Читать книгу Mia - Mariska Robberts - Страница 10

_______________

Grys is emosieloos en stomp.

Dit heg aan niks of niemand nie.

Grys behoort nêrens nie.

Blomme voor die hek

Toe ons voor ons huis in Bloemfontein stilhou, lê daar twee of drie bosse blomme voor ons hek op die gras, elk met ’n sakkie vol water daaraan vasgemaak. Dit was die eerste keer dat ek dié slim plan gesien het met blomme wat voor dooiemansdeur afgelewer moes word.

Dooiemansdeur, dié keer letterlik.

Ek onthou daardie eerste naweek terug by die huis as ’n tyd waarin mense gekom en gegaan het. Byna soos op ’n treinstasie.

Ek het net op die bankie by die stasie gesit terwyl mense op en neer verby my geloop het. Party het vir ons goed gebring; ander het net stil of ongemaklik langs ons kom sit, en sommige het oor enigiets behalwe die dood gepraat.

Voor ons deur het daar bosse en bosse blomme beland, so baie dat die bloemiste later gebel het om te sê sy gaan van die blomme terughou totdat die eerste besendings begin verlep. Mense het bakke en bakke kos afgelewer, lasagne natuurlik die groot gunsteling. Ek het traag aan die kos gehap. Dit het vir my gevoel ek wurg as ek eet.

Ons twee worshonde, Mia se whoewhoes, wou in daardie eerste paar dae glad nie van my skoot afklim nie. As ek wel opgestaan het, was hulle altyd agter my. Lientjie en Dantjies was Mia se twee geskenke met haar tweede verjaarsdag.

Dwalend het ek deur die eerste paar dae gekom. Op die eetkamertafel het ’n monument vir Mia begin vorm aanneem. As ek iets raakgesien het waarvan sy gehou het, het ek dit daar gaan neersit. Tussen die groeiende stapel van Mia se gunstelinggoed het ons ’n pienk kersie aangesteek. Dié kersie het dag en nag gebrand.

Net soos ek alles van Mia eetkamertafel toe aangedra het, het die mense vir ons goed aangedra. Liewe Pauline het weer ons gesin bo haar eie gestel en die eerste naweek by ons gebly om te help opruim wanneer die gaste weg was. Almal wou help, maar niks het gehelp nie.

Niks nie.

Elke asemteug was pynlik. Ek het doodmoeg gaan slaap en doodmoeg opgestaan.

Vandag kan ek dit eintlik maar net as ’n soort gevoelloosheid beskryf.

In die eerste week van April 2013 skryf ek weer ’n brief aan myself. Of dalk aan Mia?

Mia, ’skuus dat ek daardie laaste dag by tannie Charlene so kwaai en ongeduldig met jou was toe jy nie alleen wou gaan pieps het nie. Mamma was verkeerd. Ek was so gejaagd en wou net alles klaarkry voordat ons met vakansie gaan.

Dankie vir al die kere wat jy Mamma se bussie opgevrolik het.

Dit was so lekker wanneer jy jou boeties in ons bed weggestoei en ons jou ’n klein buffeltjie genoem het as jy so graag in my “ammie” wou lê.

Saterdagoggende se laatslaap was so kosbaar vir Mamma, wat ook ’n ou laatslaper is.

Ek mis jou gekoekte hare wat jy nooit wou uitkam nie. Jou kasdeure wat altyd oopgestaan het, dit mis ek ook.

En nou onthou ek die dag toe Mamma vir Stéfan en Morné moes neem om identiteitsfoto’s te laat neem vir die skaakliga. Jy het ewe gaan regstaan sodat die tannie jou ook kon afneem. Daai foto is steeds in my beursie.

Wanneer jy saam met my Pick n Pay toe gegaan en die eerste bakkie aarbeie opgeëet het nog voordat ons by die betaalpunt kon kom – dít mis ek ook.

En, o ja, onthou jy die dag by On Tap, waar ’n mens alles vir die badkamer kry? Jy wou mos piepie in die toilet wat in die vertoonlokaal gestaan het.

Daar is nog so baie onthou, Mia. Die pienk rokkies wat ek in Woolworths moes koop, en ’n pienk bolero-baadjie wat nogal konsternasie veroorsaak het in die winkel toe jy dit nie wou uittrek nie. En hoekom onthou ek nou ook dat jy so verskriklik honger kon word vir lekkergoed? Ek wens ek het nie een van die swak weggesteekte lekkergoedpapiere weggegooi nie.

Ek skryf vir jou om te onthou. Om te onthou van Tangled, jou gunsteling-DVD, en van skelm middagslapies in jou worshonde se mandjie.

Hoe sal ek nou tog ooit kan aangaan sonder jou in my lewe?

’n Pienk diens

Om funksies te reël is een ding wat ek goed kan doen. Dit was immers jare lank my beroep. Maar ondervinding tel nie as jy jou eie kind se herinneringsdiens moet reël nie.

Ek het tientalle oproepe gemaak, kwotasies gekry en dan skielik, so tussen al die reëlings deur, is ek gekonfronteer met die rede vir al die reëlings. Om te besluit watter foto’s ons in die blaadjie vir die kerkdiens sou gebruik, het my hart stukkie vir stukkie uit my liggaam geruk. Gelukkig was daar so baie oudkollegas en ’n klomp van my hartsvriendinne wat voorstelle gemaak het toe ek nie kon kies nie.

My oudste suster, wat ’n paar jaar lank nie juis naby aan my was nie, was skielik langs my sy.

My ma het stil-stil probeer om sterk te wees vir my, onseker probeer ondersteun waar sy kon, al was ook haar hart stukkend oor haar dogter én haar smart as ouma. ’n Ma bly ’n ma, ongeag hoe oud haar dogter is. Haar dogter se smart bly ook haar smart.

Die diens was pienk. Van die blomme en die linne tot die lekkergoed vir al Mia se maatjies. Ons het selfs gevra dat mense wat die diens wou bywoon pienk sal dra.

Die kleur van die dag was Mia se gunsteling, en ook die musiek moes haar musiek wees. Naas die lied “Until I’m home” van Nianell, wat ’n vriendin vir my voorgestel het, was al die ander musiek by die herinneringsdiens liedjies waarop sy en haar pa, haar mede-musiekliefhebber, gereeld gedans het. Op die speellys van Mia se pienk diens was “Patyn” (“Kaptein” van Kurt Darren), “Skumba” (“Skarumba” van Juanita du Plessis) en “Boetie en Sussie” (“Boerejol”, ook van Juanita du Plessis). Franché het vir hulle laaste dans selfs “I’m a Barbie girl” ingesluit.

Tatta, my blom

Dit was ’n Saterdagmiddag. Ek het gekies om nie ’n kalmeerpil voor die diens te drink nie. In die tuin van die kerk, eenkant, weg van die mense wat al aangekom het, het ek vir God gevra om vir my die krag te gee om deur die dag te kom. Ek wou ook graag iets sê by die diens.

Mense van oraloor was daar. My broer het uit Switserland gekom en kon gelukkig ’n aansluitingsvlug na Bloemfontein kry om betyds vir die diens te wees. Ek het nie geweet ons ken soveel mense nie. Wat nog te sê soveel mense met dogtertjies in pienk tutu’s.

Ons het gekies om met hierdie diens Mia se lewe te vier, want sy was die beste voorbeeld van ’n lewe in oorvloed, soos daar in Johannes 10:10 staan. Sy het baie meer in haar drie en ’n bietjie jare geleef as wat baie mense in 20 jaar kan inpas. (’n Kennis het my weke ná Mia se dood met hierdie presiese woorde kom troos.)

Ek onthou nou hoe ek gebewe het terwyl ek oor Mia gepraat het. Hoe ek die mense, almal met strak gesigte of met trane wat oor hulle wange rol, gesmeek het om nie op te hou bid vir ons nie. Franché het ook daardie Saterdagmiddag gepraat. Sy woorde was min, maar baie intens.

Kan dit wees dat foto’s op ’n skerm al is wat ’n mens van jou kind oorhou?

Die lekkergoedtafel was leeg geëet. Die pienk gaste was weg.

’n Sluier van een groot, bisarre onwerklikheid is oor die dag getrek.

Soos pienk, wasige spookasem.

Die nuwe kwartaal

Toe die nuwe kwartaal op ’n Dinsdag in April begin, waag ek die dapper stap om na Mia se kleuterskool, Bambi, te gaan. Daar was nog van die groot prinseskoek van die herinneringsdiens oor. Ek wou dit vir die kinders by Bambi gee.

Die bitter eerstes sonder Mia was beslis nie beperk tot die eerste Kersfees of die eerste verjaarsdag of die eerste seevakansie of die eerste wat-ook-al nie. Dit was so eenvoudig soos om by PicknPay se groenterak verby te stap en deur Woolworths se kinderklere-afdeling te drentel.

Ek het ook gehuil met die tweede, derde en vierde keer. Net ’n bietjie minder.

“The first cut is the deepest.” Dis so waar. Hierdie bekende woorde van die prediker TD Jakes het my dikwels gehelp. Ek kan dit selfs nou nog in sy swaar aksent hoor: “Even if I do it afraid, but I will do it.” In my weergawe van Jakes se woorde is daar ’n klein byvoeging: “Even if I do it afraid, with tears running down my face, but I will do it. I will face the giants everywhere I go.”

By die kleuterskool het elke kind ’n pienk roubandjie om sy of haar pols gedra. Die besoek was skielik ’n event.

Ons het ’n pienk candy stripe-roos vir Mia geplant. Dit het vir my gevoel ek plant nie die roos nie, maar begrawe dit. Met elke hopie grond wat ek in die pot gegooi het, het ek die klam grond meer intens geruik en my hart het pynlik saamgetrek.

Daardie selfde middag moes ek my seuns by Willem Postma Primêre Skool gaan haal. ’n Ieder en ’n elk wat my daar gesien het, het my vasgedruk. Selfs mense wat ek nie geken het nie. Dit het gevoel of dit doodeenvoudig nooit gaan ophou nie. Daar was egter ook ma’s wat agter bome weggekruip het, wat met vingers na my gewys het terwyl hulle in groepies gestaan en gesels het (ek vermoed maar oor Mia se dood). Ek het so ontsettend blootgestel gevoel.

Dit was ’n baie, baie moeilike en emosioneel uitdagende dag. Lank en pynlik. Net soos die dae, weke en maande ná daardie dag. Die lewe het stelselmatig begin terugkom, soos wanneer jou voet slaap en die naalde en lde jou begin pynig.

9 April 2013

Toe skryf ek weer. Hierdie keer nie ’n brief aan myself of aan Mia nie. Laataand tik ek ’n teksboodskap aan my tannie, ’n mediese dokter.

Tannie, Mia se nekkie het gebreek en sy is dood aan kopbeserings. Ek dink dit was haar harsings wat ek op die gras so ’n entjie van haar af sien lê het. Dink Tannie sy was dadelik dood toe sy die venster getref het? Of sou sy iets kon voel toe sy daar op die gras gelê het? Toe die kar tot stilstand gekom het en Franché by haar kom, het sy reeds vir hom dood gelyk.

Haar antwoord: Nee, sy sou dadelik dood gewees het en sy sou niks gevoel het nie. Sy sou nie eens besef het wat met haar gebeur het nie. Liefde.

Ek skryf terug: Die laaste wat sy geweet het, was dan toe sy nog in my arms was? Want dit was vir my so vinnig. Ek het haar nie voel uitglip of gedink: O krisis, nou moet ek vashou, nie. Sy het net uit my arms in Jesus se arms ingegaan?

Haar antwoord: Definitief. Sy sou net in die hemel in Jesus se arms wakker geword het. Try slaap nou en sien in jou geestesoog haar in die hemel speel saam met engele (sic). Vra die Here om haar vir jou te wys sodat dit vir jou gemoedsrus kan bring.

Dagboek, 10 April 2013

Ek skryf weer. Of bid ek? Pleit ek?

Here God, laat my tog toe om haar in my drome weer te sien en vas te druk. Wys vir my dat sy daar by U is en dat sy gelukkig is. Ek weet almal sê dis hoe dit is, Here, maar ek wil dit so verskriklik graag sien, en daarmee saam u bonatuurlike berusting kry.

Here, hou my en my man styf vas. Laat ons al nader aan mekaar beweeg. Ek weet dit is die vyand se plan om tussen ons twee in te kom in hierdie ontsettende seer en deurmekaar emosies, maar ek gaan dit nie toelaat nie. Ek het te hard baklei vir ons huwelik om te kom tot waar ons nou is. Here, beskerm ons gesin teen nog dodelike pyle van die vyand.

Here God, vul die groot gat in my hart met u vrede. Gee dat ek nie so lam sal voel nie, so asof ek net vorentoe strompel van die momentum wat ek opgebou het. Here, help my, asseblief!

Here, ek skryf vir U, want dis makliker as bid. My hart word te seer as ek bid en dan kry ek nie ’n woord uit nie.

Here God, ek bly steeds lief vir U, al het U toegelaat dat my meisiekind doodgaan. Ek is nie kwaad nie. Ek verstaan net nie. Dit voel vir my so ’n bietjie unfair. Ek het gedink ons het genoeg uitdagings in ons lewe. U weet tog van die seuns en hulle daaglikse gestoei met hulle liggame. Ek het nie gedink dat so ’n vreeslike ding ook nog oor ons pad sou kom nie.

Ek besef dat ek nie nou gaan verstaan nie, maar, Here, hou my net styf vas.

Ek is baie lief vir U.

Dagboek, 11 April 2013

Ek skryf sommer net weer …

Dit was vandag vir my baie sleg toe ek my ryskedule vir die buitemuurse aktiwiteite moes oordoen of herbeplan of wat ook al jy dit wil noem as jy die kinders se op- en aflaai by aktiwiteite moet opstel. Ek kon myself eenvoudig nie sover kry om dit, soos altyd, op die rekenaar te doen nie. Want dit sou beteken ek moes die lyntjies met haar Kindermusiek en Dance Mouse delete. Dit was vir my net te erg.

Nou sit ek hier met ’n halfhartige, handgeskrewe skedule langs my. Waar is die super-georganiseerde Mariska en haar Excel spreadsheets?

Dagboek, 12 April 2013

Ek dink ek is in denial. Ek huil van tyd tot tyd, maar die res van die tyd weet ek glad nie wat om in my magtelose toestand te doen nie. Dit voel of Mia net by ’n maatjie gaan speel het. Sy sal nou-nou terug wees.

Dis amper soos die eerste dag by ’n nuwe werk. Jy weet nie eintlik wat om te doen nie. Jy weet nie of jy net moet rondstaan of koffie maak of lêers oortrek nie. En jy weet nie waar die badkamer is nie.

Ek is gewoonlik die een met die planne en die lysies, reg om alles te fix. En nou, nou is ek numb.

Almal wil by my kom koffie drink. Vriende en vreemdes. Kennisse en nuuskieriges. Almal bied hulp aan: Hulle wil my inkopies gaan doen, my kinders rondry en vir my kos maak.

Ek begin insluip by die skool wanneer ek die seuns aflaai. Solank ek net nie raakgesien word nie. Tog is daar elke keer iemand iewers om ’n hoek wat my voorkeer en dan huil ek onbeheersd.

Ek besef mense wil help en mense gee om en almal bedoel goed. Maar help dit regtig? Dit voel vir my dit maak alles net erger om weer en weer hiermee gekonfronteer te word.

Mense wat nog nooit, ooit in hulle lewe saam met my wou koffie drink nie, húlle wil nou. Ná so ’n afspraak voel dit vir my ek doen dit net om hulle tevrede te stel. Dit klink lelik, maar dit voel regtig vir my so.

Ek is moeg gekoffie. Die meeste mense is meestal onseker oor wat om te sê en wat om te doen. En van almal is ek die onsekerste. Ek weet glad nie hoe om te “wees” nie.

Die uiteinde? Ons maak maar net geselsies.

Dit voel of iemand my in China gaan aflaai het en ek moet aangaan met my lewe op hierdie volksvreemde bodem.