Читать книгу Тукай. Аучы Мәргән белән Болан кыз әкияте / Тукай. Сказка об охотнике Мэргэне и девушке-оленихе (на татарском языке) - Ахмет Файзи - Страница 52

Икенче көнне өйдән чыкканда, Габдулланы инде малайлар капкадан һәм читән өстеннән күзәтеп, көтеп торалар иде.

Габдулла урамга чыккач, аны кичәге шикелле үк сырып алдылар һәм шундый ук кызыксыну белән күзәтергә тотындылар. Ләкин бу кичәгедәй озакка бармады. Малайларның берсе үзенә үк ят, сәер тавыш белән:

– Син ни атлы? – дип сорады.

Алар һәммәсе аның исемен белеп алганнар, тик бу сүз башлау өчен генә кирәкле сорау иде. Шуны сизде булырга кирәк, Габдулла, теләр-теләмәс кенә, исемен әйтте.

– Ә син «әште-пеште» уйный беләсеңме?

Бар да «псык-псык» көлешеп куйдылар.

– Юк, мин каладагыча сызгыра беләм, – диде Габдулла һәм, ике бармагын авызына кабып, сызгырып күрсәтте. Малайлар, кызыксынып, аныңча эшләргә тырышып карадылар, ләкин барып чыкмады. – Сез урычча беләсезме? Мин урычча беләм, – диде Габдулла һәм тезеп алып китте: – нужек, хлип, ыспайт…

Малайлар бөтенләй гаҗәпкә калдылар. Кайсы башын, кайсы аягы белән аягын кашып куйды.

– Безнең дә кулсыз Гайнулла урычча белә, – диде малайларның олырагы.

– Нинди кулсыз?

– Шундый… Солдаттан кайткан…

– Безнең дә бистәдә солдаттан кайткан Сәхип бар… Аның мыеклары менә болай, «пуф» итеп торалар… Ул аларны гел бөтереп йөри. Үзе бик кызык сүзләр белә… «Дөнья куласа, әйләнә дә бер баса», – ди.

Балалар көлешеп куйдылар. Аннан алар аны инеш буена алып төштеләр һәм, чишенеп, һәркайсы үзенең суга сикерүен һәм йөзүен күрсәтергә ашыкты. Габдулла, су керми генә, аларны карап торды. Әхтәри дигәне, әлеге юантык малай, бака булып, аякларын бер җәеп, бер сузып йөзеп күрсәтте һәм балаларны да, Габдулланы да бик көлдерде.

Аннан алар, судан чыгып, яр буенда кызынып утырдылар.

– Каланың инеше зурмы? – дип сорады Сафуш исемле зур гына гәүдәле малай.

Габдулла «инеш» дигәч, Кабан күлен күз алдына китереп, мактаныбрак:

– Зур. Аның бер читеннән икенче чите күренми, – диде. Габдулла хыялына тулы ирек бирде һәм шаккатыргач инде, малайларны чынлап шаккатырырга булды. Ләкин аның бу теләге җитди генә бер тоткарлыкка очрады.

Әхтәри аңа каршы төште:

– Алай булгач, ул инеш булмый инде, диңгез була. Әнә кулсыз Гайнулла бит солдаттан шул диңгез ягында хезмәт итеп, төрек сугышында кулын өздереп кайткан. Менә ул сөйли! Диңгез артында кешеләр тормый, дию пәриләре генә тора, ди.

Габдулла бирешмәскә тырышты һәм, Сәхәбидән ишеткән әкиятен искә төшереп:

– Кабан күле артында да Убырлы карчык тора… Ул ел саен бер кызны бистәдән урлап алып китә. Аннан соң ул аларны суеп ашый…

Малайлар аны тагын кызыксынып тыңлый башладылар. Кечерәкләре, тезләрен күлмәкләре эченә ишергән хәлдә кочаклап, Габдулла янынарак елыштылар.

– Казанда мең завод бар, беләсеңме, – диде Габдулла. – Аларның берсе-берсе менә бу авыл хәтле бар. Морҗасы биш чакрым, төтене йөз… – Габдулла үзенең хыялына үзе үк ышанып дәвам итте: – Беләсезме, аларның хуҗалары «кәрлә» бит. Үзе бер карыш, сакалы мең карыш.

Балалар кызыксынып көлешеп куйдылар.

– Ә анда эшләүчеләрнең гәүдәләре зу-у-ур! Куллары менә мондый! – Ул үзе утырган бүрәнәне тотып күрсәтте. – Теге алтын чылбыр таккан «кәрлә» нәрсә куша, болар шуны җан-фәрман тыңлый…

– Тыңламаса нишли?

– Тыңламаса, теге «кәрлә» моның җилкәсенә сикереп менә дә тукмый.

Бу «җилкәсенә сикереп менү» турындагы уйдырма Габдулланың үзенә үк бик ошап куйды, һәм моның әкият кебек кызык килеп чыгуына үзе үк гаҗәпләнде.

Иң актыктан ул аларга Ибраһим байларның бакчасында күргән «бәхет кошы» турында сөйләде. Балаларга бу бөтенесеннән күбрәк ошады.

– Тик аларны тавык кебек үрчетеп булмый, алар йомырка салмый, – диде Габдулла.

– Ә ничек үрчиләр соң?

– Үрчеми, ул дөньяда өчәү-дүртәү генә. Аны сатып алып та булмый. Ул бәхетле кешеләрнең бакчасына үзе төшеп куна…