Читать книгу Samobójstwo a dusza - James Hillman - Страница 6

Poruszanie kwestii śmierci i samobójstwa oznacza złamanie dwóch wielkich tabu. Otwarcie spraw, które od dawna pokrywa gruba i twarda skorupa, wymaga siły, a im bardziej zaciekła obrona i sprzeciw, tym bardziej trzeba naciskać, forsując swój punkt widzenia. Dlatego ta niewielka książka przeciwstawia się i wyraża sprzeciw. Kwestionuje ideę zapobiegania samobójstwom; zgłębia doświadczenie śmierci; podchodzi do problemu samobójstwa nie od strony życia, społeczeństwa i „zdrowia psychicznego”, lecz w relacji ze śmiercią i duszą. Traktuje samobójstwo nie tylko jako rodzaj wyjścia z życia, lecz także jako rodzaj wejścia w śmierć. Tego rodzaju „wywrotowe” stawianie sprawy zaburza oficjalne postawy i podejścia, zwłaszcza te demonstrowane przez medycynę. Dlatego medycyna poczuje się sprowokowana, a „analiza laików”[14] zyska wsparcie dzięki nowej perspektywie psychologicznej. Tego rodzaju całkowicie nowe spojrzenie jest wynikiem wnikliwych studiów nad istotą samobójstwa takiego, jakim ono jest, doświadczanego poprzez wizję śmierci w duszy.

Cokolwiek ktoś mówi o ludzkiej duszy – jeśli w ogóle mówi na temat i trafia w sedno sprawy – zawsze będzie to zarówno prawdziwe, jak i nieprawdziwe. Materiał psychologiczny jest tak skomplikowany, że żadne stwierdzenie nie może być w pełni adekwatne. Tak samo, jak nie możemy stanąć obok samych siebie, uciec od siebie, tak samo nie możemy zdystansować się, oderwać od naszej psyche. Poza tym, jeśli w ogóle czymś jesteśmy, to jesteśmy właśnie psyche. A ponieważ nieświadomość relatywizuje każde sformułowanie świadomości poprzez dopełnianie go przeciwnym i mającym równą wartość kontrsformułowaniem, żadne stwierdzenie psychologiczne nie może być absolutnym pewnikiem. Prawda pozostaje niepewna, jako że śmierć, ta jedyna pewność, nie ujawnia nam swojej prawdy. Wątłość ludzkiej wiedzy nigdzie nie jest widoczna z większą wyrazistością niż w ograniczeniach, jakie wyznacza ona pracy psychologicznej. Stajemy więc przed wyborem: albo w ogóle przestać się mądrzyć i „mówić językiem mądrości”[15], udając, że jest się w posiadaniu prawdy, albo mimo wszystko próbować coś powiedzieć, mając świadomość, że można przy tym napisać coś szalonego czy niemądrego. Ta książka jest rezultatem wyboru tego drugiego rozwiązania.