Читать книгу Helene de Kock Omnibus 9 - Helene de Kock - Страница 6

Die vakansie op Damplaas begin in ’n roes van somerdae waarin die koring vergeel en die oestyd nader kom. Dis dae waarin die twee meisies eintlik die enigstes is wat werklik vakansie hou, want soggens, nadat hulle klaar ’n bietjie in die huis gehelp en die spyskaart saam met ou Selina beplan het, gaan lê hulle langs die swembad wat oom Frederik ’n paar jaar gelede aan die agterkant van die huis tussen ’n klomp geil kerspopuliere laat bou het. Die lang, regop bome se welige blink blare gooi in die somer genoeg skadu rondom die bad dat hulle nie te lelik verbrand in die warm son nie, en die grootste deel van die dag lê hulle en lees of gesels of luister na die programme oor Maryn se klein draradio. Binne ’n week is hulle uitgerus en baljaar al hoe meer in die warm gebakte blou water, totdat hulle sonbruin en fiks is. Eugene en Peet spot hulle fyntjies hieroor, want hulle speeltyd is maar min dié tyd van die jaar. Slegs saans, so teen skemer, kom hulle – en soms Marcel ook – om saam te swem of sommer net ’n slag in die water te val en dan op die kant te gaan lê en die saligheid oor hulle te laat kom.

Bedags werk die mans egter baie hard. Eugene en Peet is, soos altyd voor strooptyd, druk besig om die vyf groot stropers se masjinerie na te sien. Want wanneer strooptyd aanbreek, gaan dit soos ’n getygolf oor die plase, en ’n stroper wat gaan staan omdat ’n ketting breek, is ’n seer saak en ’n dooie verlies. Dus verdwyn hulle soggens in die groot skure en kom slegs vir middagete en teen swemtyd te voorskyn. Omdat oom Frederik ’n boer is wat hoofsaaklik in die verbouing van koring en ’n paar ander wintergrane spesialiseer, is hy besonder gesteld op sy menigte peperduur plaasgereedskap, en hy het ’n paar groot sinkskure gebou om dit te huisves. Teenaan dié skure is nog ’n kolossale sinkskuur gebou en ook twee droogoonde, wat gedurende die volgende weke – met uitsondering van die Sabbat – voortdurend sal dreun.

Dis hier waar Peet en Eugene daagliks die sweet van hul aanskyn sien, want daar is baie werk. Veral Peet – die perfeksionis – werk dat dit klap.

Soms kom Marcel Hoffman ’n wyle belangstellend toekyk, want sedert Peet sy bakkie bewerk het, loop dit soos ’n bom en het daar ’n soort swygende goedkeuring tussen die twee mans ontstaan. Dis ’n vreemde, bot verhouding, want hoewel hulle soms blikke wissel wat boekdele spreek, is hul woorde min. Wat albei egter weet, is dat hulle sprekend eenders voel oor oom Frederik se grootse filantropie; albei is lief vir die ou man, waardeer sy belangstelling, maar vind die bewyse van sy liefde vir ander mense verswelgend. Hulle kom egter nie sover om tot praat te kom nie. Hulle is eenvoudig te besig.

Marcel self is druk aan die gang met die oprig van behoorlike en baie moderne stalle en die afkamp van ’n paar weidingskampe. Ook reis hy dikwels, want hy besoek oral in die Oos-Vrystaat vooraanstaande geregistreerde stoetboere wat al op skoue naam gemaak het met hul Simmentalers. Hy is soms dae lank weg, want hy ry na Vrede, na Petrus Steyn om ’n week lank by Vorentoe se mense te gaan kyk hoe die dinge gedoen word, na Reitz, Harrismith en Bethlehem – alles op aandrang van oom Frederik. Tog geniet hy dit skynbaar, want hy kom telkens vol nuwe planne terug, wat hy begeesterd met die baas van die plaas bespreek. Dis asof die koms van Marcel Hoffman en sy enorme hond ’n hele nuwe bedeling op plaas en werf ingelui het.

Die bloudruk van vakansies op Damplaas was met die eerste verskyning van hierdie somber man aan flarde. Niks verloop sedertdien soos altyd nie. Weg is die kalme rustigheid in die onderlinge verhoudings, want diep onder in die gemoedswaters is daar roeringe soos fonteine wat deur die bodem wil breek. Dit is nie iets wat sommer gepeil kan word nie; dis slegs vae rimpelings wat soos ’n vlietende emosie kom en gaan. Dit is Peet wat hierdie gedagte heel eerste vasvang, en wel uit ’n baie prosaïese gesprek met Eugene terwyl hulle sukkel om die slukketting van ’n stroper die regte spanning te gee.

“Dié Hoffman-kêrel lyk baie entoesiasties oor al Pa se skemas met die beeste. Ek hou nogal van hom,” sê Eugene toe hy ’n slag sy pêrelende voorkop afvee.

Peet kyk skaars op.

“Hm, ek ook. Eersteklas man … Jy weet, ons moet die stroper se tromspoed ook nog regkry. Dit was laas veels te vinnig en het die koring fyn gemaal. Jy sal onthou hoe ’t jou pa gebrom daaroor!”

“Ja, gits,” beaam Eugene, “daar’s nog baie te doen. Ons moet die perde en leunwaens ook nagaan. Pa het dit nogal spesifiek gevra vanoggend.”

“Ek het self ook so gedink,” antwoord Peet besadig. Hy dink vlugtig geamuseerd daaraan hoe doodverbaas Marcel was om te ontdek hulle praat in die Vrystaat van ’n perd en sy leunwa, en dat hulle daarmee bedoel die groot vragmotor met sy enorme tenk agter waarin koring vervoer word. Langs die kante van die tenk is daar klein luike waaruit die koring weer ter geleëner tyd getap kan word.

“Ek gaan solank met die perd begin,” bied Eugene aan. “Ek gaan net vir my ’n helper of twee by ou Paulus haal. Hy het juis gesê sy seuns wil dié vakansie graag werk en hulle is mos flukse manne. Ek dink ek moet heel eerste die kalfie se nuwe bande aansit, en daarvoor het ek hulle hulp bepaald nodig …”

Peet luister met een oor na Eugene se pratery. Peet luister altyd half na Eugene, want hy weet Eugene spreek sy gedagtes een vir een uit soos hulle by hom opkom. Hy kan dit maar doen, dink Peet nou ook weer met vae humor; Eugene het ’n rein hart en hoef nie te vrees wat by sy mond gaan uitkom nie. Peet sug meteens diep. Wat laat hom tog nou weer in so ’n rigting dink? Nee wat, keer hy sy gedagtes netjies aan, hy weet buitendien veel beter wat met die kalfie, die sleepwa wat by die perd en leunwa pas, skort. Hy self het Juliemaand al, toe hulle mielies gestroop het, gesien die kalfie kort nuwe bande, maar dis nie wat hom nou laat ophou werk en ingedagte na Eugene laat staar nie.

“Sê my,” roep hy, sodat Eugene by die groot deure omdraai en hom vraend aankyk, “het jy gister gesê dat Marcel geweier het dat jou pa ligte in die Ou Huis insit?”

Eugene staan Peet hand in die sy en beskou.

“Ja-nee,” antwoord hy half traag, “hy wil niks weet nie. Hy sê as daar ligte in te sit is, sal hy dit self uit sy eie sak doen – en buitendien hou hy van lamplig …” Hy wag ’n rukkie voordat hy half laggend en tog teësinnig byvoeg: “Jy moes Pa se gesig gesien het toe die man dit sê … jy veral sou dit geniet het!”

Daarop het Peet niks te sê nie en hy raak bedrywig by die stroper. Eugene kom nader, ’n ligte frons op die gladde voorkop wat so tekenend is van sy algeheel goedige geaardheid.

“Ek dag jy sou dit toejuig dat daar nog iemand is wat hom teen my pa kan verset,” sê hy, ’n onseker trekkie van ’n lag om sy gul mond.

Peet verstil langs die stroper, staan effe weg en draai om om met sy kuite teen die trappies wat na die stroperkajuit lei, te leun. Met die pols van een besmeerde hand druk hy sy bril reg op sy neus.

“Eugene,” begin hy met sy mooi gemoduleerde stem, en hy voel hoe die afstand tussen hom en Eugene tasbaar word op hierdie hete oggend, “ek wil my nie teen jou pa verset nie, die hemel weet …”

“Tog doen jy dit,” sê Eugene met sy kenmerkende, sporadiese onwrikbaarheid. “Jy het nog skaars met jou nuwe motor gery. Dit staan al die afgelope week agter slot en grendel. Selfs Maryn sien dit raak!”

“Ek weet,” antwoord Peet kalm, “ek weet. Maar jy, en miskien die ander ook, vertolk dit heeltemal verkeerd. As julle dink dat ek dit nie waardeer nie, het julle dit mis, Eugene. Ek is so dankbaar dat dit vir my voel ek moet hier rondkruip!”

Altyd gou om die emosionele ewewig te herstel, glimlag Eugene weer.

“Ek verstaan jou nie altyd nie, Peetman – maar dis maar goed so.”

“Probeer dit verstaan, Eugene,” sê Peet ernstig, maar hy weet by voorbaat dat hy bloot aanspraak maak op ’n soort broederlike simpatie, nie werklike begrip nie. Eugene kán nie begryp hoe hy voel nie. En Maryn mág nie begryp nie. Want sy sal ongetwyfeld voel dat hy nie mooi weet wat hy wil hê nie, en dit sal tog ook nie waar wees nie.

Kopskuddend stap Eugene uit en maak asof hy nie weet dat Peet onsiende deur sy dik bril na hom staar nie.

Peet werk tien minute lank skynbaar onverstoord terwyl gedagtes wild deur sy brein kolk. Op ’n oomblik toe sy gedagtes regtig wil vassteek by hom en Maryn, kom Elsje die skuur binne met ’n skinkbord vol teegoed. Toe hy opkyk en haar gewaar, is hy dadelik bewus van die strammigheid in sy keel, en hy verwens homself hartlik daaroor. Maar, besluit hy opeens toeskietlik, dit kan hom vergewe word – sy is so oorweldigend mooi. Hy wonder vlietend of Eugene ooit werklik besef hóé mooi Elsje is. Selfs nou, sonder enige grimering en met haar goue hare – witgeel gebleik deur die somerson – los op haar skouers, is sy asembenemend. Sy het ’n koel, wye katoenrokkie aan bo-oor haar baaikostuum en haar lang bruin bene is so welgevorm dat sy oë sommer vanself van die kartelige roksoom sak na die sierlike lyn van kuit en enkel. Maar dis na haar oë dat hy uiteindelik kyk, in die hoop … Hy keer die gedagte aan net voordat sy brein dit behoorlik kan formuleer, beskou haar net fyn. Haar groot blou oë is vriendelik, dog met versigtige spekulasie, op hom gerig.

“Hallo,” sê hy vinnig. “Waar’s Maryn dan?”

“Hallo,” groet sy met haar spierwit glimlag, “waar’s Eugene dan?”

Peet gee Elsje ’n wye, vriendelike glimlag.

“Eugene het gaan hulp soek by ou Paulus, Els. Jy sien, hier’s net te veel om te doen voordat ons volgende week begin stroop. Oom Frederik reken die vier heel boonste lande na Driefontein se kant toe is reg daarvoor. Jy moet dit net sien, dis sommer so geelwit,” en hy beduie met die hand. “Dit wieg as die wind so waai …”

“Baie mooi,” sê Elsje saggies. “Ek en Eugene het gister daarlangs gery met die bakkie. Maar jy weet, hierdie tyd van die jaar, met die natuur so vol in drag, maak my so half onrustig … Dit laat my voel ek is nie heeltemal in stemming met die dinge rondom my nie, asof ek in ’n groter volwassenheid te kort skiet.”

Peet staan asof versteen, steek ’n stowwerige en beoliede hand uit om die tee wat sy na hom uithou, te neem, stort ’n hele plas in die piering.

“Dis … ’n opwindende tyd van die jaar,” stem hy ’n bietjie aweregs saam, tuur in sy koppie en sluk die kokende tee sonder ’n oogknip af. Hoe gouer hy klaar drink, hoe beter. Hy wens Maryn wil ook kom. Waar is sy in elk geval? Dis die eerste maal hierdie vakansie dat hy en Elsje heeltemal alleen is, en dit ontstel hom. Die feit dat hy weet hy’s dwaas ontstem hom nog meer. Elsje is Eugene s’n en klaar, klaar, kláár. Hy wat Peet is, is glad nie in die prentjie nie.

“Dink jy dis opwindend?” vra Elsje skerp, voordat hy sy kop bymekaar kan kry om weer na Maryn te verneem. “As jy so dink, is dit omdat jy gelukkig is hier. Dis jou wêreld en jou mense!”

“Wát laat jou dit dink?” vra Peet vererg, en bars daarmee deur sy skans. Hy word nog kwater toe hy sien dat dit is wat sy gesoek het. Haar pragtige mond is halfoop in afwagting op sy verdere woorde, maar dis haar oë, gloeiend en baie ernstig, wat hom laat sluk. “Jy … kan nie sommerso ’n aanname maak nie,” sê hy lamlendig.

“Ek weet hoe jy voel oor die motor, Peet,” sê sy onverwags, asof ’n wind die woorde van netnou weggewaai het.

Maar hy kry tog ’n hou in.

“Ek dag dit het ook jou mense en jou wêreld geword, Els?”

“Dit het,” sê sy kalm, en sy wenkbroue lig omhoog. “Maar nie in die verhouding waarna dit op die oog af lyk nie.”

Dit laat hom stilbly, doodstil. Hy staan haar en aankyk en sluk-sluk aan ’n droë kol in sy keel. Toe kapituleer hy.

“Ag, Els, wat die motor betref – ek dink nie jy moet te veel insig probeer hê in Damplaas se dinge nie.” Sy stem word skor. “Dit sal net ontnugtering bring.”

“’n Mens kan jou blind hou en net so ontnugter raak,” antwoord sy knap, en vir die eerste keer sluip daar in haar stem ’n klankie in wat hom weer na haar laat kyk. Haar beeldskone gesig is afgewend en haar skraal hande is krampagtig om haar elmboë gevou. Toe sy weer opkyk na hom, skiet sy die blonde hare uit haar gesig met ’n enkele kwaai kopbeweging, haar wange rooi van ingehoue emosie. Tellings lank hou hul oë mekaar in ’n blik waarin hulle mekaar miskien vir die eerste maal werklik herken.

Sy lag weer, maar dis ’n lag wat niks verder as haar mond kom nie. Toe stap sy vinnig uit die halfskemer van die skuur. Toe sy uit is, laat vaar Peet sy greep op die stroperketting en kom staan in die middel van die vloer tussen die klomp gereedskap. Sy hande rus op sy heupe en sy kop hang vooroor asof die wil om dit regop te hou, meteens losgeskiet het weens die spanning van die afgelope kwartier. ’n Mens, dink hy, kan vir hom angsaanjaende voorstellings maak van allerlei dinamiese gebeure, maar vandag weet hy vir seker dat ’n statiese ding in jou gemoed kan swel met al die geweld van ’n donderstorm en die skrik van weerlig.

Elsje! Elsje met die goue hare en die gesig van ’n engel … Elsje!

Maryn ry ’n wye draai om die boonste koringlande om by die drukgang, wat naby die nuwe weidingskampe geleë is, te kom. Agterop die bakkie is die drie groot mandjies met tee, koffie en reuse-stukke dikmelkbeskuit vir die werkers. En, het ou Selina alwetend gesê, vir die basie met die seer-seer in sy oë moet Maryn sommer twee stukke beskuit voer, want dalkies word sy hart gesond van baie kos en baie son en … Aan wat die ou vrou kwytgeraak het met haar sewentig jaar se vrye sê, wil Maryn liewer nie dink nie. Maar onmagtig om haarself te keer, hoor sy weer die ou vrou se woorde in haar krakerige stem: “ … en baie son … en ’n vrou wie se hart hy eers sal moet stukkend breek voorlat hy die goue trane daarin met sy oog sal sien, soos die kleipot wat breek voor die water kan uitloop … Jy hoor vir my, Marynatjie, jy hoor vir my …”

Waarom sy die ou vrou se woorde so ter harte neem, kan sy self nie verklaar nie. Sy weet net dit: Marcel Hoffman interesseer haar geweldig. Ek is jammer vir hom, dink sy toe sy die bakkie tot stilstand bring; baie, baie jammer …

Selfs in ’n kort oomblik van selfondersoek, vind sy hierdie gevolgtrekking aanvaarbaar, want sy weet dat sy ’n barmhartige mens is. ’n Gebrek aan meelewing was nog nooit een van haar foute nie.

Gesus deur hierdie klein analise, klim sy uit in die hittige son, voel die weldadige warmte daarvan op haar kaal hals en arms. Soos Elsje, het sy ook net ’n sonrokkie oor haar swemdrag aangetrek. Ek moes my slaprandhoed gebring het, dink sy, want selfs in hierdie kort kwartiertjie gaan die son my karnuffel.

Later sou sy daaraan dink dat sy die son nie eens gevoel het nie, want die skroeiende besef waartoe sy gekom het, het niks met die hitte te doen gehad nie.

Nou stap sy agterom die bakkie en maak die flap oop sodat sy kan opklim om die eerste van die groot mandjies by te kom. Sy het verbasend baie krag in haar skraal lyfie en sy lig die mandjie met die vyf groot flesse met gemak af. Dis toe sy die tweede een wil aftel, dat ’n kragtige, songebruinde hand dit by haar afneem.

“Gee maar vir my,” sê Marcel, en sy kyk met ’n ligte skok af in sy gesig. Hy is so songebruin dat sy groen oë eintlik ligter vertoon; sy hare so gebleik deur sy werk in die oopte dat die kontras tussen die wit en sy donkerige baard nog sterker is.

Maryn verkyk haar.

Sy oorhandig die ander mandjies aan hom sonder ’n woord behalwe ’n gestotterde “goeiemôre”, waarop hy met ’n skrams glimlag reageer.

Toe sy eindelik langs hom op die grond staan, hou sy haar hand oor haar oë om die skerpste son af te weer en bekyk sy handewerk. Die drukgang waarin die beeste een vir een gejaag kan word om gedoseer of ondersoek te word, is van gewone ketelpyp gemaak, en die werk aan die afdak as skuiling vir die beeste vorder fluks. Sy sien dit gaan bloot ’n sinkafdak op pale wees waarvan die kant teen die wind afgeskort word.

“Ek dag jy gaan iets van bakstene bou,” lewer sy kommentaar.

Sy oë rus stil op haar, sak van haar blink swart krulle oor haar bloesende wange na haar mond, wat in ’n onseker laggie getrek is.

“Nie nodig nie,” gee hy sy bondige antwoord. “Die bloekombos daar anderkant sou ook gedeug het, maar toe sê jou pa hy spuit dikwels daar vir die vinke wat die koring in die sagtedeegstadium kom opvreet, en dan sit ’n mens dalk met die beeste opgeskeep.”

“Ja,” sê sy, maar te bly om oor iets met hom te kan praat, “en dis gewoonlik ’n groot gesukkel met die spuitery, want jy weet daardie gif is lewensgevaarlik … en … die bloekombos is nie so ver van die huis af nie!”

“Ja,” sê hy net, en sy weet dis bloot hoflikheidshalwe om te kenne te gee dat hy haar wel gehoor het.

’n Vreeslike mismoedigheid sak oor haar toe, sodat sy afbuk en begin doenig raak met die teegoed. Die eerste werkers staan ook al met breë glimlagte nader vir die oggend se verkwikking, en sy begin die groot emaljebekers met die stomende tee, ryk aan melk en suiker, saam met die brokke beskuit uitdeel. Dié man, dink sy terwyl sy glimlaggend werk, het ’n charisma wat ’n mens sterk trek. Dit, ten minste, lei geen twyfel nie.

Nadat Marcel toegesien het dat al die werkers iets te drinke en te peusel gehad het, draai hy ook na Maryn vir ’n beker tee. Hy bedank egter die beskuit met ’n ingedagte handgebaar. Wat meer is, dink Maryn en roer half opgeruk aan haar tee, is dat hy sekerlik goed weet van sy enigmatiese aantrekkingskrag en voorbereid is daarop om enige toenadering van wie ook al ewe vriendelik te stuit. Sy versluk haar aan die warm tee en begin raserig die bekers bymekaarmaak. Nou ja, vlieg gerus maan toe, Marcel Hoffman! Hoekom ek my met jou moeg maak, weet ek ook nie. Dis genoeg dat my eie Peet dié vakansie so half afwesig is …

Wat sy nie weet nie, is dat hy na haar staan en kyk, na haar knakdun middeltjie in die vrolike blou rokkie, na haar fyn enkels en natuurlike grasie. En sy sien nie dat daar, soos ’n stroming in diep waters, stadig en teësinnig iets in sy oë roer nie – en hoe hy dit met ’n enkele oogknip teen die helder son stil nie.

Sonder ’n woord kom sit hy sy leë beker by die ander in die mandjie.

“Waar’s Pote?” vra sy toe hy nog nie praat nie, maar darem ook nie loop nie.

Marcel gee ’n sug.

“Hy maak hopeloos te veel amok. Ek het hom gisteroggend vir die eerste keer saamgebring, en toe het hy roekeloos aan die hap gegaan aan al die baie hakskene, en die uiteinde was dat die werkers soos vinke aan die pale geklou het. Ek was verplig en gaan maak hom in die Ou Huis toe!”

Maryn kom orent met een van die mandjies in haar hande, kyk na sy gesig hier bokant haar en begin lag. Marcel sien hoe haar bedrukte gesiggie van so flussies ophelder en straal van vrolikheid. Die goedkeuring van netnou kruip terug in sy oë sonder dat hy iets daaraan kan doen, en hy kyk vinnig weg.

“Dis te snaaks vir woorde!” proes sy. “Arme hond! Moet hy nou maar heeldag so toegesluit bly?”

“Ja, wel, wat kan ek anders maak? Dit sal nog erger wees om hom aan ’n ketting vas te maak …”

“O nee, dit moet jy tog nie doen nie!” sê sy met groot oë, staar toe nadenkend voor haar uit. “Mag … e … mag ek … sal jy omgee as ek en Elsje bedags ’n ogie oor hom hou?”

Hy kyk verras na haar.

“Omgee? Hoegenaamd nie! Dit sal eintlik baie gaaf wees as julle kans sien daarvoor. Maar ek waarsku jou, hy kan maar ’n hand vol wees, hoor!”

“Ek glo jou,” sê sy ernstig, en haar hart ruk vreemd toe hy sy kop agteroor gooi en hardop lag. Dis ’n lag wat ’n mens onkant vang. Dit haal iets uit die man wat jy geleer het om glad nie te verwag nie – ’n spontane plesierigheid wat móét spruit uit ’n diepgesetelde opgeruimdheid.

“Jy waag baie, juffrou. Ek bedoel, jy kán my maar glo, want Pote gaan jou al jou dae gee!”

Dit voel vir Maryn asof sy ’n wilde begeerte het om skielik tot die man deur te dring wanneer hy nie so … so bedag is nie, en sy sê: “Marcel, my naam is Maryn. En jy onderskat my!”

Daar val blitssnel ’n swye oor hom. Hy neem ’n diep teug van die warm lug om hulle en bly daarmee in sy borskas staan. Toe blaas hy dit vinnig uit. Sonder om enigsins te reageer op haar laaste woorde, vroetel hy in sy bosak rond en haal ’n dik sleutel te voorskyn. Sy herken dit onmiddellik as die sleutel van die Ou Huis se voordeur, en neem dit toe hy dit na haar toe uithou.

“Nou ja, so sy dit dan,” sê hy. “Ek is jou dankbaar as jy daarvoor kans sien. Wees maar streng met hom, hy behoort darem te luister. Ek sal teen vanmiddag kom loer hoe dit gaan. Ek is juis lus om gou te kom swem …”

“Jy’s welkom. Tot siens dan.”

“Tot siens, juf- … Maryn …” Toe draai hy vinnig om en stap weg na die punt van die afdak waar dit lyk of die werkers moeite het om ’n sinkplaat vas te kry.

Toe Maryn sowat vyftien minute later met die sleutel in haar hand op die groot leiklipstoep met sy dik pilare van sandsteen staan, weet sy vir seker dat haar mond groot was. Sy is nie net versigtig vir Pote nie – sy is doodbang vir hom. Wat op aarde, dink sy verslae, kon haar hiertoe gedryf het?

Die hond moet haar voetstappe gehoor het, want opeens hoor sy hom blaf in die gang, en binne oomblikke is hy deur die groot sitkamer en krap hy opgewonde aan die deur.

“Pote!” roep sy luid, met ’n hart wat bons in haar keel. “Wag Pote, dis ek!”

Die geblaf bedaar byna dadelik. Hy moet haar stem herken het van die paar kere dat hy saam met Marcel by hul huis was. Met rukkende vingers sluit sy die deur oop, wag met toegeknypte oë op die gevolge van haar voortvarendheid. Maar toe die deur oopswaai en Pote haar sien staan, gee hy ’n harde blaf van blydskap en kom beruik haar van alle kante, trap-trap toe al om haar rond. Maryn maak haar oë oop en slaak ’n sug van suiwer verligting.

Voordat sy egter weer die deur kan toetrek, val haar oog op die toneel in die sitkamer, en sy staan versteld. Op die kaal plankvloer lê daar ’n paar los grasmatte; in een hoek van die ruim vertrek staan drie groot leunstoele van rottang met vrolike oranjebont kussings; op ’n ronde rottangtafel met ’n dik glasblad staan ’n outydse olielamp, ’n paar nuwe boeke en ’n foto. Maryn stap binne sonder om twee maal te dink. Die leegheid van die ou huis het teruggetrek tot in die verste hoeke, en in die plek daarvan het daar hierdie paar smaakvolle meubels gekom – én die byna tasbare teenwoordigheid van die man wat sy aande hier deurbring.

Die hond is op haar hakke. Sy loop skigtig tot by die tafel, buk af en kyk na die foto in die eenvoudige houtraam. Dis ’n mooi weergawe van ’n baie mooi vrou – donker en delikaat van gelaat met groot bruin oë en ’n skugtere lag. En in haar arms ’n allerliefste blonde klein kind. Die vrou druk die knapie met sy bolwangetjies en sagte donshaartjies teen haar vas in ’n opwelling van moederliefde. Die foto het so ’n onmiddellike teenwoordigheid dat Maryn haar asem intrek en haar lip vasbyt totdat dit pyn. Dit is dan Marcel Hoffman se mense … sy mense van gister – hulle wat hy met hom saamgebring het na vandag toe …

Dis eers toe die hond weer blaf-blaf hier by haar dat sy tot haar sinne kom en haar oë met moeite van die foto losmaak. Sy draai om en stap uit, sluit die deur meganies agter haar en loop agter die hond aan, wat opgewonde voor haar uitdraf in die koel laning. Sy vergeet heeltemal van die bakkie wat voor die Ou Huis geparkeer staan, en loop soos ’n slaapwandelaar in die spikkelskadu van die populiere agter die uitgelate hond aan.

Sy tref ’n beteuterde Elsje by die swembad aan, en aangesien sy self nie in die mees opheffende gemoedstemming verkeer nie, is sy nie in staat om veel te wonder oor waarom Elsje se oë rooierig is nie. Met ’n fyn aanvoeling vir atmosfeer vra die een nie die ander uit nie, sodat die dag se sessie by die swembad stil verloop en net Pote af en toe ’n ietsie onder die populiere opjaag om darem sy nuutgevonde vryheid te manifesteer, om daarna weer sugtend langs Maryn te kom lê en haar met vraende honde-oë te beskou.

Dis eers toe Peet hier kort voor middagete na die bakkie kom soek dat Maryn onthou dat sy dit by die Ou Huis vergeet het. Sy is lam van verleentheid daaroor en weet nie mooi hoe om aan Peet te verduidelik wat gebeur het nie, want sy kan aan sy gesig sien hy is haastig. Hy beduie met ’n paar skraps woorde dat hy dorp toe en koöperasie toe en wat nog, wil gaan. Sy weet buitendien self nie mooi waarom sy die bakkie daar vergeet het nie.

“Pas jy die hond op?” vra Peet ongelowig toe sy oog op Pote val, wat hom ewe gemoedelik lê en beskou. Hy weet goed van Maryn se kleintydse vrees vir honde.

“Hy kan tog nie heeldag in die Ou Huis opgesluit bly nie!” verdedig sy warm, en hy is gou om die ligte blos te merk wat oor haar gladde bruin wange kruip.

Hy kyk meteens met nuwe oë na die toneeltjie langs die swembad, vergeet vir ’n oomblik van sy haas om die regte onderdeel vir die perd en leunwa te gaan kry. Hy sien hoe Elsje uitgestrek op die swembadrand lê, en met skaars bedekte apatie een vinger in die helder kabbeling laat hang, haar gesig versteek in die waai van haar arm. En Maryn wat kiertsregop sit in ’n kol son, weg van die bome af, asof sy skielik moet duidelikheid kry oor iets. Die hond wat hap na ’n skelblou naaldekoker wat dit bo sy kop waag, net om weer knus langs Maryn te kom lê asof sy hom grootgemaak het …

Hy skeur sy oë weg van Elsje se skraal hand wat steeds willoos in die water hang, kyk na Maryn se uitgestote kennetjie en verhoogde kleur, en vra half verwonderd: “Het Marcel jou dan gevrá om na sy hond te kyk?”

Maryn staan met ’n vloeiende beweging op en kom tot teen hom. Pote staan dadelik op en drentel agter haar aan.

“Ek het aangebied,” sê sy sag, maar hy sien aan haar gerekte oë dat sy omgekrap is. “En … die hond het vir my weggehardloop en toe vergeet ek die bakkie daar!”

Hy plaas sy hand paaiend op een stram skouertjie.

“Vróúmense,” sê hy net, sy oë oor haar kop op Elsje gerig. Háár gesig is styf in haar gevoude arms gedruk, die nat hand nou teen haar oë asof sy die lig wil wegkeer.

Peet voel hoe ’n onverklaarbare paniek in hom swel, en voordat hy ’n naam daaraan hoef te gee, groet hy haastig en vertrek op ’n drafstap na die Ou Huis om die bakkie te kry.

Op die sinkplaatpad dorp toe bestuur Peet meganies, hou die stuurwiel lossies in sy bekwame hande sodat die bakkie die speling het wat ’n motor op hierdie paaie benodig – maar willens en wetens herhaal hy in sy gedagtes die gesprek tussen hom en Elsje, weeg elke woord af en vind die somtotaal nog net so ontstellend hoog aan sterk emosie …