Читать книгу Karoo-Kantate - Marié Heese - Страница 7

HOND-SE-KIERIE, SÊ NOLS

Jannie en ma Kate sit by die ronde tafel in die kombuis, elkeen met ’n beker koffie. Ma Kate herinner Jannie aan ouma Nonnie, alhoewel sy jonger is as wat ouma Nonnie was. En sagter. Sagter en ronder.

“Nou waar kom hierie Jannie-naam vandaan, kind? Dis mos ’n jongetjie-naam,” vra ma Kate.

“Dit was my oupa,” sê Jannie. “Ek’t hom nie geken nie, hy’s dood toe ek twee was. Maar hy’t glo gesê watse Ingelse naam is Zjaan dan, dit klink vir hom soos iemand wat probeer John sê, kom ons noem die kind liewer Jannie. Toe bly sit dit.”

“O.” Ma Kate rol haar skouers. “Sjoe,” sê sy, “’n mens weet daarvan as jy dié huis deurgewerk het met ’n stofsuier. Groot kamers en lang gange.”

“Stien sê dis die ou pastorie hierie.”

“Dis reg, ja. Ek’t vir hulle ok gewerk, Meneer het my saam met die huis gekry.”

“Maar hoekom bly die dominee nie meer hier nie?”

“Hier issie meer ’n dominee nie. Net ’n Apostoliese pas­toor, innie onderdorp. Die NG gemeente het te klein geraak.”

“O. Toe verkoop hulle die ou pastorie.”

“Ja. Sien, kindjie, die hele dorp is anie krimp. Mense trek weg en daar kom nie veel ander in nie. Af en toe altemit een wat af­tree, soos Meneer. Of daai twee snaakse mannetjies wat die gastehuis begint het. Hier’s maar min werk.”

“Waarvan leef die mense dan?”

“Ou mense se pensioen. Een so ’n ou lady hou sommer ’n hele spul familie aan die gang. En pas kleinkinders op. Die ouers is óf weg stad toe óf hulle’s dood aan Aids. Disse plaag dié, wat oor hierie land gekom het. Soos een vannie plage oor Egipte.”

Jannie kyk af in haar koffiebeker. “My … my ma …” sê sy, maar kan nie verder praat verby die groot knop in haar keel nie.

Ma Kate kyk haar skerp aan. Dan sit sy haar hand, warm en effens skurf, oor Jannie s’n. Maar sy sê niks.

“Het … het ma Kate kinders?” vra Jannie hees.

“Ja, tweelingseuns. Gee my al my dae.” Al klink dit asof ma Kate kla, is haar roesbruin oë trots. “Maar skrander. En goed met die atletiek.”

“Ek ok,” sê Jannie.

“Hulle twee spring hoog. Wat doen jy?”

“Ekke kan vinnig hol, nog altyd. En by my nuwe skool in Goodwood is daar toe ’n coach. En vandat hy my afrig, begin ek wen.”

“Wat’s jou afstand?”

“Honderd meter. Coach sê ek’s reg gebou vir hardloop. Ek was maar altyd skaam vir my spykerbene en knopknieë, maar Coach sê knop is niks, dis aankap wat lol, of bakbene. En my voete issie plat nie, so ek trap reg. Ek moet net heeltyd oefen.”

“Dié Coach, hy’s seker kwaai mit julle?”

“Hy’s great. Maar boetie, as hy kwaad word …”

Dit was nie haar skuld nie. Dit was Draadborsel wat nie reg aangegee het nie. Wraggies aspris, dink Jannie, wat dit net-net regkry om nie die stokkie te laat val nie. Dit kos haar waardevolle sekondes voordat sy voluit kan voortstorm. In die eerste skof was hulle voor, maar Skille het agter geraak in die tweede skof, en daarna kon Draadborsel net een van hulle opponente inhaal. Nou, ná die vrot aangee, lê Jannie derde in die laaste skof van die aflos. Die interskoolgala se drie dirigente spoor die kinders aan om nog harder te sing, maar teen hierdie tyd is dit nie meer sang nie, dis een groot golf van lawaai wat oor die atlete spoel tot oor die naaste huise anderkant die heining.

Jannie fokus so hard dat sy horende doof geword het. Van die gille en fluite weet sy net mooi niks. Dis net sy en die baan en die meisiekinders voor haar. Daar’s ’n tou tussen ons, sê sy in haar kop, en ek rol hom op, ek trek hom in, al hoe stywer … al hoe korter … Ja! Ja! Verby! Nou die laaste een … katrol haar in … sy sallie wen nie, sy sallie, ek is die wind en ek waai verby …

Sy tref die lint ’n breukdeel van ’n sekonde voor die tweede naelloper, draf dan stadiger, snak na asem, buk vooroor en gooi op.

“Amper het julle dit weggesmyt! Nadat ons die aangee oor en oor en oor geoefen het!”

Coach is so woedend dat sy wange bewe, sien Jannie. Dan is dit doodsake, dit weet al die atlete goed.

“Ons het darem gewen,” waag Draadborsel dit.

“Maar hoe? Ek is glad nie tevrede nie! Die probleem is, daar’s nie vertroue tussen julle twee nie, Charmaine en Jeanne. Ek gee nie om wat julle storie is nie, maar julle los dit buite daai hek as julle atletiek kom doen! Verstaan ons mekaar? Verstaan ons mekaar mooi?”

“Ja, Coach.”

“Ja, Coach.”

“Ek wil kan reken op julle twee vir die WP Uitnodigingspele. Ek wil my nie skaam vir amateursfoute nie! Ons moet daai Beste Spanvertoning-beker bring, ek soek hom hier in ons kas! Is julle met my?”

“Ja, Coach.”

“Ja, Coach.”

Jannie kyk na ma Kate en sluk haar laaste koffie. “Al is Coach kwaai met ’n mens, hy sien jou darem raak.”

Meteens hoor hulle klaviermusiek uit die sitkamer opklink, vinnig, opgewek, melodieus. “Hei, hoor daar,” sê Jannie. “Chopin. Minute Waltz. Wie speel so mooi?”

Sy hardloop in die gang af.

Dis Stien wat met oorgawe oor die klawers buk. Nols sit-lê op een van die groot swart leerstoele langs die kaggel, sy kop agteroor en sy oë toe. Die son straal deur die lang vensters en die Persiese tapyt gloei robynrooi.

Jannie staan en luister tot Stien haar hande oplig.

“O, maar dit was pragtig,” sug sy. “Kan ek ok speel? Ek sal eers my hande gaan was. Ek kan speel, rêrig, ek weet hoe.”

Stien kyk twyfelend na Nols.

“Seblief?” vra Jannie mooi. “Stien, jy’t geblo.”

“Ja, ek het belowe,” erken Stien. “Nou toe dan, maar nie vir lank nie, hoor. Gaan was eers jou hande goed.”

Toe Jannie uitasem terugkom, vra Stien: “Watse bladmusiek soek jy?”

“Nee, niks, dis in my kop,” sê Jannie en skuif reg op die klavierstoeltjie.

Nols trek homself regopper en kreun hoorbaar. Hy is heilig op sy vleuelklavier, en hy haat dit as amateurs daarop probeer tokkel. Hoekom moet ek nog hieraan ook onderwerp word? wonder hy vies. Wat op aarde het Stien besiel …

Jannie leun effens vorentoe en val dan weg. Ná slegs enkele note sit Nols penorent, en Stien se oë rek. ’n Scarlatti-sonate, nogal!

Die begin is tentatief. Een of twee maal stop Jannie, klik met die tong en begin dan weer van voor af. Algaande neem haar selfvertroue toe en sy haak al hoe minder vas. Met ’n fyn aanslag gespeel … uitstekende tempo … elke noot helder en presies. Uiteindelik kom die sonate tot ’n einde en Stien gee applous.

“Hond-se-kierie,” sê Nols. “En jy is hoe oud?”

“Dertien,” antwoord Jannie.

“Wie’t vir jou geleer?”

“Señora Pizzetti. Renalda Pizzetti. Sy’t vir my les gegee van toe ek agt was tot … tot …”

“Tot jy kinderhuis toe is?” vra Stien.

“Ja. Sy’t naby ons in Woodstock gebly.”

“Sy’t nog tot so twaalf jaar gelede gesing, dan nie?” vra Nols. “Ek onthou haar Lucia in die Kunstekaap, een van die bestes ooit.”

“Sy’s mos in haar later jare getroud met ’n vreeslike ryk Italianer,” sê Stien. “So hoekom Woodstock? Ek bedoel …”

“Señora se man het bankrot gespeel,” vertel Jannie, “en daar was groot moeilikheid oor iets wat hy gedoen het. Het my ma gesê. Ek dink hy’s tronk toe en hy’s daar dood, en Señora en Roberto, dis nou haar seun, het in Woodstock kom bly. Sy gee musieklesse en hy’s ’n onderwyser. Hy’t my baie gehelp met my huiswerk. Maar ek het eerste vir Señora geleer ken.”

Dit was ’n lentedag in die jaar toe Jannie agt geword het. Ma Ellie wou winkelbrood hê vir toast en vroegoggend draf Jannie uit winkel toe met ’n mandjie en die geld. Die suidoos waai, maar nie sterk genoeg om ’n mens om te waai soos partykeer nie. Wit wolke gly oor Tafelberg en Duiwelspiek se hange. Vandag rook ou Van Hunks en die duiwel weer pyp, dink Jannie aan die storie wat ouma Nonnie altyd vertel.

In die vierkantige wit huisie op die hoek is iemand besig om klavier te speel, maar dis anders as wat Jannie al ooit gehoor het. Dis ongelooflik mooi, en sy vergeet skoon van die brood. Sy loop tot by die oop venster om beter te kan hoor, en versit nie weer ’n voet tot die musiek ophou nie. Toe moet sy vinnig skarrel om die brood te gaan koop.

Op pad terug sing die note van die lieflike tema steeds in haar kop, en later sing sy dit sommer hardop: “Lal lal lal lal lal laa laa …”

Sy sien nie die vrou raak wat by die venster staan en uitkyk nie. Maar die stem wat skielik opklink, kan sy nie ignoreer nie. Dis ’n stem wat ver dra en waarna geluister moet word, nes die skoolhoof s’n.

“Child! You, child! Come here, please!”

Jannie kyk om, maar sy sien niemand anders in die straat met wie die stem kan praat nie.

“Yes, you! Come here, please! To the door!”

Jannie loop skoorvoetend terug en klim die paar rooigeverfde treetjies na die voordeur toe. Wat is dit tog nou? wonder sy. Ek het mos niks verkeerd gedoen nie.

Die voordeur gaan oop en daar staan ’n vrou, statig, met ’n yslike bos swart hare, wit gestreep, en gitswart oë. Sy dra ’n swart rok met ’n helderbont sjaal om haar skouers.

“What is your name?” vra die stem wat ’n antwoord afdwing, of jy nou wil praat of nie.

“Jannie. Uhm, Jeanne. Jeanne Labuschagne.”

“You were singing.”

“Yes.”

“Who taught you to sing ‘The Trout’?”

“Excuse me?”

“You were singing ‘The Trout’. Who taught you that?”

“Nobody taught me, Ma’am. I was just singing what you were playing. When I came past … just now.”

“You heard me play it and now you are singing it?”

“Yes, Ma’am.”

Jannie voel ongemaklik. Die vrou laat dit klink asof sy iets gesteel het.

“How old are you?”

“Eight,” sê Jannie trots.

“Remarkable. Are you having music lessons?”

“No, Ma’am.”

“You must be taught. Exceptional voice. Remarkable ear. I shall call upon your parents. Where do you live?”

“Antie Fienie’s boarding house, in Lower Main Road.”

“Ah. I have seen it. I shall call.”

“We don’t … we can’t … my mother hasn’t …”

“If you can sing ‘The Trout’ after hearing it once, perfectly accurately and in tune, there will be no question of payment.”

Maar ouma Nonnie het gesê hulle vat nie iets vir niks nie, en Mrs Pizzetti kan doen met ’n hoenderpaai elke Maandag en ’n melktert elke Vrydag. Waarmee Señora Pizzetti betaal is vir musieklesse, vier dae per week. Selfs ná ouma Nonnie se dood het ma Ellie daarmee voortgegaan, tot sy nie meer kon nie. En Jannie het geleer klavier speel en sing. Gelukkig was daar ’n klavier in die losieshuis se sitkamer om op te oefen, want Señora was ’n veeleisende onderwyser.

“You will practise every day of your life, my dear. Every single day that the good Lord gives. Both piano and voice. You must promise me that. Promise me.”

“Yes, Ma’am.”

En Jannie het.