaak vir ’n sigaret heeltemal te laat verloor.

En wat bly dán vir haar oor? Pille? Drank? Of sal sy haar oorgee aan orige oumans met bakkebaarde wat in lang, slap oumenskarre ry?

Hier is ’n hele paar van hulle in die omgewing. Mans wat jare terug ryk was, die statusmotor van die dag gekoop het – en daarby gebly het. Die vrou moeg geleef, toe begrawe en as langslewende oorgebly. Speel rolbal, luister radio en maak tuin in ’n kakiebroek wat maer knieë wys.

Soms, net soms wens sy een van die oumans met bakkebaarde wil by Ma kom vlerksleep sodat sy afgelos kan word. Maar sy weet nie of Ma al reg is daarvoor om ’n ouman se maermerries en rumatieklyf saans in te smeer nie.

Nee, dis nie wat Ma wil hê nie. Ma wil vir Pa hê, nét vir Pa – die enigste man wat haar hart vinniger laat klop, al is dit deesdae net van woede en ontsteltenis. Mans! Sowaar, vroue kry swaar onder hulle.

Dixie sit vooroor geboë by haar rekenaar toe sy die geskuifel by haar deur hoor. Ma. In haar pantoffels en ’n japon wat soos ’n verbleikte ou sak aan haar hang. Haar gesig bleek, die grimering wat bedags die skyn moet bewaar, is afgewas. Sy stoot die kamerdeur stadig oop.

“Slaap jy nog nie?” Haar stem teem. “Dis al ná tien.”

Dixie haal ’n slag diep asem. “Ek … ek gaan nou-nou inkruip,” belowe sy terwyl sy op haar tande kners.

Sy smag na ’n bietjie vryheid, na die voorreg om sélf te besluit hoe laat sy in die aand wil gaan slaap, waar sy haar voete wil laat rus en of sy haar liggaam met nikotien wil besoedel. Of haar aan oumans wil oorgee. Sonder dat Ma bekommerd oor haar skouer loer, haar dophou asof sy enige oomblik ’n handvol pille gaan drink of sonder ’n valskerm van die dak af gaan spring.

“Sal ek vir ons gaan tee maak?” wil Ma weet, haar kop effens gelig soos ’n bok wat water geruik het.

Dixie weet wat dan op haar wag: ’n lang wroegsessie tot laat in die nag. Oor Pa, oor die regering, oor die polisie wat nie hul werk doen nie, die belasting, die rentekoers, die muskiete wat pla, die buurman wat saans laat nog na sy musiek luister. Maar veral oor Pa. Altyd oor Pa.

“Nie vir my nie, dankie, Ma.”

Ek het genoeg gehad vir vandag, vir hierdie week, hierdie maand, ’n leeftyd lank. Ek wil nie meer hoor nie, wil nie meer weet nie. My skouers is breed, maar nie só breed nie.

“Dan gaan ek ook maar weer lê,” sug Ma. “Maar ek weet sommer ek gaan vannag weer nie ’n oog toemaak nie.”

Ma stap sleepvoet na haar kamer toe. Soos ’n sprinkaan met ’n afbeen, dink Dixie, nie sonder simpatie nie. Net moeg.

Sy wag totdat sy sagte snork-plofgeluidjies agter Ma se toe kamerdeur hoor voordat sy vir Jo-Jo bel.

“Ek hoop die huis het afgebrand,” antwoord Jo-Jo vies. “Of iemand is ten minste dood.”

“Dis nie ’n mooi ding om te sê nie.”

“Dis ook nie mooi om my hierdie tyd van die aand te bel nie. Wat wil jy hê?”

“Nog oor Bliss and Beautiful praat.”

“Wat wil jy nog weet?” Jo-Jo se stem klink meer genaakbaar.

“Waar in Langstraat is die plek?”

“Dis ’n skande dat jy nog nie vir my kom kuier het nie.”

“Ek was besig, weet jy?”

Sy wás besig – met haar verloofde. Om hom tevrede te hou. En gelukkig. Om trousseau bymekaar te maak, silwer messegoed en oondbakke wat hul plek op ’n ordentlik gedekte tafel sou kon volstaan. Hulle sou baie moes onthaal – sy en die bliksem. Hy’t groot planne gehad, was vasbeslote om die loopbaanleer tot op die hoogste sport te klim. Goeie dade te doen wat raakgesien sou word en in rade en komitees te dien. En sý sou moes uithaal en wys. Nie skandes maak met goedkoop goed wat ’n mens in ’n kettingwinkel kan koop nie.

Alles wat sy tot dusver gebruik het, was hopeloos te minderwaardig. Sy kon dit gerus maar vir die Salvation Army gee om aan die armes en die ellendiges uit te deel, het hy gesê.

Sy moes op Die Groot Dag gefokus wees. Die Allesoorheersende Groot Dag waarop sy mevrou Kurt van Tonder sou word. Tyd vir ’n Kaapse kuiertjie by haar suster was daar nie.

“Ek kan for the life of me nog nie verstaan hoe ’n mens ’n bruidswinkel in Langstraat kan oopmaak nie.”

“Bliss and Beautiful is ’n bruidswinkel cum wedding planner met ’n verskil, lovey. Al wat toeris is, kom maak ’n draai by ons om foto’s te neem.”

“Maar hulle trou nie …”

“Nee. Wel, nog nie. En intussen kom die arty farty-tipes darem na ons toe wanneer hulle troukoors kry. Man, vrou en in-between. Onthou, troukoors diskrimineer nie, dit tref alle volke, nasies en generasies. Ek wil eendag nog ’n koffietafelboek uitgee oor die paartjies wat vanuit Bliss and Beautiful tot trou gekom het.”

“Weirdos. Dis sekerlik nét weirdos wat in Langstraat na ’n trourok en al die trimmings gaan soek. Kaalvoetbruide wat ver swanger is en bruidegomme wat met pienk panties in hul sakke betrap word?”

“Jip. Almal wat weird and wonderful is. Die deftige dames van die dag, dié van Durbanville en omgewing, dié met dubbeldoorvanne en skatryk pappas, hou verby. Hulle gaan klop eerder aan by Benita Botha se Bruidswinkel in Tygervallei. In Bliss and Beautiful skarrel daar soms ’n verdwaalde muis voor jou voete verby – alles dinge wat atmosfeer aan die winkel verleen, maar nie alle voornemende bruide sien kans daarvoor nie. Party val dramaties flou as dit die dag gebeur.”

Jo-Jo sug effens. “Al wat ek nodig het om Bliss and Beautiful behoorlik op die map te plaas, is een lekker vet celebrity wat van ons gebruik maak. Dalk palm jy nog vir my een in?”

“Wat jy waar kry? Hoe sal ék dit nou regkry as jy met al jou twyfelagtige kontakte nog nie daarin kon slaag nie?”

“Ek weet nie, maar probeer asseblief. Ek weet nie of die Australiër my sal kan onderhou nie. Jy weet ek het sekere standaarde wat gehandhaaf moet word, nè?”

Dixie snorklag. “Standaarde? In ’n woonstelletjie bo jou bruidswinkel in Langstraat wat jy met ’n muisfamilie deel?”

In die weke daarna beland Dixie weer in ’n maalstroom, amper soos voor haar troue toe die reëlings vir die Groot Dag haar 24/7 besig gehou het. Maar hierdie keer is dit Jo-Jo wat die toutjies trek, wat haar so oorweldig dat sy later net ja en amen sê.

Ma is natuurlik sporadies in trane vandat Jo-Jo haar van die nuutste verwikkelinge vertel het. Heel verwese omdat almal haar haat en verlaat, selfs haar dogters. Wat het sy tog verkeerd gedoen om dít te verdien?

Dixie troos soveel sy kan. “Dis net vir drie maande, Ma. Net totdat Jo-Jo haar Australiër vasgetrek het.”

“Skaam jou, Dixie. ’n Mens praat nie so van jou suster nie. Sy’s nie ’n flerrie nie.”

Dixie lag. “Ma, Jo-Jo is ’n volbloed-flerrie. Hoekom dink Ma kan sy nie ’n man hou nie? Skaars getroud of sy begin weer vir haar volgende prooi rondkyk.” Sy vermy haar ma se oë. “Soos Pa.”

Dixie weet sy vryf haar ma verkeerd op. Dalk raak haar ma so keelvol vir haar dat sy bly sal wees om van haar ontslae te raak. Dan kan sy ophou skuldig voel omdat sy haar vlerke sprei. Nie dat sy juis ’n vlug onderneem wat die asem wegslaan nie. Dis só embarrassing. Sy vlieg van haar ma se nes na haar suster s’n. Want sy is ’n regte ou loser. Sad, but true. Vergeet van sweef soos ’n arend en al daai jazz. Haar flippen vlerke is te veel verniel daarvoor.

Daar is wragtig niks wat ’n vrou so van haar selfvertroue kan ontneem soos om deur ’n man verwerp te word nie!

“En eintlik was hy die perfekte man vir my,” mompel Dixie toe sy vir die duisendste keer vandag aan Kurt dink. Hulle was veronderstel om soos twee helftes inmekaar te pas. Meneer en Mevrou Kurt van Tonder. We present mister and misses Kurt and Dixie van Tonder – so sou hulle bekendgestel word. A match made in heaven! Hulle het selfs na mekaar begin lyk – vinkel en koljander, twee ertjies in ’n peul. Die perfekte paartjie!

En wat het daarvan oorgebly? Verfrommelde troukaartjies en nie ’n enkele foto van die non-event nie. Net van haar voor die tyd, die sterre in haar oë, die ruiker van wit madeliefies in haar bewende hande vasgeklem. ’n Beeldskone bruid op haar troudag. Maar blykbaar nie beeldskoon genoeg nie, nie begeerlik genoeg nie.

Daar sal nog lank oor haar gepraat word. Gesels word, bespiegel word, geskinder word. Maande lank nog, jare lank nog. Die skande van die dekade, met haar as die grap van die jaar. Gratis vermaak, iets wat nie eens in ’n sepie sal gebeur nie. Real-life drama soos die joernalis wat daaroor wou skryf, dit beskryf het.

Nooit weer, neem Dixie haar voor, haar hand op haar bors, nooit weer laat ek my só deur ’n man verneder nie.

Sy sluk die trane weg. “Die f … f … flippen bliksems!” prewel sy.