Читать книгу Harry Griesel 1: Operasie spookredding - Sonja Kaiblinger - Страница 8

Wat is fout met jou, Otto? Ek ken jou nie so stil nie,” mompel tannie Sharon en draai die skroef stywer in die horlosie vas.

Die houtdeurtjie spring met ’n boing! oop en ’n jammerlike koekoek-geluid kom uit die binnekant van die horlosie. Tannie Sharon glimlag tevrede. Die ou horlosie werk weer, al klink dit asof die houtvoëltjie se beste jare al agter die rug is.

“Daar’s niks fout nie. Hoegenaamd niks nie,” brom Otto en skuifel op die vensterbank rond. Die staanhorlosie in die sitkamer het nou net tienuur geslaan. Van net ná aandete geniet Tannie Sharon haar tweedebeste stokperdjie … om ou horlosies reg te maak.

Vroeër het Otto se tannie haar geld as horlosiemaker verdien. Toe haar man oorlede is en vir haar ’n groot som geld laat erf het, het sy haar winkel verkoop en die oorblywende horlosies saamgevat. Van toe af ontplof Otto se huis van horlosies: staanhorlosies, sakhorlosies en armhorlosies. Tannie Sharon het selfs ’n horlosie wat soos ’n kat lyk en met elke tiktak sy oë heen en weer draai. In party van die vertrekke kan mens nie eens ’n stukkie oop muur tussen al die horlosies sien nie.

Om nie te praat van die alewige getiktak nie. Otto het in die geskiedenisklas geleer dat wrede leiers in die ou tyd hulle gevangenes gemartel het met eentonige geluide, totdat hulle amper mal word en erken wat hulle gedoen het. Vir Otto is dit nie só erg nie, maar net om seker te maak het hy die eerste aand wat hy in sy dakkamer geslaap het, al die batterye uit die horlosies gehaal. Nét om seker te maak.

Dit lyk nie asof die alewige getiktak vir tannie Sharon pla nie. Inteendeel. Sy koop gereeld nuwe horlosies en kies vir elkeen ’n spesiale plek. Party van die horlosies is nie hare nie, maar behoort aan vriende en bure wat dit wil laat regmaak. Ongelukkig is dit nie die geval met die koekoekhorlosie nie. Dit hang permanent in die sitkamer. Otto haat die ding.

“En by die skool? Waarmee is julle op die oomblik besig? Algebra?” hou tannie Sharon aan met vra en sit die skroewedraaier eenkant.

Onder normale omstandighede sal Otto nog by haar sit en gesels, net om haar gelukkig te maak. Maar vandat Sir Tony vir hom en Emily van die Grieselgryper vertel het, kan hy die nagtelike besoeker nie uit sy kop kry nie. Bang en tog nuuskierig, kyk Otto aand na aand of hy weer gaan kom. Ongelukkig het die ryding op drie wiele nie weer opgedaag ná meneer Olsen se dood nie.

“Aag, niks besonders nie,” antwoord Otto halfhartig. “Ons gaan Donderdag op ’n uitstappie Donkerland toe.” Hy rek sy nek om oor die heining voor die venster te kan sien. ’n Wit ryding draai by Radysstraat in en hou voor die bure se tuin stil. Otto se hart klop vinniger. Hy probeer deur skrefiesoë die letters op die voertuig uitmaak. Is dit weer die Grieselgryper se ryding?

“Donkerland? Dis mos die nuwe pretpark met die baie spooktreine en bangmaak-goeters.” Tannie Sharon frons. “Is jy nie bietjie te jonk daarvoor nie? Wat as jy daarna nie kan slaap nie?”

“Tannie Sharon, die pretpark is vir kinders van agt jaar en ouer.” Otto gaan staan op sy knieë om die voertuig beter te kan sien. ’n Paar simpel spoke van karton en draad sal hom en Emily nie eens laat gaap nie. Dis niks teen ’n regte, egte Grieselgryper nie.

Die bestuurder wat buite in die afleweringswa sit, is beslis nie een nie. E. T. Donahue, Stofsuiers – Kop en Verkoop, staan in vet letters op die voertuig geskryf. Al voel Otto nie lus nie, kan hy nie help om te glimlag nie. Dis vir jou ’n grap. ’n Spelfout op die afleweringswa! Op daardie oomblik gaan die deur oop en ’n sterkgeboude, kaalkop man klim uit. Hy lyk nie naastenby soos die Grieselgryper van nou die dag nie.

Otto frons. Die ou is nie ’n Grieselgryper nie, maar wat soek ’n stofsuieragent hierdie tyd van die nag in Radysstraat?

Hy begin gaap. Wat ook al. Miskien is dit hoog tyd om liewer vir eers van die spookwêreld te vergeet.

“Ek gaan slaap,” sê hy vir sy tannie en klim van die vensterbank af.

Tannie Sharon kyk ’n rukkie na Otto, dan gee sy hom ’n soen op sy wang en sê saggies: “Lekker slaap.” Toe staan sy op en gaan kombuis toe – seker om vir haar ’n stukkie kaas te gaan haal (wat Bert intussen opgeëet het). Terwyl Otto na die trap toe loop, hoor hy hoe sy tannie die yskasdeur oopmaak. “Die seun leef in sy eie wêreldjie,” hoor hy sy tannie met haarself praat. “As hy nie so ’n gesonde eetlus gehad het nie, sou ek bekommerd wees.”

***

Dis ’n buitengewoon rustige nag. Tannie Sharon gaan slaap ook kort daarna. Vincent, wat die hele aand deur die tuin geswiep het op soek na insekte, snork doodmoeg en vetgevreet in die eikehoutkas. Selfs Tony, Bert en Molly is vannag tjoepstil. Miskien sit Bert en Molly soos gewoonlik op die dak en gesels oor die tyd toe daar nog bloed deur hulle are gevloei het. Sir Tony probeer seker weer om tannie Sharon bang te maak … sonder enige sukses. Hy het net te min talent daarvoor – en Sharon slaap soos altyd te vas.

Nadat Otto sy slaapklere aangetrek het, hurk hy op die vensterbank en kyk op en af in Radysstraat, waar alles rustig in die mistigheid van die herfsnag slaap. Daar is nie ’n enkele siel op straat nie. Ook die stofsuieragent moes intussen padgegee het.

Otto sug en klim in die bed. Hy lê nog ’n rukkie wakker en dink oor alles, maar na ’n rukkie raak hy so vaak dat sy oë vanself toeval. Half deur die slaap luister hy na die staanhorlosie in die sitkamer. Hy tel baie keer die slae van die horlosie om aan die slaap te raak; ander kinders tel skape.

Tien, elf … Volgens hom moet dit omtrent middernag wees, maar toe die staanhorlosie uiteindelik by twaalf kom, is daar nog ’n ekstra slag … glashelder, duidelik en sonder twyfel. Die ego van die dertiende slag dreun deur die ou mure; te hard om net in Otto se verbeelding te wees.

Otto maak sy oë oop. Dertien slae? Dis toetentaal onmoontlik! Tannie Sharon sorg altyd dat elkeen van haar horlosies perfek tyd hou en foutloos werk. Selfs Big Ben in Londen kan by haar horlosies leer.

Heeltemal deur die slaap vryf Otto sy oë en sit regop. Uit gewoonte gaan hy nog een maal venster toe en kyk buite rond. Wat hy daar sien, laat enige gevoel van moegheid soos mis voor die son verdwyn. Daar staan die Grieselgryper se afleweringswa! Die snaakse tjor met die drie wiele staan in die kollig van ’n straatlamp, reg voor tannie Sharon se tuinhekkie geparkeer. Op die agterbak staan stapels agurkiebottels, met hulle gloeiende inhoud nes pampoene op Halloween. Die laaibak se inhoud gaan egter oor baie meer as dit. ’n Hele vrag vol dooies se siele. Goeie genugtig!

Otto sluk swaar. Vandat hy by tannie Sharon ingetrek het, was hy nog nooit rêrig bang vir spoke nie. Vir hom is Sir Tony, Molly en Bert net ’n klomp windbolle, vir wie selfs die kleinste outjie nie sal skrik nie. Maar Otto moet erken, alles van hierdie nuwe wese, hierdie “Grieselgryper”, gee hom koue rillings.

Op dieselfde oomblik hoor hy ’n geluid uit die woonkamer. Dit klink soos glase wat teen mekaar gestamp word. Is die Grieselgryper dalk in tannie Sharon se villa?

Hy besluit om Vincent wakker te maak. Hy ruk die kasdeur vinnig oop en skud die klerereling waaraan Vincent gewoonlik hang en snork. “Vincent! Kom gou, waar is jy?” roep Otto hom en steek sy kop by die donker kas in.

Hierdie keer hang Vincent nie op sy gewone plek nie. Hy slaap in tannie Sharon se motgevrete winterjas se sak. Dis moontlik dat hy hom ’n rukkie gelede so trommeldik gevreet het, dat hy te vet was om koponderstebo te slaap.

“Wat is nou weer aan die gang? Hoekom maak jy my altyd in die middel van die nag wakker?” knor hy kwaad. Hy haal sy kop uit die sak se voering en loer met glinsterende goue oë na Otto. “Slaap jy deesdae glad nie meer nie? Is jy nou ’n vampier of wat?”

Otto ignoreer Vincent se giftige kommentaar. “Die Grieselgryper is terug, Vince.”

Vincent is nie beïndruk nie. Hy rol sy oë. “Wat daarvan? Dit beteken net iemand het weer hierdie tranedal verlaat,” sê hy met ’n hees stem. “Indien jy dit nog nie agtergekom het nie, meneer die slimkop … die gemiddelde ouderdom van die inwoners hier in Radysstraat is ver oor die tagtig jaar. Let wel, dan ek tel myself nie eens nie, verstaan?”

“Ek praat nie van die bure nie. Die Grieselgryper is hiér! Hy’t dalk een van ons in gedagte,” sis Otto ontsteld deur sy tande. “En ek dink hy het iets aan tannie Sharon se staanhorlosie gedoen.”

“Jy bedoel hy is hiér? Onder in die sitkamer?” Uiteindelik kruip Vincent uit sy warm slaapplek, vlieg tot op Otto se skouer en val dan holderstebolder in sy slaaphemp se sak. Hy dink ’n rukkie oor alles na en knik dan vasberade sy kop. “Hoekom staan jy nog hier rond? Kom ons gaan ondertoe en kyk wat aangaan,” beveel hy.

Otto huiwer. Is dit ’n goeie idee om ’n Grieselgryper aan te pak? Ouens soos hy vat gewoonlik mense se lewens van hulle af weg. Wat as hy gekom het om ’n einde aan Otto of tannie Sharon te maak? Moet Otto nie liewer vir tannie Sharon wakker maak en dan hol dat hulle klein word nie? Of dalk kan hulle met die geut afgly ondertoe.

“Toe, opskud, jou lafaard!” Vincent wriemel ongeduldig in Otto se sak. “As daai rammelende geraamte planne met jou het, breek ek elke been in sy lyf,” belowe hy.

“Oukei, kom ons gaan kyk.” Otto weet wanneer hy verloor het en slof op sy sokkies deur toe.

Die gang is stikdonker en Otto het nie die moed om die lig aan te skakel nie. Wat as dit die Grieselgryper se aandag trek? In plaas daarvan, loop hy voel-voel al met die muur langs tot by die trap. Gelukkig ken hy elke hoekie en draaitjie. Hy moet net versigtig wees dat die ou houttrappe nie kraak terwyl hy loop nie.

Op die laaste trappie gaan staan Otto en loer in die sitkamer in. Die lig van die straatlamp val deur die venster en doop die glaskas in ’n vaalblou skynsel.

Niks. Hy sien niemand. Die Grieselgryper het seker padgegee. Miskien het hy die verkeerde adres gehad.

Net toe Otto wil omdraai, hol daar skielik ’n donker skaduwee deur een van die ligstrale. Dit gaan staan voor die staanhorlosie en begin om aan die wysers te draai, asof dit ’n kluis wil oopmaak. Otto se nekhare staan kiertsregop.

“Jou simpel, onnosel domkop! Hier is sowaar iemand.” Vincent is skoon hees. As hy ontsteld is, skel hy al wat voorkom uit. “Hoekom de dinges het jy my oortuig om af te kom sitkamer toe?”

“Maar dit was jy wat …” Otto hou op praat want iets vibreer teen sy bors. Daar’s g’n twyfel nie; Vincent bibber van kop tot tone. Alhoewel sy eie knieë teen mekaar klap, probeer hy koelkop bly. “Bly kalm, Vince. Ek wil die ou van naby sien.”

“Nog nader as nou? Is jy mal?” kerm Vincent. “Wat as hy my klapperdop met sy sens afsaag?” Hy vou sy vlerke paniekerig oor sy kop. “Ek is nog té jonk vir die Oorkant. Ek is net driehonderd-ses-en-twintig jaar oud.”

“Vincent! Het jy vergeet dat jy al aan die Oorkant was? Ek dink nie hy stel in jou belang nie,” paai Otto.

Dit laat Vincent ’n bietjie beter voel.

“Jy kan ontspan,” fluister Otto. “Hy gaan ons nie sien nie.” Versigtig sit hy die een voet voor die ander en loop voel-voel met die muur langs. As hy net tot agter die boekrak kan kom – hy sal beter van daar af kan sien wat … of wie in die huis rondsluip.

Boing! Koekoek!

Die stilte word onderbreek deur ’n oorverdowende lawaai. Die dekselse koekoekhorlosie! Vandat tannie Sharon dit reggemaak het, hang die lelike ding reg bokant Otto se kop en verkondig vol selfvertroue hoe laat dit is. Kwart oor twaalf … die geluid is so skril en hard, Emily se hardhorende ouma sal dit drie huise van daar af kan hoor.

Otto se hart gaan staan amper. Voordat hy behoorlik weet wat aangaan, haak sy linkervoet aan tannie Sharon se Persiese tapyt vas. Hy struikel en probeer paniekerig om aan die boekrak vas te hou, maar dis te laat. Met ’n groot lawaai slaan Otto en Vincent op die blokkiesvloer neer; reg voor die Grieselgryper se voete.

Otto se hart mis ’n slag of twee. Stadig gly sy oë oor die vreemdeling se swart mantel, tot by die kappie wat diep oor sy gesig getrek is. In sy hand blink iets silwerigs en skerps in die straatlig.

Die sens. O, gonna! Die spoke is toe al die tyd reg. Voor hom staan die Dood in lewende lywe. Hy lyk baie grieselrig. Net die vernielde paar tekkies wat hy aanhet pas nie by die prentjie nie.

Die wese het intussen ook agtergekom dat hy nie alleen is nie. Voordat Otto iets kan doen, los die vreemdeling die staanhorlosie en buig af na hom toe. Baie stadig haal hy die mantel se kappie af.

Otto skrik hom boeglam en kyk met groot oë na die gedoente. In plaas van ’n menslike kop, sit daar ’n wit kopbeen op die ding se nek. Oë sonder ooglede staar uit donker holtes na Otto. Hy sou verkies het om weg te hol, maar hy staan vasgenael op een plek.

Net toe seil Vincent doodsveragtend van die kandelaar af en duik holderstebolder op die geraamte af. “Hou jou pote van Otto af, jou ratelende geraamte!” dreig hy en vlieg soos ’n wafferse wilde flap al om die Grieselgryper se kopbeen. “Jy gaan hom nie in een van jou verdekselse argurkieglase sit nie! Jy sal eers by my moet verbykom.”

Dis Otto se kans. Dit lyk of die vreemdeling se aandag afgelei word deur Vincent se gefladder. Hy skel en vryf steun-steun oor sy voorkop, asof hy ewe skielik ’n kwaai hoofpyn het.

Voordat Otto kan dink hoe ’n hoofpyn moontlik is sonder ’n brein, wen sy instink om te vlug. Soos blits hol hy deur die sitkamer, maar hy kom nie ver nie.

Die Dood is vinniger as hy. Binne ’n sekonde sny hy Otto se ontsnappingsroete af. Otto kyk paniekerig rond, maar die kaggel is agter hom. Daar is nêrens uitkomkans nie … behalwe as jy miskien Kersvader is. Of as jy kan vlieg.

Vincent klou aan Otto se nek. “Tyd om te hol. Ons sien mekaar op die dak!” Die volgende oomblik laat los hy en vlieg deur die skoorsteen buitentoe.

Otto skel in sy binneste. Wat vir ’n verraaier van ’n troeteldier! Hy kan duidelik nie op Vincent staatmaak nie. Hy sal die Grieselgryper alleen moet keer om nie sy of tannie Sharon se siel te steel nie.

Die Grieselgryper het ’n entjie teruggedeins en met sy kop effens skuins gedraai kyk hy stip na Otto, asof hy ’n buitengewone dier is.

Otto skraap al sy moed bymekaar en sê: “As jy dink jy kan iets aan my doen, vergeet dit! Ek is blakend gesond. En topfiks! Die beste sokkerspeler in die hele skool.” Oukei, dis ’n leuen, maar nou ja. Sonder om van die geraamte af weg te kyk, vat-vat Otto na die stookyster by die kaggel en hou dit beskermend voor sy bors vas. Die ding is van yster gemaak. Miskien kan hy die ou met ’n goedgemikte hou op sy kopbeen buite aksie stel. “En tannie Sharon is ’n vegetariër en gaan draf elke oggend so sesuur se kant,” voeg hy by alhoewel sy hande bewe. “Ons voel op-en-top! As jy ons uit hierdie wêreld wil help, moet jy vroeër opstaan.”

Die wese aarsel ’n oomblik. Voordat Otto behoorlik besef wat aangaan, gee die ou oorkant hom twee vinnige treë in sy rigting en druk sy mond met ’n kaaswit, benerige hand toe. “Sjuut! Klim af van jou perdjie en hou jou mond, jongman,” sê hy met ’n stem wat heeltemal anders klink as wat Otto van ’n inbreker-geraamte verwag het. Dis hoegenaamd nie grillerig nie. Dit klink eerder soos die stem van ’n cool karakter uit ’n tekenprent. “Hou op histeries wees, of is jy ’n meisie?”

Otto skud die benerige hand van hom af sodat hy kan antwoord. “Ek is ’n seun en my naam is Otto.”

Die Grieselgryper skud sy kopbeen en sug. “ ’n Seun … rêrig? Nou weet ons ten minste. Luister nou baie mooi; ek moet my besigheid klaarmaak. As jou simpel tannie van jou geskree wakker word en my probeer keer, moet ek môreaand weer kom. Dink jy miskien drie aande se nagdiens in ’n ry is ’n grap? Is dit wat jy dink?”

Otto skud sy kop sonder om ’n woord te sê.

“Miskien kan jy jou bure hier in Radysstraat ompraat om liewer in die dag dood te gaan,” brom die Grieselgryper verder. “Dit sal ons almal wat by die SBI werk, baie help. Dalk stuur iemand nog vir jou ’n Kerskaartjie om dankie te sê.”

“Wat … wat is die SBI?” Otto hou nog die hele tyd die stookyster voor sy bors vas.

“Siele-Bevorderings-Instituut,” antwoord die Grieselgryper kortaf en wys na die agterkant van sy mantel, waar drie vet letters vasgewerk is: SBI. “Vrotsige werk, vrotsige betaling en nog vrotsiger maatskappy-voertuie. Moet ek aangaan?”

Otto weet nie wat om te sê nie. Stomgeslaan sien hy hoe die Grieselgryper in die rigting van die deur beweeg, waar sy agurkiebottels op ’n hoop lê. Steunend tel hy die spul op en dra dit na die staanhorlosie.

“Jy kan my gerus ’n bietjie help, Ottorina.”

“Ek’s nie ’n meisiekind nie!” snork Otto verontwaardig. Die ou is duidelik nie heeltemal by nie.

“Nou ja. Dit beteken dus geen hulp nie.” Die ou sug. “Wees dan asseblief so gaaf om die horlosie se deur oop te maak sodat ek die siele betyds na die Oorkant kan vervoer. As hulle te laat kom, word dit van my salaris afgetrek. Dis baie soos ’n pizza-afleweringsdiens.”

Verward sit Otto die stookyster neer en loer in die horlosie se binnekant. Wat het die Grieselgryper gesê? Hy vervoer die agurkiebottels na die Oorkant toe? Beteken dit dat die ingang na die onderwêreld in … tannie Sharon se staanhorlosie is? Dis seker net ’n simpel grap!

“Kom jy?” hyg die Grieselgryper agter hom. “Die ding is nie juis lig nie. Dié een was seker verskriklik oorgewig toe hy dood is.” Hy kyk na die plakker op die agurkiebottel. “Dood as gevolg van lewervet. Natuurlik! Ek kan twee uit die drie keer die oorsaak van iemand se dood toe-oë raai. Dis sê nogal iets, nè?” grynslag hy in Otto se rigting.

“Um, jammer om jou teleur te stel, meneer … um … Dood, maar jy is by die verkeerde adres,” mompel Otto terwyl hy die horlosie se kas oopmaak. Die Dood sal nou self sien dat daar nie ’n pad na die Oorkant in tannie Sharon se horlosie is nie. “In hierdie horlosie is net ’n ou slinger …” sê Otto huiwerig, “. . . en ’n vervoerband?” Hy knip geïrriteerd sy oë.

Sowaar as vet! Onder die slinger loop ’n vervoerband tot diep in die muur in. Dit lyk amper soos ’n glasbottel-vervoerband in ’n supermark.

“Wel ja, die vervoerband loop nie altyd nie,” verduidelik die Grieselgryper en druk ’n agurkiebottel in Otto se hand. “Sit dit versigtig neer, dit breek maklik. Dis net as ek die kode op die syfergedeelte invoer dat mens ’n dertiende slag hoor en dan gaan die opening oop.” Sy stem word al dieper en sy oë blits. “Dan is dit al die pad ondertoe, reguit in die onderwêreld se bek in. Ha-ha-ha!”

Otto sluk swaar. “O, gonna!”

“Toemaar, ek grap net, Prinsessie.” Hy gee vir Otto nog ’n agurkiebottel aan. “Hierdie klomp is skadeloos. Hulle gaan na die Oorkant; hemel toe. Of wat jy dit ook al wil noem. Daar speel hulle brug, doen blokkiesraaisels en kyk na kletsprogramme. Dis veilig en tot sterwens toe vervelig.”

“Kletsprogramme? Jy’s seker nie ernstig nie!” Otto wonder watter kletsprogramme in die Oorkant gewys word, maar die Grieselgryper onderbreek sy gedagtes.

“Daarsy, dit is die laaste bottel. Druk die rooi knoppie vir die kwitansie en gee dit vir my.”

Otto gehoorsaam. Hy is glad nie verbaas dat daar sowaar ’n rooi knoppie bokant die vervoerband is nie.

“Nie eens honderd rand vir drie nagte se werk nie,” sug die Grieselgryper nadat hy na die kwitansie gekyk het. “Met die bietjie geld sal ek nooit ’n ander kar kan koop nie. Ek sou my morsdood vir dié een skaam as die lelike ding nie onsigbaar …” Hy bly skielik stil en sy mond hang oop van verbasing. “Hoe de ongeluk is dit moontlik dat jy my kan sien? Het jy nie beweer jy is ’n mens nie, Otto?”

“Ek het gehoop jy kan my sê,” antwoord Otto verward.

“Eienaardig. Absoluut eienaardig,” mompel die ou en skud sy kop. “Terloops, my naam is Harry Griesel. Maar almal noem my sommer Harry. Ek is al vyfhonderd-en-twintig jaar in diens van die SBI en vervoer elke dag siele deur julle ingang na die Oorkant.”

“Um … oukei.” Otto sluk swaar. “Nou … hoekom juis deur ons s’n? Is dit die enigste ingang na die Oorkant?”

“Die enigste een? Jy’s seker nie lekker nie!” antwoord Harry, maar dan kyk hy anderpad en loer verleë na sy tekkies, wat vol gate is. Die regtertekkie is rooi, die linkerkantste een blou. “Die naaste een is in Wes-Londen. So, ek hoop dis reg as ek intussen julle s’n …”

“Jy kan maar ontspan,” sug Otto. Wat op aarde besiel hom! Hy gee toestemming dat die ingang na die Oorkant in húlle huis gebruik mag word? Vyf minute gelede het hy nie eens van die ingang geweet nie!

“Duisend dankies, my dierbaarste vriendjie.” Omdat Harry geen uitdrukking op sy gesig het nie, is Otto nie seker of hy glimlag of nie. Maar dit lyk amper so. “Dis wonderlik. Ek is bevrees my ryding sal dit nie eens tot by die buitewyke van die stad maak nie.”