Читать книгу Tot die dood ons skei - Malene Breytenbach - Страница 3

Vir wat loei daardie sirene so aanmekaar? wonder Kira terwyl sy van die Coetzenburg-sportterrein af wegdraf, in die rigting van haar huis langs die Eersterivier. Dit klink naby ook. Daar is dit uiteindelik stil. Sou daar ’n brand wees, of het ’n ongeluk hier naby plaasgevind?

In die vars en skone vroegoggend van Stellenbosch waar sy onder die eike draf, wil sy nie aan ongeluk en teenspoed dink nie. Sy luister hoe die rivier oor die klippe ruis en die voëls kwetter. Agter alles vorm die berge ’n manjifieke blou tafereel. Soggens as sy al met die bergpaadjie tot by die dam opdraf, wil sy eerder haar kop skoon kry sodat haar dag nuut en vol kreatiewe gedagtes kan afskop.

Sy is net terug oor die bruggie en in die Laan, toe sy met ’n skok sien dat daar vlak by haar huis ’n ambulans, ’n heldergeel motor en twee polisievoertuie staan. Nee, dit moet langsaan wees. Tog nie by Reinhard-hulle nie? Met ’n aaklige gevoel van onheil kry sy spoed en kom uitasem by die hek van die imposante huis aan.

’n Polisievrou keer haar voor. “U kan ongelukkig nie ingaan nie, dame. Of is u familie?”

Kira voel onrus soos ’n vuur deur haar trek. “Nee, ek is die buurvrou en ’n vriendin van die Brands. Wat gaan aan?”

Die konstabel frons. “Iemand is dood, juffrou … Mevrou?”

Sy kyk na Kira se kaal ringvinger, maar Kira reageer nie, want haar hele lyf word lam. Net nie Reinhard nie, bid sy geluidloos.

“Mag ek vra wie u is?” dring die konstabel aan.

Kira antwoord nie, want sy sien haar suster Liana met Reinhard se vierjarige seuntjie, Riaan, by die huis uitkom. Liana wuif, maar sy lyk ontsteld.

Kira se hart ruk. Sy wag dat Liana naderkom en skrik nog groter toe sy sien hoe bleek haar suster se gesig is, dat sy klein Riaan se hand styf vashou en dat hy grootoog en bang toelaat dat sy dit doen. Hy lyk nie asof hy weet wat aangaan nie.

Kira kyk smekend na Liana, wat onmiddellik verstaan. “Reinhard is Kaapstad toe vir ’n kongres by die universiteit,” sê sy vinnig en Kira slaak amper hoorbaar ’n sug van verligting.

Liana beduie subtiel met haar kop na Riaan en Kira veronderstel hulle kan nie voor die kind praat nie. “Hierdie is konstabel Berens,” stel Liana die polisievrou voor. “Ek en sy ken mekaar, want op dié stadium van my lewe ken ek al wat ’n geregsdienaar op Stellenbosch is. Konstabel, hierdie is my suster, professor Kira Trollip.”

“Jinne, aangename kennis, professor. U lyk te jonk en mooi vir … Ekskuus.” Sy bly verward en verleë stil.

“Aangename kennis, konstabel,” sê Kira bedaard, want sy is gewoond dat mense haar onderskat. En sy weet dat sy jonger as haar dertig jaar lyk, veral in drafklere en sonder grimering.

Sy kyk na die kind wat begin wriemel. “Is jy oukei, Riaan?”

“Ek is honger, tannie Kira. Mamma het my nie wakker gemaak nie en Soekie het nie vir my ontbyt gemaak nie.”

“Ek het hom sommer gou aangetrek,” sê Liana. “En kyk hoe mooi lyk hy nou in sy nuwe denimbroek.”

Kira en haar suster wissel ’n vinnige blik. Sy buk en druk Riaan se skouer. “Toemaar, jy kan na ons toe kom, dan maak Souf vir jou lekker spek en eiers.”

Hy kikker sommer op. “En lemoensap?”

“Lemoensap ook, om jou sterk en gesond te hou.”

“Ek neem jou gou-gou na Souf,” sê Liana en fluister vir Kira: “Ek kry hom net hier weg voor hy iets sien wat hom ontstel.”

Kira brand om te weet wat gebeur het en raai allerhande vreeslike dinge. Sy draai na die konstabel. “Vertel my nou om vadersnaam wat gebeur het. Het mevrou Brand iets oorgekom?”

“Mevrou Brand is dood. Die huishulp het vanoggend ingekom werk toe en haar liggaam in die agtertuin gekry.”

Kira moet na die hekkie gryp, want dit voel of haar knieë gaan knak. Reinhard se pragtige vrou, die een wat hom voor haar neus weggeraap het, dóód? Sy kan dit nie glo nie.

“Hoe is sy dood?” prewel sy.

“Doodgesteek met ’n skerp voorwerp,” sê die konstabel.

“M- … moord?” kry Kira uit deur lippe wat dood voel. “Maar … wanneer het dit dan gebeur?”

“Dit moes taamlik vroeg vanoggend gewees het. Die kind het gelukkig nog geslaap, die arme outjie.”

Op daardie oomblik hou ’n ouerige wit Corolla langs die ambulans stil en ’n blondine met styfpassende klere en hoëhaksandale klim uit. Kira herken Reinhard se sekretaresse, wat gevolg word deur ’n blondekopseuntjie ongeveer so oud soos Riaan.

Die blondine storm nader, haar gesig die ene ontsteltenis.

“Haai, môre, julle!”

“Môre, Riki,” groet Kira styf.

“Ek hoor van die vreeslike ding wat gebeur het en toe jaag ek hierheen om te kyk of ek kan help. Ek dink ek moet Riaan saam met my vat.”

“My suster het hom reeds weggeneem; hy eet nou ontbyt by ons huis,” lig Kira haar in. “Ek dink hy moet liewer by Souf bly tot sy pa terugkom. Hoe minder hy ontwrig word, hoe beter.”

Riki lyk asof sy haar vererg, maar sy probeer dit wegsteek. Sy slaan ’n jammerhartige houding in. “Die arme vrou! En sy was so mooi.”

Kira sien hoe die kind luister en sy frons kwaai vir Riki. “Nie so hard nie. Daar is ore wat hoor.”

Weer lyk Riki asof sy haar vererg, maar net toe sien Kira twee polisiemanne saam met ’n vrou in siviele drag by die voordeur uitkom.

“Daar kom die speurder,” sê die konstabel.

Dis ’n frisserige jong vrou van so dertig, met bruin krulhare en wakker ligbruin oë. Sy kyk van Kira na Riki. “Ek is kaptein Lucille Wiid. Mag ek vra wie u is?”

Kira steek haar hand uit. “Ek is Kira Trollip. Ons is bure van die Brands.”

Sy voel dat die vroulike speurder se handdruk so stewig soos ’n man s’n is. Die bruin oë bekyk haar takserend op en af.

“U is nie dalk familie van landdros Liana Trollip nie?”

“Sy is my suster.”

“Ek sien die ooreenkoms. Ons sal met julle onderhoude kom voer. Ons sal met al die bure moet praat.”

Sy fluister: “Die seuntjie weet nie sy ma is dood nie en sy pa is nie hier nie.”

Toe sê sy op normale toon: “Ons het professor Brand in kennis gestel; hy keer vandag terug van Kaapstad.”

Die kaptein draai na Riki. “Is u familie of ’n vriendin?”

“Ek is professor Brand se sekretaresse.”

“Ek sien. Ons sal met u ook moet praat. Kan u vir my u kontakbesonderhede gee, asseblief?”

Riki lyk vir Kira meteens skoon verbouereerd. “Natuurlik! Ek kan dink julle wil met almal praat wat iets met die Brands te doen het …”

“Sal julle my asseblief verskoon?” vra Kira. “Ek moet netnou klas gee en ek sal moet gaan stort en aantrek. U kan enige tyd kom, kaptein, skakel net eers of praat met my suster.”

By die huis kom hulle gemmerkat, Karools, om haar te verwelkom. Hy flikflooi om haar bene dat sy hom moet optel. Sy druk hom styf teen haar vas, asof sy troos by die sagte lyf soek. Verontwaardig miaau hy en wriemel hom uit haar arms. Hy kyk haar verwytend aan asof hy dink sy ounooi is van lotjie getik. Van optel hou hy eintlik niks, al is hy ’n skootsitter.

Sy staan lank onder die stort sodat die warm water haar sweet afwas en haar spiere laat ontspan. Sy was haar lang, donker hare bykans verwoed. Haar lewe is binne ’n enkele uur onderstebo gegooi. Reinhard is skielik ’n wewenaar. Sy moenie só aan die tragedie dink nie, maar sy kan dit nie verhelp nie.

Hy gaan ’n vreeslike tyd in sy lewe tegemoet. Haar hart krimp van jammerte vir hom. Hy gaan onderskraging nodig hê, maar sy is huiwerig om te naby aan hom te kom. Destyds het hy haar hart gebreek en sy het lank geneem om uit die donker gat van verwerping en vernedering te klim. Sy het hom vermy totdat sy gevoel het sy kan hom met selfvertroue weer in die gesig kyk en dit regkry om haar koel en kalm voor te doen.

Nou sal sy verplig word om hom medemenslik te ondersteun.

Vanoggend sal sy haar motor moet neem, want sy is laat. Gewoonlik stap sy die entjie na die kampus. Eers gaan kyk sy hoe dit in die kombuis gaan en sy tref Riaan daar aan met ’n yslike bord kos. Souf en Liana is duidelik besig om ’n oordrewe ophef van hom te maak.

“Ek moet ongelukkig draf, anders kom ek laat,” kondig sy gemaak vrolik aan, maar sy wissel ’n vinnige blik met Liana. “Sien julle later. Tatta, Riaan. Lekker eet.”

Met ’n vol mondjie vra hy: “Waar is Mamma? Die tannie wou nie hê ek moet haar sien nie.”

Kira onderdruk ’n sug en haar hart loop oor van deernis. “Sy’s ’n bietjie siek, maar Pappa is amper by die huis. Moenie jou bekommer nie. Souf sal mooi na jou kyk as ek en tannie Liana werk toe is.”

Sy vlug voordat hy nog iets kan vra. Arme ou knapie, dink sy weeïg. Nog nie eens op skool nie en hy verloor sy ma.

Sy trek net met haar motor by die hek uit toe sy die ambulans se oop deure en twee mans in wit jasse wat ’n trollie naderstoot, sien. Met afgryse merk sy die vorm van ’n mens in die lyksak en ril van kop tot tone. Daardie wit voorwerp is die lewelose oorblyfsels van die mooi vrou met haar lang blonde hare en groen oë wat Kira byna elke dag met haar twee swart poedels sien stap het. Hulle het nie vriendinne geword nie. Monique Brand wou seker nie met Reinhard se eks vriende wees nie, en Kira kon eenvoudig nie.

Toe Kira terugkom by die huis, is sy verlig dat haar klasse vandag min was en dat die beproewende oggend verby is. Sy moes voor die studente lyk asof sy haar nie buite weste geskrik het nie, maar sy kon nie ophou om aan Reinhard, die mooi Monique en die verwese klein Riaan te dink nie. Sy deins terug van al die implikasies van Reinhard se wewenaarskap wat in haar onderbewussyn opborrel.

Toe sy instap, is Souf besig om te stofsuig, maar sy skakel dadelik die stofsuier af.

“Waar is Riaan?” vra Kira.

Souf skud haar kop. “Hy het skaars klaar geëet, toe kom daardie mevrou Smit, die professor se sekretaresse, om hom te haal. Sy wou nie nee vir ’n antwoord vat nie. Juffrou Liana was ook haastig werk toe, toe laat ek hom maar gaan.”

Kira weet nie of sy vies of dankbaar moet wees nie. Aan die een kant het die vrou ’n vermetelheid om haar so op te dring, maar aan die ander kant is sy dalk net goedhartig.

“Toemaar wat, dalk is dit goed dat ’n maatjie sy aandag aftrek. Mevrou Smit se seun lyk asof hy byna dieselfde ouderdom as Riaan is. Professor Brand moet tog net gou huis toe kom dat hy die saak kan hanteer.”

Kaptein Lucille Wiid staan voor die mooi huis van die slagoffer in die goed versorgde tuin en adrenalien pomp deur haar are. Dis nie haar eerste moord dié nie, maar sy het nog nie met sulke vooraanstaande mense te doen gehad nie. Die slagoffer was besonder mooi, selfs met ’n gesig wat van vrees gevries het. Sy het steeds nagklere aangehad, maar dit het van hoë gehalte getuig en duur gelyk. Die skerp voorwerp wat haar bors en hart binnegedring het, moes haar onmiddellik doodgemaak het. Minstens was dit ’n genade.

Hierdie moord is soos dié waarvan jy in stories lees, of in soapies sien. Dis allesbehalwe gewoon. Wie sou die vrou uitgelok het in haar nagklere, haar vermoor het en die moordwapen verwyder het?

Al het sy en haar kollegas die moordtoneel op die agterste grasperk gefynkam en niks gevind nie, geen enkele leidraad nie, gaan sy beslis weer en weer oor dieselfde terrein soek, neem sy haar voor. Nog iets wat haar opgeval het, is dat die agterdeur oop was en die honde aan die ronddwaal. Dit lyk ook nie asof roof die motief was nie, altans nie volgens wat die verskrikte huishulp kon agterkom nie. Die kind het nog binne geslaap, dus het die vermoorde vrou hom nie wakker gegil nie.

Nee, die motief lyk vir Lucille duister.

Die Trollip-susters van langsaan fassineer haar. Albei is mooi en slim. Sy het Liana al verskeie kere as landdros sien optree en respekteer haar. Sy weet ook dat Liana ’n vaste vriend het wat ’n prokureur op die dorp is, maar van die professortjie, die mooi donker Kira, weet sy byna niks. Sy was doodsbleek daar voor die hek, terwyl Liana die saak onmiddellik gehanteer en die seuntjie verwyder het. Sy het glo gaan draf – net mooi die tyd dat die arme mevrou Brand die ewigheid ingestuur is. Haar bewegings moet ondersoek word.

Sy lyk egter nie of sy moord kan pleeg nie. Haar mooi oë was blink van ongestorte trane en sy het ’n kwesbare soort mond. Opvallende oë met lang, swart wimpers wat ’n man se hart seker bollemakiesie kan laat slaan. Sy lyk egter nie na ’n flerrie nie. Te ernstig.

Ek moet meer van haar te wete kom, besluit Lucille. Ondervinding het haar al geleer: moenie ’n mens op sy of haar baadjie takseer nie. Die wreedste moordenaars kan normaal en selfs aantreklik voorkom. Kyk nou maar vir Jeffrey Dahmer, die Amerikaanse kannibaal.

Sy skrik op uit haar mymering toe ’n groot silwer Mercedes-viertrek aangejaag kom en met skreeuende bande op die inrit stilhou. Dit moet die professor wees, dink sy en loop nader.

Hallo, halló! Die man wat uit die voertuig spring, is nie sommer jou boy from next door nie. Hy lyk amper soos ’n filmster: lank, donker, breedgeskouer. Sterk gebeitelde gesig, wat nou strak is van kommer en skok.

“Wat op aarde het hier gebeur?” roep hy.

Sy loop hom tegemoet. “Ek veronderstel u is professor Brand?”

“Ja.”

“Ek is kaptein Lucille Wiid van die Stellenbosch-polisie se speureenheid. My innige simpatie, professor. Mevrou se liggaam is agter die huis aangetref, dood.”

Sy sien hom ineenkrimp. Hy knip sy oë vinnig en hou sy hand teen sy hart. Sy kry hom baie jammer.

“Waar is my seun?” vra hy skor.

“U bure, die Trollips, het hom weggeneem. Maar u sekretaresse was ook hier en sy sou hom gaan haal nadat hy ontbyt by hulle geëet het. Hy is gelukkig onbewus van die tragedie wat in die agterplaas afgespeel het.”

“Wys my waar dit gebeur het. Is … is sy nog daar?”

“Nee, professor, die liggaam is reeds na die staatslykhuis geneem. U moet verstaan dat ons ’n nadoodse ondersoek moet doen.”

“Natuurlik. Loop voor, asseblief. Dit lyk of die huis wemel van polisie.”

“Ons moet die misdaadtoneel beveilig, en ons het natuurlik gewag dat u moet kom. U sal vir ons kan sê of enigiets gesteel is.”

“Waar is die honde?”

“Ons moes hulle in die waskamer toemaak, want hulle het op die misdaadtoneel rondgehol.”

Hulle stap by die voordeur in en kom Soekie, die huishulp, teë.

“Ag, dankie tog Professor is hier!” roep Soekie en lyk asof sy hom wil omhels. Sy bars in trane uit en vee haar oë met die punt van haar voorskoot af.

Hy plaas ’n troostende hand op haar skouer. “Ek het gejaag om hier te kom. Het jy iets nodig vir die skok, Soekie? Kalmeerpille of iets?”

“Nee, ek d- … dink ek kom reg met s- … soet tee, d- … dankie, Professor,” kry sy dit uit. “Dis die vreeslikste … dag in my hele lewe … Arme Mevrou … so mooi, so wreed vermoor …”

Reinhard se kake is so gespanne dat dit eintlik seer is, maar hy dwing homself om normaal te praat. “Waar is die tuinman?”

Soekie snuif ’n slag hard, blaas haar neus en vee haar oë af. “Abel het nie vandag gekom nie, Professor.”

Kaptein Wiid spits haar ore. “Moes daar ’n tuinier gekom het?”

“Ja, hy kom op Dinsdae,” lig Reinhard haar fronsend in. “Of hy is veronderstel om te kom.”

Lucille maak ’n aantekening in haar notaboekie. “Wat is sy volle naam?”

“Abel Brynders, en hy bly in Cloetesville,” vertel Soekie haar. “Ek kan juffrou … e … kaptein gaan wys waar as dit nodig is. Dis nie ver van my huis af nie.”

“Dit sal nodig word as hy nie sy gesig hier kom wys nie, dankie, Soekie. Kom, professor, ek neem u na die toneel.”

Hy staan lank by die plek waar Lucille vroeër die oggend sy vrou se lyk bebloed en met wydgesperde, onsiende oë sien lê het.

“Ek sal u nou ongelukkig moet ondervra, professor,” sê Lucille simpatiek toe hy wegdraai. “U mag natuurlik ’n regsverteenwoordiger laat kom, want alles wat u sê, kan as getuienis teen u gebruik word. U moet besef dat almal wat met die oorledene verbind was, as verdagtes beskou word. Maar natuurlik onskuldig totdat die teendeel bewys word.”

Die man kyk haar aan met grys oë so kil soos Suidpoolys. Met dié een sal sy versigtig moet trap, besef sy. Hy lyk glad nie dom nie. Ook nie skuldig nie, maar dit sê niks. Dalk kan hy uitstekend toneelspeel.

Hy praat met ’n stem wat effens bewe. “Ek sal die vrae beantwoord sonder ’n regsverteenwoordiger se bystand, dankie. Maar hierna sal ek vir my ’n advokaat kry, want dit lyk my u dink ek het dalk my vrou vermoor.”

Sy maak ’n verskonende gebaar. “Professor, dis alles roetine. U is nie meer van ’n verdagte as byvoorbeeld u bure nie.” Nog nie, dink sy. “Ons laat net geen steen onaangeroer nie.”

Hy knik grimmig. Soekie staan handewringend na hulle en kyk. “Bring asseblief vir ons tee,” vra hy. “Kom ons gaan na die sitkamer, kaptein.”

Sy kyk weer in die vertrek rond en dink opnuut dat dit spreek van goeie smaak en geld. Alles is keurig en skynbaar duur. Ja, maar geld is ook nie alles nie. Ellende tref arm en ryk. Haat en nyd kry jy by alle klasse van die samelewing.

Hy gaan sit oorkant haar en vryf met sy hande oor sy gesig voor sy blik hare vasvang. “Vra maar, kaptein. Ek sal so eerlik moontlik probeer antwoord.”

“Weet u van enigeen wat u vrou leed sou wou aandoen, professor? Het sy vyande gehad, of het iemand dalk ’n wrok gekoester?”

Sy sien hoe hy dink. Hy is versigtig. Draai sy woorde eers in sy kop om en om.

“Nee, ek kan nie sê ek weet van so iemand nie.”

“Waar was u vanoggend tussen vieruur en agtuur?”

“Ek was in Kaapstad, by ’n gastehuis met die naam Capeview, in Oranjezicht. Vandag is die tweede dag van ’n kongres wat ek by die Universiteit van Kaapstad moes bywoon. Die verkeer is soggens só erg dat ek verkies het om daar te oornag.”

Baie gerieflik, dink Lucille. Net ver genoeg weg ten tye van die moord sodat hy nie verdink kan word nie, maar naby genoeg om Stellenbosch gou in die vroeë oggend te bereik as die verkeer nie so swaar is nie.

Hy is weg en die tuinier is weg, net op die verkeerde – of regte – tyd. Sameloop van omstandighede? Dit moet ondersoek word.

Soekie onderbreek hulle met tee en beskuit.

“Help uself, kaptein,” nooi Reinhard en kry sy tee ná haar, maar hy sluk dit dadelik af.

Haar tee los sy terwyl sy aantekeninge maak. “Vertel my asseblief van u bure, almal om u: links, regs, voor, agter.”

Hy sug asof dit diep uit sy hart kom. “Regs van my woon die Trollip-susters …”

“Ja, ek hulle reeds ontmoet. Hulle was van die eerste mense hier vanoggend. Gaan aan, professor.”

“Links van my woon die prokureur Geert de Boon, wat met Liana Trollip uitgaan. Agter my is doktor Sarel van Niekerk, ’n dosent by die departement sielkunde aan die universiteit. Oorkant is die rivier.”

“Hoe lank ken u al dié mense?”

“Die Trollips ken ek al jare lank, want ons ouers was vriende en ons pa’s albei professore. Hulle het hul ouers se huis geërf toe prof Edward en sy vrou tragies verongeluk het. Ek het vyf jaar gelede hierdie eiendom gekoop en die huis laat oorbou. Meneer De Boon het laas jaar ingetrek in sy huis. Doktor Van Niekerk was reeds hier toe ek dié plek gekoop het. Ons almal ken mekaar en sover ek weet, was verhoudings tussen ons nog altyd vriendskaplik. Nou moet u my verskoon, kaptein. Ek wil na my kind gaan.”

“Natuurlik. Ons sal weer praat.”

Hy staan op, sy oë bykans wild. Vervaard staan sy ook op en kyk hoe hy na die deur beweeg. Hy groet skaars en is vinnig uit. Sy hoor hoe sy voetstappe wegsterf, hoe die kragtige enjin van die voertuig dreun toe hy dit aanskakel en hoe hy met ’n vaart wegry.

Die arme man. Sy het hom skaars kans gegee om tot verhaal te kom, maar sy glo vas dat iemand in die eerste oomblikke van skok makliker iets verklap.

Daardie mooi oë wat so troebel was … Sy sug.