Читать книгу Ena Murray Omnibus 34 - Ena Murray - Страница 6

3

Natuurlik vertel Erika die nuuskierige mev. Collins die minimum. Net dat die aanbod herhaal is en dat sy, soos sy self gehoor het, gesê het sy sal weer daaroor dink. Sy laat nie glip dat daar ’n tweede oproep vanaf die Comore verwag word nie, want sy het nog glad nie besluit of sy môremiddag daardie tyd beskikbaar sal wees nie. Sy het die gevoel hoe minder daar verder tussen haar en Philippe – uitspraak Fieliép, soos sy nou weet – gesê word, hoe beter.

Maar in die ure wat volg, kry ander dinge nou voorrang in haar gedagtes en word Japie Basson totaal daaruit verdring. Daar is ook ’n ongemak in haar wat nie weg te redeneer is nie. Want dié Philippe het reg. Op die oomblik is die lewe heel draaglik, maar sodra sy terug is in die stad, gaan die prentjie verander. Terug in die woonstel waar soveel drome reeds gedroom is en so naby verwesenliking gekom het, terug in die bekende omgewing waar daar so baie plekke is wat haar aan die tye saam met Japie sal herinner, terug in die bekende milieu van haar werkkring met nuuskierige en simpatieke oë op haar gerig, sal dit ’n ander deuntjie wees. Laat sy dit maar erken! Sy is bang om terug te gaan stad toe.

En die prentjie wat hy geskilder het van ’n meisietjie wat met hartseer oë na die trourok in haar kas staar, van oë wat snags in haar kussing rooi gehuil word, is ’n prentjie wat werklikheid sal word, al vertel sy haarself ook hoe driftig dat Japie Basson, trouens, geen man op aarde, een traan van haar of van enige ander vrou werd is nie. Want hy het ook in ’n ander opsig gelyk. Sy is op pad om haar voor te neem om ’n verbitterde oujongnooi te word wat geen mansmens ooit weer sal vertrou nie . . . en hierdie prentjie van haar toekoms lyk nog die slegste van almal. Sy gaan maar ’n troostelose en oninteressante toekoms tegemoet. Hoe gaan sy dit ooit oorleef? Sy is maar nog net twintig!

Maar daar kan ook ’n ander prentjie wees . . . en dié begin al aanlokliker lyk, téén alle redenering van haar gesonde verstand in. Sy kan oor twee weke teruggaan stad toe, koel en kalm haar kantoor instap en summier haar bedanking indien. Dan kan sy op die verbaasde vrae wat natuurlik sal volg, die klomp daar inlig dat sy toe besluit het om nie te trou nie, maar liewer op ’n wêreldtoer te gaan. Ja wat, sy kan dit maar ’n bietjie aandik, en wie weet, sy praat dalk die waarheid. Die Comore is maar haar eerste afspringplek. Wie weet, dalk tel sy daar ook ’n bottel met ’n adres daarin op een van die betowerende palmstrande op en . . . Sy glimlag. Mens weet nooit wat alles nog in die toekoms wag nie. Dink nou maar net wat met haar op hierdie klein strandoordjie aan die Suidkus gebeur. Sy tel ’n bottel op . . . en skielik is veraf, eksotiese tropiese eilande binne haar bereik! Dit kan ewegoed die begin wees van ’n wêreldtoer vir die ou meisietjie wat haar mooiste jare in ’n kantoor agter ’n tikmasjien wou sit en omswoeg en die res van haar dae met dikgehuilde oë in ’n eensame woonstel sit en treur oor ’n ontroue mansmens.

Erika begin haar wilde verbeeldingsvlug geniet. Nadat sy die klomp verslae meisies, groen van jaloesie, in die kantoor agtergelaat het, sal sy na die woonstel gaan, die wit trourok uit die kas haal en vir die meisietjie in die woonstel langsaan present gee. Sy kan dit maar in motte-gif bêre vir die dag wanneer sý dit miskien wil gebruik. Sy, Erika Hough, het geen nut daarvoor nie.

Dan bel sy die meubelmense om hul meubels te kom haal, soek die woonstelopsigter en sê hom die woonstel is dadelik vir die volgende huurders beskikbaar – sy weet daar is ’n waglys – gaan pak haar tasse . . . of nee, dit sal nie nodig wees nie. Hulle sal nog klaar gepak staan soos sy van hierdie vakansie teruggekom het. Sy sal hulle net hoef op te tel, ’n taxi te bel om haar na die busterminus in die stad te bring, by die lughawe haar kaartjie kry en dan sit en wag vir die eerste vlug na die ander kant van die wêreld toe . . .

Dit klink nie sleg nie. Glad nie sleg nie. Sy hou baie meer van hierdie prentjie as van die ander een. As daar net nie ’n mansmens daarby betrokke was nie . . .

Maar dis hierdie mansmens wat dit moontlik maak, besef sy. Sonder hom – en sy geld – sal hierdie prentjie nie werklikheid kan word nie.

Sy doen haar bes om van die vae onrus in haar ontslae te raak. Sy is verspot om allerhande duister motiewe agter sy aanbod te soek. Feit bly, die man moet ryk wees. Alle ryk mans raak geholpe – of hulle bakbene het, ’n boepmaag of ’n moesie op hul neus se punt. En sy weet darem al genoeg van die lewe af om te weet dat ’n mens vroumense kry wat heeltemal blind raak wanneer hulle die glans van geld sien. Hierdie Philippe het nie net gespot toe hy haar komkommerkoel meegedeel het dat hy op die Comore geholpe kan raak as hy in daardie soort nood verkeer nie. Hy het bloot ’n feit gekonstateer. ’n Man met soveel geld soos hy blykbaar het, sal beslis nie nodig hê om ’n ou meisietjie van die ander kant van die aardbol af in te voer nie. As daar dan nie een na sy smaak op die Comore te vinde is nie, kan hy self op enige plek op die aardbol vir hom een gaan soek, want hy is nog heeltemal mobiel, te oordeel na sy dreigement om self hierheen te kom en te kom uitvind hoekom sy die vermetelheid het om sy aanbod van die hand te wys.

Erika begin al meer voel dat mnr. Collins se siening van die saak nog die beste is: Aanvaar hierdie unieke aanbod op gesigswaarde. Moenie omdat een mens jou diep teleurgestel het, dink almal is so nie, vertel sy haarself prekerig. Dit is onregverdig om sommer altyd die slegste van ’n mens te dink. Daar is nog opregte mense op die aarde, al is hulle dun gesaai. Maar hoekom sy, Erika Hough, so gelukkig moet wees dat haar paadjie met een van dié skaars spesie sal kruis, weet sy nie, en begin weer bedenkinge kry.

Daar begin jy al weer! raas sy met haarself. Is die bedoelinge agter hierdie uitnodiging goed, wag daar ’n wonderlike vakansie op jou. Is dit nie . . . Hy het jou baie hooghartig meegedeel dat dit heeltemal benede hom is om ’n “kind” van twintig te misbruik. Dus moet hy baie jare ouer as jy wees. As . . . ás hy dan bybedoelinge het met hierdie gul uitnodiging van hom, is daar raad mee. Gee met die eerste teken van so iets die ou man ’n taai klap, vat jou tasse en gaan lughawe toe. Selfs op verre tropiese eilande is dit vandag die twintigste eeu. Niks kan met jou op die Comore gebeur wat jy nie wil laat gebeur nie. Lawwe ou mans kan net tot op ’n punt vorder, want as daar nie samewerking is nie, is hul planne gedoem. Jy is jonk en sterk en ná hierdie seevakansie en al die lekker kos van mev. Collins fisiek in staat daartoe om jouself te verdedig. As dit op die herrie kom, het jy ’n stem om mee te gil, voete om mee te skop en naels om mee te krap. Jy kan selfs byt as dit moet.

Maar dit kan ook blyk ’n gulde geleentheid te wees wat die gode jou skenk om jou trots te red, jou selfrespek uit die stof op te tel en op die koop toe ’n fantastiese vakansie, soos vir min beskore, gratis te ontvang. Hoe het die kinderhuismatrone altyd gesê? Kyk na die sonkant van die lewe. Die donker kant kom vanself.

Effens bewerig van binne en nog glad nie so seker wat haar antwoord werklik moet wees nie, dwaal Erika die volgende middag in die hotel se ingangsportaal rond toe dit vieruur se kant begin raak. Sy het vergeefs probeer om die tweede oproep vir mev. Collins geheim te hou. Die sentrale het volgens prosedure weer laat weet dat daar ’n persoonlike oproep vir mej. Hough vanaf die Comore sal wees, nuus wat die egpaar met groot belangstelling verneem het.

“Wat gaan jy vir hom sê?”

Erika is ontwykend. “Ek weet nie.”

“Die man is regtig ernstig,” beduie mev. Collins. “Om twee dae ná mekaar van so ver af te bel . . . As hy dit nie opreg bedoel het nie, sou hy nie so aangehou het nie.”

“Hoe so?” Mev. Collins se logika is soms duister.

“Wel, ek dink maar . . . jy is mos darem nie al jong meisie op die aarde nie. Daar is mos hope ander wat maar te gretig sal wees om so ’n aanbod te aanvaar. Wat sal hy hom aanhou moeg maak met ’n ondankbare kind wat nie haar seëninge kan tel nie?”

Erika dink diep toe sy die kantoor binnestap. Mev. Collins kan soms ook baie waar dinge kwytraak . . .

Vandag gaan dit makliker om met hom te gesels. Hy is nie meer so ’n vreemdeling soos die eerste keer nie. Hy kom ook agter dat sy nie so afsydig en byna aggressief is soos die vorige dag nie, en gesels eers oor die weer, hoe dit op die oomblik op die Comore is.

“Jy het ’n mooi land, verstaan ek. Ek was nog nooit daar nie. Ek moet tog eendag gaan kyk.”

“Die mooiste land in die wêreld.” Sy voel effens verleë. “Ek was nog nooit in ’n ander land nie,” erken sy opnuut, “maar ek weet my land is die mooiste.”

Sy kan aan sy stem hoor dat hy glimlag. “Dis mooi om lojaal te wees, Erika. Dis ’n baie mooi eienskap.”

Daar is skielik ’n verspotte warmte om haar hart. “Is . . . die Comore ook baie mooi?”

“Pragtig. Die mooiste eilande in die wêreld!” Daar klink ’n sagte laggie op. Dan: “Ek sou baie graag wou hê jy moet dit met die blote oog sien,” haal hy aan uit sy eie brief. “Ek weet jy sal dit kan waardeer. Kom jy?”

“Ek . . .” Sy aarsel nog. Die oomblik van beslissing is nou hier. Dis ja of nee . . .

“My liewe kind, waarvoor is jy bang? As dit jou geruster sal laat voel, bring iemand saam. Enigiemand, ’n goeie vriendin miskien. Net nie Japie nie. Jy kom nie met ’n ander man hier aan nie.”

Sy giggel. “Japie is nie meer ter sake nie.”

“Ek is bly om dit te hoor. Wel? Ken jy iemand wat saam met jou sal wil kom? Ek dra natuurlik haar koste ook.”

Erika begin al weer sleg voel. Die man is regtig so gaaf . . . en só vrygewig. Maar sy kan nie toelaat dat hy nog verdere koste aangaan ter wille van haar nie.

“Nee . . . nie eintlik nie. Nee, dis glad nie nodig dat iemand my moet vergesel nie. Dis nie . . . dit nie . . .” Sy swyg onbeholpe.

“Dan kom jy.” Hy sê dit asof hy klaar namens haar besluit het. “Dan kan jy mos maar sommer dadelik kom. Jy kan later weer jou vakansie daar voltooi. Daar is geen rede hoekom jy nie dadelik kan kom nie.”

Nee. Geen rede nie . . .

“Maar ek . . . ek moet sekere dinge in orde kry. Paspoort en . . .”

“ ’n Visum word by jou aankoms hier uitgereik. Dis alles klaar gereël. Al wat jy moet doen, is om dadelik malariatablette te begin neem, lughawe toe te gaan en jou kaartjie te kry en op die eerste vliegtuig hierheen te klim. Dis al.”

Alles is klaar gereël. Die man was baie seker dat sy wel op die Comore sal beland. Sy kan hom dit seker nie kwalik neem nie. Enige arm kantoortiksterjie sal haar seëninge tel in so ’n geval, soos mev. Collins sou sê.

“Ja. Ek kan maar môre teruggaan stad toe. My vakansie hier is in elk geval meer as halfpad verby.”

“Goed.” Die stem is nou saaklik. “Gee my ’n telefoonnommer waar ek jou in die stad kan kontak. En skryf asseblief my nommer hier neer.”

“Ek het nie ’n telefoon in die woonstel nie, maar my buurvrou langsaan het een. Ek sal maar haar nommer gee.”

“Goed. As jy my wil kontak, maak dit ’n kollekteer-oproep hierheen. Ek dink ons moet sommer nou afspreek dat jy my, sodra jy terug is in die stad, dadelik daarvan sal verwittig. Gee my ook jou woon- en werkadres.”

Sy verskaf al die besonderhede en voel ’n opgewondenheid in haar roer. Iets wat eers net ’n vae onwerklikheid was, begin vorm aanneem. ’n Vakansie op ’n veraf droomeilandgroep begin vaste gestalte kry.

“Erika . . .”

“Ja?”

“Jy het my jou woord gegee. Ek vertrou jy sal dit gestand doen en nie kop uittrek nie.”

Daar is ’n kort stilte aan haar kant. Sy kan nie onthou dat sy ooit werklik ’n besliste ja gesê het nie. Maar hierdie Philippe het die vermoë om haar te laat voel sy het dit wel gesê. Maar dit maak nie nou saak nie. Noudat die saak eindelik gefinaliseer is, groei die opgewondenheid in haar by die sekonde aan. “Nee. Ek sal nie kop uittrek nie. Dankie, meneer . . . e . . .”

“Hou op om vir my meneer . . . e . . . te sê. My naam is Philippe. Tot siens, Erika.”

“Tot siens . . . Philippe.”

Sy sit die telefoon neer, staar effens verdwaas daarna asof die werklikheid van wat aan die gebeur is, nie regtig tot haar verstand wil deurdring nie.

En aan die ander kant sit die man ook die foon neer en glimlag skalks.

Die Collinse is baie opgewonde toe hulle verneem dat Erika eindelik besluit het om die aanbod van die goeie Kersvader van die Comore te aanvaar. Hulle voel glad nie sleg dat sy haar vakansie by hulle nou kortknip nie, op voorwaarde dat sy hulle op die hoogte hou.

“Jy skryf ook vir ons van die Comore af, hoor?” laat mev. Collins haar belowe en Erika stem geredelik in. Sy het al klaar weer bedenkinge begin kry. Dit sal goed wees as daar darem iemand in Suid-Afrika is wat weet waarheen sy haar begewe. As daar dalk iets met haar gebeur, kan hulle darem navraag doen. Sy sal darem nie sommer heeltemal van die aardbol af kan verdwyn nie.

Sy lug egter nie weer hierdie onrustige gedagtes nie. Sy voel ook vererg vir haarself, verstaan haarself nie meer nie. Wanneer sy met die man oor die foon praat, voel sy heeltemal gerus. Maar die oomblik wanneer sy alleen is, sit haar verbeelding op loop met haar. Dis sommer onsin, vertel sy haarself. Dis maar net omdat sy tot dusver in so ’n klein, beperkte kringetjie geleef het. Dis tyd dat sy daaruit wegbreek, sommer heeltemal losbreek van hierdie enge grense wat haar lewe tot dusver ingeperk het. Nuwe horisonne wag! Nuwe ervarings! Nuwe uit-dagings! Nuwe vreemde eilande onder ’n tropiese son!

Haar geesdrif en opgewondenheid vir hierdie nuwe horisonne en uitdagings neem sommer met rasse skrede toe toe sy, terug in die stad, die woonstel se deur agter haar toedruk en om haar rondkyk. Hier moet sy padgee, besef sy. Hier lê te veel drome in elke dingetjie geweef. Hier sal sy mal word.

Ook toe sy sommer daardie selfde middag die bekende kantoor binnestap, teen die bekende gesigte vaskyk, besef Erika dat sy nie na haar ou werkkring sal kan terugkeer nie. Die oë, verbaas om haar so gou weer op kantoor te sien, brand haar soos vuur. En natuurlik storm die nuuskierige vrae op haar af: Waar kom jy nou vandaan? Is jy dan nie nog op jou wittebrood nie? Jy het nog ’n hele week oor, wat maak jy nou al hier? Waar is Japie? Hoe gaan dit met hom, met jou, met julle? Hoe was die wittebrood toe, hm? vra hulle met veelseggende blink oë.

“Ek het kom bedank.” Kortaf. Blatant.

“Bedank . . .?” Blikke wat vinnig na mekaar flits en dan onwillekeurig oor die gestalte voor hulle gly en sien wat hulle wil raaksien. Erika het gewig aangesit. Gesonde gewig . . .?

“Ja. Ek is op pad na die Comore.”

Die eilandgroep? Dis so goed sy sê sy is op pad maan toe.

“Ek . . . en Japie het toe besluit ons sal maar eers ’n bietjie wag met die troue. Daar is geen haas nie. Ek sal maar eers sien of ek nog lus voel vir trou ná my oorsese reis.”

Groot gerekte, geskokte oë. “Julle is toe nooit getroud nie? En jy gaan oorsee . . . alléén?”

“Ja, ek gaan alleen. Ek ontmoet natuurlik . . . e . . . mense daar anderkant. Nee, daar was nie ’n troue nie. Ek sal môre julle geskenke terugbring. Julle sal dit seker self beter kan gebruik as ek.” ’n Breë glimlag. “Verskoon my. Ek moet meneer Adendorff gaan spreek.”

Ook in die hoof se kantoor is daar byna stomme verbasing. “U het ’n oorsese reis gewen, juffrou?”

“U kan dit min of meer so noem, ja. In elk geval, al my koste word gedra en u sal verstaan dat ek nie so ’n geleentheid deur my vingers kan laat glip nie.”

“Nee, natuurlik nie, maar . . . sommer u werk bedank en . . .” Hy swyg. En jou aanstaande man in die pad steek, wou hy byvoeg, want dit is soos hy die situasie in sy enigheid opsom. “Vir hoe lank was u van plan om te gaan? Ek kan miskien reël dat u verlengde verlof kry . . .”

“Dankie, meneer, maar ek is glad nie seker hoe lank ek sal weg wees nie. Dit hang af van . . . baie dinge. Ek bedank maar liewer.”

Mnr. Adendorff frons. Ai, die jeug van vandag, wat nie verder dink as wat hul neuse lank is nie! “Juffrou, u moet onthou dat u die een of ander dag sal moet terugkom en seker weer ’n verdienste sal moet hê . . .” probeer hy haar dit aan die verstand bring, maar die koppige jeug van vandag luister mos nie na goeie raad nie.

“O, ek besef dit, meneer, maar die toekoms sal maar moet leer. Op die oomblik is dit nie van belang nie.” Nee, al wat van belang is, is dat sy so vinnig moontlik uit hierdie kantoor moet wegkom. Agter haar rug in die tiksterskantoor gons dit soos ’n byenes.

“Nou ja, juffrou, dis u besluit. Daar is ’n bietjie pensioenbydraes en so meer wat u moet terugkry. U kan dit oor ’n dag of drie kom kry . . .”

“Sal u dit nie maar asseblief na my tuisadres stuur nie? Ek sal baie besig wees die volgende dae. Ek weet nie of ek weer my draai hier sal kan kry voordat ek moet vertrek nie.”

Baie besig wees die volgende dae, dink sy wrang toe sy weer terug is in die woonstel. Besig met wat? Gebroke drome in pakkies opmaak en dan waarheen pos? Die meubels kan teruggestuur word na die meubelwinkel. Die trourok kan weggegee word, of aan ’n tweedehandse klerewinkel verkoop word. Sy tel die foto op wat op die kassie langs die splinternuwe dubbelbed staan. Waarheen stuur jy foto’s van iemand wat nou aan iemand anders behoort? Na watter adres stuur jy verlore drome en toekomsplanne wat nie uitgewerk het nie?

Sy byt hard op haar onderlip en draai weg van die dubbelbed, stap na die klein spaarkamertjie met sy smal enkelbedjie, en konsentreer hard op verre droomeilande waar die geur van die appelbloeisels en jasmyn swaar in die lug hang, die see so helder is dat jy die kleurryke tropiese visse en korale onder op die bodem kan sien, en die strande witblink in die tropiese volmaan lê met die silhoeëtte van waaiende palms teen die horison . . . en die hartseermusiek van ukeleles en kitare die swoel warm nagte vul . . . en . . . Erika sink in ’n droomlose slaap weg.

Die paar dae wat oor is, gaan tog ook vinnig verby. Die opruiming van “gister se drome”, soos sy daaraan dink, hou haar nogal besig. En snaaks, die aande wat sy so gevrees het, is toe glad nie so eensaam soos sy gedink het hulle sou wees nie. Dit word opgehelder deur ’n daaglikse oproep vanaf die Comore. Getrou aan haar belofte het sy toe sy terug in die stad was, ’n kollekteeroproep gemaak na die nommer wat hy haar gegee het. Sy vrae was kortaf en op die man af en sy het ewe gedwee verslag gelewer van alles, kompleet soos ’n soet skoolkind aan ’n skoolmeester. Maar sy het dit nie agtergekom nie. Hy was iemand om mee te praat. Sy bevel, “Bel my môre weer hierdie tyd,” het sy gehoorsaam. As hy sy geld wil mors om te hoor of die meubelwa toe die meubels kom haal het, en of sy toe die ongebruikte trourok verkoop of persent weggegee het, is dit sy saak, het Erika geredeneer. As hy geld het om te mors, sal sy hom help om dit te mors.

Eindelik breek die laaste aand aan. Môre vertrek haar vlug. Sy bel eers die Collinse om tot siens te sê, beloof oor en oor dat sy sal skryf en bespreek dan die gebruiklike kollekteeroproep na die Comore.

“Het jy ooit nog ’n bed om op te slaap vanaand?”

“Nee. Die woonstel is dolleeg. My buurvrou het aangebied ek kan vannag by haar slaap.”

“Sorg dat jy betyds by die lughawe is, ten minste ’n uur of twee voordat die vliegtuig vertrek.”

“Ja. Goed. My vlug vertrek om agtuur môreoggend.”

“Dit kom hier aan om vyf voor twee in die middag.”

Haar keel wil begin toetrek. Net ses uur . . . Dis ongelooflik! Is net ses uur nodig om van alles af weg te kom?

“Dan sê ek maar eers tot siens.”

“Tot siens, Erika. Ek kry jou op die lughawe van Moroni op Grande Comore om twee-uur môremiddag. ’n Veilige reis.”