Читать книгу Hanna - Maretha Maartens - Страница 5

Dit is ’n geil oesjaar. Dis só oorvloedig dat die mans nou byna elke dag teen laatmiddag, wanneer die beeste gaan suip en voer kry, voor die uitwanning vir oulaas self met hul dorsvleëls inspring om die laaste gerwe van die dag met die hand te dors. Die lang, buigsame stokke styg om­hoog en klap ritmies. Die koringkorrels spat uit die are.

Wanneer Elkana met sy dorsstok op die vloer is, is dit hy wat ’n lofpsalm aanhef. Dan val die ander in en verander alles. Dis asof elke boer wie se graan gedors word, weer saam met sy gesin begin het om die Here alleen te dien en te aanbid.

Ná die laaste dorssessie van die dag stroom die kinders altyd dorsvloer toe om hand by te sit met die aandra van die koring en die strooi na die middel van die dorsvloer. Die heel kleintjies rol en tuimel op die geelbruin heuwel, word weggesleep en hardloop jillend terug om opnuut ’n oorlas van hulself te maak totdat die uitwanners met hul vyftandvurke opdaag om die koring, die kaf en die hooi saam in die aandwind in die lug op te gooi. Dié met kinders dra die kleintjies na veiligheid.

Die groot seuns maak hul stemme dik: “Weg is julle! Ma … kan iémand Jislia (of Abihud of wie ook al jonger as vyf is) hier kom wegvat? En jy ook, Sikri! Gaan sit daar by jou susters.”

Die vroue en jong meisies bly dan met die kleintjies op die skoot, by hul voete en oral om hulle sit. Niemand gaan voor laatskemer huis toe nie. Daar is immers méér as net koring en gars op die spel.

Maar partykeer ruik jy dit net. Partykeer dring dit on­verwags tot jou deur dat die lug bo ’n dorsvloer ’n geur van sy eie het. Die geur van grond en plante en broodmeel begin reeds van die vloer af opstyg wanneer die gerwe op die dorsvloer gegooi word. Jy ruik dit wanneer die ge­spier­de jong mans met hul kaal bolywe en ’n lendedoek om die onderlyf die spesiaal beslaande beeste in die rondte begin jaag. Jy kry die geur van Kanaän bo die warm reuk van gras en bossies in die beeste se asems en bo hul diep ge­bulk uit. Wat jy daar by die dorsvloer ruik, is die wie­rook van die saailand.

Tydens die uitwanning in die aandwind, die heerlike boontoe gooi en skoongooi van die graan in die lug, is daar altyd ’n waaghals of twee wat soos gulsige spreeus koringkorrels van die vloer af gaan opraap om dit net so rou uit hul hande te kan eet. So was dit toe sy en Nemuel nog die waaghalse van ’n ander dorsvloer was. So sal dit vir altyd wees, want die koring wat uit die wind op die rotsbank val terwyl die kaf wegwaai, smaak anders as ko­ring wat in sakke en kruike bewaar word.

Natuurlik gaan haal die ma’s die kleintjies daar weg. As net één van die kinders onverskillig afbuk, kan ’n oog in die slag bly – veral as dit opgeskote seuns is wat die graan uitwan, lendedoek om die onderlyf, hare wapperend in die wind of in sweetnat slierte oor hul oë sodat hulle die klein lyfies en handjies beswaarlik kan sien.

“Nou-nou,” paai die ma’s terwyl hulle die kleintjies terug­dra of wegsleep na waar hulle hoort. “Hulle is amper klaar daar op die dorsvloer. Dan begin ons sif.”

“In hierdie lewe, Hanna,” het haar ma eendag in die oestyd vir haar gesê, “is daar eintlik min dinge wat lekker­der is as om die pitte so van die dorsvloer af op te skep en elke stukkie gruis of droë klei of doring wat van die dorsvloer af kom, uit te sif.”

“Dit is lekker, Mamma, maar gebraaide vleis is baie lekkerder,” het Nemuel gegrinnik.

Sy aan sy het hulle gesif – ouma Seruja, ma Ada, sy en Nemuel. Met die beeste en uitwanners van die dorsvloer af, het hul jonger nefies en niggies gillend en jillend in die strooi gespeel.

Ouma Seruja het Nemuel getroef: “Om die giftige dra­bok2 tussen die koringkorrels uit te haal is hope lekker­der as braaivleis, my seun.”

Hy het sy kop gedraai – haar boetie met sy bos krulhare, haar speelmaat met sy blink oë en skurfgespeelde hande en voete. “Hanna is nes Ouma. Ouma hou daarvan om drabok tussen die koring uit te haal. En Hanna … sy is op haar gelukkigste wanneer sy dorings uit my voete grawe. En sy probeer mens nie seermaak nie.”

Hul ma het soos ’n nuwe mens gelyk in die goue lig van die ondergaande son. “Só, Hanna,” het sy gesê, “so is die Kanaän wat El Yisra’el vir ons gegee het. Die graan op die dorsvloer, die koringkorrels in ons siwwe … Dit is beloftegraan. Selfs die stof in die lug is die stof van die Here se vervulde beloftes.”

Dit was Nemuel se laaste jaar by sy ma. ’n Jaar later het hy sy plek langs hul groot broers ingeneem en gerwe dorsvloer toe help bring. Hul ma wou vir hom kos in sy herdersak pak, maar hul pa het sy voet dwars gesit. As jy met gars of koring werk, dan is dít wat jy doen. Niemand ly honger nie. Almal span etenstye saam uit.

Nou, ’n leeftyd later, het niks verander nie en tog het alles verander. Die gesigte is dié van ’n ander geslag en Nemuel is nêrens saam met die manne op die oesland of op die dorsvloer te sien nie.

Die uitwanners is nog skaars met hul vurke en skop­grawe van die vloer af, of Peninna sê haar kinders aan om van die kaf vir die bakoond te gaan bymekaarmaak. En om die hooi wat hul pa toekom, stoorkamer toe te vat.

“Waarvoor hét ek julle immers?” korswel sy gewoonlik met haar spannetjie. “Moenie draai nie. Wanneer julle by die huis kom, kan ons dadelik eet.”

Hoe gemaklik is Peninna in haar eie lenige lyf. So ge­maklik is sy ook by die bakoond, by die kospotte, wanneer sy ’n rietfluit vir Mirjampie sny en haar wys hoe om haar lippies te trek om net reg oor die skerp kant te blaas. So gemaklik soos in haar rats en lenige lyf, so gemaklik is Peninna in haar rol as moeder. So tuis is sy in Elkana se arms, teen sý lyf. Sy houding wanneer hy van haar af kom, laat haar glad nie daaraan twyfel nie. Liefde en hartstog is vloedwaters wat niemand kan stuit nie.

Peninna is lief vir Elkana, té lief. Gevaarlik lief.

“Here, ek wil nie aan hulle dink nie,” bid sy. “Nie hier by die dorsvloer nie. Nêrens nie, want op enige plek is die gedagte aan die plesier wat hulle aan mekaar het, on­draaglik.”

Wees versigtig met wat jy dink, het Ouma altyd gesê. Soos bokke die voorbok volg, so kom elke mens se dade agter sy gedagtes aan. Wat jy dink, is wat jy uiteindelik doen.

“Maar, Adonai,” bid sy weer, “wanneer ’n mens jaar ná jaar alleen hier by die dorsvloer rondstaan en rondsit, geen stowwerige koppie teen jou bors, geen kinderstem wat in jou nek en ore neul en geen seuntjie wat enigiets wat eetbaar is, op jou skoot sit en verorber nie … Dan haat ek Peninna, die indringer in wie my man die een perfek ge­boetseerde kind ná die ander verwek.”