Читать книгу Stosunki międzynarodowe. Antologia tekstów źródłowych - Группа авторов - Страница 10

Konkretnym przejawem antytezy teorii i praktyki w polityce jest opozycja między „intelektualistą” i „biurokratą”; ten pierwszy jest wyszkolony głównie w myśleniu apriorycznym, ten drugi – w empirycznym. Naturalnym jest, że intelektualista widzi się w obozie pragnącym sprawić, by praktyka dostosowała się do teorii, ponieważ intelektualiści są wyjątkowo niechętni do przyznania, że ich myśli są uwarunkowane zewnętrznymi siłami, oraz lubią myśleć o sobie jako o liderach, których teorie zapewniają siłę napędową dla tak zwanych ludzi czynu. Co więcej, całość intelektualnych poglądów ostatnich dwóch stuleci została silnie zabarwiona naukami matematycznymi i przyrodniczymi. Ustanowienie ogólnej zasady oraz sprawdzenie danego szczegółu w świetle tej zasady zostało uznane przez większość intelektualistów za niezbędny fundament i punkt wyjścia jakiejkolwiek nauki. W tym sensie utopizm, z jego obstawaniem przy ogólnych zasadach, można uznać za przykład typowo intelektualnego podejścia do polityki. […]

Woodrow Wilson, najbardziej typowy współczesny przykład intelektualisty w polityce, „był najlepszy w przedstawianiu podstaw. […] Jego metoda polityczna […] polegała na opieraniu swoich postulatów na szerokich i prostych zasadach, unikając przywiązania się do konkretnych środków” (Baker 1927: 90). Pewna rzekomo ogólna zasada, taka jak „samostanowienie narodów”, „wolny handel” lub „bezpieczeństwo zbiorowe” (wszystkie z nich mogą być łatwo rozpoznane przez realistę jako konkretne wyrazy pewnych warunków i interesów), zostaje uznana za absolutny standard, a działania polityczne zostają osądzone jako dobre lub złe w zależności od tego, jak dobrze się do niej dostosowują bądź jak bardzo od niej odbiegają. W czasach nowożytnych intelektualiści byli liderami każdego utopijnego ruchu; w dużej mierze należy przyznać im zasługi, które utopizm przyniósł postępowi politycznemu. Jednak charakterystyczna słabość utopizmu jest także charakterystyczną słabością intelektualistów politycznych – to niemożność zrozumienia istniejącej rzeczywistości oraz sposobu, w jaki ich własne standardy są w niej zakorzenione. […]

Antyteza utopii i rzeczywistości oraz teorii i praktyki odradza się następnie w antytezie radykalizmu i konserwatyzmu, lewicy i prawicy, chociaż przedwczesny byłby wniosek, że partie mające takie etykiety zawsze reprezentują te tendencje bazowe. Radykał jest koniecznie utopistą, a konserwatysta realistą. Intelektualista, człowiek teorii, będzie naturalnie ciążył ku lewicy, tak jak biurokrata, człowiek praktyki, będzie ciążył ku prawicy. Z tego powodu prawica jest słaba w teorii i cierpi na niedostatek idei. Charakterystyczna słabość lewicy to niemożność przełożenia jej teorii na praktykę – niepowodzenie, za które jest skłonna winić biurokratów, lecz które jest dziedzictwem jej utopijnego charakteru.