Читать книгу Vier begrafnisse en 'n troue - Pat Stamatélos - Страница 7

4

Die seuntjie in die groot, hoë bed lyk jammerlik. Hy lê met ’n pleister op sy voorkop, sy gekoekte hare teen sy kop geplak. ’n Bietjie droë bloed op sy lip, sy hand verbind.

Sparky se kar was in ’n botsing betrokke toe hulle Fanny huis toe geneem het. Bowie het die slegste daarvan afgekom. Wel, miskien is Fanny se beserings erger; niemand weet werklik hoe dit met haar gaan nie.

Dulcie vryf bemoedigend oor Rose se blaaie, voel die reëndeurdrenkte materiaal onder haar vingers. Daar is nou niks oor van die blonde bom van vroeër vandag nie. Haar lang hare hang pap en nat om haar gesig, haar wange vol maskara-smeersels, haar borste ingedoke soos sy oor Bowie buig.

“Bowie?” fluister-vra sy vir die soveelste maal. “Mamsie is hier, my skat.”

Dulcie hoor dat Rose sukkel om haar trane te keer. Sy sluk self hard, sien hoe die trane in Cheryl se verskrikte oë opwel.

’n Saalsuster bring vir hulle ’n groot handdoek. Dulcie hang dit oor Rose, vryf saggies oor haar skouers en hare.

“As jy gaan oornag, moet ek en Cheryl liewer huis toe gaan om vir jou droë klere te gaan haal. Sal jy regkom vir ’n uurtjie terwyl ons weg is? Enver sal jou wel kom opsoek sodra hulle met hom klaar is in Ongevalle.”

“Ja, dankie, tannie Dulcie. Bowie slaap in elk geval.”

Dankie vir privaat hospitale, dink Dulcie. Sy en Cheryl hang behoorlik aan mekaar vir emosionele ondersteuning. Hulle val Ongevalle binne, op soek na Enver, Sparky en Puck.

Net buite die trauma-eenheid kry hulle oupa en kleinseun. Hulle sit styf teenmekaar op ’n bankie. Toe Puck hulle sien, spring hy op en hardloop na hulle toe.

“Tannie Dulcie! Waar’s Mamsie? Waar’s Bowie?” vra hy betraand.

Sy druk hom teen haar vas, verseker hom dit gaan goed met sy ma en kleinboet. Dan lei sy hom terug na sy oupa toe.

“Jy’s sopnat,” sê sy vir Sparky.

“Iemand het vir ons ’n sambreel gegee, maar dit het so hard gereën.”

Sparky skuif op en die vrouens neem plek in.

Violet en Trevor kom in die gang af gehardloop.

“Ons het dadelik gekom!” roep sy nog voor sy by hulle is. Sy druk Dulcie styf teen haar vas.

“Dankie, Violet,” sê Dulcie, vee trane af. “Ek het nie geweet of hulle erg beseer is nie . . . of ek ondersteuning gaan nodig hê nie . . . jy weet.”

“Als reg. Hoe gaan dit met almal? Sparky, hoe gaan dit met jou?”

“Net goed geskrik, en bewerig. Dis net my knieë, ek het hulle heel waarskynlik teen iets gestamp . . . Weet nie wat of waar nie, alles het so vinnig gebeur.”

Eers snaakse knieë, nou pynlike knieë, dink Dulcie.

“Hoe gaan dit met jou, my liefiekind?” vra sy vir Puck.

“My skouer is seer, tannie,” sê hy met ’n bewerige stemmetjie.

Dulcie druk hom effentjies, vryf oor sy skouers.

“Wat presies het gebeur, Sparky?” vra Trevor.

“Ek gaan nog ’n kaartjie kry omdat die kar so vol was,” sug hy. “Hulle gaan sê dis mý skuld.”

Sonder sy swart baadjie of das lyk Sparky nat en bedremmeld. Selfs sy grys borselkophare lê plat, asof dit oorgee.

“Nee, Sparky, dit was nié jou skuld nie,” keer Dulcie. “Kry die idee dadelik uit jou kop uit. Die polisieman het gesê die bestuurder van die ander motor was smoordronk.”

“Hy was dronk, alright. Hy het behoorlik oor die stopstraat gevlieg. Ek het bestuur, Enver in die passasiersitplek. Rose, Fanny en Puck het agter gesit . . . en Bowie het op . . .” hy sluk wind, “op . . . Enver se skoot gesit.”

“Bowie het op Enver se skóót gesit?” herhaal Dulcie geskok.

“Ek weet, ek weet. Ek is so jammer.”

“Was daar dan nie een mens met verstánd in die kar om –”

“Ma, nie nou nie,” val Cheryl haar sagkens in die rede, raak aan haar ma se arm.

Sparky laat sy kop in skaamte hang. “Hoe gaan dit met Bowie?” vra hy sag.

“Hy het ’n paar skraapplekke op sy voorkop, lip en hand. En hy ly aan harsingskudding. Die dokter is nie bekommerd nie, maar hulle wil hom oornag hou vir observasie, in Intensief. Rose lyk gehawend, maar sy’s in beheer van haarself. En Enver?”

“Hulle is besig om steke in sy arm te sit. In die omstandighede gaan dit goed met ons almal. Hulle het klaar na Puck gekyk, en soos die res van ons ly hy natuurlik ook aan skok. Waar is Ashwin?”

“Ná julle weg is, het hy na ’n vriend se huis gegaan. Ek kan hom nie in die hande kry nie, maar het ’n boodskap op sy sel gelos. Sparky, luister, ons gaan gou huis toe om vir Rose droë klere te gaan haal. Sy gaan vanaand hier bly, maar ek dink die res van julle moet by my kom oorslaap.”

Sparky knik sy kop, lyk pap.

Violet en Trevor sit oorkant hulle en wil die besonderhede van die ongeluk van voor af hoor. Dulcie reël dat ’n verpleegster Enver laat weet hulle gaan huis toe, en dat Rose by Bowie in Intensief sit.

“Ek en Trevor gaan nog ’n rukkie bly,” sê Violet toe almal groet.

Sparky se motor is weggesleep, en die vier van hulle klim in Dulcie se klein Merc. Dit reën steeds. Dulcie kyk in haar truspieëltjie. Puck en Sparky hou mekaar vas, praat saggies en mooi met mekaar.

“Wanneer kom Bowie huis toe, Granddad?”

“Jy sal Bowie in die oggend sien, vir Mamsie ook,” paai Sparky en druk die klein koppie teen sy bors vas.

Terwyl Sparky en Puck by Sparky se huis droë klere aantrek, pak Dulcie ’n paar stukkies klere in vir Enver, Rose en Bowie. Terug by Chesterlaan laai sy die drie stuks af.

“Maak vir hulle iets warms om te drink,” blaf sy bevele vir Cheryl deur die karvenster. “En sit vir Puck in ’n lekker warm bad.”

Op pad terug hospitaal toe val dit haar by dat sy glad nie weet hoe dit met Fanny gaan nie. Iemand het gesê ’n ambulans het haar na Leratong geneem, die plaaslike staatshospitaal.

In die gang voor Intensief staan Trevor en Violet en wag. “Enver is binne,” sê Trevor.

Dulcie gaan in en is geskok om te sien hoe Enver lyk. Sy gesig is asvaal, geswel en vol rooi krapmerke. Daar is ’n groot pleister oor sy voorkop en sy arm en hand is verbind.

“Jammer, Enver, ek het in julle kaste gekrap. In die sak is daar klere en goed vir julle.” Dulcie sit die sak aan die voetenent van die bed neer. “Weet jy of Fanny baie seer gekry het?”

Hy skud sy kop. “Tannie Dulcie, ek weet nie. Ek kon nie verder as my eie seun se bloed sien nie, ek is jammer. Dit was alles so deurmekaar met mense wat saamdrom, die reën wat neerstort. Ek dink sy het moontlik baie seer gekry.”

Vir ’n paar oomblikke staan Dulcie hom en aanstaar. Sy kop hang. Nie net lyk hy gewond nie, maar ook radeloos en bewoë.

Sy gaan uit om ’n oproep te maak. Die suster het vir haar Leratong se telefoonnommer gegee.

“Sparky se huishulp was ook in die kar,” verduidelik sy vir Violet en Trevor terwyl sy skakel.

“Ek hoop iemand antwoord,” sê Trevor.

’n Koue stem aan die ander kant groet. Dulcie vra na Fanny Mabaso.

“Daar is geen Fanny Mabaso in die hospitaal nie,” sê die stem.

“Sy is seker ’n uur of so gelede ingebring, hulle was in ’n ongeluk betrokke.”

Geen Fanny Mabaso.

“Hulle is net moedswillig,” sê Trevor.

Dulcie groet en bel vir Sparky. “Sparky, wat is Fanny se swart naam?”

Stilte. Hy krap seker kop. Hoeveel mense ken hulle huishulp se van, laat staan nog hulle swart naam? dink Dulcie.

“Fanny se ander naam is Mapule.”

Dulcie skakel weer, word na die regte saal deurgeskakel.

“Hoe gaan dit met Mapule Mabaso?” vra sy.

’n Aarseling, en toe: “Sy is stabiel.”

Dulcie voel hoe haar hart in haar keel klop. Wat beteken dit?

“Is jy familie?” vra die verpleegster.

“Nee, ek is nie. Is daar iemand by haar?” vra Dulcie hoopvol.

Sy hoor hoe die verpleegster na iemand roep. Rapporteer dan: haar dogters, suster, vriend en tannie sit langs haar bed.

Dulcie sug van verligting. “En haar ma? Is sy ook daar?”

Nee, geen ma nie.

Dulcie gaan terug Intensief toe.

“Gaan nou huis toe,” sê Rose vir Enver, en Dulcie stem saam. Hy lyk soos een wat deur ’n bul gekarnuffel is.

“Ek is so jammer, ek hét probeer keer, maar . . .” Sy stem raak weg.

“Ek weet, lovey,” sê Rose. “Dit kon soveel erger gewees het. Jy het goed gedoen, gaan nou huis toe. Bowie gaan meer ontsteld wees om jou te sien as om jou nie te sien nie. Jy lyk regtig baie erg. Ek sal jou môreoggend ’n luitjie gee.”

Hulle groet, en Dulcie vat Enver se arm met die uitloop.

“Moes jy nie ook maar in die hospitaal gebly het nie?” vra sy toe hulle kar toe sleepvoet. “Jy lyk glad nie vir my lekker nie.”

“Hulle wou my die nag hou, tannie Dulcie, maar ek het aan Puck gedink. As hy môreoggend wakker word en sy hele gesin lê in die hospitaal . . .” Enver trek sy skouers op. “Buitendien kan die hospitaal niks meer vir my doen nie, ek het net rus nodig. Hulle het vir my pynpille gegee.”

Die reën val nog in sagte grys vlae; die strate is steeds gevaarlik, nat en blink. Hulle ry stadig en in stilte huis toe. Die gebeure is nog te vars en te skrikwekkend om te verwerk of te bespreek.

Dulcie wonder stilletjies of Sparky geld het vir ’n nuwe motor. Of hy iets van Hanna gaan erf behalwe die ou meubels.

In Chesterlaan draai sy by haar oprit in en druk die knoppie vir die afstandbeheerde hekke. Nog ’n knoppie om hulle te laat toegaan. Nog ’n knoppie vir die garagedeur. Ligte gaan aan en sy parkeer die kar, sit ratslot, gorilla en alarm aan. Haar hande bewe.

“Tannie Dulcie . . .” begin Enver hortend. “Ek kon my seun doodgemaak het . . .”

“Maar hy is nie dood nie. Hy het harsingskudding en krapmerke en môre kom hy huis toe.” Sy klink nie vir haarself oortuigend nie.

Enver sit vooroor gebuig, hartverskeurende snikke wat uit sy bors kom.

Dulcie sit haar arms om hom. “Enver, luister nou mooi. Wees dankbaar julle het vinnig in ’n privaat hospitaal beland. En behalwe die paar krapmerke, steke, skok en blou kolle gaan dit goed met almal, Bowie inkluis.” Sy skep asem. “Maar as ek ooit weer hoor dat jy enige van die seuns in ’n kar sit sonder ’n gordel, dan . . .”

“Ek weet, ek het nie gedink nie.”

“Dan verwúrg ek jou, verstaan jy?”

Hy knik sy kop, droog sy trane af en klim stadig uit die kar.

“Weet jy wat ek vandag besef het, Enver?” Dulcie druk nog twee knoppies vir die sluit van motor en garagedeur. “Rose is die aangewese persoon om by jou te hê in ’n tyd van krisis. Sy was so koel soos ’n komkommer daar in Intensief. Jy is ’n gelukkige man om so ’n vrou te hê, hoor. Ons het almal iemand nodig op wie ons kan peil trek.”

Enver trek sy tannie nader, vou haar toe in sy arms, druk haar liefderik. Dulcie weet elke beweginkie maak hom seer.

“Enver, van die os op die jas. Het jou pa hierdie week meubels gekoop? Hy het vroeër ’n oproep ontvang en gesê dis van ’n meubelwinkel, maar hy het ’n bietjie ontsteld gelyk.”

“Nee, ek weet nie. Dad het niks gesê nie. Ma was baie verknog aan haar meubels.” Hy aarsel. “Maar Ma se meubels is regtig horingoud,” gee hy toe.

Dulcie glimlag. Dis steeds Má se meubels.

Sy sit haar hand om Enver se lyf en saam loop hulle die trappies op na die voordeur. Toe sy omkyk, sien sy die geparkeerde polisiemotor oorkant die straat staan.

“Dankie tog, julle het gekom,” sê Sparky toe hulle inloop, duidelik verlig om hulle te sien.

Twee polisiemanne sit in die sitkamer, en oorkant hulle sit ’n baie senuagtige Sparky op die punt van sy stoel. Agter hom staan Nash met sy voorpote op Sparky se rug, swaai sy stert vir Dulcie.

Enver en die polisiemanne skud hand en gaan sit.

“Verskoon my, ek wil net gaan kyk na –” begin Dulcie.

“Puck slaap, Ma. Hy het omtrent omgekap toe hy die kussing sien,” sê Cheryl toe sy inkom. Sy kyk met afgryse na Enver. “Jy lyk omtrént verniel! Voel jy alright?”

Hy wys met sy duim als is reg, skuif ver agtertoe in die gemakstoel.

“Terloops, Sparky, ek het die hospitaal gebel om te hoor hoe dit met Fanny gaan. Sy is soort van oukei. Haar familie is by haar, maar nie haar ma nie. Bly sy en haar ma dan nie saam nie?” vra Dulcie.

“Dankie, Dulcie, ek het ook gebel. Ja, sy en haar ma bly saam, maar haar ma is baie siekerig die laaste tyd.”

Dulcie en Cheryl loop kombuis toe.

“Ek het ’n dop nodig,” sê Dulcie en val behoorlik in ’n stoel. “As jy koffie maak, haal sommer die brandewynbottel van die boonste rak af, asseblief.”

Cheryl skakel die ketel aan en trek die bottel nader.

“Hoe het dit toe gegaan met Sparky onder kruisverhoor?” vra Dulcie bekommerd.

“Nogal heel goed,” antwoord Cheryl terwyl sy ’n glas uithaal.

“Los die glas, gooi sommer die laaste bietjie in die koffie.”

Cheryl gee haar ma ’n kyk, gooi net die helfte van die laaste bietjie in die koppie.

“Ma weet hoe oom Sparky is: óf langdradig óf vergeetagtig. Maar ek dink hy ly nog aan skok, want hy het al die polisie se vrae in drie-woord-sinne beantwoord!” Cheryl gee ’n laggie. “En wat meer is, hy het onthou om Fanny se familie te skakel, onmiddellik ná die ongeluk.”

“My wêreld,” is al wat Dulcie aan kan dink om te sê, verbaas dat Sparky so kalm was. Sy voel skielik moeg en getap, dankbaar dat die ergste verby is.

Sy dink terug aan die oproep, kort nadat Sparky-hulle weg is. “Ons is by die hospitaal,” het hy met ’n bewerige stem gesê. Dit het vir haar gevoel asof die twee mans weer op haar drumpel staan: Jammer, ons het slegte nuus. En Bennie in die intensiewesorgeenheid.

Bennie het soos ’n dooie gelyk nog voor hy dood is. Sy hande was yskoud. ’n Buis was aan ’n ventilator gekoppel en sy het langs sy bed gesit en luister na die biep-biep-biep-geluide totdat sy wou mal word.

Die volgende dag het hy ’n bietjie geroer en haar hoop het opgevlam.

Die dag daarna het sy hart gaan staan, toe weer begin loop.

Teen die einde het sy nie meer die verskil tussen dag en nag geken nie; die een het eenvoudig in die ander gesmelt. As hulle ’n bord kos voor haar neersit en dit ontbyt noem, het sy geweet dis ’n nuwe dag. Met aandete het sy geweet dis die einde van die dag.

Op die tiende dag het hulle huisdokter en die spesialis haar voorgekeer toe sy terugkom ná ’n stort en skoon klere se aantrek, die enigste rede waarom sy nog huis toe gegaan het.

Bennie is breindood, het hulle gesê. Daar is geen punt daarin om die masjiene aan die gang te hou nie, dit verleng net die familie se smart.

Die besluit was hare, en sy op glibberige terrein. Medies gesproke het sy nie eens die verskil tussen parasetamol en aspirien geken nie. Nou moes sy die jawoord gee om iemand se lewe te neem, of nee sê en hulle eie smart verleng.

Tog het sy geweet: die enigste manier om uit te vind of Bennie sal oorleef, is om die knoppie te druk. Toe die tyd aanbreek, het Ashwin hom in sy kamer toegesluit. Cheryl het in die motor vir haar gesit en wag.

Sy het na haar lewensmaat, haar geliefde gesit en kyk terwyl die vonk van sy lewe stadig geblus word. Hulle was skaars veertien jaar oud toe hulle vir mekaar begin loer het. Hulle het op negentien getrou. Ná baie miskrame is Ashwin gebore, en twee jaar later Cheryl.

Toe die finale besluit geneem word, was daar nie ’n greintjie baklei in Bennie se pap liggaam oor nie. Sy het haar rug gedraai op die stil masjiene en die stil man, en aanhou loop. In die motor het Cheryl haar ma in haar arms toegevou, en later het hulle die nuus aan Ashwin deur sy toe deur oorgedra.

Dulcie sluk aan die knop in haar keel.

“Arme oom Sparky,” sê Cheryl terwyl sy die kookwater in die twee koppies gooi. “Hy het so pas vir tannie Hanna begrawe en het amper sy hele familie ook begrawe. Dit was so hittete.”

“Wat ’n skok, vir ons almal. Gaan jy vir die klomp in die sitkamer ook koffie maak?” vra Dulcie.

“Hulle het al gehad, ek sal net vir Enver koffie maak.”

“Ai, hoekom moes dit nou juis vandag gebeur, op Hanna se begrafnis?”

“Kan Ma glo, die dronkie in die ander motor het nie eens ’n krapmerk nie. Gelukkig is hy nou agter tralies.”

“Dis waar hy hoort. Waar presies het die ongeluk gebeur?”

“Oom Sparky sê dit was by die eerste stopstraat net voor mens by Mohlakeng indraai.”

“Mylord, dis nou ’n plek om iets oor te kom!” Dulcie vat ’n teug van haar koffie, proe die brandewyn en sug behaaglik. “Is hulle enigsins geteister of lastig geval?”

Cheryl gee haar ma net ’n kyk. Sy ignoreer die vraag en Dulcie ignoreer haar stilte.

Cheryl vat Enver se koffie binnetoe en kom sit oorkant haar ma. “Oom Sparky het gesê binne sekondes was dit ’n miernes van mense. Selfs taxi’s het gestop om te sien wat aangaan.”

“Ag nee! Is enigiets gesteel?” vra Dulcie verskrik.

“Ma, hou op om so negatief teenoor mense te wees! Niemand is geteister nie, niks gesteel nie. Om die waarheid te sê, oom Sparky vertel die mense van Mohlakeng was van groot hulp vir hulle. Iemand het ’n sambreel oor die kinders gehou terwyl die man self papnat geword het. Iemand anders het Enver uit die motor gehelp en sy bloed afgevee. ’n Vrou het vir Bowie gepaai terwyl sy ’n plastiekreënjas oor hom hou.”

“Dis Suid-Afrika, mens verwag die ergste,” verdedig Dulcie.

“Nee, Ma, dis nie waar nie. In tye van krisis snel mense mekaar te hulp. Ma wéét dit.”

“Hmm, baie diepsinnig. En ek dog jý’s die pessimis.”

“Net omdat iemand ’n begrafnis gatecrash op soek na ’n gratis ete, beteken nie dat hy nie vir sy medemens omgee nie. Kyk hoe het Fanny vandag uitgehelp.”

“Ek dink nie dit gaan goed met haar nie,” sê Dulcie en skud haar kop. “Terloops, het jy gesien hoe Rose vasbyt? Sonder histerie, net koel en kalm. Sy het ’n bietjie woes gelyk, maar sonder klagtes.”

“Ja, wie sou dit kon dink?”

“Ek moet vir Doll bel voor ek gaan slaap, haar vertel van die ongeluk.”

“Sê sommer vir antie Doll hulle moet weer ’n slag kom kuier.”

“Ja, ek mis my suster. Kaapstad voel soms so ver.”

Dulcie wonder wat Doll van Roxy en die groot huis sal dink. Hier is oorgenoeg plek vir haar suster as die kinders die dag besluit om hul eie potjie te gaan krap. Sy en Doll het van kleintyd af goed klaargekom.

Enver kom ingeloop, Sparky agter hom, Nash agter Sparky.

“Is jou ondervraers weg?” vra Dulcie.

“Ja, dankie tog,” sê Enver. “Lekker slaap, tannie Dulcie. Ek gaan sommer saam met Puck inkruip. Ek dink ons moet mekaar vanaand ’n bietjie vashou.” Hy soen vir Cheryl en Dulcie.

“Wag, ek kry gou vir jou ’n slaappil, jy’t dit nodig,” sê Dulcie en staan op. Sy maak ’n glas vol water. “Dis in my slaapkamer, kom saam.”

Sparky gaan sit met ’n sug en Nash pleit om opgetel te word. Cheryl skink vir hom een van haar ma se spesiale koffies, gooi die leë bottel weg.

“Is alles nou alright, oom Sparky?”

“Ja, wat, seker maar. Waar slaap ek?” vra hy moeg, krap die hond se ore. “Vir wat loop die hond al agter my aan?”

Dulcie kom ingeloop, sit ’n slaappil voor Sparky neer. “Sluk, my swaer, jy’t dit ook nodig. Jy kan in dieselfde kamer as Enver slaap. As hy saam met Puck gaan inkruip, is die ander bed leeg.”

Sparky sluk sy pil en sy spesiale koffie, sê die hond aan om te bly en staan op. Nash is op sy hakke.

“Verstaan die hond nie die woord ‘bly’ nie, Dulcie?” vra hy.

“Natuurlik. Hy gaan vanaand by jou bly.”

“Kom, brak,” sê hy en slof aan slaapkamer toe.

Cheryl kyk hoopvol na haar ma. “Kan ek ook ’n slaappil kry, Ma?”

“Sekerlik, my pop. Een of twee Panado’s?”

Met ’n regte slaappil om die skok ’n bietjie te verdoof en ’n tweede doppie brandewyn in het Dulcie doodgeslaap. Sy word wakker van Cheryl se aanraking en die kat wat op haar bors spring.

“Wakker word, wakker word. Hier’s Ma se koffie. Die ander sukkel nog om op te staan. Ek gaan gou vir ons ’n lekker ontbyt saamflans, met Puck se hulp. Glo dit of nie, maar hy is besig om die tafel te dek.”

“Dankie.” Dulcie knipper haar oë. Sy wys na die vensters. “Trek die gordyne toe, die son is skerp.”

“Nee, Ma, daar’s nie son nie, dis die kop wat ’n bietjie dof is. Ek het die regmaker langs Ma se koffie gesit. Toe nou, drink. Rose het geskakel. Sy reken hulle behoort binne ’n uur of twee tuis te wees, sodra Bowie sy ontbyt klaar geëet het. Of ten minste sodra die dokter hom ontslaan.”

“Dankie vir die koffie en die . . . uhm . . . Ek sal nou opstaan. Moenie dat Enver . . .”

“Toemaar, toemaar, ek het vir hom gesê ek sal hospitaal toe gaan. Ek weet hy is nie in staat om te bestuur nie.”

“Nee, ek bedoel . . . moenie dat hy buitentoe gaan nie. Die bure sal dink ons het baklei.”

“Máá!”

Dulcie verkyk haar aan die groepie mense om die ontbyttafel. Haar kombuis lyk soos ’n toevlugsoord vir hawelose en vernielde mans, met ’n weeskind en iemand se weglopervrou wat hulle bedien.

Sparky lyk deemoediger as gisteraand, sy oë geswel en rooi. Sy wonder of dit van die ongeluk, brandewyn of huil is. Met Nash se boude op sy skoot en honde-oë wat liefderik in syne kyk, lyk hulle kompleet soos oubaas en oubaas se honne.

Enver is ongeskeer en sy krapmerke lyk erger en meer geswel as die vorige aand. Hy leun swaar op die tafel met sy gesonde arm.

Cheryl se hare is in rollers, haar gesig sonder grimering, haar lyf toegedraai in haar pa se ou check-kamerjas. Aan haar voete pronk ’n paar stokies, met ’n groottoon wat deur ’n gaatjie steek. Sy skep haastig vir hulle roereier en spek in.

Dulcie maak die agterdeur oop vir die kermende China, wat reguit na Sparky loop en langs sy voete gaan lê.

Wat ’n naweek, sug Dulcie innerlik, prop ’n vurk vol roereier in haar mond. Haar dogter wat ontbyt maak vir vyf mense. Nou toe nou, dís ’n nuutjie.

Die weeskind is die enigste een vol lewe en woema. Hy wil sy (stief )ma en sy (stief )broer hê en hy wil hulle nóú hê.

Cheryl eet haar halwe stukkie roosterbrood, drink haar halwe koppie koffie en gaan maak ’n draai in die badkamer en slaapkamer. ’n Paar minute later is sy gereed, uitgevat in skinny jeans en ’n stywe toppie.

Iemand lui die klokkie by die voorhekkie. Cheryl hardloop uit en hardloop terug.

“Ma, ons buurman van oorkant die straat wil vir Ma sien.”

Dulcie gee haar ’n waarskuwende skrefiesoog-kyk.

“Nee, regtig, Ma, dis Thabo Maake. Lank. Kaalkop.”

“Sê vir hom ek kom.” Sy neem haar koppie, vat nog ’n slukkie. Hy kan wag, besluit sy. Dis Sondag en dis vroeg.

“Wil jy hê ek moet vir hom R50 gee om ontslae van hom te wees?” vra Sparky uit die bloute.

Dulcie gaap hom aan, nie seker of hy ’n grap maak nie. Hanna is skaars dood en begrawe en hy begin al klaar geld rondgooi! Enver gee ’n sagte laggie, knipoog vir Dulcie.

Sy klap Sparky moederlik op sy hand. “Jy leer vinnig, ou swaer. Ek is trots op jou.”

Sy staan op, sleep haarself voordeur toe. Net toe sy die deur oopmaak en vir Thabo by die hek sien staan, onthou sy sy het nog haar japon aan. Nie ’n Roxy-japon nie, maar ’n Pep Stores-cum-Gumaville gown. Te kort, te verbleik, twee knope af. En te laat om weg te kruip.

“Goeiemôre, mevrou Douglas!” roep Thabo Maake na haar.

“Goeiemôre, meneer Maake. Verskoon dat ek nie hek toe kom nie, maar ek is nog nie aangetrek nie. Gister was ’n lang, treurige dag vir ons.”

Sy buk af om die Sondagkoerant op te tel. Iets by die hek vang haar oog, iets wat blink. Dis meneer Maake se massiewe goue pinkiering. Nege karaat? Agttien karaat? Heel waarskynlik met ’n tikkie platinum.

Haar blik flits oor sy ontwerperjeans, sy ontwerperbaadjie, ontwerperleerskoene, ontwerperhaarstyl, ontwerper-alles. Sy tree haastig terug, skaam vir haar gown, maak die deur toe sodat net haar kop uitsteek.

Dit val haar by sy het nog nie hare gekam nie en sy trek haar kop terug, hou die deur op ’n skrefie. Hy het nie meer as ’n oog en ’n oor nodig nie, besluit sy.

“Ja, ek weet van die begrafnis. Ek wou oorkom, maar ongelukkig moes ek werk,” maak hy verskoning.

Hoera vir jou, aangesien jy glad nie vir Hanna geken het nie, dink sy. Sou jy jou vrou en kinders saamgebring het?

“Het jy gehoor van ons buurvrou, mevrou Louw? Die dokter, ambulans en polisie was almal hier gisteraand. Ek het jou kom sê, maar hier was niemand nie.”

Dulcie staan soos ’n soutpilaar. Aangesien die skrefie nie groot genoeg is vir nog ’n mond ook nie, probeer sy Thabo Maake deur telepatie aanmoedig om meer te vertel.

“Sy is gevind . . . bla-bla-bla . . .” Sy stemtoon is nou baie sagter. “Sy is al sedert bla-bla-bla . . . dood en . . .”

Dulcie ruk die deur oop, vlieg by die trappe af en gee die buurman ’n full frontal van haar Pep Stores gown. Hy kyk na haar sonder om ’n oog te knip.

“Wát het jy gesê?” vra sy verskrik.

“Die polisie reken mevrou Louw was al ’n paar dae dood voor die ou huishulp die dokter ingeroep het. Sy het elke dag kom werk sonder dat sy besef het die vrou is dood. Hulle het ’n lewensgrootte pop uitgedra, glo as ’n bewysstuk. Die plek het behoorlik gestink. Ons kon dit tot by die hek ruik.”

Dulcie is verbyster. “Maar . . . ek het Louwkie Woensdag . . . nee, Dínsdag nog gesien. Presies wanneer is sy oorlede?”

“Eish, as jy haar Dinsdag gesien het, is sy seker Woensdag dood. Dit was dié week so warm, die ousie moet mal wees om nie iets te kon ruik nie. Die polisie het gesê hulle kom vanoggend met jou praat om –”

“Met mý?” gil Dulcie. “O, werklik?” korrigeer sy met ’n fluisterstem. “Nou ja, as jy my sal verskoon, meneer Maake, ek moet gaan aantrek. Louwkie se dood is ’n verskriklike skok. Dankie dat jy my kom sê het.”

“Dis reg so, mevrou Douglas. Laat my weet wat die polisie wil hê, hoor?”

“Ja . . . sekerlik. Tot siens.”

Sy hardloop die trappe op, klap die deur toe en vlieg by die kombuis in.

“Louwkie is dood! Hulle het haar gisteraand weggeneem. Meneer Maake sê sy is al sedert Woensdag dood. Kan jy dit glo!”

Die hawelose mans staar haar aan. “Wat? Wie? Hoe?” vra hulle.

Dulcie val in ’n stoel neer, voel hoe sy begin hiperventileer, probeer om stadiger asem te haal.

“My buurvrou, mevrou Louw. Van oorkant die straat. Sy is Woensdag oorlede. Hulle het gister haar lyk in haar huis gekry.”

Sy druk haar gesig in haar hande. Dís wat gebeur wanneer mens na ’n duur omgewing trek. Eers die begrafnis, dan die ongeluk, dan die polisie, dan wéér die polisie. Wat dink die bure van hulle?

“Well, my dear,” sal meneer Whitey vir mevrou Whitey sê oor hulle Rice Krispies en Earl Grey, “don’t say I didn’t warn you. That’s what happens as soon as the other side moves in. Funerals and police cars, par for the course. We should have moved to Houghton.”

Dulcie voel verpletter, selfs desperaat. Rose moet terugkom en op die stoep gaan staan. Sy moet verkieslik rustig sit en koerant lees en lyk asof sy daar hoort.

Dulcie los die haweloses in die kombuis en gaan bad. Die kat klim deur die venster en sluit by haar aan deur op en af op die bad se rand te loop. Hulle kyk mekaar aan en die kat spin gelukkig.

Cheryl het die weggooikatjie buite ’n Indiërwinkel opgetel en Fatima gedoop. Later het sy bevriend geraak met ’n meisie wat werklik Fatima heet en die kat het Fati geword. Dit was vyf jaar gelede.

Fati maak haar tuis tussen die krane. Vir wat hou ’n kat jou altyd dop as jy bad? wonder Dulcie.

En tog, op ’n perverse manier is sy dankbaar vir die katterige geselskap. En ten minste is Fati nie ’n mannetjieskat nie. Die ander kat, ook ’n wyfie, word eenvoudig Kat genoem. Dié kom omtrent nooit in die huis nie, maar slaap in die hondehok. Sy is mal oor die honde en die honde oor haar.

Dulcie se selfoon lui. Dis Violet wat vra na Bowie.

Toe Dudley wat wil weet hoe dit met die beseerdes gaan.

Dulcie voel effens ontsenu by die gedagte dat die polisie met haar wil kom praat. Hoekom stel hulle belang om háár te ondervra? Wat op aarde weet sy wat hulle nie reeds weet nie? Mylord, Shorty moet net so mal soos Louwkie wees!

Sy sit ’n lekseltjie Chanel Number 5 agter elke oor (die nagemaakte een vir R99,95), trek haar swart kantonderklere aan en glip die gebreide burgundy rok oor haar kop, die V van haar borste net-net sigbaar. Toe haar swart hoëhakskoene met krale om die enkels en oop tone (ook by Pep Stores gekoop). Sy wonder of die bure die Pep Stores-kwaliteit sal herken. Nee wat, besluit sy, tensy hulle ook daar koop.

Sy bekyk haar gesig in die spieël. Goeie beenstruktuur, groot oë en ’n neus lank genoeg vir die Roxy-elite. Sy kan selfs saam met Rose op die stoep gaan sit.

’n Bietjie maskara, ’n tikkie poeier. Sy krap in haar handsak vir haar lipstiffie, kom weer op die hospitaal se brief af. Met ’n swiep van haar arm maak sy die onderste laai oop, gooi die brief in. “Bly,” sê sy, “en verdwyn.” Klap die laai hard toe.

Cheryl bars by die kamer in. “Ma? Met wie praat Ma?”

“Op of af?” vra Dulcie en bondel haar hare op haar kop, laat dit weer op haar skouers val. Dan besef sy Cheryl is veronderstel om by die hospitaal te wees.

“Jy’s gou terug?”

“Nee, ons het nog nie gegaan nie. Rose het gebel om te sê ons moet nog ’n uurtjie of wat wag, hulle wag nog vir die dokter om vir Bowie te ontslaan. Ek en Puck het net gou Checkers toe gegaan om vir hom ’n speelding te koop, om hom stil te hou.”

“O ja, ek wou nog vir hulle iets gekoop het, gister al,” val dit Dulcie by.

Cheryl bekyk haar ma van haar kroontjie tot haar toontjie. “Wow, Ma, Ma lyk . . . sexy. Vir wie nogal?”

“Wel, nie eintlik vir enigiemand nie. Ek het net gedink aangesien almal so . . . verwese en beseer lyk, kan ek net sowel op my beste lyk.”

“Hmm, ek hoor Ma. Onthou, die bure loer.”

“Regtig?”

“Regtig. Daar’s ’n polisiekar voor die huis en twee manne in die sitkamer. Hulle vra na Ma. En die bure hang by die vensters uit.”

“Régtig?”

“Nee, ek speel sommer. Komáán, die polisie wag.”

Dulcie staan nog met haar hande in haar hare.

Cheryl kyk haar stip aan. “Laat dit hang,” sê sy.