Читать книгу Otyłość u dzieci - Группа авторов - Страница 6

Określenie RDA miało na celu uniknięcie niedoborów składników odżywczych, jednak istnieją duże rozbieżności między zaleceniami dotyczącymi ich spożycia a rzeczywistym spożyciem.

Niemowlę i małe dziecko

Tak długo, jak niemowlę karmione jest wyłącznie mlekiem, a zwłaszcza mlekiem matki, ilość energii dostarczanej z pożywieniem jest kontrolowana przez dziecko i odpowiada zaleceniom.

Po ukończeniu przez dziecko 1. roku życia rozszerzenie diety prowadzi do ustalenia następujących stosunków: mleko i nabiał pokrywają 30% zapotrzebowania energetycznego, mięso, ryby, jaja i wędliny 13%, warzywa i owoce 14%, skrobia i produkty zbożowe 25%, tłuszcze dodawane do potraw 7,5% i słodycze prawie 9%. W praktyce dzieci spożywają zbyt dużo białek (zalecane normy są przekraczane 4-krotnie), przy odpowiednim pokryciu zapotrzebowania energetycznego i niezrównoważonym spożyciu tłuszczów, z przewagą tłuszczów zwierzęcych i niedoborem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Średnie spożycie węglowodanów u dzieci między 2. a 6. rokiem życia pokrywa 45-47% całkowitego dziennego zapotrzebowania na energię, a więc poniżej zalecanego poziomu. Prawdopodobnie jest to spowodowane spożywaniem zbyt dużych ilości tłuszczów i białek.

Dziecko w wieku szkolnym

Podaż energii

Wyniki większości dużych badań naukowych potwierdzają, że w populacji ogólnej podaż (spożycie) energii odpowiada zaleceniom.

Podaż węglowodanów

Badanie ankietowe ASPCC z 1994 roku wykazało, że u 13,8% dzieci w wieku 2-6 lat i 16,4% dzieci 7—12-letnich węglowodany dostarczają ponad 49% energii. Spożycie węglowodanów maleje z wiekiem. Średnie spożycie węglowodanów przez dzieci od 2.-6. roku życia jest mniejsze od zalecanego. Prawdopodobnie jest to spowodowane spożywaniem zbyt dużych ilości tłuszczów i białek. Dzieci młodsze spożywają najwięcej cukrów prostych, zwłaszcza sacharozy, która stanowi 25% wszystkich węglowodanów spożywanych przez dzieci w 2.-6. roku życia. Należy podkreślić, że źródłem cukrów prostych (glukozy, fruktozy, maltozy, sacharozy i laktozy) są głównie produkty mleczne, a tylko w małej części owoce. Cukrów złożonych dostarczają w prawie równych częściach produkty zbożowe z jednej strony i wszelkiego rodzaju wyroby cukiernicze i warzywa z drugiej.

Badanie ankietowe INCA wykazało, że u dzieci między 3. a 14. rokiem życia węglowodany dostarczają 47% energii przyjętej z pożywieniem; dzieci te spożywają 188-230 g węglowodanów dziennie, w zależności od wieku. U dzieci w wieku 3-5 lat skrobia stanowi zaledwie 45% spożywanych węglowodanów, a u 10-latków- 54%. Spożycie błonnika waha się w granicach 10-15 g dziennie w zależności od wieku.

Podaż tłuszczów

U dzieci między 2. a 17. rokiem życia tłuszcze dostarczają 37,5% energii przyjętej z pożywieniem; spożycie tłuszczów wynosi 65-84 g dziennie. Odsetek ten zwiększa się z wiekiem i zależy od rodzaju spożywanych produktów mlecznych.

Podaż białek

Według badania ankietowego przeprowadzonego w latach 1985-1989 w Paryżu dziecko 4-letnie spożywa dziennie średnio 60 g białka (od 36 do 99 g). W 1994 roku u dzieci w wieku od 3 do 12 lat spożycie białek dostarczało średnio 15,5% dobowej ilości energii przyjętej z pożywieniem. Średnie spożycie białek przez dziecko 4-letnie (60 g dziennie) przekracza 4-krotnie spożycie zalecane. 10-latkowie spożywają jeszcze więcej białka. Dane te niewiele się zmieniają, gdyż w 1999 roku białka wciąż dostarczały u dzieci w 3.-14. roku życia 15,5% energii przyjętej z pożywieniem (60 g białka dziennie spożywały dzieci w wieku 3-5 lat, a 79 g dziennie dzieci w wieku 9-11 lat).

Ta znacząca rozbieżność między spożyciem zalecanym a spożyciem rzeczywistym jest prawdopodobnie spowodowana dużą konsumpcją mięsa i produktów mlecznych. Należy jednak pamiętać, że ścisłe wypełnianie wszystkich zaleceń dietetycznych jest praktycznie niemożliwe. Przestrzeganie norm dziennego spożycia białek prowadziłoby do ograniczenia spożycia produktów mlecznych, co z kolei zmniejszyłoby dzienne spożycie innych składników diety, a zwłaszcza wapnia. Innym problemem jest ustalenie optymalnej diety. W zaleceniach dietetycznych przeznaczonych dla matek najmłodszych dzieci dla ułatwienia używa się jako miary łyżeczek do kawy, a w zaleceniach dla matek dzieci starszych – jednostek przybliżonych. Ilość (masa) mięsa, która mieści się w jednej łyżeczce, jest zmienna i zależy od rozmiaru łyżeczki oraz stopnia jej wypełnienia – ilość ta może wahać się od 3 do 10 g, co odpowiada wahaniom dziennego spożycia o średnio 0,6-2 g. Zalecenia dotyczące produktów mlecznych podaje się w jednostkach miary, jednak zawartość białka zależy od jakości produktu. Na przykład, aby dostarczyć 100 mg wapnia w jogurcie, dodatkowo podaje się 3,7 g białka (w 95 g jogurtu); tyle samo wapnia dostarcza 100 g sera białego, ale wraz z 8 g białka, a ser topiony 40% dostarcza aż 13 g białka.

Wniosek

Istnieje rozbieżność między zaleceniami a rzeczywistym spożyciem różnych składników: zwiększona jest podaż białek i tłuszczów, zmniejszone spożycie węglowodanów, zwłaszcza złożonych, i występuje niedobór podaży skrobi.

PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE

● AFSSA/CNERMA/CNRS: Apports conseillés pour la population française, wyd. 3 Tec & Doc, 604.

● Boggio V, Grossiord A., Guyon S., Fuchs S., Fantino M.: Consommation alimentaire des nourissons et des enfants en bas âge en France en 1997. Arch. Pediatr., 1999, 6, 740-747.

● Chouraqui J. R: Les grands principes de la nutrition entre 0 et 3 ans. Rev. Prat., 2004, 54, 2005-2012.

● Chouraqui J.R: Y a t’il adéquation des apports nutritionnels aux besoins? W: Alimentation de 1'enfant et de ladolescent. CERIN, 2004, 19-30.

● Comité de nutrition de la Société françise de pédiatrie. Besoins en protéines des nourrissons et des enfants en bonne santé. Arch. Pediatr., 1997, 4, 373-382.

● CREDOC- AFSSA. Volatier J. L. i wsp.: Enquête individuelle et nationale sur les consommations alimentaires. (Enquete INCA, 1999). Tec & Doc, 2000, 158.