Читать книгу Liefde deur ’n lens - Elsa Winckler - Страница 5

Francois keer sy rug op die prentjie op die gras. Wat de hel? Dis ’n girl by kinders, hoekom voel sy vel nou te klein vir sy lyf? Hy is soos ’n verliefde tienerseun wat sy oë nie van die vroumens kan afhou nie. Hy het haar motor hoor stilhou, ja, maar dis nie asof hy vir haar gewag het nie, demmit. Dis net …

Hy vat ’n groot sluk bier en kreun amper hardop. Dis verdomp presies wat hy gedoen het. Die vroumens is op sy brein vandat hy haar die eerste keer gesien het. Daarom het hy gesit en wag om die geluid van haar motor te hoor, en daarom weet hy presies hoe lank sy weg was.

En dis nie asof hy kruisies deur die datums op ’n almanak trek nie, hy weet eenvoudig net. Iets diep binne-in hom weet hoeveel tyd verloop het vandat hy die langbeen-meisiekind met die donker hare en kamera om die nek laas gesien het. Daar was verlede jaar ’n vreemde gemis, ’n gemis wat veral tydens die Meyers se Sondagetes gevoel is. Sy oë het maar altyd bly soek na die meisiekind met die kamera om haar nek.

“Francois!” roep sy suster, en hy kyk op.

Sy beduie na Nicola wat met Chris en Amelie se jongste, klein Dewald, op haar heup in die huis ingestap kom. “Ons gaan solank die kos uitdra, wees so nice en help seblief vir Nicola om haar Kersgeskenke uit die motor te laai?”

Amper moedeloos knik hy in sy suster se rigting en stap agter Nicola aan, sy oë op haar lang bruingebrande bene, haar sitvlak wat so netjies in die dekselse rooi rompie pas. Sy gesels land en sand met Dewald en is heel waarskynlik salig onbewus van hoe die seunslyfie die rooi rompie nog hoër optrek.

Hy lig sy kop en kyk op na die dak terwyl hulle in die gang af beweeg.

“… van ’n bal?” hoor hy haar vra.

Dewald knik heftig. “Bal.” Hy vat aan Nicola se lang hare.

“Wel, ek het vir jou een gekoop …” Sy wip haar heup sodat sy die seuntjie hoër teen haar kan opskuif. Hy het sy suster en Amelie dieselfde beweging al ’n honderd keer sien doen, maar hierdie wip het ’n vuishou van begeerte reg op die krop van sy maag tot gevolg – die hoofrede heel waarskynlik die feit dat die rooi rompie nou nog ’n ent hoër opgeskuif het en meer van haar been sigbaar is.

Blik-bleddie-sem. Die vroumens gaan wragtig sy einde beteken voor hierdie Kersdag verby is.

Terwyl sy steeds met die seuntjie gesels, lig sy haar ander hand om die voordeur oop te maak.

Francois is nou reg agter haar. “Ek sal.” Hy steek sy hand uit om te help, maar toe sy hand om die knop van die deur sluit, is haar hand reeds daar.

Haar vingers fladder angstig onder syne soos ’n skoenlapper wat toegevou word. Hy los onmiddellik.

Sy maak die deur oop. “Ek sal regkom, dankie,” sê sy oor haar skouer.

“Natalie het gevra ek moet jou help, so laat my help. Jou motorsleutel? Is die geskenke in die motor se kattebak?” vra hy.

“Uhm … dankie, nee, hulle is op die agterste sitplek. Hier’s die sleutel.” Sy sit al twee arms om klein Dewald en skuif hom na haar ander heup. Terselfdertyd hou sy die sleutels wat oor haar wysvinger hang, uit na hom. “Dankie.”

Maar die woord kom oor ’n oneindige afstand na hom toe, want met die skuif van die seuntjie na haar ander heup, het haar rompie vir ’n oomblik hoog opgelig, hoog genoeg sodat hy ’n glimp van die bokant van haar been kry, asook – bleddie hel, hy kry nie asem nie! – van swart kant en satyn.

Hy trek sy asem hoorbaar in, voel hoe al sy bloed binne ’n millisekonde na benede sy middel val.

“Wat?” Sy druk die sleutel fronsend en effe geïrriteerd onder sy neus in.

“Jou … rompie.” Voor sy breinselle kan funksioneer en hom keer, vat sy hande haar rooi kantrompie aan weerskante vas.

Sy voorneme was regtig net om die dekselse rompie af te trek, maar sy vingers raak aan satynsagte vel en bliksem …

Hierdie keer kan hy die kreun wat oor sy lippe val, nie keer nie. In plaas daarvan om haar rompie af te trek, vou sy hande oor haar bobene, so asof hulle moet seker maak van die tekstuur, en vir nimmereindigende sekondes gly sy vingers oor haar vel.

Haar oë rek, sy trek haar asem hoorbaar in. “Francois …”

“Haai – wat maak julle?” roep Amelie van die bopunt van die gang af. “Ons wil eet, mense!”

Francois gryp die sleutels en draai vinnig weg. Hy hoor Amelie en Nicola se stemme agter hom, maar daar is so ’n geraas in sy kop, hy kan nie uitmaak wat hulle sê nie.

Wat de hel? Hy is agt-en-dertig, nie verdomp agtien nie. Dit is ’n absolute belaglike situasie. Hy ken die vroumens nie eens regtig nie. Sy het ongevraag deel van sy lewe geword omdat haar broer met sy suster getroud is. Dis al.

Magtig, hy het nie hierna gesoek nie. Hy maak die agterste deur van Nicola se motor oop en buk vorentoe om die sak op te tel. Blomme. Sy ruik altyd na blomme, arms vol blomme. Haar motor ruik na haar. Vir ’n oomblik voel hy skoon duiselig.

“Wat maak jy, swaerie?” vra Neethling reg agter hom.

Francois ruk sy kop op, vas teen die bokant van die motordeur. Swetsend lig hy die sak presente uit Nicola se motor.

“Wo-a, stadig.” Neethling klap hom op die skouer. “Gee vir my die geskenke, sluit jy die motordeur. Almal wag.”

Nicola se hart klop so wild, sy is verstom niemand anders hoor dit nie. Soos gewoonlik het Amelie buite onder die groot boom tafel gedek. Die tafel is feestelik versier, soos net Amelie dit kan doen, en kreun onder pragtige skottels kos – daar is skaapboud, gerookte varkboud, en slaaie te kies en te keur.

Nicola skuif haar stoel onder die tafel in en maak seker sy rangskik die tafeldoek sodat haar bene toe is. Een ding is seker – hierdie rompie pak sy hierna diep en ver weg.

Die uitdrukking in Francois se oë. Sy hande op haar bobene. Om meer presies te wees: op die boonste, die heel boonste deel van haar bobene. O, liewe aarde, dis nie iets wat sy gou sal vergeet nie.

Sy het nie ’n naam vir wat sy in sy oë gesien het nie. Dalk het sy haar net verbeel. Wat sy wel weet, is dat geen man nog ooit so na haar gekyk het nie. En die heerlike warmte wat in haar binneste nesgemaak het, is beslis ook nuut.

En sy soen … Sjoe! Sy het al mans gesoen, maar het beslis nog nooit so op enige soen gereageer soos netnou nie, nie eens die eerste en enigste keer wat sy saam met ’n man bed toe is nie. Toe hy haar agterna smalend ’n koue vis noem, het sy aanvaar sy is seker maar ’n koue vrou.

Maar nou weet sy daardie man was totaal verkeerd, dis glad nie waar nie. En nou is haar kop vol beelde van ineengestrengelde ledemate, van satynlakens … O, vrek, waaraan dink sy?

Ontsteld lig sy haar kamera. Foto’s. Dit kan sy doen. Solank daar ’n kamera tussen haar en wie ook al aan die ander kant is, kan sy enigiets hanteer. Sy mik om Amelie af te neem, maar net toe stap Neethling en Francois op die stoep uit.

Haar kamera lig vanself: klik-klik-klik. Om haar lag en gesels almal en hardloop die kinders rond, maar haar kamera is op een mens gerig – Francois. Sy kop is vooroor gebuig terwyl hy luister na iets wat Neethling vir hom sê.

Hy lig sy kop, lag.

Klik-klik-klik.

Sy kop swaai in haar rigting. Daar is dit sowaar weer. Dieselfde uitdrukking wat sy vroeër gesien het – sy het haar nie verbeel nie.

Klik-klik-klik.

“Nicola.” Haar ma trek aan haar arm. “Ons wil eet, sit nou eers jou verskansing weg.”

Nicola knip haar oë. Vir ’n paar oomblikke was sy op ’n ander plek. Sy haal die kamera stadig van haar nek af, haar vingers skoon bewerig. Sjoe.

“Uiteindelik!” roep Amelie vrolik. “Het almal ’n sitplek? Francois, daar is ’n oop stoel langs Nicola. Pa, sal jy asseblief vir ons bid?”

Langs haar trek Francois die stoel uit. Hy gaan sit en skuif onder die tafel in. En sy word bewus van elke sentimeter van die manslyf hier langs haar.

Dis skielik warm. Baie warm. Sy gooi haar hare oor haar skouer.

Asem … hoekom kry sy nie asem nie? Sy skep ’n diep teug en sonder om haar kop te draai, steek sy haar hande na weerskante toe uit, soos wat hulle altyd doen wanneer daar gebid word.

Haar ma se hand vou om haar regterhand. Haar pa begin bid. Francois se hand tel haar linkerhand op, sy vingers verstrengel met hare. Haar pa bid nog steeds. Nie vandag ’n lang ene nie, asseblief, Pappa. Maar Kersdag se tafelgebed is ook ’n dankgebed en daar is so baie om voor dankie te sê, sy weet dit.

Francois se duim beweeg oor haar duim. Haar oë vlieg oop. Sy verbeel haar nie, daar doen hy dit weer.

“… amen,” sê haar pa.

Blitsvinnig ruk sy haar hand weg.

Amelie lig haar glas: “Op Nicola se terugkoms,” glimlag sy en almal lig hulle glase.

“Skep asseblief en stuur die bakke aan,” beveel Amelie toe almal ’n sluk van hulle wyn geneem het. “Ek weet nie van julle nie, maar ek is nou honger.”

“Dis Kersfees,” sê haar ma. “En al ons kinders is hier. Ek is so bly jy kon betyds ’n vlug kry, Nicola.”

Nicola gee haar ma ’n drukkie. “Ek ook. Ek sou heelwat vroeër teruggekom het, maar ek was nog nie klaar nie. En ek wou eintlik by Turkye …”

“O, aarde, nee, my kind. Dinge is darem op die oomblik net te deurmekaar in daardie deel van die wêreld. Ek is baie bly jy het eerder huis toe gekom.”

“Jy het die hele vlugteling-hartseer ervaar terwyl jy in Italië was?” sê-vra René. “Ek het so aan jou gedink toe ons die foto van die seuntjie in die rooi hempie sien, die enetjie wat verdrink het. Ek dink nie daar’s ’n mens wat nie deur daardie beeld geraak is nie. Ek en Neil was bekommerd oor jou.” Neil knik om sy vrou se woorde te beaam.

Nicola kyk af na haar bord kos. René se woorde het haar aan die hart geruk. Beelde flits deur haar geheue. Sy konsentreer op haar asemhaling, hou haar stem gelykmatig: “Ja, dit was … érg. Die stomme mense.”

“Dankie, Vader, jy het die dag voor die aanvalle in Parys reeds daarvandaan vertrek. Toe ek daarvan hoor, was dit al waaraan ek kon dink: jy kon daar gewees het,” sê haar ma.

“Sy’s veilig, sy’s hier, Salomien,” sê haar pa en vat haar ma se hand in syne.

“Almal was so geskok, selfs hier aan die suidpunt van Afrika,” voeg Neil by.

Nicola neem ’n sluk wyn, druk haar hand teen haar lyf. “Tragies,” is al wat sy uitkry.

“Hey,” sê René, en toe Nicola opkyk, is René se oë vol trane. Sy steek haar hand oor die tafel, en Nicola gee haar hand ’n drukkie voordat sy verder eet.

René verstaan haar so goed. Haar sus huil sommer om haar onthalwe ook.

“Het jy genoeg foto’s vir jou uitstalling?” vra Chris. “Wanneer is dit nou weer?”

“Einde Februarie. Hoewel ek al heelwat verkoop het, het ek meer as genoeg om uit te kies. Ek het ’n idee vir ’n tema en kan nie wag om deur die foto’s te gaan om die regtes uit te soek nie. Toe ek ingestem het tot die uitstalling, het ek nie gedink ek gaan so lank weg wees nie, maar ek het Suid-Amerika baie geniet, veral Buenos Aires, en het langer daar gebly as wat ek aanvanklik beplan het. Dis so ’n fassinerende stad. En die mense se gesigte is so ekspressief – ek kon nie ophou foto’s neem nie.”

“Sal jy die foto’s betyds vergroot en geraam kan kry?” vra haar pa.

“Ek kon die laboratorium darem al ’n ruk gelede laat weet het om vir my goed ’n gaatjie te hou en die persoon wat die raamwerk doen, weet ook ek gaan binnekort op sy nommer druk. Die laboratorium moet minstens ’n paar weke hê, maar ek dink ons het genoeg tyd.”

“So jy gaan nie self jou foto’s ontwikkel nie?” vra haar pa.

“Doen fotograwe dit dan nog?” vra Natalie.

“O ja, daar is ’n skool van fotograwe wat reken die enigste ‘real’ foto’s is dié wat ’n fotograaf self in ’n donkerkamer ontwikkel. Ek is ook mal oor die donkerkamer. Die hele proses is baie intiemer, jy as fotograaf is letterlik deel van die ontwikkelingsproses. Jy gebruik die negatief om jou te lei wat om met die foto te doen. Jy’t geduld nodig, maar daar is iets anders aan ’n foto wat jy self ontwikkel het. Die kuns van fotografie lê juis daarin. Maar nou ja, ons leef in ’n digitale wêreld en ek probeer om dit ook in my werk te benut. En ja, Pappa, daar is beslis foto’s wat ek self gaan ontwikkel.”

“Jou jaar weg was seker ’n wonderlike ondervinding,” sug Natalie.

“Ek sal altyd bly wees ek kon dit gedoen het. Omdat ek meestal by van my skool- en universiteitspelle gebly het, moes ek net vliegtuigkaartjies betaal.”

“Wat geen probleem is nie, jy doen so goed uit jou foto’s!” roep Amelie uit. “Is dit nou nie briljant nie?”

“Ek is diep dankbaar oor die platform wat sosiale media bied. Dit is ’n vinnige en maklike manier om te adverteer, en ek het reeds kopers vir my foto’s gehad nog voor ek vir die jaar oorsee vertrek het. Maar genoeg van my. Wat gaan in julle lewens aan? Neethling, ek het gesien daar’s ’n nuwe boek van jou op die rakke. Natalie, ek kan nie wag om na die jongste van jou kwilts te kyk nie. Ek het vir jou … oeps, amper sê ek wat jou present is!”

Almal lag, en Natalie begin opgewonde oor haar man se nuwe boek praat.

Nicola leun terug, sit haar hand op haar hart. Toe René die vlugtelinge genoem het, het sy die weerlose mense vir ’n oomblik so helder voor haar gesien …

Sy het al die seer in haar foto’s geplaas; dit kan haar nie meer raak nie. Sy is oukei.

Die kinders gil en lag terwyl hulle geskenke oopmaak. Nicola se kamera klik-klik vrolik saam terwyl sy die verskriklike tonele waaraan René haar herinner het, uit haar gedagtes dwing.

Francois stap voor haar verby, en ’n heerlike tinteling gly teen haar rug af. O. Liewe. Aarde. Die man se hande … Of hy nou haar hand vashou of haar bobeen streel … Foto’s. Sy neem foto’s. Vergeet van warm hande.

“Nicola,” lag Amelie. “Sit jou kamera neer. Jy is al een wat nog nie geskenke oopgemaak het nie. Toe, toe, toe, maak oop, ons wil sien wat jy gekry het.”

“Kyk wat het ek gekry!” Natalie haal die lappe uit wat Nicola vir haar in Nederland gekoop het. Ademloos tel Natalie die stukke materiaal een vir een op. “Oe, dis mooi!”

“En kyk die funky muis wat ek vir my rekenaar gekry het.” Amelie hou haar geskenk ook in die lug.

“Jy ken ons goed,” glimlag haar pa en sit sy bottel whiskey styf teen sy been neer. Haar broers hou hulle s’n triomfantlik in die lug.

“Ek is so bly oor dié boek,” sê haar ma. “Ek het nie geweet dis al beskikbaar nie.”

“Ma is maklik – enige boek oor sielkunde maak jou happy.” Nicola gee haar ma ’n drukkie.

“En jy en Francois het die kinders so bederf – baie dankie,” sê Amelie.

Op daardie oomblik vat Dewald aan Francois se been. Hy sak af op sy hurke by die seuntjie.

“Hy wil dankie sê vir die karretjie wat jy vir hom gegee het, oom Francois,” sê Chris.

Klik-klik-klik gesels haar kamera nog voordat sy besef sy neem foto’s.

“Jy het nog ’n pakkie!” Amelie oorhandig ’n klein toegedraaide geskenkie aan haar.

“Ek het al van almal ’n present gekry,” sê Nicola terwyl sy die pakkie versigtig oopmaak. “Wie …?” Haar asem raak weg. In ’n pragtige boksie is ’n piepklein voëltjie van ragfyn glas gemaak. Die vlerke is vorentoe gebuig sodat die voël se lyfie heeltemal bedek is.

Sy kyk op, vas in Francois se oë. “Die glasblaser net buite die Paarl,” sê hy asof dit alles verduidelik.

Sy raak versigtig aan die glas met haar vinger. Toe sit sy dit gou neer, gryp haar kamera en klik-klik-klik gesels sy verder saam.

“Wat het Nicola vir jou gegee, Francois?” vra Amelie.

Francois staan op en beduie na sy stapeltjie geskenke. “Ook ’n boek. Baie dankie.”

“Wys my?” Natalie stap nader. Sy tel die boek op. “A Brief History of Seven Killings. Dis die boek oor die aanval op Bob Marley, dan nie? Die skrywer, Marlon James, het die Man Booker-prys hiervoor gewen as ek dit nie mis het nie.” Sy draai verbaas om na Nicola. “Hoe’t jy geweet Francois is ’n Bob Marley fan? Ek het nou die dag eers op sy versameling regte, egte langspeelplate van Marley afgekom.”

Nicola staar ’n paar oomblikke na Natalie. Hoe het sy geweet? Sy lig ’n skouer en tel een van die kleintjies op. “Ek kan nie meer onthou nie. Dankie almal vir my presente – dis so nice!”

Almal begin lag en gesels, en Nicola slaak ’n sug van verligting. Sy het die boek op die lughawe raakgeloop, onthou iemand het gesê Francois is gaande oor Bob Marley, maar as Natalie dit eers onlangs agtergekom het, hoekom het sý onthou?