Читать книгу Die heelal op my tong - Anoeschka von Meck - Страница 12

Op my foon is nog al Pa se nommers. Jare al. As ek iewers heen ry, bel ek hom om te sê waar ek trek. Hy sou my elke halfuur bel toe ek vir my werk in die nag moes bestuur. Nie regtig om my te probeer wakker hou nie, maar omdat hy in sy kop wou saamreis.

Die owerhede kon dalk sy lyf opgesluit het, maar Pa se gees kon hulle nooit op hok hou nie.

Verstommend, maar hy het meer dikwels as nié die paaie geken en hy kon my goeie advies gee, maak nie saak waar ek my bevind het nie. Pa se kop was ’n wêreldkaart en sy geheue uitsonderlik. Soms het ek gewonder of hy nie maar net eensaam was nie, dié dat hy my ’n hele nag lank kon bel. Uit die tronk uit, partykeer net in aanhouding of onder huisarres, of alleen iewers by ’n onbekende adres.

As kind het ek nie bevraagteken hoekom ek Pa nooit in ’n bed sien slaap het nie. Hy het wel op die bed gesit terwyl ek of my ma hom gehelp het om sy skoene aan te trek. Tog kan ek nie onthou dat ek Pa ooit met toe oë onder beddegoed gesien het nie, maak nie saak wanneer ek in my ouers se slaapkamer gekom het nie. Pa se kop sou stadig vooroor val – sommer aan tafel, óf in sy leunstoel, óf agter sy lessenaar – en nie lank nie, of hy snork homself wakker.

Dis hoe Pa geslaap het, meestal met ’n telefoon nog in sy hand vasgeklem. “As ek die dag my telefoonrekening ten volle betaal, stabiliseer Amerika en Suid-Afrika se ekonomieë oornag,” het hy graag geskerts.

’n Goeie ding Pa het verkas voor selfone regtig oorgeneem het. Hy sou mense hulself in ’n gestig laat toesluit het om van sy oproepe te ontsnap. Geduld is nie ’n begrip wat Pa ooit bemeester het nie. Hy kon nie begryp hoekom mense byvoorbeeld langer as twee minute in ’n badkamer deurbring nie. Een van die grappe in Palm Springs was dat Pa fone langs elke toilet laat installeer het. I kid you not. En jy het nog skaars sitplek ingeneem of Pa bel jou.

“Waar is jy?”

“Wat bedoel Pa wáár is ek? Pa het die toiletfoon in die voorportaal gebel!”

“Nou vir wat vat jy so lank?”

Nêrens was mens veilig nie. Hy het ook oral luidsprekers laat aanbring sodat wanneer hy uit aanhouding sou bel, die oproep op speaker phone gesit kon word en dan luister hy letterlik in op wat in elke vertrek aangaan.

Sulke tye moes sy huidige vrou, en al die ander, leer om te beskryf waarmee hulle besig was. Van sy onderskeie huwelike het Pa altyd gepraat as bedelings.

“Ons is besig om die Hanukah-bos te versier,” sou ek verduidelik, aangesien ons kwansuis nie ’n Kersboom mag gehad het in ’n huishouding in ’n bedeling wat oorwegend Joods was nie. Tydens daardie bedeling was Pa se Amerikaanse vrou se naam Batya Chana. ’n Spesialis-prokureur wat Pa op aanbeveling van Long Johnny Dwarsklap in die tjoekie ontmoet het. Amper te fyn om haar magtige aktetas op wieletjies tot by die ontmoetingslokaal van die gevangenis te sleep, het sy Pa onkant gevang. Hy was so beïndruk, sou hy vertel, dat hy gestotter het. “Ek het op die spot vergeet hoe om Engels te praat,” het hy gelag. “Haar wetskennis was amper so goed soos myne!”

Chana se huis-opsit met Pa was iets om te aanskou. Dit was ons almal se eerste blootstelling aan goeie smaak. Voor haar was ons idee van kuns vetkryte vir kleuters en ou Jan die kaaskop se standbeeld onder in Adderleystraat.

“Moenie die boom weer so top-heavy maak soos laas keer nie,” sou Pa sê. “Het julle nuwe versierings bygekoop of gebruik julle dié in die garage?”

Pa wou in elke detail deel en beheer hê. Ironies sou hy nie noodwendig weet wanneer sy kinders verjaar of heeltemal seker wees van die korrekte spelling van ons name nie.

Maar die tronk was vir Pa ellendig, maak nie saak saam met hoeveel ander mense hy opgesluit was nie. Die gevangenis het ’n eie verlatenheid gewek. Hoe Pa dit reggekry het om altyd toegang tot ’n foon te hê, weet nugter. In die Amerikaners se slinksheid teenoor die wit ou uit die land van apartheid – en verby die balke in hul eie oë – het hulle Pa aspris saam met swart en Latino-gevangenes opgesluit. Seker gemeen dat hy, sodra hulle agterkom waarvandaan hy kom, hol teen die muur sal wees.

Maar hulle het hulle misgis, want Pa kon onreg nie verdra het nie. Of hy wel insig gehad het in die vulkaniese pad wat hy dikwels in ander mense se lewens agtergelaat het, kon ek nooit bepaal nie.

“Die gereg is altyd aan die kant van die ou met die diepste sakke,” het Pa dikwels verbitterd gesê. Op sy lessenaar was ’n standbeeld van ’n koningsarend met die onderskrif: How much justice can you afford? Hoeveel mense wat hom in die publiek sou sleg maak en ontken dat hulle hom ooit al ontmoet het, sou snags pleitend by Pa opdaag en smeek dat hy hulle uit een of ander finansiële skandaal moes red. Dan parkeer hulle sonder ligte hul voertuie ’n paar strate weg sodat niemand tog sal sien by wié hulle in die nagure kom aanklop nie.

En as Pa nie kon help nie, was hy dikwels later die skelm wat hulle sou ingeloop het, terwyl hulle inderwaarheid in eie gierigheid verstrengel geraak het.

“Goets. Ek het baie foute gemaak,” sou Pa in later jare oor ’n glasie erken. “Naïef en arrogant gewees. En sommer onnosel ook. Maar ek verseker jou daar’s nie ’n magnaat vandag wat nie kortpaaie gevat het nie. Maar as jy eers gevang is, is jy uit die klub. Ek is al vroeg uitgeskop, maar was te idealisties om dit te besef tot eers later.” Dan het hy die ys in sy glas bekyk. “My gespot met die Vrymesselaars en ou Broederbonders het my baie duur te staan gekom.”

Maar toe ontdek Pa in die tronk dat baie van sy medegevangenes heeltemal onregverdig opgesluit is. En dat hulle met belaglike swak verteenwoordiging in die Amerikaanse howe onverdiend gevonnis is. Dit is, glo ek, waar Chana haar groot deernis vir haar dollarboer agter tralies ontwikkel het.

Pa se sel het Da Boss se kantoor geraak. Dit het sy besete missie geword om hierdie mense uit te kry.

En hy het. Heelwat ook.

Meer as een van dié manne het later na ons huis in Palm Springs gekom en als kom vertel. Soms het hulle ’n kar vol goed vir Chana as dankbetuiging gebring terwyl Pa nog vir sy vrylatingsdatum gewag het. “If it wasn’t for that boor I wouldn’t be standing here today,” sou hulle dikwels met trane in die oë getuig. Al het Pa elke liewe dag uit sy sel huis toe gebel terwyl hy nog in die tronk was, het hy nooit hiervan gepraat nie.

Een keer het ek Pa gevra hoe hy dit reggekry het om te oorleef, ondanks die feit dat hy nie eens alleen in ’n oop stort kon regkom nie. Fisiek sou hy ’n sagte teiken gewees het.

“Die meeste mense soek iemand wat hulle sê wat om te doen,” het hy verduidelik. “Iemand wat die verantwoordelikheid neem. Hulle wil hoor wat die plan van aksie is en hoe hulle moet voel en dink. Dit blyk ’n algemeen menslike behoefte te wees. As mens daai rol vertolk, is dit verstommend hoeveel mense amper outomaties om jou laer sal trek. Kyk maar na die politiek in enige land en jy sal sien hoe waar dit is. Dit help natuurlik om geld ook te hê. Al is dit net die illusie daarvan.”

Die langste wat Pa aaneen opgesluit is, was twee jaar. Vrydae het die Amerikaanse owerhede graag toegeslaan, want dan kon jy eers Maandag regsverteenwoordiging kry. ’n Gemene taktiek. Elke keer dat Pa dan op ’n Maandag uitkom, vlug ons almal. Hy was ’n gekweste buffel en gevaarlik.

Die aand van my afskeidseremonie vir my matriek het hulle toegeslaan. Nadat ons die verrigtinge bygewoon het, het ons gaan uiteet. Adriaanus het bestuur, met Pa voor langs hom; ek en Chana het agter gesit. Nog skaars het ons by die motorhuis se oprit stilgehou of drie ongemerkte karre trek om ons in. Deure gaan oop en mans met gewere lê aan.

Die aanklag was posbedrog, maar hulle het gemaak of hulle op ’n reeksmoordenaar toeslaan, dieselfde FBI-agente wat gereeld verder af in die straat geparkeer het en vir wie Pa soms eet- en drinkgoed uitgestuur het.

“Sit weg!” keer Pa vir Adriaanus toe hy sy wapen wou uittrek. Dringend.

“Ek kan reverse, Boss, en hulle moer toe stamp,” soebat Adriaanus.

Ons deure word oopgepluk en bevele geskree. Dikbek sit ek en Adriaanus ons hande op die kar se dak.

“Be quiet, ma’am!” skree hulle vir Pa se arme vrou. Daarna klink dit asof sy begin hik. Nie een van ons het al van ’n paniekaanval gehoor nie. Eers toe die mans Pa se hande agter sy rug boei, wil ek huil.

“Get in!” stamp hulle Pa hardhandig om in die naaste kar te klim.

Die afrit is ongelyk en Pa sukkel. “Hy kan nie só loop nie!” pleit ek woedend. “Kan julle nie sien hy kan nie sy balans hou met sy hande agter sy rug nie?” Die oomblik nadat ek my mond oopgemaak het, besef ek ek moes niks gesê het nie, want hulle probeer juis om hom in die verleentheid te stel.

Pa waggel, moet konsentreer om nie te val nie. Ek draai my kop weg. Genadiglik kry een van hulle hom langs die kar aan die elmboog beet en kan hy op die agterste sitplek insak sonder om op sy gesig te lande te kom.

Warm haat teen die Amerikaners bruis in my op. My kake is geklem en sou ’n dag later nog seer wees.

Pa moes hulle gevra het om die venster oop te maak, want net voor hulle met skreeuende bande wegtrek, kan hy darem nog op Afrikaans sê: “Goed jou ouma is nie hier nie, anders was hierdie karre vol gate geskiet!”

Adriaanus kap hakke en salueer. Ek gee ’n skewe glimlag. Pa gaan oukei wees.

Die konvooi jaag daar weg asof ’n duiwelse poskoets agter hulle aan is. Blêrrie spul Chuck Norris wannabes.

Dís waaraan ek dink toe ’n kar met ’n boot op sleeptou manies vir my toet. Iemand beduie verwoed. My suster wat op die agterste sitplek haar vlugvoosheid afslaap, kom vloekend orent. “Waddefok?”

Ons is op die N7 noordwaarts in Suid-Afrika.

Ek pluk die kar terug en trek ’n entjie verder van die pad af. Shit, ek het wraggies aan die verkeerde kant van die pad gery! Ons is albei nog gedisoriënteerd.

“Jy oukei?” My suster klouter vorentoe. “Moet ek bietjie met jou kom sit en gesels?”

Ek slat ’n gloed van verleentheid: “Sorrie.”

Soms dryf ek weg in my eie gedagtes. Ons ouma van Okahandja, my pa se ma, het altyd gesê dit is nie dat ek nie geanker is nie, my tou is net lank. My kop is so tussen lewens dat alles vaag en onwerklik voel. Oomblikke het ek nie eens onthou my suster is hier by my nie. Nes my pa soms vergeet het ek was as kind in die kar.

“My foon wys nog al Pa se nommers,” beduie ek na my foonskerm om my verleentheid te verdoesel.

Pa.Cardiff

Pa.Luxom

Pa.NY

Pa.CA1

Pa.CA2

Pa.SanFran

Pa.PalmSprings

Pa.Kaap

Pa.Nam

Wat ek nie vir my suster sê nie, is dat dit eintlik mý reis saam met Pa is. Al kom sy saam, is sy net die getuie, want dit was ek en Pa wat altyd saamgereis het. Dit was egter haar idee om Pa se opgeboude skoene hier oor Koringberg se afritbord net oorkant die Desert Rose-padstal te kom hang.

’n Paar skape in die naaste kamp hou ons met dowwe belangstelling dop.

My suster plooi haar neus en neem die bord met die skoene vanuit verskillende hoeke af. “Wat ruik so?” Sy ken nie plaasdiere nie.

“Óf die skoene, óf die skaap.”

My suster het opinies oor als. En die oortuiging dat daardie opinies die korrekte siening is. Sou sy in die ruimtes van ons kontinent dalk tot nuwe insigte kom? Afrika is een van die min plekke op aarde waar jy nie heeltyd deur radar, saam met al die ander soorte bestraling, gebombardeer word nie.

“Dit is so jammer dat selfs op die Suid-Afrikaanse platteland selfoontorings nou soos giftige naalde oral opspring en al die mooi versuur,” sê ek. “Meeste mense het geen benul dat ons besig is om die laaste skoon lug vir gevaarlike white noise te verruil nie en dat dit ’n toenemende gevoel van onverklaarbare rusteloosheid en lyfpyne, gewasse en kankers tot gevolg het.”

My suster staan gebukkend by die venster. Sy maak of sy oordrewe gaap met haar hand voor haar mond. “Spaar my asseblief jou toespraak oor die gevare van 5G. Ek wéét. Oorsee is dit oral. Die bye vrek, die bome en voëls dood, maar steeds neuk die mensdom voort. Die New World Order wil van ons zombies maak.”

Ek klap my tong. My suster dink als wat ek sê is conspiracy theories. Sy sal nog sien.

Ons kyk vir oulaas na Pa se skoene wat oor die afritbord hang.

“Goeie idee, maar sorrie om te sê, dit sal baie gou afgesteel word,” skakel ek die enjin weer aan.

“Dit sal nice wees as iemand die skoene vat. ’n Tweede lewe. Pa sou daarvan gehou het.” Met die inklimslag bewonder sy haar handewerk opnuut.

By Koringberg draai ons in. Hier het Pa eens skoolgegaan. Ouma Okahandja lê ook hier by haar man.

Nadat ons Pa-hulle se stasiehuis langs die treinspoor opgespoor het, ry ons deur die paar strate en kom op Pa se ou skool af. Die reghoekige gebou is herkenbaar uit foto’s wat ek jare gelede al van ons pa se kinderdae en vorige besoeke gesien het. Hier het ons as dogtertjies by die begraafplaas raas gekry omdat Pa ’n preek oor ons familiegeskiedenis wou afsteek en ons aan die giggel was.

Daar was toe nog nie ’n padstal nie, en ons het koffie uit ’n fles in die kar gedrink. Dit was winter en my suster het handskoentjies aangehad wat veroorsaak het dat haar beker gevaarlik bly gly het. Ek vra my suster of sy dit ook onthou. Sy is besig om na alle kante toe foto’s te neem.

By Pa se verlate ou laerskool klim ons uit. Snaaks dat ons die skool nooit saam met hom besoek het nie. Bokant een deur is steeds ’n bordjie wat lui “St. 2” en ’n ander een wat sê “Prinsipaal”.

Dink my suster ook wat ek dink? Hoe pynlik graag ek Pa nou hier by ons sou wou gehad het. Hoe lekker ons sou gelag het en hoe hy dit kinderlik sou geniet het. ’n Diepe weemoedigheid wurg aan my strot. Tot my verligting loop my suster rond om verder foto’s te neem, of miskien gebruik sy haar kamera om haar gevoelens weg te steek.

Ek wil snik van verlange.

Die verlede lewe hier. Kinderstemme en voetstappe beweeg teen die trappe en op die breë stoep by my verby. Ek vat aan die skool se verweerde naambord waar van die letters weg is en vee oor die duiwemisspatsels teen die mure.

Dis moeilik om te glo ons is regtig hiér.

My suster gaan verken die dorpie wat sy laas as dogtertjie gesien het, maar ek bly agter. Kon ek die gebou maar koop en iets liefliks daarmee doen! Hier waar Pa ’n kind was.

Lank sit ek op die trap van Pa se ou laerskool. Ek korrel deur die tralies van ’n outydse gegewelde hekkie in die rigting waar die dorp se begraafplaas lê. Was dié trap hier toe hy as seuntjie soggens voor skool van sy donkie se rug deur die klaskamervenster na binne gegly het?

Onder die bloekombome sien ek die groepie kaalvoetseuns met borselkoppe. Hulle drom om een kind saam en kort-kort loer iemand oor sy skouer. “Jy belowe, nè?” vra die een wat pas ’n muntstuk in my pa se hand gedruk het. Pa is die jongste versekeringsagent waarvan ek nog gehoor het. Die ander seuns betaal hom voor skool en dan vat hy die skuld en die slae vir wat hulle ook al dié dag doen.

Voor ons reis het ons ’n afspraak gemaak met ’n tydgenoot wat nog op die dorp woon. “Ons het geweet wanneer julle pa weer by die hoof se kantoor vir sy hoeveelste pak van die dag aangetree het, want mens kon die gekap-kap van sy ysterskoene hoor,” sê die man toe ons by hom aangaan nadat my suster my op die skooltrap kom kry het.

Die verteller se oë bly by ons borste vashaak. Elke keer wat sy oë dwaal, lek hy sy blouerige volprostaatlippe af. Ek oorweeg dit om hom met een emosielose kop-teen-tafelblad-beweging van sy spulsheid te genees.

“Jou pa het baie pak gekry, maar nooit gehuil nie, tot die onderwysers agtergekom het iets rym nie.” Die hormonale ou man lag. “Seker die gedagte aan al die geld wat hy gemaak het. Jou pa was mos van kleins af lief vir die geklingel van sente in sy sak.”

Sy oë dwaal weer.

Lig op jou hemp, wil ek vir my suster sê. Sodat jy vir hom ’n prentjie kan agterlaat wat hy nie gou sal vergeet nie. Die flippen breë tepelringe wat my bralose suster dra, is een van haar dom aandenkings van die Amerikaanse weermag. Iets wat jy glo doen terwyl jy weke lank ledig in tente rondsit en diet soda drink en selfoonvideo’s neem van soldate wat die “Macarena” doen. Die ringe het die metaalverklikkers by elke liewe lughawe op ons terugreis na Suid-Afrika laat afgaan. My suster moes haar borste al aan soveel doeanepersoneel ontbloot dat een belustige oom op Koringberg nie ’n verskil sal maak nie.

“Miskien moet jy vóór ons deur die verklikkers loop, jou hemp oplig,” het ek voorgestel nadat ons weer eens uit die rye geroep is.

Die vlug moes letterlik vir ons wag nadat ’n botgesig vrouebeampte haar gevra het om haar tepelringe te verwyder. Toe hulle in ’n woordewisseling betrokke raak, is ons na aparte kamertjies vergesel en ondervra.

“I served this country! I put my life on the line so that you and your family can live in safety,” hoor ek my suster deur die afskorting skree. A, die weermagtroefkaart. Nou wag ek dat sy haar rangnommer opsê en daarop aandring dat die beampte dit laat bevestig óf ons laat deurgaan.

Om my irritasie te onderdruk, vra ek my ondersoekbeampte of ek iets kan gaan kry om te eet. Hy’s nie geamuseerd nie. “If you are a Namibian, why are you travelling on a South African passport?”

My goeie liewe vlok. Is ék miskien die een met die tepelringe? Ek hét ’n bra aan. ’n DD, Boetman. Jy gee nou die verkeerde suster moeilikheid.

Hoe verduidelik mens dié goed in ’n eerstewêreldland waar hulle nog voorgee hulle is nie so korrup soos in Afrika nie? “Een baie warm nag – mens kon die goggas teen die ligte hoor doodskroei – was ek besig om oor die grens na my tuisland toe terug te kom nadat ek by my oupa in Suid-Afrika gekuier het. Die Namibiese grensbeamptes vat toe mooitjies my dubbele paspoort en gebruik ’n pons om dit vol gaatjies te druk. Daarna het die vrouebeampte, stewig in haar uniform ingedruk, ook ’n skêr gevat en my dokument in stukkies begin knip. Dié het sy vir my met ’n vaak gesig terugbesorg in ’n gebruikte koevert met olierige vingermerke op. Die koevert het na kerriemince-vetkoek geruik. Terwyl hierdie proses aan die gang was, sou sy soms in haar verwoesting van my reisopsies vries en vra of ek enige bier in my voertuig het. Nee? Pons-pons. Biltong of dalk ’n koedoe? Wéér nee. Knip-knip. Hoe kleiner die stukkies van my paspoort geword het, hoe meer het haar gesig in teleurstelling gehang.”

Ná Koringberg stop ons op die berg by Kardoesie om vir ons iets te ete te bestel. Ek gebruik die geleentheid om gou een van Pa se nommers te skakel, maar my suster betrap my. “Is jy wéér besig om hóm te bel? Is jou kop reg? Moet ek my meer oor jou bekommer as wat ek reeds doen? Die man is dood. Kapoet. Finis. Hy het die tydelike met die ewige verwissel. Jy besef dit, nè?”

“Ag, fokkof, man. Ek sal Pa bel as ek lus het om hom te bel, oukei?” glimlag ek skeef, die foon steeds teen my oor. “Ek weet dis simpel, maar ek bly hoop iewers sal daar dalk ’n opname van sy stem wees.”

As ek maar toebroodjies met hoendermayonnaise soos ’n trapleer kan opstapel tot in die derde hemel en net vir ’n rukkie weer by Pa kan uitkom. Ek sal my pad terug Aarde toe eet.

“Dit lui!” Ek stap met kloppende hart ’n ent weg. Soms voel dit Pa gaan antwoord as ek net lank genoeg aanhou. Selfs uit die dood. Pa is net daai tipe ou wat hom nie deur versperrings laat afsit nie. Hy moet net nie hoor ek huil nie.

Maar Pa antwoord wéér nie, al bel ek my kode. Pa het aangedring dat ons elkeen ’n eie geheime kode het wanneer ons hom wil kontak. As jy nie jou korrekte kode bel nie, kan jy maar vergeet dat Pa of Mister Thompson of Fabula sou antwoord.

Ek kom sit. “Ken jy nog jou kode?” vra ek haar.

My fronsende suster skud haar kop en begin in die plattelandse weergawe van slaai krap.

Ek wil nie weet Pa is weg nie. Hy’s lankal die kosmos in na ’n planeet waar die donkies wild loop en die nasionale drag seker ’n Afrikaner-cowboyhoed is.

Koebaai, Pa. Dis oukei, Pa.

Ons gaan Richtersveld toe. Pa wou dit mos nog altyd weer gesien het. My suster gee my haar servet aan om my oë af te vee.

Net voor ons by Kardoesie afgetrek het, het ek ’n staaltjie oor pa se ouma Mienie onthou wat lank voor my suster se geboorte al oorlede is. Ons was agter ’n trok met voerbale oor Piekenierspas aan die kronkel. In die verbygaan merk ek dis ’n droogtehulpprojek. “Suid-Afrika beleef tans die ergste droogte in honderd jaar. Dié bale is heel moontlik op pad Knersvlakte of Gamoep toe. Jy sal nie glo hoe lyk dit daar nie. Die veld is káál.”

My suster het oorgeleun en ons toeter gedruk. Ons waai albei vir die bestuurder, ’n jong man met bruingebrande arms wat sy ligte in antwoord flits.

“Ouma Mienie het vir Pa as seuntjie gesê as hy op sy eie op ’n sekere plaas kon kom, sou sý vir hom ’n donkie koop wat hom oor die weg kon help. Al was Pa in ’n ysterraam tot by sy nek, was hy gedetermineerd om daardie donkie te kry!”

“Jakob, nè?”

Só ken die hele familie die storie van hoe die slimme Jakob Pa se voete en bene geword het. Hy het hom soggens getrou by die skool besorg en buite gewei tot hy sy basie weer pouses gesien het en hulle aan die einde van die dag huis toe kon gaan.

Een keer by ’n familiegeselligheid hoor ek dat my pa se een suster met groot smaak vertel hoe hulle hom tot matriek moes help as hy by die skool wou “hokkies toe gaan”.

Ek kon Pa se magtelose verleentheid aanvoel. Hene, ek dog ek spiesgooi die tannie se mond met ’n sosatie toe.

Pa het nooit ophou praat van Jakob nie, hoewel ek nie kan onthou wat Jakob se einde was nie. As jong man het Pa wel later na ’n vosperd opgegradeer. Hy het glo ons ma se studiegeld, wat haar ouers gespaar het, vir dié transaksie gebruik.

“Ken jy die storie van Pa en sy perd?” Ek vertel my suster van die insident toe ’n kar vol jong mense van die stad een keer ongeskik voor hom ingeswaai het.

“Jy!” het hulle spottend in die dorpie se hoofstraat afgeskree. “Jý op die perd!” Die vroue agterin het gelag.

“Wat is nou eintlik spesiaal aan ’n plek soos dié?” wou een van die ducktails weet.

Pa het galant vorentoe gebuk sodat hy oogkontak met die giggelende vroumense agter kon maak. Sonder aarseling en met totale selfvertroue sou hy glo geantwoord het: “Wat hierdie dorpie spesiaal maak, is dat jy hiervandaan na enige plek in die wêreld kan gaan.”

En hy het.

Lewens later, toe hulle Pa terug na Suid-Afrika deporteer, het ’n onbekende vrou langs my by die aankomssaal vir internasionale vlugte kom staan en my die staaltjie vertel. Dié dag het ek ’n Jackie Onassis-pakkie in wit en swart met ’n skuins hoed aangehad. Those were the days, my friend. “Ek was een van die meisies agter in daardie kar,” het die vrou my vertel. “En ek het dit nooit vergeet nie. Dit het ’n diep indruk op my gemaak. Dit is hoekom ek vandag hier is. Om hom te ondersteun.”

Die man se lewe lê op verskeie kontinente verstrooi. Sy identiteit in ’n mate ook. Verskillende weergawes van homself. Maar nie meer nie.

Hy wil huis toe gaan waar hy net kan wees wie hy is.

Ingedagte vryf hy oor die rug van sy hand waar die slang hom ingeënt het. Eers was hy spyt oor die letsel wat die haastige veloorplanting gelos het, maar mettertyd het hy aanvaar dit spreek van oorlewing. En genade.

Koorsig en deurmekaar het hy destyds op daardie rubberplantasie in Suid-Amerika gelê, terwyl die muskiete soos reën teen die tent geklink het.

Een van die nonne het sy ylende woorde so foneties moontlik neergeskryf. As dit nie vir hulle was nie, sou hy nie daardie slangbyt op sy hand oorleef het nie.

“Ek kan nie sterf nie. Sy wag vir my.”

Elke keer as hy daaraan dink, begin sy hart stamp.