Читать книгу Чароўная скарбніца - Геннадий Авласенко, Людмила Рублевская - Страница 5

Прызямліліся, дакладней, пэўна, прывухуціліся, каля ганка ўжо знаёмага Уладзе дома. Вухуцік адчыніў дзверы і гасцінна запрасіў сяброўку ўвайсці. Дзеці рушылі адразу ў залу.

– А давай сюрпрыз зробім маім бацькам! – па-змоўніцку падміргнуў хлопчык. – Схаваемся, а калі яны прыйдуць – нечакана з’явімся!

– Ці не напалохаем мы іх? – не спяшалася падтрымліваць задуму Улада.

– Ды не! Будзе прыемная неспадзяванка! – запэўніў сябра.

З кухні чулася нягучная гутарка, даносілася пастукванне посуду. Вухуцік прыпадняў край доўгага абруса і прапанаваў Уладзе залезці пад стол. Дзеці толькі паспелі схавацца, як пачуліся крокі і ў залу ўвайшлі бацькі Вухуціка – спадар Жоўтах і спадарыня Лілана.

– Што нам цяпер рабіць? Дзеці сказалі, тая дзяўчынка з Зямлі зноў тут! – у голасе мамы Вухуціка чулася трывога.

– Дарагая, нічога страшнага не адбудзецца, пагуляюць разам, а потым яна вернецца дадому, як у мінулы раз, – імкнуўся супакоіць жонку спадар Жоўтах.

Вухуцік разгубіўся. Чамусьці бацькі хваляваліся праз госцю, і ў яе магло скласціся ўражанне, што ёй не рады. Задуманы сюрпрыз пагражаў ператварыцца ў непрыемнасць. Хлопчык падумаў, што самы час вылезці з-пад стала, але чамусьці марудзіў.

Голас яго мамы гучаў напалохана:

– Нездарма ўсе гэтыя візіты! Дабром яны не скончацца! Я так баюся, што наш сын паляціць з ёй на Зямлю!

– Ну вернецца ж ён назад! – разважаў тата.

– Калі даведаецца, што ён родам з Зямлі, то не вернецца! Таямніца ніколі не павінна раскрыцца! – у роспачы выгукнула спадарыня Лілана.

Вочы Вухуціка акругліліся, у іх адлюстроўваліся здзіўленне, занепакоенасць, разгубленасць.

Хлопчык вылез з-пад стала, сцягнуўшы долу абрус. Бацькі, пабачыўшы яго, знерухомелі. Усталявалася напружаная цішыня, і яе ніхто не наважваўся парушыць. Улада, якую цяпер было добра відаць, таксама выбралася са сховішча.

– Прабачце, я несвоечасова… я пайду… – прашаптала дзяўчынка.

– Навошта ты зноў прыляцела?! – усхліпнула спадарыня Лілана.

– Я вельмі сумавала па Вухуціку… – адказала Улада.

– Мама! Ты сказала, што я родам з Зямлі?! – голас Вухуціка дрыжаў. – Што гэта азначае?

– Нічога, сынок, ты не так зразумеў! – мама кінулася да яго і абняла.

– Якая таямніца не павінна раскрыцца? Пра што ты гаварыла? – не сунімаўся Вухуцік.

Спадарыня Лілана не адказвала, па яе шчоках беглі слёзы.

– Я з Зямлі? Я не ваш? Таму і не падобны да вас? У мяне дзве нагі, а ва ўсіх вухуцян па пяць… Чаму так? Я хачу ведаць праўду! – Вухуцік глядзеў прама ў вочы маме.

Яна маўчала, адказаў яму тата:

– Ты наш, сынок! Мы твае бацькі, бо чакалі твайго з’яўлення на свет, бо першымі ўзялі цябе на рукі, гадавалі, бо любім цябе бязмежна! Твой нос падобны да майго, а ліхтарык як у мамы. Ты – наш!

– Як я звязаны з Зямлёй? – спрабаваў дазнацца Вухуцік.

– Давайце сядзем і раскажам нашаму хлопчыку гісторыю яго жыцця, якую сам ён не памятае, – пачуўся глыбокі голас.

На парозе стаялі незнаёмыя Уладзе істоты. Спадар быў зялёнага колеру, на носе-дудцы мацаваліся акуляры, шэра-серабрыстая прычоска сілуэтам аддалена нагадвала грэбень-чубок. Госць абапіраўся на кульбачку. Пад руку яго трымала жоўтая спадарыня, таксама ў акулярах і з высокай прычоскай у некалькі ярусаў, якая па форме і колеры была падобная да шакаладнага кекса.

– Бабуля! Дзядуля! – Вухуцік узрадаваўся гасцям, але голас яго дрыжаў ад перажыванняў.

– Пазнаём нас са сваёй сяброўкай, пакуль твае бацькі будуць ставіць на стол кубкі і гарбату. Так піць хочацца! – сказаў дзядуля.

Мама адпусціла Вухуціка, якога да гэтага моманту трымала ў абдымках, і яны з татам пайшлі выконваць просьбу дзядулі.

Бабуля ўсміхнулася дзецям:

– Сядзем, а то мы так стаміліся з дарогі!

Унук падвёў госцю бліжэй:

– Знаёмцеся – Улада, мая сяброўка з Зямлі. А гэта мае бабуля і дзядуля.

– Вельмі прыемна пазнаёміцца з табой! – шчыра сказаў дзядуля. – Я ведаю, ты ўсім вухуцянам прыдумваеш імёны на зямны манер, і нам бы хацелася мець новую версію. Падбярэш?

Улада яшчэ раз агледзела новых знаёмых і сказала:

– Ваш колер у нас называецца аспарагус, і расліна такая ёсць. Ці спадабаецца вам гэткае імя?

– Гучыць выдатна і нават высакародна, я згодны быць Аспарагусам! – ухваліў дзядуля.

– А спадарыня мае бурштынавае, мядовае адценне. Мёд – гэта такі салодкі ласунак, яго робяць зямныя пчолы. Ці згодныя вы з імем Мядвана?

– Ты адгадала, я вельмі люблю салодкае! І гучыць прыгожа, – пагадзілася бабуля.

Гэтая размова крыху зняла напружанне, але, вядома, не закрыла тэму, якая так усхвалявала ўсіх прысутных. Спадарыня Лілана запрасіла сядаць за стол, паставіла кубкі з гарбатай.

Дзядуля Аспарагус зрабіў глыток і спакойна прагаварыў:

– Ну вось і надышоў дзень, калі наш любімы ўнук даведаецца больш, чым сам можа помніць. Усе мы з розных планет, мой мілы хлопчык. Улада – з Зямлі, мы з тваёй бабуляй жывём на суседняй Кламіі, радзіма тваёй мамы – Фланс. І ўсе мы звязаны з Вухуціяй, якая стала домам табе і тваім бацькам.

Дзядуля зрабіў паўзу, і Вухуцік нецярпліва запытаўся:

– Але мая радзіма – Зямля?

– Так, некалі вельмі даўно ты трапіў сюды менавіта з Зямлі. І гэта ўратавала цябе, мой даражэнькі. Калі тваёй роднай планеце пагражала разбуральная небяспека, туды адправіўся касмічны карабель з міжпланетнай ратавальнай экспедыцыяй. Яны паспелі забраць цябе, дакладней, яйка, у якім ты знаходзіўся. Яго змясцілі ў пазачасавую капсулу, у якой час стаіць на месцы, не рухаецца ні на хвіліну. Колькі ты прабыў там, нам невядома, бо на планетах розныя вымярэнні часу, а ратавальная экспедыцыя лятае праз тунэлі, якія пераносяць нават у іншыя эры… Магчыма, цябе забралі з Зямлі вельмі і вельмі даўно. Карацей кажучы, гэта складаная навука, якую не растлумачыш за пяць хвілін.

– Я зусім заблытаўся… – уздыхнуў Вухуцік. – Я быў у яйку, мяне выратавалі ад разбуральнай небяспекі, гэта было невядома калі, бо пазачасавая капсула паставіла мяне на паўзу… Так?

– Прыблізна, – згадзіўся дзядуля Аспарагус. – Потым цябе перадалі нам, каб мы, навукоўцы, знайшлі спосаб дапамагчы табе з’явіцца на свет. Твае тата і мама, маладыя прафесары, упершыню бачылі яйка. Колькі даследаванняў яны правялі, каб вызначыць, як з яйка з’явіцца жывая істота!

Да размовы далучыліся бацькі Вухуціка.

– Мы зрабілі спецыяльны прыбор, які падтрымліваў патрэбную табе тэмпературу і выпраменьваў энергію нашай Вухуціі, – сказаў тата.

– Але часта мы па чарзе трымалі яйка на руках, захінуўшы коўдрай, – дадала мама.

– Надышоў дзень, калі ты падрос і захацеў выйсці. Мы пачулі, як ты стукаеш знутры. Гэта так усхвалявала нас! – згадваў тата.

– Наш хлопчык прабіў шкарлупіну і з’явіўся на свет! – выцерла слязінку мама.

– Мы ўзрадаваліся, што нос у цябе дудачкай, што на лбе ліхтарык. Як у нас! – цёпла ўсміхнуўся тата.

– За той час, які ты правёў унутры яйка на Вухуціі, ты адаптаваўся пад умовы нашай планеты, – патлумачыла бабуля Мядвана. – Табе ж па-вухуцку размаўляць трэба было! Таму не толькі Зямля твая радзіма, ты ўсё ж напалову вухуцянін, унучак.

Усе змоўклі. Вухуцік асэнсоўваў пачутае, астатнія чакалі, што ён цяпер скажа.

Хлопчык задаў пытанне, якое яго вельмі хвалявала:

– Калі яйка, у якім я быў, з’явілася на Зямлі, то… там таксама мая сям’я… так?

Спадарыня Лілана ўсхвалявана расцірала скроні, спадар Жоўтах уздыхнуў.

Адказаў Вухуціку дзядуля Аспарагус:

– Твая сям’я толькі тут, дарагі наш унучак. Як я ўжо згадваў, яйка, у якім ты знаходзіўся, забралі вельмі даўно і перад вялікай разбуральнай небяспекай. За мінулы час на Зямлі ўсё змянілася. Я зусім не ўпэўнены, што там і зараз існуе твой біялагічны від. У любым выпадку твая зямная сям’я ніяк не магла б існаваць да гэтага часу. Пазачасавая капсула, як ты сам вызначыў, «паставіла цябе на паўзу», а потым твае бацькі змаглі аднавіць развіццё ўнутры яйка і часткова надаць табе асноўныя рысы вухуцяніна.

– Колькі ўсяго адразу… – уздыхнуў Вухуцік і запытаўся ў сяброўкі: – Улада, ці бачыла ты калі-небудзь на Зямлі істот, да якіх я падобны?

– Не, я б ніколі не здагадалася, што ты паходзіш з маёй планеты, – шчыра адказала дзяўчынка.

– А ты таксама з’явілася з яйка? – пацікавіўся хлопчык.

– Не, з яек у нас птушкі вылупліваюцца, – удакладніла Улада.

– Значыць, я птушка? – здзівіўся Вухуцік.

– Ну… я асаблівага падабенства з птушкай не назіраю, – паціснула плячыма дзяўчынка.

– Хачу сам пабачыць птушак, я павінен зноў пабываць на Зямлі. Можа, родзічаў знайду? – захапіўся ідэяй хлопчык.

Спадарыня Лілана выцірала слёзы, якія зноў пакаціліся з яе вачэй, спадар Жоўтах клапатліва падаў ёй сухую насовачку.

– Чаму б нашаму хлопчыку не пабываць на гістарычнай радзіме? – бадзёра сказаў дзядуля Аспарагус.

– Тым больш калі там жыве яго сяброўка. Яна аб ім паклапоціцца! – падтрымала бабуля Мядвана.

– Мамачка, тата, вы адпусціце мяне? – Вухуцік абняў бацькоў.

Было відавочна, што спадарыні Лілане вельмі хацелася пакінуць яго дома, побач з сабой, але яна шукала сілы згадзіцца. Тады спадар Жоўтах ледзь заўважна кіўнуў жонцы: «Так, давай яго адпусцім…»

– Толькі доўга не будзь, сынок, добра? – мама нават знайшла сілы ўсміхнуцца.

– Дамовіліся! Дзякую! – узрадаваўся хлопчык.

Вухуцік быў гатовы прама цяпер выправіцца ў падарожжа, але галоднымі іх, вядома, не адпусцілі. Абедалі ўсе разам, зноў напаўняючы талеркі незвычайнымі стравамі, якія падаваліся з розных кранікаў чароўнай, па меркаванні Улады, серабрыстай шарападобнай пасудзіны. Мясцовая ежа госці падабалася. Столькі абсалютна новых смакаў адкрыла яна для сябе! Асабліва аблюбавала дзяўчынка салатавы напой з залацістымі бліскаўкамі, якія віравалі ў празрыстым кубку. Дзядуля Аспарагус растлумачыў, што гэта квас з мясцовай расліны. Улада панюхала і адчула прыемны тонкі водар.

– Апчхі! – зямлянка не ўтрымалася ад казытання ў носе.

Вухуцяне здзіўлена паглядзелі на яе. Мабыць, яны ніколі не чхалі.

Дзяўчынка сарамліва ўсміхнулася:

– Прабачце!

– З табой усё добра? – занепакоілася бабуля Мядвана.

– Усё выдатна, нічога страшнага, так бывае! – адказала госця.

Насамрэч Улада дзіўна сябе адчувала: у носе казытала, яго хацелася пачасаць, здавалася, яна зноў будзе чхаць. Раптам ёй згадалася, што ў Вухуціка такі нос і ліхтарык на лбе з’явіліся пад уздзеяннем атмасферы гэтай планеты. Улада захвалявалася, ці не збіраецца яе сімпатычны кірпаценькі носік ператварыцца ў дудачку? Нешта і лоб пачаў часацца! Можа, ліхтарык так прабіваецца?! Дзяўчынцы вельмі захацелася хутчэй адправіцца дадому.

– Сынок, доўга не затрымлівайся, будзь заўсёды побач з Уладай, бо на чужой планеце можа быць небяспечна! – давала парады мама.

– Гэта не чужая мне планета! – нагадаў Вухуцік. – Але я абяцаю, што мы з маёй сяброўкай будзем побач. Не хвалюйся, мамачка!

Касмічны карабель стаяў ля дома. Калі яны выйшлі на ганак, спадарыня Лілана непрыкметна затрымала Уладу і пранікнёна сказала:

– Некаторыя мае словы, магчыма, падаліся табе калючымі. Прабач! Проста мне было страшна, што наш сын можа паляцець з табой на Зямлю і застацца там назаўсёды…

– Не перажывайце, ён крыху пагасцюе, а потым абавязкова вернецца да вас. А пакуль ён будзе на Зямлі, я абяцаю клапаціцца аб ім, – запэўніла дзяўчынка.

– Дзякую… – шчыра прашаптала спадарыня Лілана.